³√x (kubik yoki uchinchi darajali ildiz)



Yüklə 45,09 Kb.
səhifə13/14
tarix01.05.2023
ölçüsü45,09 Kb.
#126190
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
simvollar tarixi

F ′(x) (hosila belgisi). Hosilaning shtrix orqali qisqacha ko`rinishini Jozef Lui Lagranj hosila belgilarini “yʹ,f ʹ(x)” birinchi marta qo`llagan.Hosilani harf yuqorisiga nuqta qo`yish orqali ifodalash Nyutonning 1691-yilgi fikri edi.
F(x) (funksiya belgisi).Funksiyaning y=f(x) ko`rinishini Leonard Eyler 1734-yilda birinchi bo`lib ishlatgan. Va fanda shu ko`rinishda saqlanib qolgan.
Uzoq vaqtlar matematiklar argumentni qavssiz ishlatib kelishgan: fx, qavslar faqat funksiyada ko`p argument kelgan holdagina ishlatilgan, yana argument qiyin ifodalar bilan ifodalansagina qavslar ishlatilgan. O`sha davrning qoldiq sarqitlarini hali ham ko`rish mumkin. Masalan: sinx, lgx va hokazo. Lekin har doim ham qavs ishlatilishi umumiy qoida bo`lib qolgan.
! (faktorial belgisi). “Faktorial” terminini fanga fransuz matematigi va siyosiy arbob Lui Fransua Antuan Arbogart (1800), n ! belgilanishini esa fransuz matematigi Kristian Kramp (1808) fanga kiritgan.
∂ ∕ ∂x (Xususiy hosilani). Xususiy hosilani keng qo`llash uchun oldin Karl Yakobi (1837), undan keyin Veyershtrass taqdim qigan. Lekin undan oldin bu tushuncha Lejandrning 1786-yildagi ishlarida uchragan edi.
dx (differensial belgisi). differensial tushunchasi hosila va analizga eng ko`p ishlatiladigan “dx” simvolini Leybnist fanga kiritgan.
xₐ (indeks belgisi). Bir jinsli o`zgaruvchilarning raqamlanishining indekslarining zamonaviy ko`rinishini Nyuton 1717- yilda kiritgan. Boshlanishida tipografik cheklashlar sababli indekslar qatordan pastda emas, balki o`sha qatorda yozilgan. Matritsa elementlari uchun ikkilangan indekslarni keng ommaga Yakobi 1835-yilda taklif qilgan.
x (orttirma belgisi). Ayirma, ortirma I.Bernulli (XVII oxiri-XVIII asrning birinchi yarmi), L.Eyler (1755) Orttirma D harf bilan belgilanishini shvetsareyalik matematik Lodann Bernulli ishlatgan. Umumiy amaliyotda “ delta” beldisini ishlatish Leonard Eylerning 1755 yildagi ishlaridan so’ng ishlatilgan. D deb belgilanishini ingliz fizigi va matematigi Robert Mo`rfi 1833-yilda fanga kiritgan.

Yüklə 45,09 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin