Xəbər bülleteni №10

Prezidentin Ucar səfəri

06.10.2015

Prezident İlham Əliyev oktyabrın 6-da Ucar rayonuna səfər edib. O, “Ucar Aqro” MMC-nin quşçuluq sənaye kompleksi ilə tanış olub. Dövlət başçısına məlumat verilib ki, müəssisənin illik quş əti istehsalı gücü 9,5 min tondur. Müəssisədə 65 çeşiddə istehsal edilən quş əti məhsulları “Mərcan” brendi ilə təqdim olunur.

Prezidentə Aran iqtisadi rayonu üzrə dövlətin güzəştli kreditləri hesabına maliyyələşdirilən investisiya layihələri barədə məlumat verilib. İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyinin Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun icraçı direktoru Şirzad Abdullayev deyib ki, Aran iqtisadi rayonu üzrə 11 min 400-dək sahibkara 620 milyon manat civarında kredit verilib. Bunun 445 milyon manatını güzəştli kreditlər təşkil edir.

AZƏRTAC-ın məlumatına görə, İlham Əliyev Ucar Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının yeni binasının açılışında da iştirak edib. 4 korpusdan ibarət ikimərtəbəli xəstəxana kompleksi Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə inşa olunub.

Kompleksə cərrahiyyə, terapiya, pediatriya, reanimasiya, ginekologiya, reanimatologiya, diaqnostika, fizioterapiya, qəbul şöbələri, konsultativ poliklinika, perinatal mərkəz, laboratoriya, təcili tibbi yardım stansiyası və inzibati korpus daxildir. Xəstəxana 118 çarpayılıqdır.

Avrasiya İttifaqı ölkələrinin iqtisadiyyatı bir ildə 2,7% geriləyib

06.10.2015


Avrasiya İqtisadi Komissiyası 2015-ci ilin ilk yarısına dair statistika açıqlayıb. Transparency.az-ın məlumatına görə, açıqlamada bildirilir ki, Avrasiya İqtisadi İttifaqına daxil olan Ermənistanın ümumi daxili məhsulu 2015-ci ilin yanvar-iyun aylarında 4 milyon 171 min dollar həcmində qərarlaşaraq ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətdə 4% artıb.

Qırğızıstanda iqtisadi artım ötən ilin 6 ayının göstəricisini 7,3% qabaqlayıb. Yanvar-iyun aylarında bu ölkənin iqtisadiyyatı 1,7% artıb.

Rusiya və Belarusun iqtisadiyyatında isə geriləmə qeydə alınıb. 2015-ci ilin ilk 6 ayında Rusiyanın iqtisadiyyatı 3,5%, Belarusun iqtisadiyyatı 3,3% azalıb.

Avrasiya İqtisadi İttifaqına daxil olan ölkələrin birlikdə ümumi daxili məhsulu 2015-ci ilin ilk 6 ayında 722,1 milyard dollar təşkil edərək 2014-cü ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2,7% azalıb.

2014-cü il mayın 29-da Rusiya, Qazaxıstan və Belarusun yaratdığı Avrasiya İqtisadi İttifaqına Ermənistan həmin il oktyabrın 10-da, Qırğız Respublikası dekabrın 23-də qoşulub.

Daşınmaz əmlak bazarı: 2008-lə 2014-ün nə fərqi var?

06.10.2015


                        Rəşad Əliyev
  “Value and Sources” konsaltinq şirkəti

Əmlak bazarında qiymətlər 2014-cü ilin payızından enməyə başladı. Əsas səbəb dünya bazarında neftin qiymətinin düşməsinin makroiqtisadi vəziyyətə mənfi təsiri ilə bağlı idi. Qiymət enməsi 1 ildən artıqdır davam edir. Bu, böyük dövrdür.

Daşınmaz əmlak bazarında oxşar vəziyyət 2008-ci ildə də yaranmışdı. Hər iki dövrün oxşar və fərqli cəhətləri var. Oxşarlıq bazardakı böhranın səbəbləri və qiymətlərin enmə həcmləri ilə bağlıdır. Fərqlər isə bazarda mövcud şərait və ona təsir edən amillərdir.

Oxşar cəhətlər

Qiymətlərin azalmasının səbəbi makroiqtisadi vəziyyətin pisləşməsi ilə əlaqəli olub, hər iki halda da səbəb neftin qiymətlərinin aşağı düşməsidir.

Qiymətlər dollar ifadəsində əvvəlki pik həddən orta hesabla 30-35%-ə qədər azalıb (2015-ci il üzrə hazırkı tarix götürülür. Bundan sonra nə baş verəcəyi bilinmir).

Fərqli cəhətlər

2008-ci ildə başlayan böhran zamanı manatın dollara olan məzənnəsi sabit qaldı. 2014-cü ildə başlayan böhran nəticəsində isə 2015-ci ilin fevral ayında manat 33% devalvasiyaya uğradı və nəticədə son 20 ildə ilk dəfə olaraq qiymətlər manat və dollar ifadəsində fərqli istiqamətlərdə hərəkət etdi. Sonradan məzənnə sabit qaldığı üçün qiymətlər yenidən həm manat, həm də dollar ifadəsində düşməyə başladı.

2008-ci ilin əvvəlində iqtisadi bum nəticəsində daşınmaz əmlak bazarında qiymətlər şişmişdi. Qiymətlər enməmişdən əvvəl yuxarı həddə sabitləşməmişdi. 2014-cü ildə isə bazar enmədən əvvəl sabitləşmişdi (şəhərdə söküntü işləri ilə bağlı ucuz əmlakların qiymətlərinin şişməsini istisna etsək).

2008-ci ildə ipoteka kreditləşməsi həyata keçirilməyib. Proses 2007-ci ildə dayandırıldı və 2009-cu ilin iyun ayında bərpa edildi. Buna görə də ipoteka kreditləşməsi qiymət azalması dövründə bazara dəstək göstərə bilmirdi. 2014-cü ildən bazarda başlayan böhrandan bu vaxta kimi ipoteka kreditləşməsi müəyyən fasilələrlə olsa da davam edib. Bu isə bazara əlavə dəstək olub.

2008-ci ildə qiymətlərin enməsinə baxmayaraq daşınmaz əmlakın investisiya cəlbediciliyi nisbətən qorunmuşdu. Buna görə də həmin dövrdə kommersiya obyektlərinin qiymətləri çox az düşdü. O zaman daşınmaz əmlaklarla bağlı əməliyyatlara vergi nəzarəti də yox idi. İndi isə daşınmaz əmlakların investisiya cəlbediciliyi aşağı səviyyəyə enib və ən çox zərbə kommersiya obyektlərinə dəyib.

2008-ci ildə kommersiya obyektlərinə və mənzillərə fiziki tələbat daha çox olub.

Ölkə iqtisadiyyatının strukturu bu dövrlərdə nisbətən fərqlidir. Hazırda qeyri-neft sektorunun rolu iqtisadiyyatda daha çoxdur. Bu isə ona işarə edir ki, hazırkı bazar ehtimala görə daha dayanıqlı olmalıdır.

2008-ci ildə daşınmaz əmlak bazarına dəstək göstərən əlavə amillər çox az idi. Hazırda isə bazara bir çox amillər dəstək göstərə bilər. Məsələn, hazırda vətəndaşların sərəncamında olan sərbəst pul kapitalının həcmi o vaxta nisbətən daha çoxdur.

Əlavə fərqlər də var. Məsələn, bazarın həcmi və strukturu, iqtisadiyyatın və daşınmaz əmlakla bağlı əməliyyatların kreditləşməsi həcmləri, ÜDM-in həcmi, neft qiymətlərinin bir qədər fərqli hərəkəti və s.

Başqa faktorlar

Daşınmaz əmlak bazarında 2008-ci ildə başlayan böhran 2014-də olduğu kimi seqmentlər üzrə müxtəlif olub. 2009-cu ilin iyun ayında İpoteka Fondu uzun fasilədən sonra ipoteka kreditləşməsinə start verdi. 1 iyun 2009-cu ildən 31 dekabr 2009-cu ilədək, yəni 7 ay ərzində 1800 nəfərə yaxın vətəndaşa ümumi həcmi 76 milyon manatdan artıq təşkil edən ipoteka krediti verildi. Həmin dövrdə verilən kreditlərin həcmi 2006-2007-ci illərdə verilmiş ipoteka kreditlərinin həcmindən (75,8 milyon manat) artıq olub. Mənzil bazarında bahalaşma bu proseslə üst-üstə düşdü, lakin müəyyən dövrdən sonra qiymətlər sabitləşdi. Digər seqmentlərdə bahalaşma uzun müddətdən sonra başladı.

Digər maraqlı fakt da var. Mənzil bazarında iyun ayında ipoteka kreditlərinin sayəsində bahalaşmanın başladığı dövrdə “Brent” markalı neftin qiyməti 65-72 dollar arası olub. 2009-cu ilin sonlarında isə neftin qiyməti artıq 70 dollardan yuxarı idi, ancaq buna baxmayaraq bazarda mənzil bazarından başqa digər seqmentlərdə durğunluq davam edirdi. Yəni neftin qiymətinin artması bazara gec təsir etməyə başlayırdı.