VilayəTİ-FƏQİH 1 İmam xomeyni (r.ə) VİlayəTİ-FƏQİH İslam höKÜMƏTİ Sİstemi

VİLAYƏTİ-FƏQİH
80
baxsanız
1
görərsiniz ki, az miqdarda elmlə məşğul olana alim deməzlər və
nəticədə peyğəmbərlərin varisi ola bilməz.
« m o˶ 7.ﺘ o䁆 o
o  晦Ϭ ⪷ﺘ
»
(«Məlakələr, Allaha görə - elm axtaranlar üçün qanadlarını açarlar»)
«Qanadlarını açmaq» sözü əlaqədar şəxslər üçün məlumdur,
2
indi
ondan bəhs etməyin yeri deyil. Bu əməl ehtiram üçündür.
« ﺘ Ⓝ ˵� ﺘ
퓠 㝞ﺘ Ⓝ Ⓝ o⪷টﺘ Ⓝ Ⓝ 7ﺘ o䁆 펠Θ টa P 팀 »
Bu cümlənin şərhi uzundur, hələlik bizim bəhsimizdən xaricdir.
«
3
ﺘ ﮵ �Π ﺘ Ϭo
⪷ ﺘ o펠m mo7ﺘ
o7ﺘ oⓃ »
Bunun da mənası məlumdur. o﮵ 팀 ﺘ 팀
o⪷ 7ﺘ
Rəvayətin
başlanğıcından buraya qədər alimlərin xüsusiyyət və fəzilətlərindən söz
gedir, onlardan biri peyğəmbərlərə varis olmaqdır və bu da o zaman ola
bilər ki, peyğəmbərlər kimi xalqa vilayətləri olsun və onların itaətində
olmaq vacib olsun.
Amma « o⪷Ⓝ
ﺘ o a ﺘ�팀 �a  o﮵ 팀 ﺘ ﺘ » - «Peyğəmbərlərdən heç bir
dinar və dirhəm də irs qalmaz». Bu cümlənin mənası budur ki, onlara
hökümətdə olmaqlarına baxmayaraq ilahi şəxs olduqlarına görə dünya
malı yığmaq fikrində deyillər. Peyğəmbərlərin höküməti mal yığan və
sərvət toplayan səltənəti hökümətlər kimi deyillər. Həzrət Peyğəmbəri-
Əkrəm (s)-in çox sadə yaşayışı var idi və vəzifəsindən öz yaşayışı üçün
istifadə etmədi. Ondan yadigar qalan hər şeydən vacib olan elmdir və
xüsusilə ki, Allah-Təala tərəfindən yetişən elm. Bu rəvayətdə «Elm»
sözünü xüsusilə, yad edildiyinin səbəbi də elə bu ola bilər. Buna əsasən
demək olmaz ki, rəvayətdə alimlərin xüsusiyyətləri zikr olub elmdən irs
aparıb başqa şeydən irs aparmaması qeyd olunduğuna görə alimlər ancaq
elm və hədisdən irs apara bilərlər.
Bəzən də bu hədisə « ট
o .m oⓃ» cümləsi artırılmışdır ki, hədisdən
deyildir və siyasi məqsədlərə görə artırılmışdır, ona görə ki, bu hədis
ammənin (sünnilərin) fiqhində də var.
4
1
«Üsuli-Kafi» cild 1, səh. 420-450.
2
İmam Xomeyni (s) «Ərbəin hədis» səh. 414-416, hədis 26.
3
Alimin abidlə müqaisədə üstünlüyü bədr gecəsində Ayın başqa ulduzlardan işıqlı
olduğu kimidir.
4
«Səhih Buxari» cild 1, səh. 25, «Sünən ibn Davud» cild 4, səh. 57,
« ট
o .m oⓃ » ibarəti olmadan Əhməd Həmbəlin «Müsnəd» cild 1, səh. 10-da zikr
olunmuşdur.

---

VİLAYƏTİ-FƏQİH
81
Burada deyilə bilən son söz bu ola bilər ki, bu cümlələrin əlamət
olduğu ehtimalı ilə biz « o﮵ 팀 ﺘ 팀
o⪷ 7ﺘ » cümləsinə istinad edərək deyə
bilmərik ki,
« o⪷ 7  o﮵ 팀  om oⓃ m »
Amma belə deyildir, bu cümlələrin əlamət olması bunu deməyinizə
səbəb olsun ki, rəvayət alimlərin ancaq elmdə peyğəmbərlərdən irs
aparmaqlarına dəlalət edir. Belə olduqda bu rəvayətlə bundan əvvəl
dediyimiz rəvayətlər ziddiyətli olur. Və bu rəvayət mətləbləri nəfy edər və
belə bir nəticə bu rəvayətdən alınmır.