White and Blue Modern Stagflation Presentation

l o y i h a v i y m o l i y a l a s h t i r i s h – l o y i h a
b o ` y i c h a a s o s i y v o s i t a l a r n i s o t i b
o l i s h n i , t a s h k i l e t i s h n i y o k i
q u r i l i s h n i m o l i y a l a s h t i r i s h b o ` l i b ,
u n d a k r e d i t o r a s o s a n q u y i d a g i l a r g a
e ‘ t i b o r b e r a d i :
kreditni qaytarish manbasi sifatida, loyihani tatbiq etish natijasi
bo`yicha olinadigan sof pul oqimiga (mablag`larning qaytish
darajasiga);
loyihani moliyalashtirish uchun berilgan kreditning xavfsiz qaytishini
ta‘minlaydigan manbasiga, ya‘ni mijozning qobiliyatiga garov, kafolat
va boshqa ta‘minotlarga.

---

l i z i n g
Lizing muomilallarini yuzaga kelishining uzoq tarixiy bosqichlarini harakterlash
mumkin. Ilk bor "lizing" atamasi 1877 yilda qo’llanilgan, o’sha davrda "Bell"
telefon kompaniyasi o’zining telefon apparatlarini mijozlarga sotmasdan, balki
ijaraga berish to’g’risida qaror qabul qilish bilan uning dastlabki qadamlarini
boshlagan edilar. Bunga ko’ra, o’rnatiladigan asbob-uskunalar mijozning uyi yoki
ofisiga faqat ijara to’lovlari bo’yicha o’rnatiladigan bo’ldi.
Hozirgi vaqtda ham "lizing" va "ijara" tushunchalarini ta’riflashda har xil fikrlar
mavjud. Buning mohiyati shundaki, mamlakatimiz amaliyotida bu ikki termin
turlicha tushunchalardir. To’g’ri, "ijara", "moliyaviy ijara (lizing)", "moliyaviy
lizing" va boshqa tushunchalar alohida me’yoriy hujjatlar bilan amaliyotga
kiritilgan. Boshqacha qilib aytganda, ijara jarayonlarining ma’lum bir qismi xorijiy
"lizing" so’zi bilan nomlanadi. Lekin albatta ularning farqlanish belgilari mavjud.

---

w h i c h c o u n t r y
h a s s t a g f l a t i o n ?
stagflation
Moliyaviy xizmatlar bozorida lizing iqtisodiy
tushuncha 
sifatida 
investitsion 
faoliyat
turlaridan biri sifatida e‘tirof etilib, u rivojlangan
bozor iqtisodiyotining mahsuli va turkumlaridan
biri bo`lib hisoblanadi.
Ba‘zi adabiyotlarda lizing ijarani moliyalashtirish deb
hisoblanadi va lizing usulida moliyalashtirish bankning
texnika yoki mashinalarni sotib olib, ularni o`z
mijozlariga ijaraga berishini nazarda tutadi deb,
ta‘kidlanadi99. Haqiqatda esa bank mulkchilik
huquqini sotib olmaydi, balki moliyalashtiradi,
to`g`rirog`i, ijarachining ijara munosabatlari vositasida
va lizing shartnomalarida ko`rsatilgan muddatlarda
mol-mulkni qo`lga kiritish niyatida bo`lg`usi huquqini
moliyalashtiradi. 

---

Lizing – bu mulkiy munosabatlar majmui bo`lib, bunda bir taraf
(lizing beruvchi) boshqa bir taraf (lizing oluvchi)ning topshirig`iga
ko`ra uchinchi taraf (mol yetkazib beruvchi)dan lizing
shartnomasiga muvofiq lizing ob‘ekti bo`lgan mulkni o`z mulki
qilib sotib olib, uni to`lash asosida lizing shartnomasida
belgilangan shartlar bilan vaqtinchalik foydalanish va egalik qilish
uchun lizing oluvchiga beradi‖.
Lizingga berilgan bu ta‘rifda lizingning mulkiy munosabatlar
majmui va bozor iqtisodiyotining asosiy tamoyillaridan biri
bo`lgan foyda olish istagining mahsuli ekanligiga alohida e‘tibor
qaratilgan. Bundan tashqari, Yevropa federatsiyasining lizing
bo`yicha milliy assotsiatsiyasi tomonidan lizingga berilgan ta‘rifi
ham e‘tiborga molikdir, ya‘ni ―Lizing – bu ijarachining ishlab
chiqarish maqsadida zavod, sanoat tovarlari, uskunalar va
ko`chmas mulklardan foydalanish bo`yicha ijara shartnomasi
bo`lib, bunda mazkur tovarlar ijaraga beruvchi tomonidan sotib
olinib, u mulkka bo`lgan egalik qilish huquqini saqlab qoladi‖.
Ushbu ta‘rifda lizing ijara shartnomasi sifatida baholanib, uning
huquqiy jihatlariga e‘tibor qaratilgan.

---