Xəstəlikləri” fənni Giriş. Dişlərin və ağız boşluğu selikli qişasının anatomo- fizioloji xüsusiyyətləri haqqında qısa məlumat

Mexaniki antiseptika–yaranın cərrahi işlənilməsindən, həyatı ölmüş toxumaların 
kənar edilməsindən, antiseptik məhlullarla yaranın, boşluqların yüyülməsindən 
ibarətdir.  
Fiziki antiseptika – yaranın boşluqların drenajlanması. Bu məqsədlə polixlorvinil 
materialdan deşilmiş boru drenajlardan istifadə olunur. Drenajlama fəal və passiv ola 
bilər (aspirasion, vakuum).  
Fiziki faktorlardan müxtəlif antiseptik vasitələrlə elektroforez, diadinamik tok geniş 
istifadə edilir.  
Kimyəvi antiseptika – mikrobların inkişafının dayandırılması və ya ləvğ edilməsi 
kimyəvi vəsaitlərdən istifadə etməklə aparılır. Bir sıra kimyəvi antiseptikanın istifadə 
qaydaları məlumdur: yerli qəbulu, ionoforez yolu ilə toxumaya yeritmək, əzələdaxili 
və venadaxili yeridilməsi və s.  
Aşağıdakı antiseptiklər geniş istifadə olunurlar: 
 
- Nitrofuran məhsulu (furasilin su məhlulunda 1:5000, həll olunan furaqin ya 0,1% 
məhlul formada solafur).  

---

- Oksidləşdirici (perekis 3% məhlul formada, hidroperit-perekis və 1% sidik cövhəri 
məhlulu, kali permanqanat 0,1% - 2% məhlul formada);  
- Detergentlər (1:400 – dən 1: 1000 qədər xlorheksidin məhlulda);  
- Xinoksamin məhsulu (0,1-1% məhlul formada dioksidin xinoksidin həbdə 0,25);  
- 5-nitroqlidazol məhsulu (metronidazol həbdə daxilə və məhlulda venadaxili, 
trinidazol həbdə daxilə)  
- Sulfanilamid preparatları qısa müddətli (streptosid, sulfadimezin, etazol, urosulfan, 
natri-etazol, natri-sulfasil 0,5-1,0 qr 4-6 dəfə sutkada) və uzun müddətli 
(sulfadimetoksin, sulfapiridazin, sulfalen, baktrim və ya biseptol) təsirə malikdirlər.  
- Xüsusilə bioloji antiseptik vəsaitlər geniş forma almışlar;  
- Penisillin, sefalosperinlər, aminqlikozidlər, tetrasiklin, makrolidlər, proteolitik 
fermentlər və s. bioloji qrup antiseptik preparatlara immun vəsaitlər aiddirlər:  
- Aktiv immunizasiya üçün (anatoksin);  
- Passiv immunizasiya üçün (antistafilokok hiperimmun plazma, antistafilokok 
qammaqlobulin, quduzluğa qarşı qammaqlobulin, qanqrenaya qarşı zərdab);  
- İmmunstimuləedicilər (prodigiozan, levamizol və ya dekaris, timalin, taktivin).