Xvii-xx asr boshlarida Hindiston Reja


Hindiston xalqining milliy-ozodl1k kurashi



Yüklə 90 Kb.
səhifə3/4
tarix06.12.2022
ölçüsü90 Kb.
#120503
1   2   3   4
XVII-XX asr boshlarida Hindiston

Hindiston xalqining milliy-ozodl1k kurashi
va sipoh1ylar qo`zg`olonl
Inglizlar bosib olgan hududlarda dastlabki davrlardayoq hind xalqining mustamlakachilarga qarshi kurashi boshlandi. Biroq u XIX asrda uzluksiz tus oldi. 1816-yil Shimoliy Hindiston xalqning kuchli norozilik chiqishi bo`idi. Bareyli aholisi mahalliy politsiya la`minoti uchun inglizlar joriy etgan soliqni tulashdan bosh tortdilar.
XTX-asrning 20-yillarida Shimoliy Hindistonning musulmonlardan iborat aholisi orasida vahhobiylar harakati paydo bo`idi. Bu harakatga Muhammad Ismoil va Said Ahmad Barelvilar rahnomolik qildilar. Ular nafaqat sof islomga qaytishni balki, musulmon dehqonlari hunarmand va savdogarlarini g`ayridin inglizlar tomonidan asoratga solinishtga qarshi targibot ishlarini olib borish, xalqni muqaddas urush-jihodga chorlaganlar.
XlX-asrning 30-50-yillarida Bombcy, Madras va Bengaliya viloyatlari aholisining ozodlik va antifeodal qo`zg`olonlari davom etdi. Bu qo`zg`olonlarni eng yirik 1855-1857 yillardagi Santal qabilalarining qo`zg`oloni edi. Soliqlarni to`lay olmagan santallarning yerlari inglizlar tomonidan tortib olinib bengaliyalik zadogonlar va sudxo`rlarga xususiy mulk" sifatida sotilgan. Inglizlarning soliq talonchiligi va politsiyaning zo`ravonligi oqibatida mazkur qo`zg`olon boshlangan. Birok UK-yoy va nayza Bilan kurollangan qo`zg`olonchilar Bombeydan chaqirilgan inglizlarning yaxshi qurollangan muntazam qo`shini tomonidan shafqatsiz ravishda tor-mor etilgan.
1839-1842 yillardagi anglo-afgon urushi munosabati bilan ingliz qo`shinlari Sind amirligi hududiga kiritildi. Biroq urush tugagandan keyin ham ingliz qushinlari Sind hududiga qolaverdi. Sind amirining ingliz qushinlarini Sinddan olib ketish haqidagi talabi 1843 yil Sind va "Ost-Hindiston" kompaniyasi o`rtasidagi urushga sabab bo`ldi. Inglizlarning harbiy ustunligi amirni mag`lubiyatiga va Sindni kompaniya mulkfariga qo`shib olinishiga olib keldi.,
Endi inglizlar Panjobdagi Sikx feodal davlatini bosib olishga kirishdilar. 1845-1846-yillardagi birinchi va 1848-1849 yillardagi ikkinchi anglo-sikx urushlarida sikx qushinlarining mag`lubiyati oqibatida Panjob ham inglizlarga bo`ysindiriladi. 1849 yilda Panjobni va 1856 yilda Aud knyazligini "Ost-Hindiston" kompaniyasi mulklariga qo`shib olinishi bilan amalda butun Hindiston xududi ingiizlarga tobe ettirildi.



Yüklə 90 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin