*Farklı okul türleri için bu etkinlikte söz edilen alan yerine bölüm/meslek kullanılabilir ve etkinlikte okul türüne göre yeni düzenlemeler yapılabilir.
Süreç:
-
Öğrencilere alan/ bölüm seçimi ile ilgili daha önce yapılan çalışmalar hatırlatılır. (9. sınıf 10. etkinlikte; Alan seçimine etki eden faktörleri sıralamıştık. 9. sınıf 11. etkinlikte; Kendini tanımanın alan seçimindeki önemini fark etmiştik. 9. sınıf 12. etkinlikte; Okulda seçebileceği alanlarla ilgili bilgi toplamıştık. Ayrıca 9. sınıf 17. etkinlikte ise İlgileri, yetenekleri, değerleri ve kişilik özellikleri ile seçeceği alan/meslek arasında ilişki kurulmuştu).
-
Öğrencilere seçmeyi düşündükleri alan/bölümle ilgili aşağıdakine benzer soruları kendilerine sormaları istenir ve cevaplarını sınıfla paylaşmaları istenir:
-
Seçeceğim alanda ağırlıklı olarak hangi dersleri göreceğim?
-
Seçeceğim alana kaynaklık eden derslerde başarılı mıyım?
-
Seçeceğim alana kaynaklık eden dersleri çalışırken ve bu derslerle ilgili etkinliklerden hoşlanıyor muyum?
-
Seçeceğim alana kaynaklık eden dersler ilgilerime uyuyor mu?
-
Yeteneklerim seçeceğim bu alana uygun mu?
-
Bu alanın gerektirdiği zorunluluklara sahip miyim? (Örn. dil)
-
Seçeceğim alanda hangi mesleklerin neler olduğunu biliyor muyum?
-
Seçeceğim alandaki meslekler ilgilerime uyuyor mu?
-
Seçeceğim alandaki meslekler yeteneklerime uyuyor mu?
-
Seçeceğim alandaki meslekler değerlerime uyuyor mu?
-
Seçeceğim alandaki meslekler kişilik özelliklerime uyuyor mu?
-
Seçeceğim alandaki meslekler akademik başarıma uyuyor mu?
-
Seçeceğim alandaki meslekler isteklerime uyuyor mu? vb..
-
Paylaşımlardan sonra öğrencilere aşağıdaki örnek durum okunur ve örnekteki öğrencinin neleri göz ardı ettiğini tartışmaları istenir:
Durum1:
“Ali 9. sınıf öğrencisidir. Gelecekte başarılı bir gazeteci ya da televizyoncu olmak istemektedir. Okulda başarılı bir öğrencidir ve tüm derslerinden yüksek notlar almaktadır. Ama en çok sevdiği ders Edebiyat ve Tarih’tir. Sürekli kitap okumakta, okul gazetesinde çalışmakta birçok dergi ve gazeteyi yakından izlemektedir. Okul dışında öykü ve denemeler de yazmaktadır. Okulda seçebileceği alanları incelemiş, ileride seçmeyi düşündüğü Gazetecilik, İletişim Ve Radyo Televizyon bölümlerinin Sözel alanda olduğunu öğrenmiştir ve bu alanı seçmeyi düşünmektedir. Ablası Tıp eğitimi almaktadır ve ailesi onun da ablası gibi doktor olmasını istemektedir. Fen Bilimleri Alanını seçmesi konusunda baskı yapmaktadır. Özellikle annesi onun sosyal Bilimler Alanını seçmesini hiç istememektedir. Çünkü ona göre; Sosyal Bilimler Alanında başarısız, hiç bir alana giremeyen öğrenciler bulunur. Babasına göre ise Sosyal Bilimler Alanındaki mesleklerde para kazanamaz, oysa doktor olsa hayatını garanti altına alacaktır. Fen derslerinde başarılı olduğu için öğretmenleri de alan seçerken Fen Bilimleri Alanını seçmesini önermektedir. En yakın arkadaşı da Fen Bilimleri Alanını seçmeye karar vermiş ve onun da bu alanı seçmesini istemektedir. Sene sonunda alan seçerken bütün bunları düşünmüş ve Fen Bilimleri Alanını seçmiştir. Düzenli çalışan bir öğrenci olduğu için Fen Bilimleri Alanında başarılı olmuştur, ama hiç mutlu olmamıştır. Sonunda okul bitince Tıp fakültesini de kazanamamıştır. Puanı düştüğü için Sözel Alanda istediği bölümleri de tercih edememiştir. Ertesi yıl sınava tekrar hazırlanmış yine kazanamamış ve ek kontenjanla istemeyerek Eczacılık yazmış ve kazanmıştır. Bir yandan dersleri çok ağır olan bu bölümde okumuş bir yandan da bol bol okumaya ve yazılar yazmaya devam etmiştir. Mezun olunca Eczacılık yapmamış önce yerel bir kanalda muhabirlik daha sonra da büyük bir gazetede iş bulmuştur. Çok başarılı olmasına rağmen bu alanda eğitim almamanın sıkıntılarını ve eksikliğini hep yaşamıştır. Ali geriye dönüp baktığında “Keşke alan seçimimi başkalarına göre değil kendi isteğime göre yapsaymışım” demektedir.”
-
Alan seçerken yukarıda verilen durumlara benzer yanlış seçimler yapan birçok öğrenci olduğu ve bu öğrencilerin hem başarısız hem de mutsuz oldukları belirtilir. Öğrencilerden çevrelerinden bu duruma benzer yaşantıları olan kişilerin deneyimlerini anlatmaları istenir.
-
Öğrencileri bu yanlışa kendilerini gerçekçi bir biçimde değerlendirememeleri ve alan seçimi ile ilgili kararlarını alırken doğruluğunu araştırmadan birtakım önyargı ve klişelerle hareket etmelerinin neden olduğu belirtilir.
-
Bu konudaki yaygın önyargılardan örnekler verilir, öğrencilerin de örnek vermesi ve bu konudaki düşüncelerini paylaşmaları istenir. (10. sınıf 26. etkinliği olan “Önyargılarımız” etkinliğinde bu konu geniş olarak işlenecektir, oradan yararlanılabilir).
-
Alan seçiminde kendini ve içinde bulunduğu koşulları gerçekçi bir biçimde değerlendirmenin önemi vurgulanarak etkinlik sonlandırılır.
Değerlendirme:
|
