Quranda və əziz Peyğəmbərin sünnəsində kəşf etmək, görmək və tapmaq yolu öyrədilmişdir. Siz görürsünüz ki, erkən İslam cəmiyyətlərində bunların hər birinin bir zirvəsi və əzəməti var. Dünyəvi baxımdan da İslamın sayəsində bəşər elminin zirvəsində dururlar. Qərblilər bu gün bunu inkar etməli deyillər. Müsəlman xalqların tarixi inkarolunmazdır. Əgər bunların hər ikisi, yəni dünya və axirət birgə əldə edilsə, dediyimiz olar, amma hər hansı biri olmasa, nöqsan yaranar.
Elm və görüş
Bu gün Qərb mədəniyyətinin yetişdirdiyi quruluşlarda - istər Qərb coğrafiyası daxilində, istərsə dünyanın digər yerlərində məişət avadanlıqları və texnika baxımından o qədər inkişaf ediblər ki, səma ulduzlarına çatıblar. Bu, elmi baxımdan, insafla desək, fövqəladə əhəmiyyətə malikdir. Bunu inkar etmək olmaz. Təsəvvür edin, kosmosa gedib orada teleskop cihazını təmir edirlər. Bu, bəşər üçün böyük inkişafdır. Lakin həyatın istiqaməti baxımından insanın ehtiyaclı olduğu baxış olmadıqda bu texnikalar ümumiyyətlə, bəşərə lazım deyil, hətta zərərlidir də. Bugünkü insan bu baxımdan geri qalıb, əli boşdur, dünyada mənəviyyat, düzgün yol yoxdur. Məhz buna görə də, dünya zülmlə dolub. Əfsuslar olsun ki, bəziləri belə aydın məsələni anlamırlar. Məgər bu dünya bəşərin deyil?! Məgər bu elm və tərəqqi insanın istifadəsi üçün deyil?! Dünyada insanların əksəriyyətinin günbəgün daha bədbəxt olması, bir qrupun insana məxsus olan həmin mütərəqqi elmi texnikalarla sıxıntı yaratması insaniyyətin bir qanadının qırılıb düşdüyünü anlamağa bəs edir.