Rəftarın iman və etiqadla əlaqəsi
Allah zikrinin əhəmiyyətini bilmək üçün onun insan səadəti ilə əlaqəsini nəzərdən keçirmək lazımdır. Nəticədə məlum olur ki, Allah zikri imanlı rəftarı gücləndirir, insan xoşbəxtliyini təmin edir. Həyatdakı bir çox qərarlar və rəftarlar istər-istəməz insanın etiqadlarından qaynaqlanır. Hətta öncədən etiqadını yada salmamış şəxs addım atdıqda uyğun etiqaddan təsirlənir. İlahi etiqadlar mömin insanın rəftarlarının mənbəyidir. Necə ki, materialist bir insanın rəftarları onun uyğun etiqadından nəşət tapır. Qərara gəlməzdən, addım atmazdan qabaq insan öz etiqadını yada salmasa da, onun etiqadı təsirlidir. Mömin insanla dinsiz insanın əməlləri zahirən eyni görünə bilər. Amma uyğun əməllərin mahiyyətinə varsaq ciddi fərqlərlə rastlaşarıq. Dinsiz insan addım atarkən yalnız dünya ləzzətlərini, mömin insan addım atarkən həm də axirəti nəzərdə saxlayır. Mömin və dinsiz tələbə hər ikisi təhsildə çalışır, amma yalnız mömin tələbənin təlaşları dəyərlidir. Çünki bu tələbə ali məqsəd uğrunda səy göstərir.
Deyilənlərdən aydın olur ki, iman və mərifətə diqqət yetirilməsinin mühüm bir səbəbi onların insanın rəftarlarına təsiridir. Bəli, bizim rəftarlarımız iman və mərifətimizdən asılıdır. Bu səbəbdən də Allah-təala bəzi ayələrdə saleh əməli imanla yanaşı zikr etmişdir. Bu yolla nəzərə çatdırılır ki, əməlin dəyəri Allaha imandan asılıdır və saleh əməl Allaha imandan qaynaqlanır. Bu ayələrdən üçünü nəzərdən keçirək: “İman gətirib saleh işlər görənlər behişt əhlidir və orada əbədi qalacaqlar.”1 “İstər kişi, istər qadın saleh iş görüb mömin olsa, hökmən ona pak bir həyat verərik. Onları gördükləri yaxşı işlərə görə mükafatlandırarıq.”2 “Axirəti istəyib son həddə çalışan və mömin olan hər kəs təlaşı dəyərləndirilənlərdəndir.”3
Bəli, saleh əməl imandan qaynaqlanır. Əməllə iman arasında qarşılıqlı rabitə var. Bu əsasla imandan qaynaqlanan əməl imanı gücləndirir, dinsizlikdən qaynaqlanan əməl dinsizliyi qüvvətləndirir.
Dostları ilə paylaş: |
