| TOPOQRAFİK XƏRİTƏLƏRİN MİQYASI VƏ ONUN İFADƏ OLUNMA FORMALARI.
Miqyas yerin xəritə və ya plan üzərində təsvirini verərkən kiçildilmə dərəcəsini göstərir və ədədi qiymətcə yer səthindən götürülmüş xətt parçasının üfiqi proyeksiyasının xəritə üzərindəki müvafiq parçaya olan nisbətini təyin edir. Miqyas 3 formada ifadə olunur, ədədi, xətti və eninə (xüsusi hal kimi onluq miq.). a) Ədədi miqyas kəsr şəklində ifadəedilir. Bu kəsrin surətində vahid, məxrəcində isəkeçilmə dərəcəsini göstərən rəqəm yazılır. Məsələn: 1:1000. Bu ifadənin hər 2 tərəfinə (həm surətdə, həmdə məxrəcdə) smlər göstərilib, yəni xəritə (planı) üzərində. 1 sm-lik xətt parçasının uzunluq yer səthində 10000 sm-lik üfiqi məsafə uyğun gəlir. Bundan sonar məxrəclərdən 2 sıfır ayırmaqla yer səthindəki məsafəsi m-lə, 5 sıfır ayırsaq km-lə ifadə etmiş olarıq. Ədədi miqdarın sözlə ifadə formasına bəzi hallarda adlı (izahlı) midar deyilir.
Miqyaslar; Topoqrafik plan vә xәritәdә һәr һansı xәttin uzunluğunun yer üzәriidә ona müvafiq olan xәttin üfqi proyeksiyasına nisbәti miqyas adlanır. Miqyas, yer üzәrindә ölçülәn xәttin һәqiqi uzunluğunun plan üzәrindә neçә dәfә kiçildilmәsini göstәrir.
Miqyaslar üç cür olur: 1) әdәdi, 2) xәtti, 3) eninə.
Dostları ilə paylaş: |
