Hövzədə azadlıq
Şagirdin müəllimlə davranış qaydaları barədə kitablar yazılıb. Şəhid Saninin "Münyə əl-mürid" adlı kitabı var. Bu kitab müəllim və şagirdin bir-biri ilə rəftarı barədədir. Şagird müəllimin qulluqçusu kimi olmalıdır. Biz elm hövzələrində doğrudan da elə idik. Əgər müəllim şagirdinə onu evinə qədər müşayiət etmək izni versəydi, şagird sevinərdi. Müəllimi şagird özü seçirdi. Hövzədə müəllim seçimi indi də icbari deyil. Tələbə müxtəlif dərslərə gedir və nəhayət, birini seçir, sonra dərsdə iradını bildirir, müəllimin heç bir sözünü gözüyumlu qəbul etmir. İndi də belədir. Mən bəzən burada dərs deyirəm, tələbələr irad tuturlar. İradı qəbul etməyincə, ya da səhv etdiklərini bilməyincə sakit dayanmırlar. Yəni müəllimin sözünə qarşı heç bir təslimçilik yoxdur və şagird müəllimi ilə mübahisə də edir. Amma həmin şagird mübahisə etdiyi müəllimi ilə qulluqçu kimi davranır. Düzdür, indi qabaqkı kimi deyil, amma yenə də universitetlə böyük fərqi var. Yəni hansısa bir şagirdin imtahandan kəsilməsi, eyni zamanda müəllimə hörmət etməməsi halı əsla mövcud deyil; nəinki ona qarşı hörmətsizlik edə. Hörmətsizlik etsə, deyərlər ki, niyə hörmətsizlik edirsən, dərsinə gəlmə, məcbur deyilsən ki.
Məqsədim o cənabın sözüdür. Deyirdi ki, əsrlərlə, məsələn, 12-13 əsr elm və din yanaşı olub. Şagird qaranlıqda müəllimindən irəlidə getməlidir ki, bir çala olsa, özü düşsün, müəllimi düşməsin. O, müəlliminin qulluqçusu kimi olmalıdır. O zaman deyirdilər ki, əlli ildir elm və din bir-birindən ayrılıb.
Dostları ilə paylaş: |
