Валидейнляримин язиз хатирясиня

Jədvəl 6.6

Üstləik xərjin norması

№	İŞLƏRİN ADLARI	ÜSTƏLİK XƏRJİN NORMASI, %
1	Ümumi tikinti işlərində	13-18
2	İri tavalı binaların tikinti üzrə	12,7
3	Təhsil nazirliyinin təmir-tikinti idarələri üzrə	15,4
4	Yol tikintisi üzrə	18,1
5	Yaşıllaşdırma və abadlaşdırmada təmir-tikinti işləri üzrə	16,3
	XÜSUSİ TİKİNTİ-QURAŞDIRMA İŞLƏRİ
1	Daxili santexniki işlər	12,0
2	Metal konstruksiyaların quraşdırılması	7,6
3	Partlayış işləri	14,4
4	İstilik izolyasiya işləri	12,0
5	Sənaye sobaları və boruların şörgüsü	8,5
	XÜSUSİ TİKİNTİ İŞLƏRİ (ƏMƏK HAQQINA ƏSASƏN)
1	Avadanlıqların quraşdırılması	75
2	Radio-televiziya və elektron avadanlıqların quraşdırılması	105
3	Rabitə şəbəkələrinin quraşdırılması	83
4	Elektrik quraşdırma işləri	85

Qeyd etmək lazımdır ki, podratçı və sifarişçi (investorun) təşkilatın razılığı ilə üstləik xərjin norması dəyişə bilər.

Üstəlik xərjin norması, işlərin növündən, onların əmək tutumundan və sənayeləşdirmə səviyyəsindən asılı olaraq müəyyən edilmişdir. Məlumdur ki, indiyə kimi üstəlik xərjin səviyyəsi düzünə xəjlərin miqdarına əsasən təyin olunurdu. Bu halda üstləik xərjin səviyyəsi aşağıdakı kimi təyin olunur.

Üx = Dx · Nn/100 (6.21)

Dx – düzünə xərjin miqdarı;

Nn – düzünə xərjlərə əsasən üstəlik xərjin norması, %-lə;

Avadanlıqların quraşdırılması üzrə üstəlik xərj işçilərin əmək haqqına görə normalaşdırılır və aşağıdakı kimi təyin olunur:

Üx = Ən · Nü/100 (6.22)

Ən – avadanlıqların quraşdırılması üzrə əsas əmək haqqı, man;

Nü – əsas əmək haqqına görə, avadanlıqların quraşdırılması üzrə üstəlik xərjin norması, %-lə.
Bu üsullarla üstəlik xərjin təyin olunması metodikası material resurslarını nəzərdə tutmur və tikinti təşkilatını material-tutumu üzrə xərjlərin azalmasını maraqlandırmır. Buradan belə bir nətijə çıxır ki, daha çox material tutumuna malik olan tikinti məhsulunda üstəlik xərjin də miqdarı çox olur. Bazar münasibətlərinə keçidlə əlaqədar olaraq, tələb və təklifi nəzərə alaraq, tikinti məhsulunun istehsalı və qiymətin formalaşdırılması bir şəraitdə üstəlik xərjin təyin olunması üçün əsas baza əmək haqqı və tikinti maşınlarının istismar xərjinin götürülməsi məqsədəuyğun hesab olunur. Bu halda üstəlik xərjin miqdarı aşağıdakı kimi təyin olunur.

Üx – (Ən + Mi) Nü/100 (6.23)