Və vasiTƏLƏRİ fənnindən mühazirələr toplusu hazirladi qaim cəFƏrov metrologiya haqqında ümumi məlumat

Şəkil 10.3. Ossilloqraf üsulunun sxemi

Ümumi halda ( təsadüfi tezliklərdə) işıqlanan düzbucaqlı ( kvadrat ) müşahidə edilir. Tezliklər bərabərdirsə ekranda ellips, dairə və ya diaqonal üzrə düz xətt görünəcəkdir. Tezliklərin nisbəti tam ədədlərdirsə ( 2; 3 və s.) ekranda “səkkizvari” və daha mürəkkəb fiqurlar müşahidə olunacaqdır. Şaquli və üfüqi oxlar üzrə fiqurun kəsişmə nöqtələrinin sayları nisbəti, tezliklərin nisbətini təyin edir:

f₀ / f_x = n_y / n_x buradan _ (10.5)

Burada n_x - x oxu ilə fiqurun kəsişmələrinin sayı, n_y - y oxu ilə fiqurun kəsişmələrinin sayıdır. f₀ – məlum tezlikdir. Nümunəvi tezlik kimi 50 Hs sənaye tezliyindən istifadə etmək olar.

Fransız alimi Lissaju ilk dəfə bu üsulla ölçmə apar­dığına görə bu üsulun digər adı Lissaju əyriləri üsulu adlanır. Şəkil 10.4 – də Lissaju fiqurları ilə tezliyin ölçülməsinə aid nümunələr göstərilmişdir: