ÜSTÜn yetenekli Çocuklar biLDİRİler kitabi
Yüklə 2,17 Mb.
|
|
• Özdisiplin: Eğitim ve yerleşkedeki yaşamla ilgili herkesin üzerine düşenleri, uyarıya gerek bırakmadan yapması beklenmektedir. Derslere giriş-çıkış zamanında zil yoktur, yatakhanelerde oda nöbetçileri oda düzenini kontrol etmekten sorumludur, etüt saatlerinde sınıfların başında öğretmen yoktur, sadece bir öğretmen kat ya da koridorda bulunur, gerektiğinde öğrencilere düzenin sağlanmasında yardımcı olur. • Eşitlik: Okulda tüm bireyler eşittir. Okulun işleyişini ilgilendiren konularda toplantılar yapılır ve bu toplantılarda idare, öğretmenler, öğrenciler, okul çalışanları, hepsi hazır bulunurlar ve görüş bildirirler. Öğrencilerin, %70 oranında planlanan programlar dahilinde, %30 oranında ise bağımsız karar verdikleri konular üzerinde çalışmaları düşünülmüştür. Dersler 15.00 civarında bitmekte, daha sonra 17.00’ye kadar etkinlikler yapılmaktadır. Etkinliklerin bir kısmını öğretmenler belirlemekte, bir kısmını öğrenciler şekillendirmektedir. Etkinliklere eğitim yılı başında karar verilir ve seçilir. Bu yıl (2003–2004 öğretim yılında) mezun öğrencilerden düzenli olarak gelen ve etkinlik yaptıran öğrenciler olmuştur. Etkinliklerden bazı örnekler aşağıda verilmiştir: • Çevre (SEMEP, Çevrenin Genç Sözcüleri) • Spor • AB Comenius çalışmaları • Gazete çıkarılması • Edebiyat müzesi kurulması • Toplumsal duyarlılık • Astronomi • Heykel-seramik • Sinema kulübü • Kostüm tasarım • Web tasarım Yatakhaneler, idareci ve öğretmen lojmanları, eğitim binalarının çok yakınında yapılmıştır. Yatakhaneler, 40 civarında öğrencinin yaşadığı, her birinde gözetici bir öğretmen ailesinin bulunduğu evler şeklindedir. Oda arkadaşları öğrencilerin kendileri tarafından belirlenmektedir. Öğrenciler, ihtiyaç duyduklarında, günün her saatinde yatakhanelere girebilmekte, temel düzen ve işleyişi kendileri sağlamakta, gözetici öğretmen aileler de kontrol etmektedir. Hafta sonları ise, gözetici aile dışında bir öğretmen nöbetçi olarak sorumlu olmaktadır. Ayrıca tüm öğretmenler, yerleşkede lojmanlarda kalmaktadır. Öğrencilerin ailelerinden uzakta olmaları nedeniyle, aile sevgisini ve ortamını yaşamaları, aile adabını öğrenmeleri için, öğretmenler öğrencileri evlerinde misafir etmektedir. Öğretmenler ve öğrenciler ders saatleri dışında da birlikte sıkça zaman geçirmektedir. Okul, 2003–2004 öğretim yılı sonunda 5. mezunlarını vermiştir. Her ne kadar projenin tüm aşamaları planlandığı şekilde hayata geçirilemese de, mezunların yurt içinde kazandıkları üniversitelere ve yurt dışında tam burslu olarak gittikleri üniversitelere bakıldığında, uygulanabilen kadarıyla amaçların en azından bir kısmına ulaşıldığı görülmektedir. İnanç Vakfı, Sezai Türkeş’in vefatından sonra, çeşitli nedenlerden dolayı Türk Eğitim Vakfı’na (TEV) devredilmiştir. Bu devir aşamasında ve daha sonraki akreditasyon çalışmalarında yine Boğaziçi Üniversitesi’nin ve Prof. Dr. Füsun Akarsu’nun okula katkıları olmuştur (Tokay, 2003). Okulun giderleri 2001–2002 öğretim yılından bu yana TEV tarafından sağlanmaktadır.
İnanç Lisesi projesinin istenen noktaya ulaşması ve ülkemizde üstün yetenekli eğitiminde hem örnek bir model oluşturması hem de beklenen katkıları sağlaması için aşağıdaki noktaların göz önünde bulundurulması projenin gelişmesi açısından faydalı olacaktır. • Üstün yetenekli eğitiminin ihtiyaç, beklenti ve gereklerini karşılayan özel bir programın hazırlanması, uygulanması ve geliştirilmesi. Bu programı akademisyenler, öğretmenler ve öğrencilerin işbirliği içinde hazırlamaları yararlı olacaktır. • Okulun eğitim-öğretim programında öğrencilere, tiyatro, müzik, resim, heykel, seramik, fotoğrafçılık, video çekimi gibi sanat alanlarında çalıştırıcı ve/veya uzmanların sağlanması. • Üstün yetenekli eğitimi konusunda öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerle sürekli öğrenmeleri, kendilerini geliştirmeleri, yenilemeleri.
1. İnanç Lisesi Fizibilite Raporu 2. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü Özdeğerlendirme Raporu 2002-2003 Eğitim Öğretim Yılı 3. İnanç Lisesi Okul Profili, http://educ.queensu.ca/~placment/Inancschool.pdf 4. World Council for Gifted and Talented Children, http://www.worldgifted.org/ 5. Europian Council for High Ability, www.ECHA.ws 6. Akarsu, Fusun INANC experience 7. Tokay, D. (2003) Accreditation Survey with a Board from the Bosphorous University and Submission of Report. Turkish Education Foundation - [Türk Egitim Vakfi Özel Inanç Lisesi - TEVÖIL] - Istanbul, Turkey. Zekâ Düzeyinin “İletişim Becerileri Eğitim Programı”ndan Yararlanma Düzeyine Etkisi Hatice ERGİN* ÖZET Bu çalışmada zekâ düzeyinin, iletişim becerileri eğitiminden yararlanma düzeyini etkileyip etkilemediğini tespit etmek amacı ile duyguları tanıma, göz kontağı kurma, dinleme ve duyguları ifade etme olmak üzere dört iletişim beceri alanını içeren bir eğitim programı geliştirilmiş ve bu program zekâ düzeyleri farklı olan okul öncesi dönem çocuklarına uygulanmıştır. Araştırma yaşları 5yaş;6ay-6yaş;5ay arasında değişen 32 çocuk üzerinde yürütülmüştür. Bu çocukların 16’sı deney, 16’sı ise kontrol grubunu oluşturmuştur. İletişim becerileri ile zihinsel gelişim arasındaki ilişkiyi araştırmak için hem deney hem de kontrol grubundaki çocuklara “Stanford Binet Zekâ Testi” uygulanmıştır. Deney grubunda yer alan 16 çocuğa, 22 oturumdan oluşan “İletişim Becerileri Eğitim Programı” uygulanmıştır. Kontrol grubundaki çocuklara ise herhangi bir eğitim verilmemiştir. Araştırmanın sonucunda, “Stanford Binet Zekâ Testi”nden elde edilen puanlar ile iletişim beceri düzeyini ölçen testlerin son test puanları arasında olumlu anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Çocukların zekâ düzeyi yükseldikçe “İletişim Becerileri Eğitim Programı”ndan yararlanma düzeyleri de artış göstermektedir. GİRİŞ İletişim becerileri gelişmiş çocukların, yaşıtları tarafından daha kolay kabul edildiği, sosyal mesafeyi daha kolay ayarlayabildikleri tespit edilmiştir. Yine araştırma sonuçlarına göre bazı çocuklar arkadaşlarının niyetlerini yanlış anlayabildiği için saldırgan bir tutum sergileyebilmektedirler. Cole ve ark. (1994)’na göre duyguları sözle ifade edebilme, çocukların duygularını başarılı ve uygun bir şekilde düzenlemelerinin bir yolu olarak kabul edilmektedir. Çünkü araştırmalar daha fazla saldırganlık gösteren çocukların duyguları düzenlemede daha fazla güçlük yaşadıklarını ortaya koymaktadır. Ayrıca, araştırmalar saldırgan çocukların olmayanlara göre kızgınlık duygusunu sözel olarak daha az ifade ettiklerini, belirli bir duygunun nedenlerini tanımlamada daha az duyarlı olduklarını ve deneyimlerden daha az yararlandıklarını ortaya koymaktadır (Akt:Bohnert, Crnic ve Lim, 2003). Turner (1991), okul öncesi dönem çocukları üzerinde yaptığı gözlemlerinin sonucunda akranları ile kurmuş oldukları iletişimde, kendini güvende hissetmeyen erkek çocuklarının daha kavgacı ve daha zorlayıcı olduklarını ortaya koymuştur (Akt:Çağdaş, 1997). Bu durumda uygun bir eğitim programı ile çocuklara, iletişim becerileri ile ilgili davranışların kazandırılması, onların kişiler arası ilişkilerde karşılaşacakları sorunlarla daha kolay başa çıkmalarını, daha olumlu ilişkiler kurmalarını ve kişiler arası ilişkilerde istenmeyen davranışlara daha az başvurmalarını sağlayabilir. Yapılan araştırmaların sonuçlarına bakıldığında iletişim becerileri ile zekâ düzeyi arasında anlamlı ilişkilerin elde edildiği görülmektedir. Bu araştırmada, üstün zekâlı çocuklar ile normal zekâlı çocukların kaynaştırılarak eğitim-öğretim gördüğü okullarda verilecek iletişim becerisi eğitiminden yararlanma düzeyine ilişkin veriler elde edilmeye çalışılacaktır. Elde edilen bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulacaktır.
Bu araştırmada biri deney diğeri kontrol grubu olmak üzere ikişer gruptan oluşan ön test ve son test deseni kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarına uygulanacak eğitim programı ile ilgili araştırma modeli Tablo 1.1’de gösterilmiştir. Tablo 1: Araştırma Modeli Araştırma için 2002-2003 öğretim yılında İstanbul İli Kadıköy İlçesi’ne bağlı Perihan Aktürk Anaokulu’na devam eden yaşları 5 yaş;6 ay-6 yaş;5 ay arasında değişen 32 çocuk çalışma grubu olarak seçilmiştir. Çalışma grubunda yer alacak 32 çocuktan 16’sı deney grubunu, 16’sı ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Ayrıca deney grubundaki çocuklar 8’er kişilik iki gruba ayrılmıştır. Çalışma grubunun seçiminde deney ve kontrol gruplarını eşitlemek için çocukların cinsiyeti, iletişim becerileri, gelişim özellikleri (Gelişim sorunları olmayan çocuklar) ve zihinsel düzeyleri dikkate alınmıştır. Ölçekler uygulanmaya başlamadan önce çocukların öğretmenleri ile görüşme yapılarak, çocuklardan herhangi birinin gruptan farklı bir gelişim gösterip göstermediği ve bu konuda tanı alıp almadığı sorulmuştur. Öğretmenlerden elde edilen bilgiler de dikkate alınarak, Perihan Aktürk Anaokulu hazırlık gruplarına devam eden toplam 103 çocuğa “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi” ve “Duyguları İfade Etme Testi” ve zihinsel gelişimlerini tespit etmek için “Andre Rey Resim Çizme Testi” uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi” ve “Duyguları İfade Etme Testi”nin güvenirlik, geçerlik ve norm çalışmaları araştırmacı tarafından yapılmıştır. Bu testlerin yanı sıra çocukların gelişim özelliklerini belirlemek için aileleri ile görüşme yapılarak “Ankara Gelişim Tarama Envanteri” doldurulmuştur. Deney ve kontrol grupları, 103 kişilik uygulama grubundan random örneklem metodu ile seçilmiştir. Deney ve kontrol grubu “Cinsiyet”, “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi”, “Duyguları İfade Etme Testi”, “Ankara Gelişim Tarama Envanteri” ve “Andre Rey Resim Çizme Testi” cinsinden eşitlenmeye çalışılmıştır. Deney ve kontrol gruplarını “Cinsiyet” değişkenine göre eşitlemek için ilişkisiz grup t testi uygulanmıştır. Kız ve erkek cinsiyetlerine göre deney ve kontrol gruplarının eşitlenme sonuçları Tablo 1.2’de verilmiştir.
Tablo 2’de de görüldüğü gibi “Cinsiyet” değişkenine göre “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi”, “Duyguları İfade Etme Testi” ön test puan ortalamaları için yapılan ilişkisiz grup t testi sonucunda, istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık elde edilmemiştir. Bu sonuç deney ve kontrol grubunun “Cinsiyet” değişkenine göre eşitlendiğini göstermektedir. “Cinsiyet” değişkeninin yanı sıra deney grubu ve kontrol grubunu araştırmada kullanılan “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi”, “Duyguları İfade Etme Testi”, “Ankara Gelişim Tarama Envanteri” ve “Andre Rey Resim Çizme Testi” açısından eşitlemek için yine ilişkisiz grup t testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgular Tablo 1.3’de verilmiştir.
Zekâ testinin ardından deney grubuna araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan “İletişim Becerileri Eğitim Programı” haftada üç gün 20-30 dakika süre ile uygulanmaya başlanmıştır. Kontrol grubuna ise iletişim becerileri ile ilgili herhangi bir eğitim verilmemiştir. “İletişim Becerileri Eğitim Programı” 22 oturumdan oluşmakta ve duyguları anlama, duyguları ifade etme, göz kontağı kurma ve dinleme becerilerini kazandırmayı hedeflemektedir. Araştırmada tüm verilerin çözümü SPSS Sosyal Bilimler İstatistik Programı (Statistical Package of Social Sciences) kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada istatistiksel anlamlılık düzeyi 0,05 olarak belirlenmiştir. 0,01 düzeyinde anlamlı çıkan sonuçlar ayrıca tablolarda belirtilmiştir.
“İletişim Becerileri Eğitim Programı” hazırlanırken önce literatür taraması yapılmıştır. İletişim programlarının; yetişkinler için, ilköğretim ve okul öncesi dönem çocukları için hangi amaçlarla, kaç oturum halinde ne kadar süre ile ve hangi yöntemler kullanılarak geliştirildiği incelenmiştir. Bu alanda geliştirilmiş programlar incelendiğinde, yetişkinler için verilen programların haftada bir gün 1,5-2 saati, ilköğretim çağındaki çocuklara verilen programların haftada bir veya iki gün 40-45 dakikayı, okul öncesi dönem çocuklarına verilen programların ise haftanın her günü veya her günü olmasa bile daha sık aralıklarla 20-30 dakika arasında uygulandığı görülmektedir(Akkök, 1996; Meyer ve Driskill,1997; Yüksel-Şahin, 1997; Akgül, 2000; Öğülmüş, 2001; Çetin, Bilbay ve Kaymak, 2002). Spence (1995)’e göre oturum sayısı ve süresi çocukların gereksinimlerine, gelişim düzeylerinin belirlediği dikkat sürelerine ve öğrenme kapasitesine bağlı olarak değişir (Akt: Çetin, Bilbay ve Kaymak, 2002). Bu araştırma için geliştirilen “İletişim Becerileri Eğitim Programı” pazartesi, çarşamba ve cuma olmak üzere, haftada üç gün 20-30 dakika süre ile uygulanacak şekilde yapılandırılmıştır. Bir beceri alanı ile ilgili ilk üç oturum arka arkaya verilecek şekilde programlanmış, aralıklı tekrarı sağlamak için de o beceri ile ilgili pekiştirme çalışması 3 oturum sonra yapılmıştır. Örneğin; 2,3 ve 4. oturumlar duyguları tanıma becerisini geliştirmek, 7. oturum ise bu beceriyi pekiştirmek amacı ile hazırlanmıştır. Programın toplam 7 haftada tamamlanması hedeflenmiştir. Araştırmanın 16’sı deney, 16’sı kontrol grubu olmak üzere toplam 32 çocuk üzerinde gerçekleştirilmesi ve deney grubunda yer alacak 16 çocuğun 8 kişilik iki gruba ayrılarak eğitim alması planlanmıştır. Böylece eğitimin etkililiğinin artacağı düşünülmektedir. Myrick (1993) gruptaki çocuk sayısının en fazla 7-8 olması gerektiğini söylemektedir. Grup üyesi sayısı arttıkça eğitimcinin her bir üyeye gösterebileceği ilginin azalabileceğini belirtmektedir (Akt: Çetin, Bilbay ve Kaymak, 2002). 22 oturum olarak yapılandırılan programda, iletişim becerileri kapsamında yer alan duyguları anlama, duyguları ifade etme, göz kontağı kurma ve dinleme becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Programda yer alan becerilerin sırası; duyguları anlama, göz kontağı kurma, jest ve mimikleri kullanma, duyguları ifade etme ve son olarak da dinleme becerileri şeklinde düzenlenmiştir. Çünkü iletişim becerilerinin hangi sıra ile geliştiği incelendiğinde, çocuklarda duyguları tanıma becerisinin duyguları ifade etme becerisinden önce geliştiği görülmektedir (Yıldırım- Doğru, 1999; Yavuz, 2001). Bu nedenle programa duyguları tanıma becerisi ile başlanmıştır. Programda göz kontağı kurma becerisi, dinleme becerisinden önce yer almaktadır. Çünkü bu alandaki kaynaklar incelendiğinde dinleme becerisinin gelişebilmesi için öncelikle göz kontağı kurma becerisinin gelişmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca programda dinleme becerisinden önce, sıra alma becerisi yer almaktadır. Göz kontağı kurma becerisinde olduğu gibi sıra alma becerisi de dinleme becerilerinin gelişmesi için gerekli olan ön becerilerden biridir (Pieterse, Treloar ve Cairns, 2001). Bu araştırma için hazırlanan programda 4 duygu (mutlu, üzgün, şaşkın ve kızgın) üzerinde çalışılmıştır. Çünkü bu alanda yapılan araştırmalar incelendiğinde okul öncesi dönem çocuklarında mutlu, üzgün, kızgın, şaşırmış ve korku duygularının geliştirilebileceği ifade edilmektedir (Smith ve Walden, 1998; Yıldırım- Doğru, 1999; Öğülmüş, 2001; Sayıl, 2001). Ancak korku duygusunun bazı çocukları olumsuz etkileyebileceği düşünüldüğü için program dört duygu ile sınırlandırılmıştır. Duyguların öğretiminde Montessori Yöntemi kullanılmıştır. Çünkü duygular da renk, sayı gibi bir kavramdır. Bu nedenle duyguların öğretimi ile ilgili oturumlar, Montessori Yöntemi’nde ele alınan duyu öğretiminin üç aşamasına göre düzenlenmiştir (Montessori, 1978). Birinci aşamada tek tek her duygu tanıtılmıştır. Örneğin; bu mutlu, bu üzgün gibi. İkinci aşamada ismi söylenen duyguyu, diğer duygular arasından seçmesi, işaretlemesi veya göstermesi istenmiştir. Örneğin; Hangisi mutlu? Göster veya “Bana mutlu çocuğun resmini ver” gibi. Üçüncü aşamada ise duygunun ismi sorulmuştur. Örneğin; “Resimdeki çocuk ne hissetmektedir?” veya “Sen olsaydın ne hissederdin?” gibi. Bu program sona erdiğinde çocukların duyguları tanıma, duyguları ifade etme, göz kontağı kurma ve dinleme becerilerini geliştirmiş olmaları beklenmektedir. Bu amacı gerçekleştirmek için programda yer alan etkinlikler drama, model alma, soru-cevap, yaparak gösterme, yaparak öğrenme, düz anlatım, grup tartışması, örnek olay incelemesi yöntemleri kullanılarak ve okul öncesi dönem çocuklarının gelişim özellikleri dikkate alınarak yapılandırılmıştır. Materyal olarak çocuk öyküleri, resimler, boya kalemleri, boncuklar, kuklalar, oyun hamurları, maskeler, kitaplar ve araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan uygulama formları kullanılmıştır. İletişim Becerileri Eğitim Programı’nın Uygulanması: Araştırma sosyo-ekonomik düzeyleri orta ve ortanın altı olarak sınıflandırılabilecek olan çocukların devam ettiği bir devlet anaokulunda yürütülmüştür. Uygulamaların yapıldığı anaokulu bağımsız bir anaokulu (Herhangi bir ilköğretime bağlı olmayan) olduğu için çocuk sayısı, ilköğretim okullarına bağlı olan anaokullarına göre daha fazla sayıdadır. Araştırmanın yürütüldüğü dönemde anaokuluna toplam 150 çocuk devam etmekte idi. Çocuk sayısının fazla olması birbirine denk deney ve kontrol grubu oluşturma açısından bir avantaj olarak görülmüştür. Aksi halde birbirine denk gruplar oluşturmak için birden fazla kurumda uygulama yapmak gerekebilirdi. Bu da programın uygulanması açısından güçlük yaratabilirdi. Hem okul yönetimi hem de aileler eğitim için çocukların farklı bir kuruma gitmesini kabul etmeyebilirdi. Bu açıdan uygulamaların tek okulda yürütülmesi önemlidir. Uygulamalara başlamak için önce Perihan Aktürk Anaokulu müdürü ile görüşme yapılarak hem uygulanacak olan program hem de testler tanıtılmıştır. Böyle bir çalışmayı kabul edip edemeyecekleri ve kabul etmeleri halinde programın uygulanabileceği bir ortam sağlayıp sağlayamayacakları, haftada üç gün verilecek program için çocukların düzenli olarak grup çalışmalarına katılmalarına izin verilip verilmeyeceği ayrıntılı olarak konuşulmuştur. Çünkü kurum yetkililerinin yapılacak çalışmalara olumlu yaklaşmalarının, programın yürütülmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Okul ile yapılan görüşmeden sonra uygulamaları başlatabilmek için Kadıköy İlçe Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınmıştır. Deney ve kontrol gruplarını belirlemek için Perihan Aktürk Anaokulu hazırlık sınıfına devam eden 110 çocuğa “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi”, “Duyguları İfade Etme Testi”, “Ankara Gelişim Tarama Envanteri” ve “Andre Ray Resim Çizme Testi” uygulanmıştır. Ancak test uygulanan 7 çocuktan 3’ünde otizm, 2’sinde zihinsel engel, 2’sinde de gelişim geriliği olduğu için bu çocukların test sonuçlarına istatistiksel işlemler uygulanmamıştır. İstatistik işlemler 103 çocuktan elde edilen sonuçlar üzerinde yürütülmüştür. Yapılan işlemlerin sonucunda 5 farklı sınıftan 16’sı deney, 16’sı kontrol grubunu oluşturmak üzere toplam 32 çocuk belirlenmiştir. Deney grubu kız ve erkek sayıları dikkate alınarak 8 kişiden oluşan iki ayrı gruba ayrılmıştır. Bu şekilde uygulanacak eğitim programının daha etkili yürütüleceği düşünülmüştür. Uygulamalar pazartesi, çarşamba ve cuma günleri, 10.00-11.00 saatleri arasında yürütülmüştür. Bu saatler arası programda serbest oyun zamanı olduğu için hem eğitime katılan çocukların hem de öğretmenlerin kendi programları aksatılmamış olacaktı. Eğitime birinci grup 10.00-10.30 arasında, ikinci grup ise 10.30-11.00 saatleri arasında alınmıştır. Bazı uygulamalar için okulun tiyatro salonu bazı uygulamalar için de sınıflardan biri kullanılmıştır. Programın ilk oturumunda çocuklara program hakkında bilgi verilmiştir. Gruba katılacak çocukların kur’a yolu ile seçildiği ifade edilmiştir. Çocuklara, haftanın hangi günleri birlikte faaliyet yapılacağı, birlikte faaliyet yaparken hangi kurallara dikkat edilmesi gerektiği açıklanmıştır. Eğitim programı 22 oturumda tamamlanmıştır. Programda yer alan oturumlar aşağıdaki plana göre uygulanmıştır. 1. Oturum : Tanışma 2. Oturum : Duyguları Anlama 3. Oturum : Duyguları Anlama 4. Oturum : Duyguları Anlama 5. Oturum : Göz kontağı kurma 6. Oturum : Göz kontağı kurma 7. Oturum : Göz kontağı kurma 8. Oturum : Duyguları Anlama (Pekiştirme çalışması) 9. Oturum : Jest ve mimikleri kullanma 10. Oturum : Jest ve mimikleri kullanma 11. Oturum : Jest ve mimikleri kullanma 12. Oturum : Göz kontağı kurma (Pekiştirme çalışması) 13. Oturum : Duyguları ifade etme 14. Oturum : Duyguları ifade etme 15. Oturum : Duyguları ifade etme 16. Oturum : Jest ve mimikleri kullanma (Pekiştirme çalışması) 17. Oturum : Sıra alma 18. Oturum : Sıra alma 19. Oturum : Duyguları ifade etme (Pekiştirme çalışması) 20. Oturum : Dinleme 21. Oturum : Dinleme (Pekiştirme çalışması) 22. Oturum : Olumlu davranışları ifade etme ve kapanış TARTIŞMA Zekâ düzeyinin, iletişim becerileri eğitiminin düzeyine etkisini araştırmak amacı ile “Stanford Binet Zekâ Testi”nden elde edilen puanlar önce “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi” ve “Duyguları İfade Etme Testi” ön test puanları ile sonra da aynı ölçeklerin son test puanları ile karşılaştırılmıştır. Araştırmanın sonucunda “Stanford Binet Zekâ Testi” ile “Duyguları Tanıma Testi” son test, “Göz Kontağı Kurma Testi” son test ve “Dinleme Testi” son test puanları arasında P<,05 düzeyinde anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. “Duyguları Tanıma Testi”, “Göz Kontağı Kurma Testi”, “Dinleme Testi” ve “Duyguları İfade Etme Testi” ön test puanları ile “Stanford Binet Zekâ Testi” puanları arasında anlamlı ilişkiler bulunamamıştır. Bu sonuç açıkça göstermektedir ki, çocukların zekâ düzeyi yükseldikçe “İletişim Becerileri Eğitim Programı”ndan yararlanma düzeyleri de artış göstermektedir. Zekâ düzeyi yüksek olan çocukların, “Duyguları Tanıma”, “Göz Kontağı Kurma” ve “Dinleme” Becerileri diğer çocuklardan anlamlı derecede daha yüksektir. Bu alanda yapılan araştırmaların sonuçlarına bakıldığında da iletişim becerileri ile zekâ düzeyi arasında anlamlı ilişkilerin elde edildiği görülmektedir. Örneğin; McAlpine, Kendal ve Sing (1991), zihin engelli, sınır zekâda ve normal zekâ düzeyindeki çocuklar üzerinde yaptıkları araştırmalarının sonucunda zekâ düzeyi ile duygusal yüz ifadelerini tanıma arasında anlamlı bir ilişki olduğunu belirlemişlerdir. Harrigan (1984), yüz ifadelerini tanımada zekânın önemli bir yeri olduğu ve zekâ düzeyi yüksek olan öğrencilerin, yüz ifadelerini tanımada daha başarılı olduklarını bulmuştur. Maurer ve Newbrough (1991), yaptıkları çalışmalarda, zihin engelli ve normal öğrencilerin duygusal yüz ifadelerini tanıma durumlarını değerlendirmişler ve normal çocukların, yüz ifadelerini tanımada, zihin engellilerden daha başarılı olduklarını bulmuşlardır. Benzer şekilde Adams ve Markham (1991); Benson ve Walz (1996); Gray, Fraser ve Leudar (1983); Sigman (1992); Scholock ve Lilley (1986); Sorce ve Emde (1982) yaptıkları çalışmalarda benzer sonuçları bulmuşlardır (Akt: Yıldırım-Doğru, 1999). Yüklə 2,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|