Xarasimonlar sinfiga kiruvchi nitella turkumining umumiy tavsifi. Kirish mavzuning dolzarbligi: C

2.2 Xarasimonlar sinfiga kiruvchi nitella turkumining umumiy tavsifi.
Nitella suv o'tlari bo'limidan charofitlar jinsi. Ushbu o'simliklarning 100 ga yaqin turlari ma'lum, ular toza suv havzalarida- ko'llar va Evropa, Osiyo, Shimoliy Amerika dengizlarining tuzsizlangan qismlarida tarqalgan. MDH mamlakatlari suv ombori hududida nitellaning 7 ta turi mavjud. Jinsning taniqli vakili-porloq nitella (moslashuvchan porlash). Ular ko'pincha akvariumlarda yetishtiriladi. Nitellaning zich chakalakzorlarida akvarium baliqlarning ikralari saqlanib qoladi va qovurg'alar yashirinadi. Nitellaning novdalari kardinallar uchun sevimli urug'lanish joyidir. Suvdagi suspenziyadagi turli zarralar nitellaga joylashadi. Shuning bu suvo'tlari akvariumda mavjud bo'lganda suv tiniqroq bo'ladi. Nitella yorqin nurda va loyqa tuproqda 15 C dan 28 C gacha optimal haroratda yaxshi o'sadi.
Nitella tuzilishi. Ushbu suvo'tlarning ko'rinishi xarakterli xususiyatiga ega. Nitellaning quyuq yashil porloq ingichka poyalari turli yo'nalishlarda tarqaladigan mayda igna halqalari bilan qoplanganga o'xshaydi. O'simlik balandligi bir metrga yetadi. Tallus shartli ravishda asosiy kurtaklar va shoxlarga (uzunligi 25 sm gacha ) bo'linadi. Har ikki kurtaklar va shoxlar internodlar va ko'p hujayrali tugunlardan iborat. Internodlar po'stlog'idan mahrum bo'lib, bitta hujayra bilan ifodalanadi. Ularning uzunligi 20 sm ga yetadi. Doiradagi ko'p hujayrali tugunlarda vilkali lateral kurtaklar poyadan kelib chiqadi. Nitellaning ko'payishi vegetativ va jinsiydir. Vegetativ usulda ona organizmining tallus bo'laklaridan yangi o'simlik rivojlanadi. Jinsiy ko’payish organlari-oogoniya (ayol ) va anteridiya (erkak). Odatda anteridiyalar barglarning vilkalarida segmentlarning tepasida, oogoniyalar anteridiya yonida yoki ularning ostida hosil bo'ladi. Jinsiy hujayralar birlashganda sporalar hosil bo'ladi, undan yosh o'simlik keyinchalik qulay sharoitda rivojlanadi.
XULOSA
Yashil suvo‘tlar sinfiga 5500 dan ortiq tur kiradi. Bular bir hujayrali, koloniya holda yashaydigan va ko‘p hujayrali organizmlardir. Yashil suvo‘tlarning xromotoforlarida faqat xlorofill bo‘lib, boshqa pigmentlar bilan niqoblanmagani uchun yashil rangda ko‘rinadi.
Vegetativ ko‘payishda tallomlar bir qancha bo‘limlarga bo'linib ketadi. Yashil suvo‘tlarda jinsiy ko‘payish asosan uch xil yo‘l bilan boradi: izogamiya, geterogamiya va oogamiya.
Agar ikkita teng hujayra harakat qilib bir-biri bilan qo‘shilsa - izogamiya, har xil kattalikdagi hujayralari harakat qilib qo‘shilsa - geterogamiya bo‘lib, shundan yirik harakatchan urg‘ochi, kichikrog‘i esa erkak gametasi bo‘ladi.
Xarasimonlar - Charapsidae sinfi. Bu sinf vakilarining tallomlari bo‘g‘imlarga bo‘lingan bo‘lib, boshqa yashil suvo‘tlari vakillariga qaraganda birmuncha yirik bo‘lishi bilan farq qiladi. Ularning bo‘g‘imlaridan bir nechta bo‘g‘imlarga bo‘lingan shoxchalar chiqadi. Ularning jinsiy ko‘payish organlari birmuncha murakkab tuzilganligi bilan boshqalardan farq qiladi. Xara suvo‘tlarida jinsiy ko‘payish oogamiya usulida boradi. Bu sinf vakillari ham ariq suvida, turib qolgan suvlarda, ayniqsa hovuz, ko‘lmak suvlar ostida o‘z rizoidi bilan yopishib yashaydi va bir maydonga 3-4 yillab ekilgan sholipoyalarda ko'plab uchraydi.

E’ t i b o r i n g i z u ch u n r a h m a t !!!