Veteriner hizmetleri kanunu

a) Evcil toynaklıların etleri,

b) Kanatlı ve tavşanımsı hayvanlardan elde edilen etler,

c) Et ürünleri,

ç) Kıyma, et preparatları ve parçalanmış etler,

d) Yumurta ve yumurta ürünleri,

e) Balık ve balıkçılık ürünleri,

f) Canlı çift kabuklu yumuşakçalar,

g) Çiğ süt ve süt ürünleri,

ğ) Bal ve bal ihtiva eden ürünler,

h) Çiftlikte yetiştirilen yaban hayvan etleri,

ı) Yabani av hayvanlarının etleri,

i) Kurbağa bacakları ve salyangoz,

j) Rendering ile elde edilen hayvan yağları ve don yağı,

k) İşlem gören mideler, keseler ve bağırsaklar,

l) Jelatin,

m) Kollojen,

n) İnsanlar tarafından tüketilmesi amaçlanan ve Bakanlıkça tanımlanan diğer hayvansal ürünler.

(7) Ülkeye üçüncü ülkelerden girecek ve insan tüketimi amaçlanan hayvansal kökenli ürünlere ilişkin ithalat şartları,Hijyen Kanununun ilgili maddesine göre yürütülür.

İKİNCİ BÖLÜM

Belirli zoonoz hastalık ve zoonotik etkenlere karşı korunma tedbirleri, trişin kontrol tedbirleri

MADDE 13 – (1) Belirli zoonoz hastalık, belirli zoonotik etken ve bununla ilgili antimikrobiyal direncin izlenmesi ve gıda kökenli salgınlara karşı ülkede gerekli bilgilerin toplanmasını sağlamak amacı ile gerekli epidemiyolojik incelemeler yapılır. Bu konularda izleme planı uygulanır..

(2) Bakanlık aşağıda belirtilen amaçlara yönelik olarak hayvan sağlığı ve halk sağlığı kurallarını hazırlar ve yasal düzenleme yapar;

a) Zoonoz hastalık ve zoonotik etkenlerin izlenmesi;

b) İlgili antimikrobiyal direncin izlenmesi;

c) Gıda kökenli salgınların epidemiyolojik olarak araştırılması; ve

ç) Zoonoz hastalık ve zoonotik etkenlere ilişkin bilgi değişimi.

(3) Trişin kontrol tedbirleri;

a) Tüketici sağlığını korumak amacı ile taze domuz eti, gerektiğinde tektırnaklı hayvanların etleri ve yabani hayvan etleri, trişin bulunan etleri elimine etmek amacı ile sistematik olarak, etkili olduğu bilinen yöntemler kullanılarak muayene edilirler;

b) Yetkili veteriner idaresi bu muayenelerin yapılması ve Türkiye’de Trichinella spiralis enfeksiyonunu izlemek için ilgili hayvan sağlığı ve halk sağlığı kurallarını belirler ve yasal düzenlemeler yapar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Hayvan Refahı

Hayvanların korunması

MADDE 14 - (1) Hayvanların korunması için aşağıdaki önlemler alınır;.

a) Hayvanların bakımının gerektirdiği yaygın eğitim programına katılarak sürekli ya da geçici olarak hayvan barındıran hayvan sahipleri, bu hayvanların sağlıklarını korumak, acı ve ıstırap çekmelerini ve kötü muamele görmelerini önlemek ve insan, hayvan ve çevre sağlığı açısından gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.

b) Hayvanlar kendi türlerine, yaşlarına, fizyolojik ihtiyaçları ve etyolojik gereksinimlerine uyumlu bir şekilde, sağlık, beslenme ve barınma şartlarına uygun olarak yetiştirilir ve kullanılır.

c) Hayvan sahipleri, barındırdıkları hayvanların neden olacağı çevre kirliliğini ve insanlara verebilecekleri zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlüdür.

ç) Yabani hayvanlar, kendi doğal ortamları dışında yalnızca belirli bir düzenlemeye sahip hayvanat bahçelerinde, sirklerde, yabani hayvan çiftliklerinde, yabani kanatlı çiftliklerinde ve sadece aşağıda belirtilen amaçlar için yetiştirilir;

1) İnsanların doğa bilgisi konusundaki ilgilerini karşılamak,

2) Özel avlanma yönetmeliği gözetiminde avlanmak,

3) Mevcut kanunlara uygun olarak incelemeler ve bilimsel araştırmalar yapmak.

d) Ev ve süs hayvanları bu Kanunda belirtilen hayvan refahı kurallarına uygun olarak ev şartlarında muhafaza edilir.

e) Hayvanların kullanıldığı deneyler yalnızca üniversitelerin, bilimsel araştırma ve üretim enstitülerinin, istasyonların ve laboratuarların onaylanmış deney merkezlerinde, yetkili kişiler tarafından, hayvanların acı çekmesine neden olmayacak ya da en az acı çekmesini sağlayacak metotlar kullanılarak yapılır.

f) Kaybolmuş ya da sahipleri tarafından terk edilmiş olan ve evsiz, çiftliği ya da özel yaşama yerleri olmayan köpekler ve kediler geçici olarak belediyelerin hayvan barınaklarına yerleştirilir.

g) Hayvanlarda ötenazi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır. Aşağıdaki durumlarda ötenaziye izin verilir;

1) İyileşme ümidi bulunmayan hayvanların acı ve ıstırap çekmesine neden olan geri dönüşümü olmayan patolojik hastalıklar,

2) Akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya gerektiğinde insan sağlığı ve hayatı için risk oluşturan durumlar,

3) Bu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin (3) numaralı alt bendinde belirtilen deneylerin amacına uygun olarak alınmış hayvanların, anesteziden çıktıktan sonra şiddetli ağrılarının ağrı kesicilerle giderilemediği veya sürekli ağrı ve stres altında yaşayacağı tespitinin yapıldığı durumlar,

4) Davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden hayvanlar.

5) Bu Kanunun 11 inci maddesinin yedinci fıkrasının (c) bendinin geçerli olduğu durumlar.

ğ) Hayvanların kesimi ve imhası gereksiz heyecan, acı ve ıstıraba neden olmaksızın veteriner hekim tarafından onaylanan usullerle şoklama sonrası türüne göre uyarlanmış araçlar kullanılarak mümkün olan en seri şekilde yerine getirilir. Ekonomik amaçlar için kesilecek hayvanların kesim öncesi ve kesimi sırasında refahı, beslenmesi ve su verilmesine ilişkin Bakanlıkça çıkarılacak ilgili ikincil mevzuatta ortaya konulan şartlar sağlanır. Kesimine izin verilen hayvanlar aşağıda belirtilmiştir;

1) Gıda endüstrisine et ve hammadde sağlamak için yetiştirilen hayvanlar,

2) Tıbbi tedaviye cevap vermeyen bir hastalığa maruz kalan ve ekonomik değeri olmayan hayvanlar,

3) Bu Kanunda belirtilen şartlara göre kesimi mecburi olan hayvanlar,

4) Dini amaçlar ve inançlar gereği kesilen hayvanlar.

h) Hayvanlar, sağlık, fizyolojik ve davranışsal ihtiyaçlarını karşılayan şartlarda ve bu amaç için özel donanımlı nakil araçları ile taşınırlar. Gerekli durumlarda taşımada görev alan kişiler 10/07/2003 tarih ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununa uygun olarak eğitilir. Taşıma sırasında yaralanan hayvanlar mümkün olan en seri şekilde veteriner hekime ulaştırılır, gerekli durumlarda acı çektirmeden öldürülür.

(2) Hayvanlarda acı ve ıstırap, yara, stres ve korkuya neden olması ihtimalinde aşağıdaki hususlara ve uygulamalara izin verilmez;

a) Nakil araçlarında hayvanların taşınmasına,

b) Geleneksel festivaller dışındaki özel amaçla organize edilmiş gösterilere,

c) Gerekli niteliklere sahip olmayan kişiler tarafından yapılan veteriner manipülasyonlarına,

ç) Gerekli niteliklere sahip olmayan kişiler tarafından veteriner hekimlik mesleğinin kötüye kullanımına.

(3) Aşağıda belirtilen hususlara ve uygulamalara izin verilmez,

a) Hayvanlarda daha yüksek yarış performansı ve diğer sonuçları elde etmeyi amaçlayan doping uygulamasına,

b) Hayvanların acı ve ıstırap veren yollarla eğitilmesine,

c) Yabani hayvanların caddelerde ticari ve gösteri amaçları ile yürütülmesine.

(4) Çiftlik hayvanlarının refahı, nakil ve kesim sırasında hayvanların refahı ile deneysel ve bilimsel amaçlı kullanılan hayvanlar ile ilgili hayvan refahı ikincil mevzuatı Bakanlık tarafından çıkarılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Hayvansal Yan Ürünler

Hayvansal yan ürünler

MADDE 15 - (1) İnsanlar tarafından tüketilmesi amaçlanmayan hayvansal yan ürünler için aşağıdaki hususlar uygulanır;

a) Hayvansal yan ürünler bu Kanun hükümlerine uygun bir şekilde toplanır, taşınır, muhafaza ve muamele edilir, işlenir, bertaraf edilir, pazara sunulur, ithal ve ihraç edilir, transit taşınır ve kullanılır.

b) Balık kökenli yem maddeleri dahil hayvansal kökenli ürünlerin bertaraf edilmesi, işlenmesi ve pazara sunulmasında hayvan ve halk sağlığına yönelik tehdit ve çevresel zararların önlenmesine azami özen gösterilir.

c) Rendering ve yakma tesislerinin inşaat sahası, projelendirme ve başlatılması, işletme kapasitesi ve ölü hayvan toplanması konularında yetkili veteriner idaresi ile mutabakat sağlanır. Bakanlık rendering tesislerinin inşası ve kapanması için izin belgesi düzenler. Çalışmalarında hayvan, hayvansal ürün, enfeksiyöz etkenler ve teknojenik bulaşanları kullanan eğitimle ilgili, bilimsel ve üretim amaçlı kurumlar, istasyonlar ve laboratuarlar çevreyi koruyucu tedbirler almaya mecburdur.

ç) Faaliyetleri içinde hayvansal yan ürünlerinin işlenmesi, muhafazası ve ticareti bulunan gerçek ve tüzel kişiler ölü hayvanları ya da hayvansal yan ürünlerini, imha işlemi için nakledileceği ana kadar izole edilmiş binalarda, konteynırlarda ya da özel donanımlı platformlarda muhafaza etmek zorundadırlar. Rendering ve yakma tesisleri sorumlulukları dahilindeki bölgelerde ölü hayvanları ve hayvansal yan ürünleri toplamak ve kabul etmek zorundadırlar. Bir ilde onaylanmış bir tesisin bulunmaması durumunda ilin mülki amiri, özel idaresi ve belediyelerle işbirliği halinde bu tür tesisleri ve donanımı sağlamakla yükümlüdür. Bu bentte belirtilen işletme ve tesislerin işletmecileri kendi kontrol sistemlerini oluşturmak ve uygulamakla yükümlüdürler.

d) Bakanlık rendering tesisleri için uygun işletme izin ve prosedürleri ile prensipleri hazırlar ve Avrupa Birliği mevzuatı ile uyumlu olarak aşağıdaki hususları yasal düzenlemeler ile belirler:

1) Hayvansal yan ürünlerin toplanması, nakliyesi, muhafazası, muamele edilmesi, işlenmesi ve kullanımı ya da bertarafı aşamalarında hayvan sağlığı ve halk sağlığı açısından risk oluşumunun önlenmesi,

2) Hayvansal yan ürünlerin pazara sunulması, belirli durumlarda ithalat, ihracat ve transit geçişler.

e) Hayvansal yan ürünlerin bertarafı ve işlenmesinde bu maddede belirtilen şartlara uygunlukla ilgili kontrol, orijin ile pazara sunma ve yan ürünün muamele edildiği bütün aşamalardaki denetimler, rendering ve yakma tesislerinin kontrolü, işleme, son ürünün güvenliği ve pazara sunulmasına ve nakline ilişkin kontroller yetkili veteriner idaresi tarafından gerçekleştirilir.

f) İmha edilmesi ya da pazara sunulması planlanan bir hayvansal yan ürün yalnızca veteriner denetimine tabi ve yetkili veteriner idaresi tarafından onay verilmiş olan işletmelerde işleme tabi tutulur.

g) Yetkili veteriner idaresi hayvansal yan ürünü işlemek için izin ya da onay verilmiş olan işletmelerle ve izinlerin geçici olarak durdurulması gibi durumlarla ilgili olarak Avrupa Birliği üye devletlerine ve Avrupa Komisyonu’na bilgi verir.

ğ) İnsan gıdası olarak tüketimi amaçlanmayan deri, yün, kemik ve bunun gibi hayvansal yan ürünlerin naklinde yetkili veteriner idaresinden veteriner sağlık sertifikası alınması ve nakillerde görevlilere ibraz edilmesi zorunludur.

(2) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin ayrıntılı kurallar Bakanlık tarafından çıkartılan ikincil mevzuat ile belirlenir. Hayvansal yan ürünler ile ilgili olarak bu maddenin kapsamı dısındaki hususlarda Yem Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Canlı Hayvan, Üreme Ürünleri ve Hayvansal Yan Ürünleri ve İnsanlar Tarafından Tüketilmesi Amaçlanan Hayvansal Kökenli Ürünlerin Ticaretindeki Veteriner Kontrolleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Avrupa Birliği Üye Devletleri ile Ticaret

Canlı hayvan, üreme ürünleri ve hayvansal yan ürünler

MADDE 16 - (1) Avrupa Birliği üye devletleri ile canlı hayvan, üreme ürünleri ve insanlar tarafından tüketilmesi amaçlanmayan hayvansal yan ürünler ticaretinde aşağıda belirtilen veteriner kontrolleri yapılır:

a) Avrupa Birliği üye devletleri ile ticareti söz konusu olan ve bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen canlı hayvan ve üreme ürünleri, bu Kanunun 15 inci maddesinde belirtilen, insanlar tarafından tüketilmesi amaçlanmayan hayvansal yan ürünler ile patojenik etkenler veteriner kontrolü ve denetimine tabidir.

b) Yetkili veteriner idaresi canlı hayvanlar ve bu maddenin (a) bendinde yer alan ürünlerle ilgili olarak aşağıda belirtilen denetim ve kontrolleri yapar;

1) Canlı hayvan işletmelerinin, hayvansal yan ürün işletmeleri ve tesislerinin, canlı hayvan nakil araçlarının, patojenlerin, üreme ürünlerinin, hayvanların işaretlenmesi ve tanımlanması prosedürleri ve araçlarının kontrolü ve denetimini yapmak,

2) Canlı hayvanların sahipleri ya da bakıcıları, işletmeler ve işletmede bulunan personel ve tesislerin canlı hayvan ve üreme ürünlerinin hareketleri için gerekli sağlık şartları ile hayvansal yan ürün ve patojenlerin imhası ve işlenmesine dair veteriner şartlarına uygunluğunun kontrolünü yapmak,

3) Satış, pazarlama veya nakil amacı ile muhafaza edilen hayvanlardan örnekler almak,

4) Bu Kanun hükümleri altında daha ileri kontroller için önem taşıyan belge ve diğer verileri incelemek.

c) Hayvan ticaretinde yer alan hayvan tacirleri ve canlı hayvanın gideceği noktada bulunan mezbaha işletmecileri ya da Avrupa Birliği üye devletleri ile ticareti söz konusu olan ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, canlı hayvan ve ürün yüklerini teslim alan diğer kişiler aşağıdakileri yerine getirmekle yükümlüdür;

1) Faaliyetleri için izin almak ya da bu maddeye uygun olarak faaliyetlerini bildirmek,

2) Gönderilen ürünlerin varışını yetkili veteriner idaresine önceden bildirmek,

3) Sertifika ve belgeleri bulundurmak,

4) Sertifika ya da belgeleri yetkili veteriner idaresinin talebi halinde ibraz etmek.

ç) Yetkili veteriner idaresi, Avrupa Birliği üye devletleri ile ticareti söz konusu olan canlı hayvan ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ürünlerde, orijin yerinde aşağıda belirtilen kontrolleri yapar;

1) Bu Kanunun 8 inci ve 12 inci maddelerinde belirtilen şartlara uygunluğu ,

2) Canlı hayvan ya da üreme ürünlerini muhafaza eden, işleyen, üreten ya da muamele eden işletmeler, merkezler ya da organizasyonları, hayvan tacirlerini, hayvanların taşınmasında kullanılan nakil araçlarının dezenfeksiyonu ve temizliğini yapan işletmeleri, hayvan pazarları, sperma toplama merkezleri, embriyo toplama ve transfer ekipleri, toplama merkezleri, hayvan toplama merkezleri ve hayvansal yan ürün işlemesi yapan işletmeleri,

3) Canlı hayvanların ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ürünlerin sahipleri ya da bunları bulunduran kişilerin, bütün üretim ve pazarlama aşamalarında görevlerini mevzuata uygun biçimde gereğince yerine getirmelerini,

4) Canlı hayvanların taşınmasında kullanılan nakil araçları için geçerli hijyen şartlarına uygunluğunu.

d) Avrupa Birliği üye devletleri ile ticareti söz konusu olan canlı hayvan ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ürünlerin, bulundukları orijin yerinde veteriner şartlarını karşılamada bir eksiklikten şüphe edilir ya da yerinde denetleme esnasında bir eksiklik tespit edilirse, yetkili veteriner idaresi, özellikle muayene, hareket ve taşımada kısıtlamalar getirilmesine ya da gerekli gördüğü diğer önlemlerin alınmasına karar verir.

e) Yetkili veteriner idaresi, orijin yerinde canlı hayvan ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ürünlerin nakli sırasında beraberinde bulunması gereken sertifika ve belgeleri düzenler ve yüklerle ilgili verileri Avrupa Komisyonu’nun bilgisayar sistemi aracılığıyla Avrupa Birliği üye devletlerine bildirir.

f) Yetkili veteriner idaresi, Avrupa Birliği üye devletlerinden gelen canlı hayvan ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen ürünlerde, varış noktasında, ülke orijinli hayvanların kontrol ve denetimlerinde uygulanan sıklık ve tarzda veteriner kontrolleri ve denetimleri yerine getirir.

g) Transit geçiş sırasında, yetkili veteriner idaresi tarafından ya da varış noktası olan Avrupa Birliği üye devletinin yetkili veteriner idaresinden alınan bilgi üzerine, veteriner şartlarının ihlali ile ilgili bir şüphe oluşması halinde, yetkili veteriner idaresi ülke topraklarından transit geçen canlı hayvan ve bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen canlı hayvan ve ürünlere gerekli veteriner kontrolleri uygular.

ğ) Yetkili veteriner idaresi canlı hayvanların karantinaya alınmasına ve karantina yerinin belirlenmesine karar verir.

h) Avrupa Birliği üye devletleri ile canlı hayvan, üreme ürünleri, insanlar tarafından tüketilmesi amaçlanmayan hayvansal yan ürünler ile patojenlerin ticaretinde, yetkili veteriner idaresi aşağıda belirtilen durumlarda acil olarak koruyucu tedbirleri alır;

1) Yetkili veteriner idaresi varış noktasında ya da nakil sırasında kontrolleri yaparak aşağıdaki durumları tespit ettiğinde,

a) Ek-2 ve ek 3’deki listelerde belirtilen hastalıklardan birine neden olan etkenlerin varlığı, zoonoz hastalık veya hayvan sağlığı ve insan sağlığı için tehlike oluşturan başka bir hastalık ya da hastalık etkeninin varlığı veya insanlar tarafından tüketimi amaçlanmayan hayvansal kökenli ürünün epizootik bir hastalık etkeni ile bulaşık bir bölgeden geldiğinin tespit edilmesi,

b) Canlı hayvan, üreme ürünleri, insanlar tarafından tüketilmesi amaçlanmayan hayvansal yan ürünler ya da patojenlerin bu Kanunda belirtilen şartları yerine getirmemesi halinde,

2) Yetkili veteriner idaresinin ülke topraklarında ek 2 ve ek 3’deki listelerde belirtilen hastalıklardan birine neden olan etkenlerin varlığını, zoonoz hastalık veya hayvan sağlığı ve insan sağlığı açısından önemli tehlike oluşturan başka bir hastalık ya da hastalık etkeninin varlığını tespit etmesi halinde,

3) Avrupa Birliği düzeyinde genel koruma tedbirleri uygulanması durumunda, yetkili veteriner idaresinin Avrupa Birliği’ne üye bir devletin topraklarında ek 2 ve ek 3’deki listelerde belirtilen hastalıklardan birine neden olan etkenlerin varlığı, zoonoz hastalık veya hayvan sağlığı ve insan sağlığı açısından önemli tehlike oluşturan başka bir hastalık ya da hastalık etkeninin varlığı hakkında bilgilendirilmiş olması halinde.

ı) Eğer acil koruma tedbirleri, bu maddenin birinci fıkrasının (h) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen insan sağlığının korunması ile ilgili ise, yetkili veteriner idaresi bu tedbirler konusunda ilgili Bakanlıkları bilgilendirir.

i) Bu maddenin birinci fıkrasının (h) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen bir durum söz konusu olduğunda, yetkili veteriner idaresi aşağıda belirtilen konularda yetkilidir;

1) Ülke sınırları içinde ve dışında yetkili kişilere, organizasyonlara ve makamlara vakit kaybetmeden, acil durumla ilgili bilgileri doğrudan ulaştırmak,

2) Hayvan ve insan sağlığı açısından ciddi tehlikeleri önleyecek gerekli önlemlere uyulmasını ilgililerden istemek.

j) Eğer alınmasına karar verilen acil koruma tedbirleri bu maddenin birinci fıkrasının (h) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen bir nedenle emredilmişse;

1) Yükleri gönderenler veya bunların temsilcileri ya da ürün veya hayvanlardan sorumlu olan kişiler, insanlar tarafından tüketilmesi amaçlanmayan hayvansal yan ürünlerin veya hayvanların imha, karantina ve kesim ile ilgili masraflarını üstlenir.

2) Alıcı konumundaki kişiler reddedilen yüklerin masraflarını, malların muhafazasına ve başka amaçlarla kullanımı veya imhasına ilişkin masrafları üstlenir.

(2) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin hususlar Bakanlıkça çıkartılacak ikincil mevzuatla düzenlenir.

İnsanlar tarafından tüketilmesi amaçlanan hayvansal kökenli ürünler

MADDE 17 - (1) Üye devletlerle ticareti söz konusu olan hayvansal kökenli ürünler veteriner kontrolleri ve denetimlere tabidir.

(2) Üye devletlerle hayvansal kökenli ürünlerin ticareti sırasında veteriner kontrollerinin yerine getirmesinde, veteriner kontrolleri ve denetlemelerini yapmaya yetkili veteriner idaresi ve kişiler aşağıda belirtilen konularda yetkilidirler:

a) Binaların, büroların, laboratuarların, tesislerin, işletmelerin, hayvansal kökenli ürünlerin taşımasında kullanılan nakil araçlarının, tesislerin ve ekipmanın denetlenmesi; işletme ve ürünlerin temizlik ve bakımları; ürünlerin üretim ve işlenmesindeki prosedürler; ürünlerin işaretlerle işaretlenmesi ve etiketlerle etiketlenmesi ve bu ürünlerin sunuluş şekillerinin kontrolü,

b) İlgili işletmelerde çalışan personelin hayvansal kökenli ürünün üretimi ve pazara sunulması sırasında halk sağlığının korunmasına yönelik şartları yerine getirip getirmediğinin kontrolü,

c) Muhafaza, satış, pazarlama ya da taşıma amacı ile işletmelerde tutulan ürünlerden örnekler alınması,

ç) Hayvansal kökenli ürünün daha ileri kontrolleri için gerekli olan belgelerin ya da bilgisayar verilerinin incelenmesi.

(3) Üye devletlerden gelen hayvansal kökenli ürün yüklerinin varış noktasındaki onaylı ya da ruhsatlı işletmelerin işletmecileri veya üye devletlerden bu tür ürün yüklerinin diğer alıcıları:

a) Faaliyetleri için izin alırlar ya da bu faaliyetlerini bildirirler,

b) Veteriner idaresi yetkililerini yüklerin gelişi hakkında önceden bilgilendirirler,

c) Veteriner idaresi yetkililerinin isteği üzerine gösterilmesi zorunlu olan veteriner sağlık sertifikası ile gerekli belgeleri bulundururlar.

(4) Hayvansal kökenli ürünün orijin noktasında veteriner idaresi yetkilileri, aşağıda belirtilen kontrolleri yaparlar:

a) İşletmelerde hayvan sağlığı ya da halk sağlığının korunmasına yönelik şartların uygunluğunu,

b) İşletmecilerin pazarlamanın bütün aşamalarında, hayvansal kökenli ürünün üretim, muhafaza, nakliyesi ve pazara sunumu ile ilgili yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediği,

(5) Üye devletlerle ticareti söz konusu olan hayvansal kökenli ürünleri, veteriner idaresi yetkilileri tarafından iç pazardaki hayvansal kökenli ürünlerde yürütülen kontrollerle aynı kontrollere tabi tutulur. Bu ürünlerin veteriner sağlık şartları nedeniyle pazara sokulmasına izin verilmemesi durumunda üye devletlere de gönderilemez.

(6) Üye devletlerle ticareti söz konusu olan hayvansal kökenli ürünlerin varış noktasında veteriner kontrolleri ve denetimleri yetkili veteriner idaresi tarafından tarafsız olarak yerine getirilir.

(7) Transit geçişlerde veteriner idaresi yetkililerinin ya da varış noktasındaki üye devlet yetkili idaresinin, veteriner şartlarının ihlal edildiğini tespit etmesi durumunda, yetkili veteriner idaresi hayvansal kökenli ürün yüklerinin ülke toprakları üzerinden transit geçişi esnasında veteriner kontrollerini yapar.

(8) Avrupa Birliği üye devletleri ile hayvansal kökenli ürünlerin ticareti sırasında yetkili veteriner idaresi aşağıda belirtilen durumların oluşması halinde acil koruma tedbirlerini alır;

a) Varış noktasında ya da nakil sırasında yetkili veteriner idaresi tarafından yapılan kontrollerde;

1) Ek-2 ve 3’deki listelerde belirtilen hastalıklardan birine neden olan etkenlerin varlığının tespiti, zoonoz hastalık veya hayvan sağlığı ve insan sağlığı açısından ciddi tehlike oluşturan başka bir hastalık ya da hastalık etkeninin varlığının tespiti veya ürünün epizootik bir hastalık etkeni ile bulaşık bir bölgeden geldiğinin tespit edilmesi,

2) Hayvansal kökenli ürünün bu Kanunda belirtilen şartları yerine getirmediğinin tespiti,

3) Yetkili veteriner idareci ülke toprakları üzerinde ek-2 ve ek 3’deki listelerde belirtilen hastalıklardan birine neden olan etkenlerin varlığının tespit edilmesi, zoonoz hastalık veya hayvan sağlığı ve insan sağlığı açısından ciddi bir tehlike oluşturan başka bir hastalık ya da hastalık etkeninin varlığının tespit edilmesi,

4) Avrupa Birliği düzeyinde genel bir koruma tedbiri uygulanması durumunda yetkili veteriner idaresine Avrupa Birliği’ne üye devletlerden birinin topraklarında ek-2 ve 3’deki listelerde belirtilen hastalıklardan birine neden olan etkenlerin varlığına ilişkin bilgi verilmiş olması, zoonoz hastalık veya hayvan sağlığı ve insan sağlığı açısından ciddi tehlike oluşturan başka bir hastalık ya da hastalık etkeninin varlığının tespitine ilişkin bilgi verilmiş olması.

b) Yetkili veteriner idaresi, bu maddenin sekizinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen nedenlerle acil koruma tedbirlerinin alınmasıyla ilgili olarak ilgili Bakanlıklara bilgi verir.

c) Yetkili veteriner idaresi, bu maddenin sekizinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen bir durum söz konusu olduğunda aşağıda belirtilen hususları yapar;

1) Ülke sınırları içindeki ve dışındaki yetkili kişilere, organizasyonlara ve makamlara hiçbir gecikme olmaksızın acil durumla ilgili bilgileri doğrudan ulaştırmak,

2) Hayvan ve insan sağlığı açısından ciddi tehlikeleri önleyecek gerekli önlemlere uyulmasını ilgililerden istemek.

ç) Acil koruma tedbirleri bu maddenin sekizinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen bir nedenle alınmış ise;

1) Yükü gönderenler veya temsilcileri ya da üründen sorumlu kişiler hayvansal kökenli ürün yüklerine ait karantina ve imha masraflarını üstlenir,

2) Alıcılar, reddedilen yüklerin masraflarını, malların depolanması ve başka amaçlarla kullanımına veya imhasına ilişkin masrafları üstlenir.