Uyuşmazlik mahkemesi kararlari

K A R A R

Davacı : Y, Ö.

Vekili : Av. O. A.

Davalı : Andırın Belediye Başkanlığı

O L A Y : Andırın ilçesinde, demir, çimento, inşaat malzemeleri satışını yapan ticarethane sahibi olan Davacı; Davalı Belediye Başkanlığının, 22.12.2003 ila 22.3.2004 tarihleri arasındaki 21 adet sipariş fişi ile toplam 2.919.00 YTL tutan çeşitli malzemeyi (elektrik, kanalizasyon, su arızası ve temizlik vs. işlerine ilişkin), görevlendirilen belediye görevlisine vermiştir.

Davacı malzemelerin bedelinin ödenmesi için Belediye Başkanlığına başvurmasına karşın, kendisine ödeme yapılmamıştır.

Davacı taraf, söz konusu malzemelerin görevlilerce alınarak, belediye işlerinde kullanıldığı, fişlerdeki imzanın eski belediye başkanına ait olduğu ve belediyeyi bağlayacağı, kamu kurum ve kuruluşlarında devamlılığın esas olduğu, görevli değişse bile, kurum adına yaptığı borçlandırıcı işlemlerin kurumu bağlayacağı, sorumluluğunu kaldırmayacağı ve borcunu ödemekten kaçınamayacağı iddiasıyla ve malzeme bedeli toplamı 2.919.00YTL'nin olay tarihinden itibaren faizi ile tahsiline karar verilmesi istemiyle 10.1.2005 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANDIRIN SULH HUKUK MAHKEMESİ ; 3.4.2006 gün ve E:2005/4, K:2006/75 sayı ile, davacının duruşmada tekrar ettiği 10.1.2005 havale tarihli dilekçesinde; 2004 yılı Ocak ayından itibaren Andırın Belediye Başkanlığına muhtelif tarihlerde sipariş fişi karşılığında çeşitli inşaat malzemesi verdiğini, 2004 yılı Mart ayında yapılan seçimlerde belediye başkanı değişikliği olduğunu, bu malzemelerin bedeli için Belediye Başkanlığına başvurduğunda ödemenin evrak eksikliği nedeniyle yapılmadığını, dava dilekçesi ekindeki sipariş fişlerine göre teslim ettiği malzemenin bedeli olan 2.9I9,00.-YTL alacağın faiz ve yargılama gideri ile birlikte davalı taraftan tahsiline karar verilmesini talep ettiği; davalı tarafın duruşmalara katılmadığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın idari bir işlemden kaynaklanan tam yargı davası olduğu; Andırın Belediye Başkanlığının 10.6.2005 tarih ve 2005/1061 sayılı yazısında; dava konusu alacak dayanak olarak sunulan malzeme alınmasına dair sipariş fişleri ile ilgili yaptıkları araştırmada, 1.9.2003-1.4.2004 tarihleri arasında fen işleri yetkilisi olarak görev yürüten zabıta memuru Ahmet Sarıbıyık'ın malzeme alınması ile ilgili hiçbir bilgisinin olmadığı, sipariş işlerindeki imzaların belediye eski başkanı Ahmet Rüzgar'a ait olduğu, malzemelerin kamu yararına kullanılıp kullanılmadığı hususunda tasarruf ve bilgi sahibinin bu kişi olduğunun anlaşıldığı; Andırın Belediye Başkanlığının 14.2.2006 tarih ve 2006/156 sayılı cevabi yazısından; 22.1.2002 tarihinden itibaren Belediyenin mal ve hizmet alımının 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre yapıldığı, davacı Yakup Özer'den Aralık 2003, Ocak-Şubat-Mart 2004 döneminde, bu yasaya göre mal ve hizmet alımının yapılmadığının anlaşıldığı; dava konusu alacak ile ilgili Andırın Belediye Başkanlığına ait Aralık 2003,Ocak-Şubat-Mart 2004 dönemlerine ait muhasebe kayıtları ve sarf evrakları üzerinde uzman bilirkişi marifetiyle yaptırılan inceleme neticesinde, dosyaya sunulan 1.3.2006 tarihli rapor içeriğinden, söz konusu muhasebe kayıtlarında ve sarf evrakı içeriğinde davacı Yakup Özer'den belirtilen dönemlerde mal-hizmet alımına ilişkin-davacının dosyaya ibraz ettiği sipariş fişlerine dair herhangi bir kayıt ve bilginin bulunmadığının anlaşılmış olduğu; her ne kadar davacı sipariş fişlerini dayanak yaparak Andırın Belediye Başkanlığı aleyhine alacak davası açmış ise de, somut olayda kamu kurumu niteliğinde olan davalıya husumet yöneltilerek kurumu belli doğrultuda alacağının ödenmesine ilişkin idari işlem tesis etmeye zorlayıcı hüküm kurulması amaçlandığına göre, talebin idari nitelik taşıdığının kabul edilmiş olduğu, bu tür bir uyuşmazlığın idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği; 2577 sayılı İYUK. gereğince "'idari eylem ve işlemlerden dolayı hakları zarar görenler tarafından açılacak tam yargı davaları" nın idari dava olarak belirlenmiş olduğu, bu durumda davalı belediye başkanlığı hakkındaki dava, 2577 sayılı yasanın 2. maddesi uyarınca adalet mahkemelerinin görevi dışında kaldığından, yargı yolu bakımından dilekçenin reddine karar vermek gerektiği; ayrıca davalı tarafın kamu tüzel kişiliğinin olması itibariyle, mal ve hizmet alımının 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda belirtilen yasal prosedüre göre yapılmasının gerektiği, bu duruma göre eski belediye başkanının imzasını taşıyan sipariş fişlerinin, davalı idareyi borçlandırmaya yeterli olmayıp bağlayıcılığının da bulunmadığının açık olduğu ve iş bu davada Andırın Belediye Başkanlığına husumet tevcihinin de yanlış olduğunun tespit edildiği; yukarıda açıklanan gerekçelerle; yargı yolu farklılığı nedeniyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine ve mahkemelerinin görevsizliğine; davacının görevli idari yargı mahkemelerinde açmakta muhtariyetine karar vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Bu kez davacı vekili, aynı istemle, idari yargı yerinde dava açmıştır.

GAZİANTEP 2.İDARE MAHKEMESİ; 14.3.2007 gün ve E: 2006/1778 sayı ile, dava dosyasının incelenmesinden; davacı tarafından, 2004 yılı Ocak ayından itibaren Andırın Belediye Başkanlığı'na 22.12.2003 - 22.3.2004 tarihleri arasında 21 adet sipariş fişi ile çeşitli inşaat malzemesi verdiğinden bahisle, bu malzemelerin toplam tutarı olan 2.919,00YTL tutarındaki alacağının yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsiline karar verilmesi istemiyle Andırın Sulh Hukuk Mahkemesinin E:2005/4 sayılı dosyası ile dava açıldığı, bu dava neticesinde anılan Mahkemenin 3.4.2006 tarih ve K.2006/75 sayılı kararıyla her ne kadar davacının sipariş fişlerini dayanak yaparak Andırın Belediye Başkanlığı aleyhine alacak davası açmış ise de, somut olayda kamu kurumu niteliğinde olan davalıya husumet yöneltilerek kurumu belli doğrultuda alacağının ödenmesine ilişkin idari işlem tesis etmeye zorlayıcı hüküm kurulması amaçlandığına göre, talebin idari nitelik taşıdığı kabul edilmiş olup bu tür bir uyuşmazlığın idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu gereğince,"idari eylem ve işlemlerden dolayı hakları zarar görenler tarafından açılacak tam yargı davaların" idari davalar olarak belirlendiği, bu durumda davalı belediye başkanlığı hakkındaki davanın, 2577 Sayılı Yasanın 2.maddesi uyarınca Adalet Mahkemelerinin görevi dışında kaldığı gerekçesiyle görev yönünden reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı; idari yargı yetkisinin, idari işlem ve eylemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğu, yerindelik denetimi yapılamayacağı, yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak tarzda kullanılamayacağı ve idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemeyeceği hükmünün yer aldığı; incelenen uyuşmazlıkta davacı tarafından, 2004 yılı Ocak ayından itibaren Andırın Belediye Başkanlığı'na 22.12.2003 - 22.3.2004 tarihleri arasında 21 adet sipariş fişi ile çeşitli inşaat malzemesi verdiğinden bahisle bu malzemelerin toplam tutarı olan 2.919,00YTL tutarındaki alacağının yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsiline dair karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı, tazmini istenen zararın özel hukuk sözleşmesinden doğduğu, ihtilafın Borçlar Hukuku hükümlerine tabi bulunduğu, bu nedenle görüm ve çözüm yerinin Adliye Mahkemeleri olduğu; bu durumda, Adliye Mahkemelerinin iş bu davanın görüm ve çözümünün genel idari yargı yerinin görevli olduğu yolundaki kararına Mahkemeleri Hakimliğince iştirak edilmemiş olduğu, uyuşmazlık konusu olayda Mahkemelerinin görevsiz olduğu kanısına varıldığı; açıklanan nedenlerle; 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. Maddesi uyarınca görevli yargının belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine, bu konuda karar verilinceye kadar yargılamanın ertelenmesine, karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Üyeler: Mahmut BİLGEN, Erdoğan BUYURGAN, Habibe ÜNAL, O.Cem ERBÜK, Serdar AKSOY ve Coşkun GÜNGÖR’ün katılımlarıyla yapılan 07.04.2008 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Taşkın Çelik’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU’nun davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, çeşitli inşaat vs. malzemesi satışı yapılan işyerinin sahibi olan davacının, Belediyeye ait sipariş fişleriyle verdiği malzemelere ait bedelin ödenmesi istemiyle açılmıştır.

Anayasa’nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.

Bakılan uyuşmazlıkta, alacağın kaynağı olan olayın, davalı idarenin kendisine kanunla verilen kamu hizmetinin görülmesi hususuna ilişkin olmadığı, idarenin özel hukuk kişileri ile aynı statüde davacının işyerinden aldığı malzemelerin bedelini ödememesi nedeniyle gerçekleştiği, taraflar arasındaki ilişkinin, kamu otoritesine ve yetkisine dayalı, tek yanlı ve resen yapılan idari işlem ve eylemden kaynaklanmadığı anlaşılmıştır.

Bu durumda davanın, taraflar arasında doğan borç- alacak ilişkisi nedeniyle özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunduğundan, İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Sulh Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Gaziantep 2. İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Andırın Sulh Hukuk Mahkemesi’nce verilen 3.4.2006 gün ve E:2005/4 K:2006/75 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 7.4.2008 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
* * *

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:
ESAS NO : 2007/251

KARAR NO: 2007/217

KARAR TR : 5.11.2007

(Hukuk Bölümü)

Ö Z E T : Çift hatlı demiryolunda, yayaların geçişini önleyici tedbir alınmadığı nedeniyle doğduğu ileri sürülen zararın, idarece tazmini istemiyle açılan davanın İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesinin gerektiği hk.