Xəstəlikləri” fənni Giriş. Dişlərin və ağız boşluğu selikli qişasının anatomo- fizioloji xüsusiyyətləri haqqında qısa məlumat

Kandidoduz  diferensiasiyası.  Kandidoz  diferensiasiya  olunur:  yastı  və  verrukoz 
leykoplakiya ilə. Yastı dəmrovun tipik forması ilə. Selikli qişanın plastik kütləyə allergik 
reaksiyası  ilə,  qlossolgiya,  deskvamativ  qlossitlə,  ariboflavinoz,  dodaq  bucaqlarında 
vərəmlə, sifilisli ekzematoz xeylitlə, eksfoliativ xeylitlə və s.  
Dodaqların  bucağındakı  kandidoz  (mikotik  eroziya)  streptokokk  infeksiyası  ilə 
diferensiasiya olunur. Streptokokk infeksiyasında ocaqlar yayılmış xarakter daşıyır və 
əksər hallarda dodağa və çənəaltı dəri nahiyəsinə yayılır. Eyni zamanda streptokokk 
infeksiyasında bol ekssudat olur. Dodaq bucaqlarının kandidozu zamanı quru eroziya 
və nazik qabıqlar yaranır.  
Kandidoz  xeylitini  başqa  etiologiyalı  xeylitlərdən  ayırd  etmək  lazımdır.  Sifilitik 
papulalar dodaq bucaqlarında maya mikotik erziyasına bənzəyir. Onların fərqlənmə 
elementi əsasən çox sərt olmasıdır. Sifilisi təyin etməyin əsas diferensiasiya kriteriyası 
seroloji reaksiyalardır. Ağız boşluğunda kandidozun formalarını müxtəlif və çox olması 
diaqnostikasını çətinləşdirir. Buna görə də kandidozun diaqnozu həm kliniki və həm 
də  laborator  müayinə  əsasında  qoyulur.  Mütləq  patoloji  material  mikroskopik 
müayinə  olunur.Preparatda  böyük  miqdarda  psevdomitseli  hüceyrələrinin  olması 
kandidozzun diaqnostik əlamətidir.  
Psevdomembramoz  kandidoz  qırmızı  yastı  dəmrovla,  yastı  leykoplakiya  və  Fordays 
xəstəliyi ilə diferensiasiya olunur.  
Qırmızı  dəmrov  zamanı  yanağın  və  dilin  selikli  qişasında  təzahür  edən  papulalar 
kandidoza bənzəyir və qaşıyanda qopmur. Kandidozda isə asanlıqla qopur. Yumşaq 
leykoplakiyada ağ və kövrək selikli qişada prosess parakeratozla xarakterizə olunur və 
qaşındıqda ərp qopmur. Hər iki halda bakterioskopik müayinə Kandida göstərmir.  
Fordays xəstəliyi piy vəzilərinin artmasıdır. Dişlərin qapanma xətti boyu yanaqda arxa 
nahiyədə yaranır. Ağımtıl sarı rəngdə yastıqcıq əmələ gəlir. Qaşıyanda ləkə dəyişmir.  

---

Müalicə.  Ağız  boşluğunun  sanasiyası.  Diş  çöküntülərinin  və  diş  daşlarının 
təmizlənməsi,  xəstə  dişlərin  çəkilməsi  və  s.  Ümumi  müalicə;  nistatin,  flükonazol, 
nizoral  və  lamizil,  3%-li  KJ  və  kandidozun  bütün  formalarında  polivitaminlər 
(pangeksavit,  undevit,  sentrum,  kvadevit)  karbohidratların  az  istifadəsi,  xroniki 
infeksiya ocaqlarının ləğvi məsləhət görülür.  
Yerli müalicədə- sanqviritrin 1%-li liniment və ya 0,2%-li spirtli məhlulu, anilin boyaları 
(gensianviolet,  metilen  abısı,  kastellani  məhlulu),  5%-li  levorin  mazı,  nistatin  mazı, 
mikonazol geli, nistatin suspenziyası istifadə olunur.  
Kandidozda selikli qişada buynuzlaşma prosesi getmir.