Vilayət bağçası beşİncİ cİld

Universitet müəllimlərinə tövsiyələr⁷

Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim.

Bu il də xalqın və ölkənin alimləri olan universitet müəllimlərinin və alimlərin toplantısında iştirakı etməyə, mübarək ramazan ayının bir saatını birgə keçirməyə nail olduğumuz üçün çox şadam. Bu məclis mənim üçün bir neçə cəhətdən faydalıdır. Biri budur ki, elm adamları, elm, təhsil, məktəb və tələbə ilə işləyən şəxslərin məclisində iştirak etməyin özü bizim üçün gözəl və zövqlü bir işdir.
Ən yaxşı istirahət saatları

Bizim adi yaşayışımızda, siyasət və idarəçiliyin bu macəralı və daş-qayalı yolunda bu bir fürsət və istirahətdir. Mənim üçün sutka ərzində vəzifəmlə bağlı olmayan ən yaxşı istirahət saatları elmi işlərimlə məşğul olduğum saatlardır. Əvvəla, bu baxımdan, elm adamları ilə bir yerdə oturmaq mənim üçün faydalı və ləzzətlidir. İkincisi isə sizin toplantınızda mən dinləyiciyəm. Bu məclislərdə adətən, universitet müəllimlərinin və alimlərin dilindən elmə, universitetə və ölkənin elmi məsələlərinə dair əsas məsələlər bəyan olunur. Bu da mənim üçün faydalıdır. Çünki məmurlarda elm, tədqiqat və universitetlə bağlı düzgün təsəvvür yaradır. Bundan əlavə, deyilən məsələlərin bəziləri təbii ki, həll olunur. Necə ki, ötən illərin məsələləri ilə maraqlanıldı və yaxşı nəticələr əldə edildi.

Buna əsasən, bu məclis mənim üçün gözəl və faydalı bir məclisdir. İnşallah, bu fürsətdə cənabların və xanımların sözlərindən bəhrələnərik. Bu məclis hamı üçün, xüsusən də universitet üçün faydalı olar.
Dövlət qurumlarının universitetlərlə əlaqəsi

Toxunduğunuz mövzu məndə bu inamı gücləndirdi ki, dövlət qurumları ilə universitetlər arasında əlaqə çox zəruridir. Bu əlaqəni nizamlı şəkildə və müəyyən qaydalarla bərqərar etmək lazımdır.

Düzdür, keçmişdə mənim təkidim daha çox sənaye və texnologiya sahəsinə aid idi, dövlətin uyğun sahələrinə tövsiyə edirdim ki, universitetlə əlaqələrini gücləndirsinlər. Lakin bu əlaqə demək olar ki, bütün sahələrdə gücləndirilməlidir.

Əgər dövlət qurumları siyasi, mədəni və tərbiyəvi sahələrdə, həmçinin hövzə və universitetin əlaqəsi sahəsində universitetlə nizamlı əlaqə yaratsalar, universitetin parlaq beyinlərinin quruluşun qərar mərkəzlərində fəaliyyəti, şübhəsiz, böyük müsbət təsirlər buraxa bilər. Mən buna inanıram. Bu inam dostların bugünkü söhbətlərilə gücləndi və güclənməsi də lazım idi.

Kəsə yollar

Mənim əziz universitet mənsublarına demək istədiyim söz oxşar görüşlərdə dəfələrlə dediyimdir. Yenə də təkrar etmək istəyirəm ki, biz elmi baxımdan dünyadan geridəyik. Bu məsafəni keçmək üçün bir yol yoxdur?! Mənim qəti fikrim budur ki, biz qısa yollardan istifadə edib, ilk baxışda heç zaman mümkün görünməyən bu məsafəni keçə bilərik; çünki böyük məsafə ilə irəlidə hərəkət edən və günbəgün sürətini artıran şəxs dayanmadan uzaqlaşır. Mənim ciddi fikrim budur ki, bu məsafəni azaltmaq, ölkəmizdə və bizə bənzər ölkələrdə olan elmi nöqsanları və mövcud uçurumları həll etmək olar.

İstedad - kafi yox, lazımi şərt

Bizi buna cürətləndirən məsələ ölkə daxilindəki istedadlardır. Amma dostlar, istedad təklikdə kifayət etmir. Mənim təkidim budur ki, istedad lazımi şərtdir, amma kafi şərt deyil. İstedadın yanında alim, mütəfəkkir və müəllimlərin sürəkli səyləri də olmalıdır. Bu, dövlət qurumlarının işini inkar etmək deyil; müəllimlərin problemlərini görməzliyə vurmaq da deyil. Bunun özü bir həqiqət və yerli gözləntidir ki, elm adamları universitetdə elm istehsalı ilə, elm sahəsində yenilikçi və qurucu baxışla, mənim elmi mühitdə Proqramlaşdırma hərəkatı adlandırdığım məsələ ilə məşğul olsunlar. Bizim buna ehtiyacımız var. Düzdür, ən böyük məsuliyyət dövlət qurumlarının üzərinə düşür.

Elm məsələsi - ölkənin birinci dərəcəli prioriteti

Dostlar məndən tədqiqat büdcəsinə dair kömək etməyimi istədilər. Əmin olun ki, ölkənin büdcə bölgüsü və uyğun prioritetlərin təyini rəhbərin ixtiyarında olsaydı, mən elm və tədqiqatı birinci prioritetlərdən edərdim. İndinin özündə də müvafiq mərkəzdə çalışan dostlara, burada iştirak edən möhtərəm nazirin özünə və prezidentə ölkənin birinci dərəcəli 3, yaxud 4 prioritetini elan edərkən elm məsələsini dedim.

Elm və tədqiqat - ölkə problemlərinin həlli

Mənim ciddi fikrim budur ki, ölkə problemlərinin uzunmüddətli həlli bu yolla mümkündür, başqa yolla yox. Yəni biz elm və tədqiqat sahəsində inkişaf etməliyik. Elmin bəhrə verməsi, elm səviyyəsinin yüksəlməsi üçün də mütləq tədqiqat lazımdır. Tədqiqat olmadan mümkün deyil. Buna görə, mənim bu sahədə edə biləcəyim kömək budur ki, dövlət məmurlarına təkidlə tövsiyə etməliyəm və mütləq edəcəyəm. İnşallah, həm Təhsil nazirliyi, həm İdarəçilik və Planlaşdırma Komitəsi, həm də digər aidiyyətli orqanlar və prezident aparatının bəzi şöbələri mütləq bu məsələ barədə ciddi işlər görsünlər. İslami Şura Məclisi də bu ehtiyac üçün vəzifəsini yerinə yetirməlidir.

Faydasız seminarlar

Ölkədəki büdcələrin çoxu prioritetli büdcələr deyil. Bu seminarların, toplantıların bir çoxu faydasızdır. Fikrimcə, ötən il, yaxud iki il öncə burada dedim ki, bu məclis əsl seminardır. Heç bir xərci də yoxdur. Bəzi alimlər bir yerdə əyləşib ölkənin mühüm məsələlərindən biri - yəni ali təhsil barədə sözlərinin məğzini deyirlər. Əgər pul və zaman baxımından seminarlar üçün çəkilən xərclərin faydası olmasa, çox zaman da faydası olmur - kənara qoyulmalıdır. Nisbətən çoxlu büdcə alan bu mərkəzlərin çoxunda heç bir prioritet yoxdur. Bu büdcələr şübhəsiz, tədqiqat və digər sahələrə yönəlməlidir. Dövlət qurumları bu məsələ ilə maraqlanmalıdırlar. Mən də təkid edib, inşallah, yazılı şəkildə bildirəcəyəm.

Universitet müəllimlərinə tövsiyələr

İnsafla desək, universitetin özünə və daxilinə aid sahə də böyük əhəmiyyətə malikdir. Mənim təkidim budur ki, ölkədə elmin bayraqdarı olan möhtərəm müəllimlər indiki dövrdə özlərini doğrudan da məsuliyyətli bilsinlər. Mənimlə ayrı-ayrı vaxtlarda və müxtəlif münasibətlərdə görüşən gənclərin və tələbə qruplarının bəzisi narazıdırlar. Etirazlarının biri budur ki, bəzi müəllimlərin hazırladığı dərs vəsaitləri aktual deyil, tələbənin o fəndə ehtiyacı olan mövzuları ehtiva etmir. Onların başqa etirazı budur ki, müəllimlər tələbələrlə məşğul olmurlar, yalnız dərs deyib gedirlər. Bu məqamı mən müəllimlərlə görüşümdə 2-3 dəfə vurğulamışam. Düzdür, bilirəm ki, bəzi müəllimlər məişət problemləri və bəzi sıxıntılarla bağlı çox dərs götürməyə məcburdurlar. Bunu qəbul edirəm və bilirəm. Amma hamı belə deyil. Mən xahiş edirəm ki, tələbə ilə dərsdən artıq işləyin, əlaqə yaradın, onu işləməyə vadar edin, tədqiqat sahələrini onunla bölüşün. Müəllim və tələbə arasında elmi müzakirə də çox mühüm bir məsələdir.

Qərar mərkəzlərinin əhəmiyyəti

Əlbəttə, bunların bəzisi strateji formada qərar mərkəzlərində qəbul olunmalıdır; o cümlədən, cənab Doktor Şəriətmədarinin haqlı olaraq dediyi bəzi məsələlər, tərbiyə məsələsi və onun əhəmiyyəti, yaxud ali təhsilin Təlim və tərbiyə nazirliyi ilə əlaqəsi. Bunlar Mədəni İnqilab Ali Şurasında müzakirəyə çıxarılmalıdır. Çünki ora qərar mərkəzidir. Mədəni İniqlab Ali Şurası buna görə lazımlı bir mərkəzdir. Bəzən ətrafdan kimlərsə Mədəni İniqlab Ali Şurasına ehtiyac barədə şübhə salırlar. Xeyr, təsadüfən, bəzi dostların toxunduğu bu mövzular haqqında siyasət təyin edilməlidir. Bu iş qanunvericilik mərkəzi olmayan bir yerdə baş tutmalıdır. Qanun qurumun gündəlik xərc etdiyi bir şeydir; xərcləmək üçün xırda pul kimi. Bu şura isə siyasət təyin edən mərkəzdir. Siyasət təyin etmə mərkəzi qanunverici mərkəzlərin fövqündə durur, strateji proqramlarla məşğuldur. Mədəni İniqlab Ali Şurası bu iş üçün münasib mərkəzdir. Mənim fikrimcə, bu məsələlər orada araşdırılmalıdır.

Mən dostların toxunduğu məsələlərin başlıqlarını qeyd etdim. Möhtərəm müəllimlərin çıxışları eynilə yazılıb. Onlar kompüterdə yığılacaq, onlardan əsas təklif və məqamları çıxaracağıq. İnşallah, bizim özümüzə, yəni siyasət təyin edənlərə aid olanları Quruluşun Məsləhətini Müəyyənləşdirən Quruma, yaxud Mədəni İniqlab Ali Şurasına çatdıracağıq. Üç hakimiyyətin başçılarına deyilməli olanları da onlara deyəcək və tövsiyə edəcəyik. Digər qurumlara aid olanları da özlərinə ötürəcəyik ki, məşğul olsunlar.

Ölkənin ali təhsili və universitet məsələləri üçün düşünməyi və çarə fikirləşməyi faydalı hesab edirəm. Dostlardan da xahiş edirəm ki, bəyan olunan sahələrdə, yaxud bəzi dostların demək istədiyi, lakin vaxtın çatmadığı məsələlər üzərində düşünsünlər və bizimlə bir araya qoysunlar. Mən bunu yaxşı qarşılayıram və ölkənin strateji siyasətlərində yer tuta biləcək qədərincə, şübhəsiz, bizim tərəfimizdən işlər görüləcək.

Dostlara, qardaş və bacılara yenidən təşəkkür edirəm ki, bu dəvəti qəbul edib, bu yaxşı məclisi təşkil etdiniz, gözəl fikirlərinizi bölüşdünüz. İnşallah, deyib-eşitdiklərimiz Allahın razılığına səbəb olsun və Onun dərgahında qəbul olunsun!

Allahın salamı və rəhməti olsun sizə!