V-xvii asrlar) Feodalizm tuzumining bosqichlari va (jts) rivojlanishining xususiyatlari

Yaponiya. O’rta asrlarda Yaponiyada jismoniy madani­yatning rivojlanishi Samuraylar institutining tashkil etilishi bilan bevosita bog’liq bo’lgan. Samuraylar kichik yer egalarining harbiy-feodal tabaqasi bo’lib, ularning jismoniy tarbiya tizimi xilma-xil kurash turlari: sumo, jiu-jitsu va karate, kendo - bitta yoki ikkita qilich bilan jang qilish san’ati, noginata - nayza bilan kurashish, piyoda va otda yugurishda kamondan o’q otish, marosim bellashuvlar, turli xil to’p o'yinlari kabi mashqlardan iborat bo’lgan.
Markaziy Amerika xalqlarining jismoniy tarbiyasi. Yevropaliklar mustamlaka qilib olgan davrlargacha bu mintaqada inklar, mayya va atsteklar davlatlari mavjud bo’lgan. XII asrlarda bu mamlakatlarda ma'lum darajada jismoniy tarbiya tizimi mavjud bo’lgan. Bunda davlat miqyosida va oila sharoitida tarbiya berish amalga oshirilgan. Tashkil qilingan maktablarda o’yinlar va boshqa jismoniy mashqlar bilan shug'ullanishgan. Kamondan o’q otish, tayoqlarni uloqtirish, qilich va qalqon bilan kurash kabi harbiy-jismoniy tayyorgarlik amalga oshirilgan. Inklar va atsteklarda uzoq masofalarga yugurish hayotiy ehtiyoj bo'lib hisoblangan. Ko’pchilik o'yinlar va mashqlar bu xalqlarning diniy marosimlari, urf-odatlari bilan bog'liq bo'lgan. Shuningdek, qabilalararo o’yinlar, diniy bayramlar, tantanalar, atletik musobaqalar tashkil etilgan. Butun jismoniy tarbiya tizimi aborigen xalqlarning mehnat, harbiy va hayotiy turmushida katta o’rin tutgan. Yevropaliklarning bosqinchilik, talon-taroj qilish, o’ldirish, majburlash kabi harakatlari Amerika xalqlarining jismoniy madaniyat tizimi rivojlanishiga salbiy ta’sir etgan.
Afrika mintaqasidagi xalqlar. O’rta asrlarda Afrika xalqlari orasida mehnat, harbiy ishlar va ijtimoiy turmush orqali jismoniy madaniyat shakllari belgilangan. Jismoniy tarbiya oilada, ovchilar tomonidan qabilada va «xudo»lar uyida berilgan. Ko’pincha musobaqalashish shaklida amalga oshirilgan.
Bunda kamondan o’q otish va tayoqlarni mo’ljalga tekkizish, ustunga kim o’zarga tirmashib chiqish kabilar qo’llanilgan. Raqslar bilan birgalikda harbiy mashqlar qo’shib o’rgatilgan. Yoshlarni harbiy jihatdan tayyorlash maqsadida oilada yoki «xudo»larning uylarida qabila, urug’ boshliqlari rahbarligida turli xil an’anaviy marosimlar tashkil etilgan. Bunda kurash, nayza va lappak uloqtirishdan keng foydalanilgan. O’g’il va qizlarni tarbiyalash tizimida tamtam sadolari ostidagi an’anaviy raqslar, turli harakatli o’yinlar, akrobatik mashqlar asosiy vosita sifatida xizmat qilgan. An’anaviy marosimlarda kurash, chidamlilik, epchillik, jasurlikni tarbiyalovchi mashq turlaridan iborat musobaqalar tashkil etilgan. Bu, o’z navbatida, xalqlarning jipsligi, inoqligi, ahilligini ta’minlashga xizmat qilgan. Bosqinchilik va mustamlakachilik ta’yziqi Afrikada milliy jismoniy madaniyatining ancha susayishiga sabab bo’lgan.