Ustad Misbah Y?zdi

TƏQVA DƏYƏRLƏRIN MEHVƏRIDIR
Qur’an-kərimin bir çox ayələrində  “təqva”  kəlməsi ilə
qarşılaşırıq.  İslami
dəyərlər
kompleksində
ən
böyük
dəyərlərdən biri,  demək olar ki,  bütün dəyərlərin mehvəri
təqvadır.  Allah-təala buyurur:  “Həqiqətən,  sizin təqvalınız
Allah yanında ən hörmətlidir.” Allah qarşısında kəramət ölçüsü
olan təqvanın heç bir əvəzi yoxdur.  Ona görə də bu
vəsiyyətnamədə bütün öyüdlərin mehvəri olan təqva diqqəti
daha çox cəlb etməlidir. 
Təqva haqqında müxtəlif baxımlardan danışmışıq.  Ona görə
də indi sadəcə bu mövzuya işarə edirik.  Həzrət  (ə) buyurur:
“Sənə təqva və Allah göstərişlərinə diqqəti tövsiyyə edirəm.”
“Təqva”  müxtəlif mə’nalara malikdir.  Bu söz bə’zən
“günahdan çəkinmək”,  bə’zən  “bütün şər’i göstərişlərə riayət
etmək”  mə’nalarını ifadə edir.  Əgər  “təqva”  kəlməsi yalnız
günahlardan çəkinmək mə’nasını daşıyarsa,  “lüzumu əmrihi”
(“Allahın əmrinə diqqət,  bağlılıq”)  ifadəsi  “təqvəllah”  (“Allah
qarşısında pəhriz,  təqva”)  ifadəsinə bağlı olar.  Ayrı-ayrılıqda
“təqvəllah” günahdan çəkinmək, “lüzumi əmrihi” vacib əmrlərə
itaət etməkdir.  Amma  “təqva”nın ümumi mə’nası həm əmrin
icrası,  həm günahın tərki kimi qəbul olunsa,  “lüzumi əmrihi”

---

20
“təqvəllah”  kəlməsinə bağlı olacaq.  Yə’ni əvvəlcə təqva
tövsiyyə olunur, sonra Allahın əmrinə itaət xüsusi qeyd edilir. 
Amma zəif ehtimala əsasən,  “əmrillah”  “Allah işi”
mə’nasında da işlənə bilər. Yə’ni ilahi işlərə diqqət, qeyri-ilahi
işlərin tərki.  Hər halda,  Həzrət  (ə) ilkin olaraq təqvalı olmağı
tapşırır.  Bütün dəyərlərə şamil edilən bu kəlmə isə İslam və
bütün digər ilahi dinlərdə mö’təbərdir. 
Həzrət Əli (ə) bizə hər şeydən öncə bütün dəyərlərin mehvəri
olan təqvanı tövsiyyə edir. Amma insanın daxilində təqva ruhu,
Allah qorxusu olmazsa, yə’ni o, vacib əmrlərə, haramlara fərq
qoymazsa,  bu yolun axırı yoxdur.  Prinsipsiz,  biganə adam
başını itirmiş kimidir.  Təkamül yolunun ilk şərti nəfsə
nəzarətdir.  Tərəqqi etmək istəyən şəxs başıpozuqluqdan
çəkinməlidir.  Ürəyindən keçənin ardınca qaçan insan heç bir
mə’nəvi dəyərə nail ola bilməz.  Demək,  ilk addım nəfsə,
ürəkdən keçən həvəslərə nəzarətdir.  Bəli,  məhz bu baxımdan,
Həzrət (ə) hər şeydən əvvəl təqvaya çağırır.