VeriLƏNLƏRİn və BİLİKLƏRİn strukturlari və modelləRİ 843 a1, a2 qrupları



Yüklə 425,53 Kb.
səhifə2/4
tarix25.05.2018
ölçüsü425,53 Kb.
#51512
1   2   3   4

B) strcat( )

C) strlen( )

D) atof( )

E) atol( )


83. C++-də hansı hansı funksiya vasitəsilə fayl yaratmaq mümkündür?

A) strcat( )

B) fopen( )

C) strlen( )

D) atof( )

E) gets( )


84. C++-də fayllarla işləmək üçün hansı kitabxanaya müraciət etmək lazımdır?

A) stdafx.h

B) iostream.h

C) conio.h

D) stdio.h

E) stdlib.h


85. Aşağıda sadalananlardan C++-də faylın yaradılmasının düzgün fraqmenti seçin:

A) FILE *fo; fd=sopen("test.txt","wt");

B) file *fo; fo=sopen("test.txt","wt");

C) file fo; fo=kopen("test.txt");

D) file *fo; fo=topen("test.txt");

E) FILE *fo; fo=fopen("test.txt","wt");


86. C++-də hansı operatorun köməyilə hər hansı verilənlər tipləri üçün dinamik şəkildə (bilavasitə proqramın yerinə yetirilməsi zamanı) yaddaşda yer ayırmaq mümkündür?

A) cin ( )

B) printf( )

C) scanf ( )

D) new( )

E) cout ( )


87. C++-də hansı funksiya vasitəsilə faylı bağlamaq mümkündür?

A) strlen( )

B) strcat( )

C) fclose ( )

D) fopen( )

E) gets( )


88. C++-də hansı funksiya vasitəsilə faylı ləğv etmək mümkündür?

A) strlen( )

B) strcat( )

C) remove ( )

D) fopen( )

E) gets( )


89. Aşağıda sadalananlardan C++-də faylı silmək üçün düzgün fraqmenti göstərin:

A) fopen ("d:\\test.txt");

B) strcat ("d:\\test.txt");

C) strlen ("d:\\test.txt");

D) remove ("d:\\test.txt");

E) gets ("d:\\test.txt");


90. Aşağıda sadalananlardan C++-də strukturu elan etmək üçün düzgün fraqmenti göstərin:

A) open student {char name[30]; int kurs; int age;} s1;

B) write student {int name[30]; char kurs; char age;};

C) struct student {char name[30]; int kurs; int age;} s1;

D) gets student {char name[30]; int kurs; int age;};

E) close student {char name[30]; int kurs; int age;};


91. Verilənlər nədir?

A) təsadüfi faktlar

B) predmet sahəsinin obyektləri, prosesləri və hadisələri xarakterizə etməyən təsadüfi faktlar

C) ayrı-ayrı xüsusiyyətlər

D) predmet sahəsinin obyektləri, prosesləri və hadisələri xarakterizə edən ayrı-ayrı faktlar

E) təsadüfi proseslər


92. Biliklər nədir?

A) ayrı-ayrı xüsusiyyətlər

B) predmet sahəsinin obyektləri, prosesləri və hadisələri xarakterizə etməyən təsadüfi faktlar

C) predmet sahəsinin məsələlərini həll etməyə imkan verən həmin sahənin aşkara çıxardılmış qanunauyğunluqları

D) təsadüfi faktlar

E) təsadüfi proseslər


93. Aşağıda sadalananlardan EHM-də emalı zamanı biliklərin transformasiya etaplardan birini göstərin:

A) anlayışların seçilməsi

B) intensionalın müəyyən edilməsi

C) biliklər insanın yaddaşında təfəkkür nəticəsi kimi

D) fiziki strukturların qurulması

E) xətti-statik strukturların qurulması


94. Aşağıda sadalananlardan EHM-də emalı zamanı biliklərin transformasiya etaplardan birini göstərin:

A) intensionalın müəyyən edilməsi

B) xətti strukturların qurulması

C) qeyri-xətti strukturların qurulması

D) ekstensionalın müəyyən edilməsi

E) biliklərin material daşıyıcıları (dərsliklər, metodiki göstərişlər)


95. Aşağıda sadalananlardan EHM-də emalı zamanı biliklərin transformasiya etaplardan birini göstərin:

A) xətti strukturların qurulması

B) biliklər sahəsi

C) qeyri-xətti strukturların qurulması

D) ekstensionalın müəyyən edilməsi

E) intensionalın müəyyən edilməsi


96. Aşağıda sadalananlardan EHM-də emalı zamanı biliklərin transformasiya etaplardan birini göstərin:

A) qeyri-xətti strukturların qurulması

B) xətti strukturların qurulması

C) biliklərin təmsil etmə dillərində təsvir olunmuş biliklər

D) ekstensionalın müəyyən edilməsi

E) intensionalın müəyyən edilməsi


97. Aşağıda sadalananlardan EHM-də emalı zamanı biliklərin transformasiya etaplardan birini göstərin:

A) qeyri-xətti strukturların qurulması

B) xətti strukturların qurulması

C) biliklər bazaları

D) ekstensionalın müəyyən edilməsi

E) intensionalın müəyyən edilməsi


98. Anlayışın intensionalı nədir?

A) qaydalar

B) abstraksiyanın daha aşağı səviyyəli anlayışlar vasitəsilə tərifi

C) freymlər

D) abstraksiyanın daha yuxarı səviyyəli anlayışlar vasitəsilə tərifi

E) produksiya qaydaları


99. Anlayışın ekstensionalı nədir?

A) qaydalar

B) abstraksiyanın daha yuxarı səviyyəli anlayışlar vasitəsilə tərifi

C) biliklərin əldə edilməsi üsulu

D) abstraksiya

E) abstraksiyanın daha aşağı səviyyəli anlayışlar vasitəsilə tərifi

100. Aşağıda sadalananlardan biliklər təsnifatının kateqoriyalardan birini göstərin:

A) dilçilik

B) semantik

C) sintaktik

D) səthi

E) nəzəri


101. Aşağıda sadalananlardan biliklər təsnifatının kateqoriyalardan birini göstərin:

A) nəzəri

B) əsaslı

C) tam


D) dərin

E) sintaktik


102. Aşağıda sadalananlardan biliklər təsnifatının kateqoriyalardan birini göstərin:

A) abstrakt

B) əsaslı

C) prosedur

D) sintaktik

E) dilçilik


103. Aşağıda sadalananlardan biliklər təsnifatının kateqoriyalardan birini göstərin:

A) şərti


B) deklarativ

C) tam


D) əsaslı

E) abstrakt


104. Səthi biliklər hansılardır?

A) sxemlər, verilənlər, cədvəllər, alqoritmlər

B) predmet sahənin strukturunu və prosesləri əks etdirən abstraksiyalar, analogiyalar, sxemlər

C) predmet sahənin ayrı-ayrı hadisələr və faktlar arasında qeyri-aşkar əlaqələr haqqında biliklər

D) predmet sahənin ayrı-ayrı hadisələr və faktlar arasında aşkar əlaqələr haqqında biliklər

E) predmet sahənin strukturunu və prosesləri əks etməyən abstraksiyalar, analogiyalar, sxemlər


105. Dərin biliklər hansılardır?

A) ümumi anlayışlar

B) predmet sahənin strukturunu və prosesləri əks etdirən abstraksiyalar, analogiyalar, sxemlər

C) predmet sahənin ayrı-ayrı hadisələr və faktlar arasında aşkar əlaqələr haqqında biliklər

D) alqoritmlərdə göstərilmiş biliklər

E) prosedur biliklər

106. Biliklərin hansı kateqoriyası ilə işləyir müasir ekspert sistemləri?

A) dərin, prosedur biliklərlə

B) prosedur biliklərlə

C) dərin biliklərlə

D) səthi biliklərlə

E) abstraksiyalarla, sxemlərlə, proqramlarla


107. Biliklər nədir?

A) təsadüfi faktlar

B) ayrı-ayrı xüsusiyyətlər

C) yaxşı strukturlaşdırılmış verilənlər

D) verilənlər

E) abstraksiyalar


108. Biliklər mühəndisliyinin əsas məqsədi nədədir?

A) bir ekspertdən biliklərin alınması və onları digər ekspertə ötürülməsi

B) biliklər üzrə mühəndisdən biliklərin alınması və onları hesablama sisteminə ötürülməsi

C) analitikdən biliklərin alınması və onları hesablama sisteminə ötürülməsi

D) koqnitiloqdan biliklərin alınması və onları hesablama sisteminə ötürülməsi

E) ekspertdən biliklərin alınması və onları hesablama sisteminə ötürülməsi


109. Biliklər mühandisliyi hansı məsələləri öyrənir?

A) nəzəri məsələləri

B) alqoritmlər nəzəriyyəsini

C) çoxluqlar nəzəriyyəsini

D) riyazi məntiqi

E) biliklərin əldə edilməsini


110. Biliklər mühandisliyi hansı məsələləri öyrənir?

A) riyazi məntiqi

B) alqoritmlər nəzəriyyəsini

C) çoxluqlar nəzəriyyəsini

D) biliklərin təhlili

E) nəzəri məsələləri


111. Microsoft Access-də MEMO-tipli sahələr üçün yaddaşda nə qədər yer ayrılır?

A) 7 simvola qədər yer ayrılır

B) 60536 simvola uyğun olan yaddaş həcmi

C) 0-dan 255 simvola qədər yer ayrılır

D) verilənlərin tutduğu qədər yaddaşda yer ayrılır

E) -32768-dən +32767 simvola qədər yer ayrılır


112. Biliklərin alınmasının neçə strateqiyaları mövcuddur?

A) 2


B) 3

C) 6


D) 4

E) 5
113. Aşağıda sadalananlardan biliklərin alınma strateqiyalardan birini göstərin:

A) verilənlər strukturuna baxılması

B) biliklər bazasının yaradılması

C) biliklərin əldə edilməsi

D) modelin alınması

E) funksional strukturun yaradılması
114. Aşağıda sadalananlardan biliklərin alınma strateqiyalardan birini göstərin:

A) funksional strukturun yaradılması

B) biliklər bazasının yaradılması

C) verilənlər strukturuna baxılması

D) modelin alınması

E) biliklərin çıxarılması


115. Aşağıda sadalananlardan biliklərin alınma strateqiyalardan birini göstərin:

A) modelin alınması

B) biliklər bazasının yaradılması

C) verilənlər strukturuna baxılması

D) biliklərin formallaşması

E) funksional strukturun yaradılması


116. Biliklərin əldə edilməsi dedikdə nə başa düşülür?

A) koqnitiloqun ekspertdən fərdi üsullarla biliklərin alınması

B) koqnitiloqun ekspertdən aktiv üsullarla biliklərin alınması

C) koqnitiloqun ekspertdən tekstoloji üsullarla biliklərin alınması

D) koqnitiloqun ekspertdən passiv üsullarla biliklərin alınması

E) ekspertlə xüsusi proqramın dialoq əsasında biliklər bazasının avtomatlaşdırılmış qurulma üsulu


117. Biliklərin çıxarılması dedikdə nə başa düşülür?

A) modellərin, həmçinin, verilənlərin təhlili metodları

B) ekspertlə xüsusi proqramın dialoq əsasında biliklər bazasının avtomatlaşdırılmış qurulma üsulu

C) biliklər üzrə mühəndisin biliklər mənbəyilə canlı təması

D) koqnitiloqun ekspertdən passiv üsullarla biliklərin alınması

E) koqnitiloqun ekspertdən fərdi üsullarla biliklərin alınması


118. Biliklərin formallaşması dedikdə nə başa düşülür?

A) biliklər üzrə mühəndisin vasitəsilə biliklərin ekspert sisteminə ötürülmə proseduru

B) biliklər bazasının avtomatlaşdırılmış qurulma üsulu

C) biliklər üzrə mühəndisin ədəbiyyatla işi

D) biliklərin alınması və təlimi məqsədilə modellərin və verilənlərin təhlili metodlarının və alqoritmlərinin tədqiqi

E) ekspertin müstəqil şəkildə predmet sahəsinin modelinin yaradılması


119. Biliklərin çıxarılması prosedurunun neçə aspektləri vardır?

A) 2


B) 4

C) 5


D) 3

E) 6
120. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması aspektlərindən birini göstərin:

A) ümumelmi

B) struktur

C) anlayışlı

D) psixoloji

E) xüsusi
121. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması aspektlərindən birini göstərin:

A) təmas


B) prosedur

C) dilçilik

D) anlayışlı

E) koqnitiv


122. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması aspektlərindən birini göstərin:

A) anlayışlı

B) prosedur

C) təmas

D) qnoseoloji

E) struktur


123. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı ünsiyyətin struktur modelini (psixoloji aspekt) göstərin:

A) biliklər üzrə mühəndis

B) işçi qrup

C) ekspert

D) ünsiyyətin iştirakçıları (partnyorlar)

E) koqnitiloq


124. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı ünsiyyətin struktur modelini (psixoloji aspekt) göstərin:

A) texniki vasitələr

B) əlaqə vasitələri

C) kommunikasiya vasitələri

D) ünsiyyət vasitələri (prosedur)

E) əsas parametrlərin müəyyən etmə proseduru


125. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı ünsiyyətin struktur modelini (psixoloji aspekt) göstərin:

A) dərin biliklər

B) ünsiyyət mövzusu (biliklər)

C) səthi biliklər

D) prosedur biliklər

E) əsas anlayışlar


126. Biliklərin çıxarılması zamanı neçə qat psixoloji problem yaranır?

A) 4


B) 5

C) 6


D) 2

E) 3
127. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı psixoloji problemlər «qatlarından» birini göstərin:

A) istifadəçinin lüğəti

B) ümumi kod

C) anlayışlı struktur

D) kontakt

E) istifadəçinin xüsusi terminologiya
128. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı psixoloji problemlər «qatlarından» birini göstərin:

A) təsvir və ümumiləşdirilmə

B) modelin qurulması

C) hadisələrin izah etməsi

D) prosedur

E) əlaqələrin qurulması


129. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı psixoloji problemlər «qatlarından» birini göstərin:

A) ümumi kod

B) istifadəçinin lüğəti

C) koqnitiv

D) təsvir və ümumiləşdirilmə

E) modelin izah edilməsi


130. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması prosedurun keçirilməsinin ümumi qanuna­uyğun­luqlarından birini göstərin:

A) ünsiyyət üçün 5 – 6 m-ə qədər əlverişli məsafə

B) ünsiyyət üçün 1,2 – 3 m-ə qədər əlverişli məsafə

C) ünsiyyət üçün 7 – 8 m-ə qədər əlverişli məsafə

D) ünsiyyət üçün 3 – 4 m-ə qədər əlverişli məsafə

E) ünsiyyət üçün 4 – 5 m-ə qədər əlverişli məsafə


131. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması prosedurun keçirilməsinin ümumi qanuna­uyğun­luqlarından birini göstərin:

A) seansın keçirilmə müddəti 3,5 – 4 saat-dan çox olmamalıdır

B) seansın keçirilmə müddəti 2,5 – 3 saat-dan çox olmamalıdır

C) seansın keçirilmə müddəti 1,5 – 2 saat-dan çox olmamalıdır

D) seansın keçirilmə müddəti 4,5 – 5 saat-dan çox olmamalıdır

E) seansın keçirilmə müddəti 5,5 – 6 saat-dan çox olmamalıdır


132. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması prosedurun keçirilməsinin ümumi qanuna­uyğun­luqlarından birini göstərin:

A) biliklər üzrə mühəndisin söylədiyi cümlələrin uzunluğu 8±2 olması

B) biliklər üzrə mühəndisin söylədiyi cümlələrin uzunluğu 2±7 olması

C) biliklər üzrə mühəndisin söylədiyi cümlələrin uzunluğu 7±2 olması

D) biliklər üzrə mühəndisin söylədiyi cümlələrin uzunluğu 1±9 olması

E) biliklər üzrə mühəndisin söylədiyi cümlələrin uzunluğu 9±1 olması


133. İnqve – Miller ədədi neçədir?

A) 4 ± 2

B) 3 ± 2

C) 7 ± 2

D) 5 ± 2

E) 8 ± 2
134. Biliklərin çıxarılması zamanı nəticələrin protokollaşması üçün neçə üsul qeyd etmək olar?

A) 2

B) 5


C) 4

D) 1


E) 3
135. Aşağıda sadalananlardan analitikin dilinin komponentlərindən birini qeyd edin:

A) arxaizmlər

B) xüsusi terminlər

C) neologizmlər

D) predmet sahəsinə aid terminlər

E) sinonimlər

136. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı nəticələrin protokollaşması üsullarından birini göstərin:

A) mətnin surətinin çıxardılması

B) mətnin kodlaşdırılması

C) stenoqrafiyanın götürməsi

D) foto ilə şəklin çəkilməsi

E) texniki gurğular vasitələrlə (diktofonla) informasiyanın qeyd edilməsi


137. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılması zamanı nəticələrin protokollaşması üsullarından birini göstərin:

A) foto ilə şəklin çəkilməsi

B) mətnin kodlaşdırılması

C) stenoqrafiyanın götürməsi

D) müsahibənin analitik tərəfindən yadda saxlanması

E) mətnin surətinin çıxardılması


138. Koqnitiv psixologiya nəyi öyrənir?

A) qraflar nəzəriyyəsini

B) sistemli metodologiyanı

C) formal sistemlər nəzəriyyəsini

D) formal dillər nəzəriyyəsini

E) insanın ətraf mühitinin dərk etmə mexanizmlərini


139. Biliklər mühəndisliyinin dilçilik aspektinin neçə mərhələləri (qatları) vardır?

A) 2


B) 4

C) 5


D) 3

E) 6
140. Aşağıda sadalananlardan biliklər mühəndisliyinin dilçilik aspektin mərhələlərdən (qatlardan) birini göstərin:

A) prosedur

B) kontakt

C) ümumi kod

D) koqnitiv

E) psixoloji
141. Aşağıda sadalananlardan biliklər mühəndisliyinin dilçilik aspektin mərhələlərdən (qatlardan) birini göstərin:

A) psixoloji

B) kontakt

C) prosedur

D) koqnitiv

E) anlayış strukturu


142. Aşağıda sadalananlardan biliklər mühəndisliyinin dilçilik aspektin mərhələlərdən (qatlardan) birini göstərin:

A) kontakt

B) istifadəçinin tezaurusu (lüğəti)

C) prosedur

D) koqnitiv

E) psixoloji


143. Analitikin dili neçə komponentdən ibarətdir?

A) 1


B) 4

C) 2


D) 3

E) 5
144. Aşağıda sadalananlardan analitikin dilinin komponentlərindən birini göstərin:

A) neologizmlər

B) xüsusi terminologiya

C) predmet sahənin terminləri

D) arxaizmlər

E) sinonimlər
145. Aşağıda sadalananlardan analitikin dilinin komponentlərindən birini göstərin:

A) sinonimlər

B) xüsusi terminologiya

C) neologizmlər

D) arxaizmlər

E) ümumelmi terminlər


146. Aşağıda sadalananlardan analitikin dilinin komponentlərindən birini göstərin:

A) arxaizmlər

B) xüsusi terminologiya

C) neologizmlər

D) məişət danışıq dili

E) sinonimlər


147. Ekspertin dili neçə komponentdən ibarətdir?

A) 2


B) 4

C) 3


D) 1

E) 5
148. Biliklər strukturunun neçə səviyyəsi var?

A) 4

B) 3


C) 5

D) 1


E) 2
149. Aşağıda sadalananlardan biliklər strukturunun səviyyələrdən birini göstərin?

A) anlayışlar, hadisələr, dərin biliklər

B) prosedurlar, qanunlar, hadisələr

C) qanunlar, anlayışlar, müşahidələr

D) empirik (müşahidələr, hadisələr)

E) müşahidələr, səthi biliklər, qanunlar


150. Aşağıda sadalananlardan biliklər strukturunun səviyyələrdən birini göstərin?

A) prosedurlar, qanunlar, hadisələr

B) nəzəri (qanunlar, abstraksiyalar, ümumiləşdirmələr)

C) qanunlar, anlayışlar, müşahidələr

D) anlayışlar, hadisələr, dərin biliklər

E) müşahidələr, səthi biliklər, qanunlar


151. Nəzəriyyə dedikdə nə başa düşülür?

A) səthi biliklər

B) bir biri ilə bağlı olmayan faktlar

C) dərin biliklər

D) elmi biliklərin ümumiləşdirmə sistemi

E) deklarativ biliklər


152. Nəzəriyyə dedikdə nə başa düşülür?

A) deklarativ biliklər

B) bir biri ilə bağlı olmayan faktlar

C) dərin biliklər

D) səthi biliklər

E) yeni biliklərin yaradılma üsulu


153. Aşağıda sadalananlardan elmliliyin əsas metodoloji meyarlarından birini göstərin:

A) xarici uyğunsuzluq və ziddiyyətsizlik

B) daxili uyğunsuzluq və ziddiyyət

C) xarici uyğunluq və ziddiyyət

D) xarici uzlaşma və ziddiyyətsizlik

E) daxili uyğunluq və ziddiyyətsizlik


154. Aşağıda sadalananlardan elmliliyin əsas metodoloji meyarlarından birini göstərin:

A) daxili uyğunsuzluq və ziddiyyət

B) sistemlilik

C) xarici uyğunluq və ziddiyyət

D) xarici uzlaşma və ziddiyyətsizlik

E) xarici uyğunsuzluq və ziddiyyətsizlik


155. Aşağıda sadalananlardan elmliliyin əsas metodoloji meyarlarından birini göstərin:

A) xarici uzlaşma və ziddiyyətsizlik

B) daxili uyğunsuzluq və ziddiyyət

C) xarici uyğunluq və ziddiyyət

D) obyektivlilik

E) xarici uyğunsuzluq və ziddiyyətsizlik


156. Aşağıda sadalananlardan elmliliyin əsas metodoloji meyarlarından birini göstərin:

A) xarici uyğunluq və ziddiyyət

B) daxili uyğunsuzluq və ziddiyyət

C) tarixlilik

D) xarici uzlaşma və ziddiyyətsizlik

E) xarici uyğunsuzluq və ziddiyyətsizlik


157. Biliyin modallığı nədir?

A) fərqli kateqoriyalarda olmanın mümkünsüzlüyü

B) fərqli kateqoriyalarda olmanın mümkünlüyü

C) qanunauyğunluqların bir qisminin məcburiliyi

D) qanunauyğunluqların bir qisminin qeyri-məcburiliyi

E) qanunauyğunluqların bir qisminin qeyri-mümkünlüyü və məcburiliyi


158. Biliklərin çıxarılmasının qnoseoloji aspektinin neçə qatları var?

A) 3


B) 4

C) 6


D) 2

E) 5
159. Aşağıda sadalananlardan qnoseoloji aspektinin etaplardan birini göstərin:

A) faktların fraqment halında olması

B) assosiasiyaların dərk etməsi

C) obyektlərin izah etmə prosesi

D) ziddiyyətlərin müəyyən edilməsi

E) faktların təsvir edilməsi və ümumiləşdirilməsi
160. Aşağıda sadalananlardan qnoseoloji aspektinin etaplardan birini göstərin:

A) assosiasiyaların dərk etməsi

B) əlaqələrin və qanunauyğunluqların təyin edilməsi

C) obyektlərin izah etmə prosesi

D) ziddiyyətlərin müəyyən edilməsi

E) faktların fraqment halında olması


161. Aşağıda sadalananlardan qnoseoloji aspektinin etaplardan birini göstərin:

A) ziddiyyətlərin müəyyən edilməsi

B) assosiasiyaların dərk etməsi

C) obyektlərin izah etmə prosesi

D) modelin qurulması

E) faktların fraqment halında olması


162. Aşağıda sadalananlardan qnoseoloji aspektinin etaplardan birini göstərin:

A) ziddiyyətlərin müəyyən edilməsi

B) assosiasiyaların dərk etməsi

C) obyektlərin izah etmə prosesi

D) hadisələrin izah edilməsi və proqnozların verilməsi

E) faktların fraqment halında olması


163. Biliklərin çıxarılması üsulları hansı əsas əlamətə görə təsnif edilir?

A) faktların başa düşülməsi

B) biliyin mənbəyi

C) obyektlər və faktlar arasında olan ziddiyyətlər

D) obyektlərin ideallaşdırması

E) obyektlərin uzlaşması


164. Kommunikativ üsullarda biliklərin çıxarılması necə baş verir?

A) ədəbiyyatın təhlili nəticəsində

B) ədəbiyyatdan biliklərin əldə edilməsi nəticəsində

C) biliklərin canlı mənbəyi olan ekspertlə kontaktları nəticəsində

D) dərsliklər üzərində işi nəticəsində

E) sənədlərin müzakirəsi nəticəsində


165. Biliklərin çıxarılmasının tekstoloji üsulları nəyi nəzərdə tutur?

A) «bərkdən düşünmə» protokolların tərtib edilməsi

B) biliklərin canlı mənbəyi olan ekspertlə kontaktlar prosesində

C) müşahidələrin aparılmasını

D) müxtəlif sənədlərdən və xüsusi ədəbiyyatdan biliklərin çıxarılmasını

E) predmet sahəsinin qrup şəklində müzakirəsi


166. Kommunikativ üsullarda biliklər necə əldə edilir?

A) ədəbiyyatdan

B) dərsliklərin öyrənilməsi prosesində

C) biliklərin canlı mənbəyi olan ekspertlə bilavasitə kontaktlar prosesində

D) sənədlərlə iş prosesində

E) tekstoloji üsulların kombinasiyası prosesində


167. Tekstoloji üsullarda biliklər necə əldə edilir?

A) biliklər ekspert oyunların keçirilməsi prosesində çıxarılır

B) biliklər müşahidələr prosesində çıxarılır

C) biliklər protokolların tərtib edilməsi prosesində çıxarılır

D) biliklər predmet sahəsinin qrup şəklində müzakirəsi prosesində çıxarılır

E) müxtəlif sənədlərdən və xüsusi ədəbiyyatdan çıxarılır


168. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılmasının kommunikativ üsullardan birini göstərin:

A) xüsusi ədəbiyyatın təhlili

B) tekstoloji

C) passiv

D) metodikaların, dərs kitablarının və vəsaitlərin təhlili

E) dərsliklərin, monografiyaların təhlili


169. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılmasının kommunikativ üsullardan birini göstərin:

A) metodikaların, dərs kitablarının və vəsaitlərin təhlili

B) tekstoloji

C) xüsusi ədəbiyyatın təhlili

D) aktiv

E) dərsliklərin, monografiyaların təhlili


170. Passiv üsullarda biliklərin çıxarılması prosedurunda aparıcı rol kimə məxsusdur?

A) koqnitoloqa

B) analitikə

C) biliklər üzrə mühəndisə

D) ekspertə

E) ekspertə və analitikə


171. Aktiv üsullarda biliklərin çıxarılması prosedurunda aparıcı rol kimə məxsusdur?

A) biliklər üzrə mühəndisə və ekspertə

B) ekspertə

C) koqnitiloqa və ekspertə

D) analitikə və ekspertə

E) biliklər üzrə mühəndisə


172. Qrupşəkilli üsullarda biliklərin çıxarılması necə baş verir?

A) monografiyalarla tanışlıq prosesində

B) predmet sahəsinin qrup şəklində müzakirələr nəticəsində

C) ekspertlə analitikin individual ünsiyyəti nəticəsində

D) ekspertin sənədlərlə şəxsi tanışlığı nəticəsində

E) analitikin sənədlərlə şəxsi tanışlığı nəticəsində


173. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılmasının passiv üsullardan birini göstərin:

A) «dairəvi masa» arxasında müzakirələr

B) «əqli hücum»

C) müşahidələr

D) rol oyunları

E) ekspert oyunları


174. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılmasının passiv üsullardan birini göstərin:

A) dialoq

B) anketləşmə

C) intervü

D) «bərkdən düşünmə» protokolların təhlili

E) ekspert oyunları


175. Aşağıda sadalananlardan biliklərin çıxarılmasının passiv üsullardan birini göstərin:

A) intervü

B) «dairəvi masa» arxasında müzakirələr

C) rol oyunları

D) dialoq

E) mühazirələr

176. Müşahidələr seansının keçirilməsinin vacib şərti nədir?

A) biliklər üzrə mühəndisin ekspertin işinə müdaxilə etməsi

B) analitikin ekspertin işinə müdaxilə etməsi

C) ekspertin analitikin işinə müdaxilə etməsi

D) koqnitoloqun ekspertin işinə müdaxilə etməsi

E) analitikin ekspertin işinə müdaxilə etməməsi (heç olmasa, başlanğıc mərhələsində)


177. Aşağıda sadalananlardan müşahidələrin keçirilmə növlərindən birini göstərin:

A) modelin nəticələrinin emalı

B) real prosesin nəticələrinin emalı

C) real prosesə müşahidə

D) «bərkdən düşünmə» protokolların aparılması

E) biliklər üzrə mühəndisin işinin müşahidəsi


178. Aşağıda sadalananlardan müşahidələrin keçirilmə növlərindən birini göstərin:

A) biliklər üzrə mühəndisin işinin müşahidəsi

B) prosesin xronometrajlanması

C) prosesin stenoqrafiyasının götürməsi

D) prosesin strukturlaşması

E) prosesin imitasiyasına müşahidə


179. «Bərkdən düşünmə» protokolların aparılması müşahidələrdən nə ilə fərqlənir?

A) analitikin düşüncələrinin izah etməsi vacibdir

B) ekspertin mühakimələrinin izah etməsi vacibdir

C) biliklər üzrə mühəndisin düşüncələrinin izah etməsi vacibdir

D) koqnitiloqun təfəkkür prosesin təsvir etməsi vacibdir

E) prosedur biliklərin analitik tərəfindən aşkarlanması


180. Bir mühazirənin davamiyyəti nə qədərdir?

A) 20-dən – 40 dəqiqəyə qədər

B) 80-dən – 100 dəqiqəyə qədər

C) 30-dən – 60 dəqiqəyə qədər

D) 90-dən – 120 dəqiqəyə qədər

E) 100-dən – 120 dəqiqəyə qədər


181. Tam kurs mühazirələrin sayı nə qədərdir?

A) 7-dən 9-a qədər

B) 3-dən 6-a qədər

C) 4-dən 7-ə qədər

D) 5-dən 8-ə qədər

E) 2-dən 5-ə qədər


182. Aşağıda sadalananlardan aktiv fərdi üsulların sayını göstərin:

A) 2


B) 3

C) 4


D) 5

E) 6
183. Aşağıda sadalananlardan aktiv fərdi üsullardan birini göstərin:

A) mühazirələr

B) müşahidələr

C) «bərkdən düşünmə» protokolların aparılması

D) anketləşmə

E) məqalələrin, monoqrafiyaların təhlili
184. Aşağıda sadalananlardan aktiv fərdi üsullardan birini göstərin:

A) məqalələrin, monoqrafiyaların təhlili

B) «əqli hücum»

C) «dairəvi masa»

D) mühazirələr

E) intervü (müsahibə)


185. Aşağıda sadalananlardan aktiv fərdi üsullardan birini göstərin:

A) müşahidələr

B) sərbəst dialoq

C) «bərkdən düşünmə» protokolların aparılması

D) «əqli hücum»

E) «dairəvi masa»


186. Aşağıda sadalananlardan aktiv fərdi üsullardan birini göstərin:

A) tekstoloji

B) müşahidələr

C) «bərkdən düşünmə» protokolların aparılması

D) ekspertlə oyunlar

E) məqalələrin, monoqrafiyaların təhlili


187. Anketləşmə proseduru neçə aparılır?

A) ekspert əvvəlcədən sorğu vərəqi (anketi) tərtib edir və onu biliklər üzrə mühəndisin sorğulanması üçün istifadə edir

B) biliklər üzrə mühəndis əvvəlcədən sorğu vərəqi (anketi) tərtib edir və onu bir neçə ekspertin sorğulanması üçün istifadə edir

C) ekspert əvvəlcədən sorğu vərəqi (anketi) tərtib edir və onu bir neçə biliklər üzrə mühəndislərin sorğulanması üçün istifadə edir

D) ekspert əvvəlcədən sorğu vərəqi (anketi) tərtib edir və onu koqnitoloqun sorğulanması üçün istifadə edir

E) biliklər üzrə mühəndis ekspertdən müsahibə alır


188. Aşağıda sadalananlardan anketləşmə prosedurun aparılma üsullarından birini göstərin:

A) biliklər üzrə mühəndis ekspertdən müsahibə alır

B) ekspert anketi tərtib edir və onu biliklər üzrə mühəndisin sorğulanması üçün istifadə edir

C) ekspert əvvəlcədən anketi tərtib edir və onu bir neçə biliklər üzrə mühəndislərin sorğulanması üçün istifadə edir

D) biliklər üzrə mühəndis ekspertin işini müşahidə edir

E) analitik bərkdən sualları verir və şəxsən ekspertin cavablarını anketə daxil edir


189. Aşağıda sadalananlardan anketləşmə prosedurun aparılma üsullarından birini göstərin:

A) biliklər üzrə mühəndis eksperti tekstoloji material ilə tanış edir

B) ekspert anketi tərtib edir və onu biliklər üzrə mühəndisin sorğulanması üçün istifadə edir

C) ekspert əvvəlcədən anketi tərtib edir və onu bir neçə analitiklərin sorğulanması üçün istifadə edir

D) ilkin göstərişlərin verilməsindən sonra ekspert şəxsən anketi doldurur

E) biliklər üzrə mühəndis ekspertdən müsahibə alır


190. Müsahibə (intervü) dedikdə nə başa düşülür?

A) bir neçə ekspert bir neçə analitiklərə suallar verir və onların cavablarını qeyd edirlər

B) koqnitoloqun və ekspertin arasında ünsiyyət forması (ekspert koqnitoloqa bir sıra əvvəlcədən hazırlanmış sualları verir)

C) analitikin və ekspertin arasında ünsiyyət forması (ekspert bir neçə analitiklərə bir sıra əvvəlcədən hazırlanmış sualları verir)

D) biliklər üzrə mühəndisin və ekspertin arasında xüsusi ünsiyyət forması (biliklər üzrə mühəndis ekspertə bir sıra əvvəlcədən hazırlanmış sualları təqdim edir)

E) bir neçə ekspert analitikə suallar verir və onun cavablarını qeydə alır


191. Aşağıda sadalananlardan sualların xarakteristikalarından birini göstərin:

A) sualın mənası

B) sualın məntiqi

C) sualın zərurəti

D) sualın forması və məzmunu

E) sualın üslubu (anlaşılması, yığcamlığı və terminologiyası)


192. Aşağıda sadalananlardan sualların xarakteristikalarından birini göstərin:

A) sualın zərurəti

B) sualın məntiqi

C) sualların ardıcıllığı (məntiqi ardıcıllıq və qeyri-monotonluq)

D) sualın forması və məzmunu

E) sualın mənası


193. Aşağıda sadalananlardan sualların xarakteristikalarından birini göstərin:

A) sualın zərurəti

B) sualın məntiqi

C) sualların uyğunluğu (etika və nəzakət)

D) sualın forması və məzmunu

E) sualın mənası


194. Sualların neçə xarakteristikaları var?

A) 4


B) 2

C) 5


D) 3

E) 1
195. Sərbəst dialoq dedikdə nə başa düşülür?

A) anketin hazırlanması şəklində biliklərin əldə edilməsi üsulu

B) sərt şəkildə nizamlanmış plan və sorğu vərəqi üzrə biliklərin çıxarılması üsulu

C) sərt şəkildə nizamlanmış sorğu vərəqi üzrə biliklərin əldə edilməsi üsulu

D) analitik ekspertin mühazirələri qeyd etməklə biliklərin əldə edilməsi üsulu

E) biliklər üzrə mühəndisin və ekspertin müsahibəsi formasında sərt şəkildə nizamlanmış planı və sorğu vərəqi olmayan biliklərin çıxarılması üsulu
196. Aşağıda sadalananlardan aktiv qrup üsulların sayını göstərin:

A) 2


B) 4

C) 5


D) 3

E) 6
197. Aşağıda sadalananlardan aktiv qrup üsullarından birini göstərin:

A) anketləşmə

B) müşahidələr

C) «bərkdən düşünmə» protokolun aparılması

D) dairəvi masa arxasında bir neçə ekspertlərin iştirakı ilə diskussiyalar

E) mühazirələr
198. Aşağıda sadalananlardan aktiv qrup üsullarından birini göstərin:

A) dialoq

B) anketləşmə

C) intervü (müsahibə)

D) əqli hücum

E) sənədlərdən biliklərin əldə edilməsi


199. Aşağıda sadalananlardan aktiv qrup üsullarından birini göstərin:

A) mühazirələr

B) intervü

C) «bərkdən düşünmə» protokolun aparılması

D) anketləşmə

E) rol oyunları


200. Qrup üsulların əsas üstünlüyü nədədir?

A) real prosesi izləmək imkanı

B) bir neçə ekspertlərdən eyni zamanda biliklərin almaq imkanı

C) real prosesin imitasiyasını izləmək imkanı

D) bir ekspertlə qarşılıqlı əlaqənin qurma imkanı

E) bir neçə analitikdən eyni zamanda biliklərin almaq imkanı


201. Dairəvi masa üsulu dedikdə nə başa düşülür?

A) seçilmiş predmet sahəsindən hər hansı bir probleminin bir neçə analitik tərəfindən müzakirəsi

B) seçilmiş predmet sahəsindən hər hansı bir probleminin eyni hüquqa malik olan bir neçə ekspertlər tərəfindən müzakirəsi

C) sistemli metodologiyanın öyrənilməsi

D) müsahibənin aparılması üçün sənədlərin öyrənilməsi

E) sorğunun keçirilməsi üçün planın və sorğu vərəqəsinin tərtibi


202. Əqli hücumun əsas ideyası nədən ibarətdir?

A) predmet sahəsinin ədəbiyyatdan öyrənilməsi

B) seçilmiş predmet sahəsindən hər hansı bir problemin eyni hüquqa malik olan bir neçə ekspertlər tərəfindən müzakirəsi

C) mütəxəssislərdən ibarət qapalı qrupda ideyaların generasiyası prosedurunu təhlil və söylənilən ideyaların qiymətləndirilməsi prosesindən ayırması

D) koqnitiv psixologiyanın öyrənilməsi

E) seçilmiş predmet sahəsindən hər hansı bir problemin bir neçə analitik tərəfindən müzakirəsi


203. Əqli hücum nə qədər davam edə bilər?

A) 50 dəqiqəyə qədər

B) 10 dəqiqəyə qədər

C) 30 dəqiqəyə qədər

D) 40 dəqiqəyə qədər

E) 20 dəqiqəyə qədər


204. Əqli hücumun nəticələri kim tərəfindən qiymətləndirilir?

A) analitiklər qrupu

B) hipotezlərin generasiyasında iştirak edən ekspertlər qrupu

C) hipotezlərin generasiyasında iştirak etməyən ekspertlər qrupu

D) koqnitoloqlar qrupu

E) hipotezlərin generasiyasında iştirak edən analitik


205. Əqli hücumun aparıcısı kimdir?

A) ekspert

B) biliklər üzrə mühəndis

C) ekspertlər qrupu

D) hipotezlərin generasiyasında iştirak etməyən ekspertlər qrupu

E) hipotezlərin generasiyasında iştirak edən ekspertlər qrupu


206. Müşahidələr, «bərkdən düşünmə» protokolları və mühazirələr hansı tip üsullara aiddir?

A) fərdi


B) aktiv

C) qrup


D) passiv

E) tekstoloji


207. Əqli hücum, dairəvi masa və rol oyunları hansı tip üsullara aiddir?

A) passiv

B) aktiv qrup

C) fərdi


D) tekstoloji

E) aktiv fərdi


208. Anketləşmə, intervü (müsahibə), dialoq və ekspert oyunları hansı tip üsullara aiddir?

A) tekstoloji

B) passiv

C) aktiv qrup

D) qrup

E) fərdi
209. Ədəbiyyatın, dərsliklərin, sənədlərin təhlili hansı tip üsullarda aparılır?



A) aktiv

B) tekstoloji

C) passiv

D) qrup


E) fərdi
210. Fərdi və qrup ekspert oyunları hansı əlamətə görə fərqləndirilir?

A) trenajerların sayına görə

B) produksiyaların sayına görə

C) iştirakçıların sayına görə

D) koqnitoloqların sayına görə

E) qaydaların sayına görə


211. Trenajerlarla və rekvizitsiz ekspert oyunları hansı əlamətə görə fərqləndirilir?

A) kompüterlərdən istifadəsinə görə

B) iştirakçıların sayına görə

C) qaydaların sayına görə

D) xüsusi avadanlıqların tətbiqinə görə

E) koqnitoloqların sayına görə


212. Kompüter və əl ekspert oyunları hansı əlamətə görə fərqləndirilir?

A) iştirakçıların sayına görə

B) xüsusi avadanlıqların tətbiqinə görə

C) kompüterlərdən istifadəsinə görə

D) qaydaların sayına görə

E) analitiklərin sayına görə


213. Aşağıda sadalananlardan ekspert oyunlarının qruplarından birini göstərin:

A) istehsal

B) təlim

C) fərdi

D) tədqiqat

E) diaqnostik


214. Aşağıda sadalananlardan ekspert oyunlarından birini göstərin:

A) diaqnostik

B) təlim

C) istehsal

D) tədqiqat

E) qrup
215. Aşağıda sadalananlardan ekspert oyunlarından birini göstərin:

A) tədqiqat

B) təlim

C) istehsal

D) trenajerlarla oyunlar

E) diaqnostik
216. Aşağıda sadalananlardan ekspert oyunlarından birini göstərin:

A) təlim


B) rekvizitsiz oyunlar

C) istehsal

D) tədqiqat

E) diaqnostik


217. Aşağıda sadalananlardan ekspert oyunlarından birini göstərin:

A) diaqnostik

B) təlim

C) istehsal

D) tədqiqat

E) kompüter oyunları


218. Aşağıda sadalananlardan ekspert oyunlarından birini göstərin:

A) tədqiqat

B) təlim

C) istehsal

D) əl oyunları

E) diaqnostik


219. Tekstoloji üsullar hansı qrup üsulları birləşdirir?

A) biliklər üzrə mühəndisin və ekspertin müsahibəsi formasında sərt şəkildə nizamlanmış planı və sorğu vərəqi olmayan biliklərin çıxarılması üsulu

B) seçilmiş predmet sahəsindən hər hansı bir problemin eyni hüquqa malik olan bir neçə ekspertlərin müzakirəsinə əsaslanan üsul

C) dərsliklərdən, məqalələrdən, metodik göstərişlər­lər­­dən xüsusi mətnlərin öyrənilməsinə əsaslanan üsullar

D) müşahidələr prosesində biliklər üzrə mühəndis bilavasitə ekspertin peşə fəaliyyəti və ya bu fəaliyyətin imitasiyası zamanı onun yanında olur

E) sorğulanma vasitəsilə biliklərin çıxarılması üsulu


220. Biliklərin strukturlaşması dedikdə nə başa düşülür?

A) faktlar bazasının yaradılması proseduru

B) produksiyaların yaradılması proseduru

C) predmet sahənin yarımformalizə olunmuş təsvirinin yaradıma prosesi

D) idarə edeci biliklərin müəyyən etməsi proseduru

E) qaydaların tərtib edilməsi proseduru


221. Biliklər sahəsi dedikdə nə başa düşülür?

A) qaydaların tərtib etmə proseduru

B) açar sözlər arasında əlaqələrin təsviri

C) produksiyaların yaradılması proseduru

D) faktlar bazasının yaradılması proseduru

E) predmet sahənin yarımformalizə olunmuş təsviri


222. Predmet sahəsinin konseptual strukturu nəyi əks edir?

A) fasetlərin xüsusiyyətləri

B) obyektləri və onlar arasında əlaqələri

C) produksiyaları

D) slotların xüsusiyyətləri

E) şpasiyaları


223. Aşağıda sadalananlardan konseptual modelin strukturlarından birini göstərin:

A) şpasiyaların qiyməti

B) slotun müəyyən etməsi

C) fasetin qiyməti

D) АКО (A-Kind-Of) – «bu var»

E) aqreqatın qiyməti


224. Aşağıda sadalananlardan konseptual modelin strukturlarından birini göstərin:

A) fasetin qiyməti

B) slotun müəyyən etməsi

C) A-Part-Of – «-dan (-dən) hissə(si)»

D) şpasiyaların qiyməti

E) aqreqatın qiyməti


225. Aşağıda sadalananlardan konseptual modelin strukturlarından birini göstərin:

A) slotun müəyyən etməsi

B) Has-attribute – «xüsusiyyətə malikdir»

D) şpasiyaların qiyməti

E) aqreqatın qiyməti
226. Aşağıda sadalananlardan konseptual modelin strukturlarından birini göstərin:

A) şpasiyaların qiyməti

B) slotun müəyyən etməsi

C) fasetin qiyməti

D) value – «qiymət»

E) aqreqatın qiyməti


227. Predmet sahəsinin funksional strukturu nəyi əks edir?

A) münasibətlərin tipləri

B) mühakimələr və qərarlar qəbulu modeli

C) predmet sahəsinin mahiyyətləri

D) biliklər üzrə mühəndisin mühakimələri

E) predmet sahəsinin obyektləri


228. Predmet sahəsinin funksional strukturu, adətən, hansı şəkildə təqdim edilir?

A) proqramlar şəklində

B) mənsubiyyət funksiyası şəklində

C) məntiqi funksiyası şəklində

D) əyrilər şəklində

E) kauzal münasibətlər şəklində (cause)

229. Predmet sahəsinin funksional strukturu nə şəkildə təsvir etmək olar?

A) mənsubiyyət funksiyası şəklində

B) bərabərsizliklər şəklində

C) proqram şəklində

D) cədvəl, qraf və yaxud adi dildə cümlələr şəklində

E) tənliklər şəklində


230. Hansı halda biliklər bazasında qeyri-səlis məntiqdən istifadə edilir?

A) mühakimələr modellərində relyasiya münasibətlərin olduğu halda

B) mühakimələr modellərində bərabərsizliklərin olduğu halda

C) mühakimələr modellərində linqvistik dəyişənlərin olduğu halda

D) mühakimələr modellərində qeyri-xətti əlaqələrin olduğu halda

E) mühakimələr modellərində qeyri-səlis anlayışların olduğu halda


231. Aşağıda sadalananlardan anlayışlardan hansıları qeyri-səlis hesab etmək olar?

A) eyniqiymətli, səlis, bərabərdir, bərabər olmayan

B) bərabər olmayan, dəqiq, bərabərdir, çox olmayan

C) bərabər deyil, qeyri-dəqiq, bərabərdir, çox olmayan

D) ekvivalent, səlis, bərabərdir, bərabər olmayan

E) çox, tez-tez, çoxlu, böyük


232. Aşağıda sadalananlardan biliklərin təqdim etmə modellərdən birini göstərin:

A) faktlar bazası

B) çıxarış

C) produksiya

D) qaydalar bazası

E) göndəriş


233. Aşağıda sadalananlardan biliklərin təqdim etmə modellərdən birini göstərin:

A) qövslər

B) təpələr

C) semantik şəbəkələr

D) istiqamətləndirilmiş qraf

E) aqreqat


234. Aşağıda sadalananlardan biliklərin təqdim etmə modellərdən birini göstərin:

A) aqreqatlar

B) slotlar

C) şpasiyalar

D) fasetlər

E) freymlər


235. Aşağıda sadalananlardan biliklərin təqdim etmə modellərdən birini göstərin:

A) aksiomlar

B) baza elementlər çoxluğu

C) məntiqi

D) qaydalar

E) teoremlər


236. Produksiya modeli dedikdə nə başa düşülür?

A) aksiomlar şəklində bilikləri təqdim etməsinə imkan verən model

B) istiqamətlənmiş qraf şəklində bilikləri təqdim etməsinə imkan verən model

C) freymlər şəklində bilikləri təqdim etməsinə imkan verən model

D) slotlar şəklində bilikləri təqdim etməsinə imkan verən model

E) ƏGƏR (şərt), ONDA (hərəkət) tipli cümlələr şəklində bilikləri təqdim etməsinə imkan verən model


237. Produksiya modelində şərt dedikdə nə başa düşülür?

A) aksiomatlaşdırmanın elan edilməsi

B) aksiomların seçilməsi

C) cümlə-nümunə başa düşülür ki, ona görə biliklər bazasında axtarış təşkil olunur

D) slotların qiymətləndirilməsi

E) aqreqatların müəyyənləşdirilməsi


238. Produksiya modelində hərəkət dedikdə nə başa düşülür?

A) faktlara (şərtlərə) zidd olan hərəkətlər

B) axtarış müvəffəqiyyətlə nəticələnəndə yerinə yetirilməyən hərəkətlər

C) axtarış müvəffəqiyyətlə nəticələnən halda yerinə yetirilən hərəkətlər

D) qaydalar və faktlar çoxluğunu müəyyən etməyən hərəkətlər

E) qaydalar və faktlar çoxluğunu müəyyən edən hərəkətlər


239. Produksiya modelində biliklər bazası nədən ibarətdir?

A) slotlardan, şpasiyalardan və fasetlərdən

B) qraflardan və təpələrdən

C) qaydalar toplusundan

D) slotlar toplusundan

E) qraflardan və aqreqatlardan


240. Qaydaların çeşidlənməsini yerinə yetirən proqram necə adlandırılır?

A) qaydalar maşını

B) faktlar bazası

C) qaydalar bazası

D) biliklər bazası

E) çıxarış maşını


241. Çıxarış maşını dedikdə nə başa düşülür?

A) qaydalar yaddaşı

B) faktlar bazası

C) qaydalar bazası

D) biliklər bazası

E) qaydaların çeşidlənməsini yerinə yetirən proqram


242. Aşağıda sadalananlardan produksiya modelindəki çıxarış üsullarından birini göstərin:

A) ardıcıl çıxarış

B) düzünə çıxarış

C) nizamlanmış çıxarış

D) nizamlanmış giriş

E) ardıcıl giriş


243. Aşağıda sadalananlardan produksiya modelindəki çıxarış üsullarından birini göstərin:

A) nizamlanmış çıxarış

B) ardıcıl çıxarış

C) əksinə çıxarış

D) nizamlanmış giriş

E) ardıcıl giriş


244. Semantik şəbəkə dedikdə nə başa düşülür?

A) təsəvvürün göstərilməsi üçün formallaşdırılmış model

B) qaydalara əsaslanan model

C) abstrakt obraz və ya vəziyyət

D) təpələri mahiyyət və anlayışlar, qövslər isə onlar arasında əlaqələri göstərən istiqamətlənmiş qraf

E) aksiomlar toplusu şəklində biliklərin təqdim etmə modeli


245. Semantik şəbəkələrdə anlayışlar dedikdə nə başa düşülür?

A) qaydalar maşını

B) çıxarış maşını

C) qaydalar bazası

D) aksiomlar

E) abstrakt və ya konkret obyektlər


246. Semantik şəbəkələrdə münasibətlər dedikdə nə başa düşülür?

A) vəziyyətlər

B) abstraksiyalar

C) “bu” (“is”), “hissəyə malikdir” (“has part”), “aiddir, məxsusdur” tipli əlaqələr

D) produksiyalar

E) aksiomlar


247. Freym dedikdə nə başa düşülür?

A) təpələr və qövslər şəklində model

B) istiqamətlənmiş qraf

C) abstrakt obraz və ya vəziyyət

D) aksiomlar toplusu şəklində biliklərin təqdim etmə modeli

E) qaydalara əsaslanan model


248. Slot dedikdə nə başa düşülür?

A) hərəkət və şərtlər

B) qraflar və təpələr

C) qaydalar toplusu

D) aksiomlar

E) atributların qiymətləri


249. Freymlər nəzəriyyəsinin əsas xüsusiyyətlərdən biri hansıdır?

A) hər hansı münasibətlərin olmaması

B) produksiyaların olması

C) hərəkətlərin, şərtlərin olması

D) aksiomların olması

E) AKO-əlaqələr (A-Kind-Of = bu) əsasında xüsusiyyətlərin varisliyi


250. Məntiqi modellərdə predmet sahəsi nə şəkildə təsvir edilir?

A) slotlar, şpasiyalar və fasetlər şəklində

B) produksiyalar şəklində

C) istiqamətlənmiş qraflar şəklində

D) təpələr və qövslər şəklində

E) aksiomlar toplusu şəklində


251. Açara görə müraciətin həyata keçməsini təmin edən neçə sinif metodlar mövcuddur?

A) 3


B) 2

C) 4


D) 5

E) 1
252. Ağac nəyə deyilir?

A) boş çoxluq

B) düyünlər adlanan bir va ya bir neçə elementlərdən ibarət olan sonsuz çoxluq

C) düyünlər adlanan bir va ya bir neçə elementlərdən ibarət olan sonlu çoxluq

D) ədədlər, simvollar ardıcıllığı

E) verilənlər cədvəli
253. Düyünlər arasında hansı tip münasibətlər mövcuddur?

A) «törənmiş– ilkin» tipli münasibətlər

B) relyasiya münasibəti

C) «mahiyyət-əlaqə» münasibəti

D) «ilkin–törənmiş» tipli münasibətlər

E) mahiyyətlər arasında əlaqə


254. Kök nəyə deyilir?

A) sondakı düyün

B) ilkini olan düyün

C) ilkini olmayan düyün

D) yarpaq

E) sıfır qüvvətli düyün


255. İlkini olmayan düyün necə adlanır?

A) yarpaq

B) sondakı düyün

C) kök


D) törənmiş düyün

E) sıfır qüvvətli düyün


256. Yarpağın tərifni verin

A) qüvvəti 3-ə bərabər olan düyün

B) qüvvəti 2-yə bərabər olan düyün

C) sıfır qüvvətli düyün

D) qüvvəti 4-ə bərabər olan düyün

E) qüvvəti 1-ə bərabər olan düyün


257. Axırıncı düyünün tərifini verin:

A) qüvvəti 1-ə bərabər olan düyün

B) qüvvəti 2-yə bərabər olan düyün

C) qüvvəti 3-ə bərabər olan düyün

D) qüvvəti 4-ə bərabər olan düyün

E) sıfır qüvvətli düyün


258. Ağacın qüvvətinin tərifini verin

A) ağacın bütün düyünlərin qüvvətinin sıfıra bərabər olan qiyməti

B) ağacın bütün düyünlərin qüvvətinin minimal qiyməti

C) ağacın bütün düyünlərin qüvvətinin maksimal qiyməti

D) ağacın bütün düyünlərin qüvvətinin sıfıra bərabər olmayan qiyməti

E) ağacın bütün düyünlərin qüvvəti ikiyə bərabər olan qiyməti


259. Ağacın bütün düyünlərin qüvvətinin maksimal qiyməti necə adlanır?

A) törənmiş düyün

B) axırıncı düyün

C) yarpaq

D) ilkin düyün

E) ağacın qüvvəti


260. Tək düyünün törənmişlərinin sayı (verilmiş kökün altağaclarının sayı) necə adlanır?

A) ilkin düyün

B) axırıncı düyün

C) yarpaq

D) qüvvət

E) törənmiş düyün


261. Qüvvəti 2-dən böyük olmayan nizamlanmış ağac necə adlanır?

A) çox budağlanan

B) binar

C) n tərtibli В-ağacı

D) В+ağacı

E) В-ağac


262. Hər bir düyünün sol altağacın hündürlüyü sağ tərəfin hündürlüyündən ən azı bir vahid fərqlənərsə, belə binar ağac necə adlanır?

A) zəif budağlanan

B) qeyri-tarazlaşdırılmış

C) çox budağlanan

D) tarazlaşdırılmış

E) В-ağacı


263. 2n+1 tərtibli çox budağlanan ağac necə adlanır?

A) indeksli struktur

B) 3n tərtib B– ağacı

C) 2n tərtib B– ağacı

D) n tərtib B– ağacı

E) tarazlaşdırılmış ağac


264. n tərtib B– ağacı hansı xüsusiyyətlərə malikdir?

A) kökdən başqa hər bir düyünün 2n+1-dən daha az açarları var

B) hər bir düyünün 3n-dən daha az açarları var

C) kökdən başqa hər bir düyünün 2n-dən daha az açarları var

D) hər bir düyünün açarları olmur

E) kökdən başqa hər bir düyünün n-dən daha az və 2n-dən daha çox açarları var


265. n tərtib B– ağacı hansı xüsusiyyətlərə malikdir?

A) hər bir düyünün 3n-dən daha az açarları var

B) kökün vahiddən daha çox və 2n-dən daha az açarı vardır

C) kökdən başqa hər bir düyünün 2n-dən daha az açarları var

D) hər bir düyünün açarları olmur

E) kökdən başqa hər bir düyünün 2n+1-dən daha az açarları var


266. n tərtib B– ağacı hansı xüsusiyyətlərə malikdir?

A) kökdən başqa hər bir düyünün 2n+1-dən daha az açarları var

B) hər bir düyünün 3n-dən daha az açarları var

C) kökdən başqa hər bir düyünün 2n-dən daha az açarları var

D) hər bir düyünün açarları olmur

E) bütün yarpaqlar bir səviyyədə yerləşmişdir


267. Hər bir qeyri-yarpaq düyünün neçə siyahısı var?

A) 1


B) 3

C) 4


D) 2

E) 5
268. n tərtib B – ağacının hər bir qeyri-yarpaq düyünün siyahılardan birini göstərin:

A) göstəricilər siyahısına uyğun olmayan açarlar siyahısı

B) açarların siyahısının qiymətlərinin azalan sıra ilə düzülüşü

C) açarların qeyri-nizamlanmış siyahısı

D) açarların siyahısı olmur

E) açarların siyahısının qiymətlərinin artan sıra ilə düzülüşü
269. n tərtib B – ağacının hər bir qeyri-yarpaq düyünün siyahılardan birini göstərin:

A) açarların qeyri-nizamlanmış siyahısı

B) açarların siyahısının qiymətlərinin azalan sıra ilə düzülüşü

C) göstəricilər siyahısına uyğun olan açarlar siyahısı

D) açarların siyahısı olmur

E) göstəricilər siyahısına uyğun olmayan açarlar siyahısı


270. Hansı strukturlara müraciəti təşkil etmək üçün R-ağaclardan istifadə edilir?

A) qeyri-xətti

B) sadə

C) mürəkkəb



D) xətti

E) statik


271. Hansı strukturlara müraciəti təşkil etmək üçün R-ağaclardan istifadə edilir?

A) statik

B) sadə

C) qeyri-xətti



D) xətti

E) fəza (çoxölçülü) verilənlərə


272. Xeşləşmə üsulu hansı hallarda tətbiq edilir?

A) açarlar çoxluğu olmadıqda

B) açarlar çoxluğu əvvəlcədən məlum olmadıqda

C) açarlar çoxluğu çox böyük olduqda

D) açarlar çoxluğu emal zamanı əməli yaddaşda yerləşdirilə bilmədikdə

E) açarlar çoxluğu əvvəlcədən məlum olduqda


273. Xeş-funksiya nədir?

A) naməlum açarlar çoxluğu

B) açarlar çoxluğunu xüsusi funksiyalar çoxluğunda birmənalı əks etdirən göstəricilər

C) açarlar çoxluğunu xüsusi funksiyalar çoxluğunda birmənalı əks etdirməyən göstəricilər

D) açarlar çoxluğunu göstəricilər çoxluğunda əks etdirən funksiya

E) fəza (çoxölçülü) verilənlər


274. Yazının ünvanını təyin etmək üçün istifadə edilən açar verilənlər necə adlanır?

A) açarlar çoxluğu

B) göstəricilər çoxluğu

C) xeş-cədvəl

D) fəza verilənlər

E) çoxölçülü verilənlər


275. Xeş-cədvəl nədir?

A) göstəricilər çoxluğu

B) yazının ünvanını təyin etmək üçün istifadə edilən açar verilənlər

C) açarlar çoxluğu

D) fəza verilənlər

E) çoxölçülü verilənlər


276. Verilənlərin məntiqi təqdim edilməsi üçün hansı modeldən istifadə edilir?

A) obyekt-yönümlü model

B) relyasiya modeli

C) şəbəkə modeli

D) ierarxik model

E) «mahiyyət-əlaqə» (ER-model) modeli


277. Mahiyyətlər toplusu (entity set) nəyə deyilir?

A) kortejlər çoxluğu

B) müxtəlif tipli mahiyyətlər çoxluğu

C) müxtəlif xüsusiyyətlərə malik olan mahiyyətlər çoxluğu

D) eyni tipli mahiyyətlər çoxluğu

E) boş çoxluq


278. Eyni tipli mahiyyətlər çoxluğu necə adlanır?

A) müxtəlif xüsusiyyətlərə malik olan mahiyyətlər çoxluğu

B) müxtəlif tipli mahiyyətlər çoxluğu

C) mahiyyətlər çoxluğu

D) kortejlər çoxluğu

E) boş çoxluq


279. C++ dilinin notasiyasını istifadə edərək İŞÇİ (TABEL_NÖMRESİ, ADI, YAŞI) mahiyyətinin təsvir etmək üçün yazılmış proqramdan düzgün fraqmenti qeyd edin:

Yüklə 425,53 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin