.
---. Out of Place: A Memoir. London: Granta, 2000.
---. Culture and Imperialism. London: Vintage, 2003.
Sainsbury, Alison. “Married to the Empire: The Anglo-Indian Domestic Novel”. Writing India: 1757-1990: The Literature of British India. Ed. Bart Moore-Gilbert. Manchester and New York: Manchester UP, 1996. 163-87.
Salih, Tayyib. Season of Migration to the North. Trans. Denys Johnson-Davies. London: Penguin, 1969.
Sanders, Ivan. “Mr Kundera, the European”. The Wilson Quarterly 15.2 (Spring 1991): 102-09 .
Sayer, Derek. The Coasts of Bohemia: A Czech History. Princeton: Princeton UP, 1998.
Schami, Rafik. The Calligrapher’s Secret. Trans. Anthea Bell. New York: Interlink Books, 2011.
Schloesser, Stephen. “The Unbearable Lightness of Being: Re-sourcing Catholic Intellectual Traditions”. Crosscurrents (Spring 2008): 65-94 .
Schmidt, Elizabeth. Peasants, Traders and Wives: Shona Women in the History of Zimbabwe. Portsmouth: Heinemann; Harare: Baobab; and London: James Currey, 1992.
Schoeler, Gregor. The Genesis of Literature in Islam: From the Aural to the Read. Trans. Shawkat M. Toorawa. Edinburgh: Edinburgh UP, 2009.
Seigneurie, Ken. “Discourses of the 2011 Arab Revolution”. Journal of Arabic Literature 43 (2012): 484-509 .
Serageldin, Samia. The Cairo House. Syracuse: Syracuse UP, 2000.
Shaarawi, Huda. Harem Years: The Memoirs of an Egyptian Feminist (1879-1924). Trans. Margot Badran. Cairo: American U in Cairo P, 1998.
Shami, Seteney. “The Little Nation: Minorities and Majorities in the Context of Shifting Geographies”. Nationalism and Internationalism in the Post-Cold War Era. Eds. Kjell Goldmann, et al. 102-14.
Shboul, Ahmad M H. Al-Mas‘udi and His World: A Muslim Humanist and His Interest in Non-Muslims. London: Ithaca P, 1979.
Shohat, Ella. “Sephardim in Israel: Zionism from the Standpoint of its Jewish Victims”. Dangerous Liaisons. Eds. Anne McClintock, et al. 39-68.
Simonsen, Karen-Margrethe, and Jakob Stougaard-Nielsen, eds. World Literature, World Culture: History, Theory, Analysis. Aarhus: Aarhus UP, 2008.
Skurski, Julie. “The Ambiguities of Authenticity: Dona Barbara and the Construction of National Identity”. Poetics Today 5 (1994): 605-42 <www.jstor.org/stable/1773103>.
Slater, Michelle B. “Shifting Literary Tectonic Plates: Kundera’s Call for Supranational Literature and the World Literature in French Manifesto”. MLN 125 (2010): 913-26 <muse.jhu.edu/journals/mln/v125/125.4.slater.pdf>.
Smith, Anthony D. Myths and Memories of the Nation. Oxford and New York: Oxford UP, 1999.
---. Theories of Nationalism. New York: Harper and Row, 1971.
Solé, Robert. The Alexandria Semaphore. Trans. John Brownjohn. London: Harvill, 2002.
Soueif, Ahdaf. “Goatface”. Mezzaterra: Fragments from the Common Ground. London, Berlin and New York: Bloomsbury Publishing, 2004. 194-204; Rpt. of London Review of Books 3 July 1986. 11-12.
---. “Intimately Egyptian”. The Times Literary Supplement Friday 15 Jan. 1993. 7.
---, and Joseph Massad. “The Politics of Desire in the Writings of Ahdaf Soueif”. Journal of Palestine Studies 28.4 (Summer 1999): 74-90.
Spivak, Gayatri Chakravorty. Death of a Discipline. New York: Columbia UP, 2003.
Stam, Robert. “Multiculturalism and the Neoconservatives”. Dangerous Liaisons. Eds. Anne McClintock, et al. 188-203.
Stankiewicz, Damien. “Anthropology and Fiction: An Interview with Amitav Ghosh”. Cultural Anthropology 27.3 (2012): 535-41 .
Starr, Deborah A. “Ambivalent Levantines/ Levantine Ambivalences: Literary Constructions of Egyptian Jewish Identity”. Diss. U of Michigan, 2000.
---. “Drinking, Gambling and Making Merry: Waguih Ghali’s Search for Cosmopolitan Agency”. Middle Eastern Literatures 9.3 (Dec 2006): 271-85 .
---, and Sasson Somekh, eds. Mongrels or Marvels: The Levantine Writings of Jacqueline Shohet Kahanoff. Stanford: Stanford UP, 2011.
Stone, E. Kim. “In the Bedroom: The Formation of Single Women’s Performative Space in Tsitsi Dangarembga’s Nervous Conditions”. The Journal of Commonwealth Literature 46.1 (2006): 111-26 .
Stoneman, Colin, and Rob Davies. “The Economy: An Overview”. Zimbabwe’s Political Inheritance. Ed. Colin Stoneman. London and Basingstoke: Macmillan, 1981. 95-126.
Sugnet, Charles. “Nervous Conditions: Dangarembga’s Feminist Reinvention of Fanon”. The Politics of (M)Othering: Womanhood, Identity, and Resistance in African Literature. Ed. Obioma Nnaemeka. London and New York: Routledge, 1997. 33-49.
Summerfield, Giovanna. New Perspectives on the European Bildungsroman. London and New York: Continuum, 2010.
Summers, Doris. “Irresistible Romance: The Foundational Fictions of Latin America”. Nation and Narration. Ed. Homi L. Bhabha. London and New York: Routledge, 1990. 71-97.
Tanoukhi, Nirvana. “The Scale of World Literature”. New Literary History 39.3 (Summer 2008): 599-617 >.
---. “African Roads”. The Routledge Companion to World Literature. Eds. Theo D’haen, et al. 454-63.
The Thirteenth Warrior. Dir John McTiernan, Michael Crighton. Perf. Antonio Banderas, Vladimir Kulich, Dennis Storhøi and Dennis Southern. Screenplay by Michael Crighton, William Wisher Jr. and Warren Lewis. Cinesite, 1999.
Thomas, Robert. “Milan Kundera and the Struggle of the Individual”. Cultural Notes 23. Pamphlet. Libertarian Alliance: London, 1991 <www.libertarian.co.uk/lapubs/cultn/cultn023.pdf>.
Thomsen, Mads Rosendahl. Mapping World Literature: International Canonization and Transnational Literatures. London and New York: Continuum, 2008.
Thum, Maureen. “Exploring ‘The Country of the Mind’: Mental Dimensions of Landscape in Kenneth Grahame’s The Wind in the Willows”. Children’s Literature Association Quarterly 17.3 (Fall 1992): 27-32 .
Tiwari, Bhavya. “Rabindranath Tagore’s Comparative World Literature”. The Routledge Companion to World Literature. Eds. Theo D’haen, et al. 41-48.
Tomaszewski, Jerzy. “From Internationalism to Nationalism? Poland 1944-96”. Nationalism and Internationalism in the Post Cold-War Era. Eds. Kjell Goldmann, et al. 67-86.
Toorawa. Shawkat M. “Why I am Not an Africanist”. Lecture. Fifth Annual Penn African Studies Workshop, 17 Oct. 1997 .
---. “Travel in the Medieval Islamic World: The Importance of Patronage, as Illustrated by ‘Abd al-Latif al-Baghdadi (d.629/1231) (and other littérateurs)”. Eastward Bound: Travel and Travellers 1050-1550. Ed. Rosamund Allen. Manchester: Manchester UP, 2004. 53-70.
---. Ibn Abi Tayfur and Arabic Writerly Culture: A Ninth-Century Bookman in Baghdad. London and New York: Routledge Curzon, 2005.
Touati, Houari. Islam and Travel in the Middle Ages. Trans. Lydia G. Cochrane. Chicago and London: U of Chicago P, 2010.
Turner, Victor. The Forest of Symbols: Aspects of Ndembu Rital. Ithaca and New York: Cornell UP, 1967.
---. The Ritual Process: Structure and Anti-Structure. New Brunswick and London: Aldine Transaction, 2009.
Tzalas, Harry. Farewell to Alexandria: Eleven Short Stories. Trans. Susan E. Mantouvalou. Illlustr. Anna Boghiguian. Cairo: American U in Cairo P, 2000.
---. Seven Days at the Cecil. Alexandria, Egypt: Bibliotheca Alexandrina, 2010.
Vaugeois, Dominique. “Albert Guérard: Reworking Humanism for a Troubled Century”. The Routledge Companion to World Literature. Eds. Theo D’haen, et al. 62-70.
Vermeulen, Pieter, and Ortwin de Graef. “Bildung and the State in the Long Nineteenth Century”. Partial Answers 10.2 (June 2012): 241-50 .
Wasti, Syed Tanvir. “Two Muslim Travelogues: To and From Istanbul”. Middle Eastern Studies 27.3 (Jul. 1991): 457-76 .
Weagel, Deborah. “Sor Juana Inés de la Cruz in Seventeenth-Century New Spain and Finding a Room of One’s Own”. Women and Contemporary World Literature: Power, Fragmentation, and Metaphor. New York: Peter Lang, 2006. 23-39.
Webb, Igor. “Milan Kundera and the Limits of Scepticism”. Massachusetts Review 31.3 (Fall 1990): n.pag .
Weisinger, Herbert, and Georges Joyaux. Foreword. The Crisis in Comparative Literature. By René Etiemble. East Lansing: Michigan State UP, 1966. VII-XXIV.
Wellek, René. Concepts of Criticism. New Haven and London: Yale UP, 1964.
Williams, Raymond. The Country and the City .New York: Oxford UP, 1973.
Williams, Kieran. The Prague Spring and its Aftermath: Czechoslovak Politics 1968-1970. Cambridge: Cambridge UP, 1997.
Wood, Michael. Children of Silence: On Contemporary Fiction. New York: Columbia UP, 1998.
Young, Robert J C. Postcolonialism: An Historical Introduction. Oxford, UK and Malden, Mass.: Wiley-Blackwell, 2001.
---. “World Literature and Postcolonialism”. The Routledge Companion to World Literature. Eds. Theo D’haen, et al. 213-22.
Yuval-Davis, Nira. Gender and Nation. California: Safe Publications, 1997.
Zakharia, Katia: “Ahmad Faris al-Shidyaq, auteur de ‘Maqamat’”. Arabica 52.4 (Oct. 2005): 496-521 .
Arabic Works
ابن جبير. رحلة. بيروت: دار صادر، 1952.
ابن فضلان. رسالة ابن فضلان. دمشق: مطبوعات المجمع العلمي، 1959.
أحمد، ليلى. المرأة والجنوسة في الإسلام: الجذور التاريخيّة لقضيّة جدليّة حديثة. ترجمة منى إبراهيم وهالة كمال. القاهرة: المجلس الأعلى للثقافة، 1999.
تيمور، أحمد. الأمثال العامية: مشروحة ومرتبة على الحرف الأول من المثل. القاهرة: مطابع دار الكتاب العربي، 1956.
حسين، طه. "الأدب العربي بين أمسه وغده". الكاتب المصري 1 (1945): ص ص 4-13. أعيد نشرها في ألوان. الأدب والنقد 2. المجموعة الكاملة لمؤلفات الدكتور طه حسين. ج6. بيروت: دار الكتاب اللبناني، 1973. ص ص 387-414.
---. "الأدب العربي ومكانته بين الآداب الكبرى العالمية". من حديث الشعر والنثر. الأدب والنقد 1. المجموعة الكاملة لمؤلفات الدكتور طه حسين. ج5. بيروت: دار الكتاب اللبناني، 1973. ص ص 560-572.
---. "برنامج". الكاتب المصري 1 (1945): ص ص 1-3.
---. "ثورتان". ألوان. الأدب والنقد 2. المجموعة الكاملة لمؤلفات الدكتور طه حسين. ج6. بيروت: دار الكتاب اللبناني، 1973. ص ص 546-587.
---. "جوته والشرق". من الشاطيء الآخر: كتابات طه حسين الفرنسية. ترجمة وتحرير وتقديم عبد الرشيد الصادق محمودي. القاهرة: دار الهلال، 1997. ص ص 891-101.
---. "خليل مطران (2)". تقليد وتجديد. بيروت: دار العلم للملايين، 1978. ص ص 115-126.
---. "سلمى وقريتها، كتبها باللغة الفرنسية مدام إيمي خير، وأهل الكهف، كتبها باللغة العربية توفيق الحكيم". فصول في الأدب والنقد. الأدب والنقد 1. المجموعة الكاملة لمؤلفات الدكتور طه حسين. ج5. بيروت: دار الكتاب اللبناني، 1973. ص ص 414-435.
---. "عصر الإفاقة". تقليد وتجديد. بيروت: دار العلم للملايين، 1978. ص ص 60-64.
---. في الأدب الجاهلي. (1927). الأدب والنقد 1. المجموعة الكاملة لمؤلفات الدكتور طه حسين. ج5. بيروت: دار الكتاب اللبناني، 1973. ص ص 335-339.
---. في الشعر الجاهلي. تونس: دار المعارف للطباعة والنشر، د.ت .
---. مستقبل الثقافة في مصر. القاهرة: مطبعة المعارف ومكتبتها، 1944.
---. "مصر في مرآتي". فصول في الأدب والنقد. الأدب والنقد 1. المجموعة الكاملة لمؤلفات الدكتور طه حسين. ج5. بيروت: دار الكتاب اللبناني، 1973. ص ص 400-413.
حليفي، شعيب. "الرحلات العربية: النص وخطاب الهوية". ألف 26 (2006) ص ص 47-63.
الحموي، ياقوت. معجم البلدان. ج1. بيروت: دار صادر، 1977.
خسرو علوي، ناصر. السفرنامة. ترجمة يحيى الخشاب. القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب، 1943.
زيادة، نيقولا. الرحالة العرب. القاهرة: دار الهلال، 1956.
الساوري، بو شعيب. الرحلة والنسق: دراسة في إنتاج النص الرحلي. رحلة ابن فضلان نموذجاً. الدار البيضاء: دار الثقافة، 2007.
الشدياق، أحمد فارس. الساق على الساق في ما هو الفارياق: أو أيام وشهور وأعوام في عجم العرب والأعجام. جزءان. القاهرة: المكتبة التجارية، 1920.
الشريف الإدريسي. كتاب نزهة المشتاق في أختراق الآفاق. القاهرة: مكتبة الثقافة الدينية، 2002.
كراتشكوفسكي، أ يو. تاريخ الأدب الجغرافي العربي. ترجمة صلاح الدين عثمان هاشم. بيروت: دار الغرب الإسلامي، 1987.
محمودي، عبد الرشيد الصادق. مقدمة. من الشاطيء الآخر: كتابات طه حسين الفرنسية. ترجمة وتحرير عبد الرشيد الصادق محمودي. القاهرة: دار الهلال، 1997. ص ص 35-37.
المسعودي. مروج الذهب ومعادن الجوهر. ج1. صيدا: المكتبة العصرية، 2005.
الموافي، ناصر عبد الرازق. الرحلة في الأدب العربي (حتى نهاية القرن الرابع الهجري). القاهرة: دار نشر الجامعات المصرية ومكتبة الوفاء، 1995.
مؤدن، عبد الرحيم. "الرحلة بوصفها جنساً أدبياً". ألف 26 (2006) ص ص 26-46.
نصار، حسين. أدب الرحلة. القاهرة: الشركة العربية للنشر-لونجمان، 1991.
Nederlandse Samenvatting
Gebruik makend van de inzichten van Edward Said en Paul Gilroy betoog ik in deze studie dat “contrapuntal reading” (Said 1994), en de opvatting dat literaire culturen gevormd worden door een transnationaal process van 'call-and-response' (Gilroy 1994), nodig zijn voor een benadering van de ‘wereldliteratuur’ of ‘World Literature’ (Damrosch 2003). Met een focus op de relatie tussen postkoloniale theorie and theorie inzake wereldliteratuur, gaat deze studie na hoe vijf teksten die de afgelopen vijftig jaar een grote internationale verspreiding hebben gekend ‘in de wereld’ staan: Waguih Ghali’s Beer in the Snooker Club (1964), Milan Kundera’s The Unbearable Lightness of Being (1984), Tsitsi Dangarembga’s Nervous Conditions (1988), Leila Ahmeds A Border Passage (1999), and Amitav Ghosh’ In an Antique Land (1992). De studie zal bekijken hoe de hoofdpersonages in deze werken proberen eenzijdige nationalistische paradigmas of “predatory identities” (Appadurai 1995) te overstijgen, met name in periodes van politiek conflict, door het construeren van transnationale verbeeldingswerelden die steunen op samenhorigheid qua gender, internationalisme of een gedeeld verleden. Zulke alternatieve or meer-omvattende maatschappelijke en politieke banden worden in deze studie onderscheiden in ‘cross-nations’, ‘supra-nations’, ‘global nations’ en ‘everyday’ nations.
Hoofdstuk 1 vergelijkt hoe Milan Kundera in The Unbearable Lightness of Being (1984) en Waguih Ghali in Beer in the Snooker Club (1964) aansluiting zoeken bij een internationale gemeenschap. In het werk van Kundera neemt die de vorm aan van een ‘supra-nation.’ Bij Ghali is er eerder sprake van een ‘cross-nation.’ Het hoofdstuk gaat na hoe de hoofdfiguren reageren op specifieke politieke standpunten van regeringen en politieke partijen, waarbij in beide romans de liefdesverhoudingen als metaforen fungeren voor individuele, maatschappelijke en nationale assimilatie.. Tegen de achtergrond van respectievelijk de Praagse Lente en de Suez-crisis schilderen The Unbearable Lightness of Being en Beer in the Snooker Club deze liefdesverhoudingen als middel om weerstand te bieden aan een populaire nationalistische rethoriek. Aandacht wordt besteed aan mogelijke overeenkomsten tussen Tsjechoslowakije en Egypte in de periode 1950s-60s, de vloed aan protestbewegingen in diezelfde periode zowel in Europa zelf als daarbuiten, en aan het idee van een wereldwijde solidariteit zoals dat toendertijd opgeld maakte in de internationale politieke allianties, en zoals het de nieuwe transnationale ‘imaginaries voedde, vaak in verzet tegen de lokale politieke status quo.
Hoofdstuk 2 kijkt hoe in Tsitsi Dangarembga’s Nervous Conditions (1988) and Leila Ahmeds A Border Passage: A Woman’s Journey from Cairo to America (1999) de schildering van het landschap wordt gebruikt om een dialoog, ‘subnational and transnational’, ‘universal and specific’ (Pizer 2006), op te zetten in verband met de culturele assimilatie en conditionering die de vrouwelijke hoofdpersonen ondergaan. Met aandacht voor hoe ras, gender, natie en religie op elkaar inwerken vergelijkt dit hoofdstuk hoe de hoofdpersonen locale problematieken aanpakken door een beroep te doen op een op ethische leest geschoeide ‘global nation of gender.’ Gebruik makend van Georg Brandes’ metafoor van een vergelijkende literatuur-‘teleskoop’ (Larsen 2012) die naar believen maximaal of minimaal kan worden ingesteld focust dit hoofdstuk in steeds kleinere concentrische cirkels, van de wereld tot het individu, om te kijken hoe de hoofdpersonen ‘go glocal’, en hoe ze landschappen beschrijven en zich toeëigenen om te schetsen hoe hun identiteiten worden gevormd en om weerstand te bieden in de politieke situaties waarin ze terecht komen. Mijn betoog behelst dus achtereenvolgens natuurlijke landschappen die worden geklasseerd als natuurlijke bronnen van grondstoffen, vervolgens (nationale) territoria, en dan privé siertuinen, het huis, en tenslotte de slaapkamer.
Hoofdstuk 3 onderzoekt hoe cultuur ontstaat door het oversteken van grenzen, geographisch en in de tijd. Het betoogt dat Amitav Ghosh in In an Antique Land (1992) een benadering aanreikt om de belangrijkste reisauteurs in het Arabisch uit de tiende tot de veertiende eeuw te bestuderen. Meerdere eeuwen bestrijkend en heen en weer gaand tussen heden en verleden, en de oproep van Gosh om een eengemaakte wereldcultuur en een “subalterne” geschiedschrijving van verzet indachtig, beschrijft dit hoofdstuk hoe reisbeschrijvingen circuleerden via de handelssystemen die de bloeiende steden van de betrokken regio (Abu Lughod 1989) verbonden, om tenslotte een ‘canon’ te gaan uitmaken van populaire gelezen en voorgelezen belles-lettres voor een ‘sub-elite’ van algemene lezers (Mottahedeh 1980; Toorawa 2004; Schoeler 2009). In het hoofdstuk wordt nagegaan hoe reizigers en de teksten die ze produceerden het idee van een ‘homogene’, monolithische dār al-Islām (het huis van Islam) nuanceren, en tegelijkertijd wordt er een aanzet gegeven tot een alternatieve, seculaire literaire geschiedenis van de hedendaagse Arabisch-Islamitische literatuur. Deze ‘imagined community’ van transnationale, ‘intermediate’ relaties die de politieke grenzen (van de natie-staat in het heden en van de pre-moderne stadscentra in het verleden) overschrijdt wordt aangeduid als de ‘everyday nation’.
In de Conclusie wordt het onderwerp van de bijdrage van “Oosterlingen” aan de theorievorming inzake culturele kruisbestuivingen benaderd via het werk van Taha Hussein over wereldliteratuur als een vorm van culturele uitwisseling en productie. In dit hoofdstuk worden Husseins ideeën over wereldliteratuur vergeleken met de kritische debatten en doeleinden van ‘World Literature theory’ zoals dat wordt opgevat in deze studie, en wordt getoond hoe Husseins werk licht zou kunnen werpen op de vijf moderne werken behandeld in de voorafgaande analytische hoofdstukken.