Xxxv fəsil İctimai elmlərdə fənn proqramları Ümumi hissə a Giriş

Mül.X.6. Şagird rəngarəng cəmiyyətdə ədalətli münasibətlərin təmin edilməsi imkanlarını təhlil edə bilər.

Nəticə göz önündədir, əgər şagird:

• 
  Cəmiyyətdə ədalətli münasibətlərin şərtlərini xarakterizə edir və rəngarəngliyin əlamətləri ilə əlaqələndirməyi bacarırsa;
  
• 
  Bərabərlik prinsipini və münasibətlərin ədalətlilik normalarını bir-biri ilə əlaqələndirməyi bacarırsa;
  
• 
  Şəxsiyyətə qanuna əməl etməyin nə üçün həvalə olunduğunu izah edirsə; qeyri-qanuni hərəkətlərin səbəb ola biləcəyi təhlükələri təsvir edir və qiymətləndirirsə;
  
• 
  Sinif yoldaşları ilə birlikdə, öz şəxsi müşahidələri əsasında, hər hansı bir münaqişəli situasiyanı seçir və oynayırsa, onun nizama salınmasının mümkün yollarını müzakirə edirsə (məs.: mənafelər mövqeyindən, qaydalar mövqeyindən), verilmiş hal üçün ən səmərəlisini seçə bilirsə, öz mülahizəsini əsaslandırırsa;
  
• 
  Öz sinfinin nümunəsində (özünün və sinif yoldaşlarının maraqlarının təhlilindən sonra) insanın şəxsi və ictimai mənafeləri barədə fikir yürüdə bilirsə; nəzərə alınması ictimai razılıq üçün zəruri olan ümumi mənafeləri ayırırsa;
  
• 
  Tarixi keçmişdən və ya müasir həqiqətdən hər hansı bir ölkəni seçir və onun sosial strukturunu təsvir edirsə; müxtəlif sosial qrupun hüquqi vəziyyətini, əlaqələrini və hər birinin ictimai-siyasi həyatda rolunu müzakirə edirsə; təhlilin nəticələri ilə sinif yoldaşlarını tanış edirsə;
  
• 
  “Uşaqlar qanunu nə üçün pozurlar” diskussiyasında iştirak edirsə; yetkinlik yaşına çatmamış uşaqların hüquqları və onları qanunvericilik təminatları ilə müdafiə etmək barədə mülahizə yürüdürsə; “Həmyaşıdıma nə tövsiyə edərdim” mövzusunda inşa yazırsa;
  
• 
  Müxtəlif tip (məs.: oğurluq, narkotiklərin yayılması, qətl, korrupsiya, ayrı-seçkilik, dələduzluq, zorakılıq, insan alveri – trafikinq və s.) cinayətlərin baş verməsi səbəbləri və onları azaltmaq yolları barədə mülahizə edə bilirsə;
  
• 
  “Bizim cəmiyyətin qanunçuluq mədəniyyəti vardırmı?” sinif diskussiyasında iştirak edirsə; özünün yaşadığı məntəqədə (yaxud ölkədə) bu məsələlərə cəmiyyətin münasibətini qiymətləndirirsə; vətəndaşların, qanunvericilik və hüquq-mühafizə orqanlarının qarşılıqlı əlaqəsi barədə mülahizə yürüdürsə; sinifdə keçirilmiş diskussiyanın protokolunu və ya hesabatını yazırsa;
  
• 
  “Hansı qaydalar daha güclüdür – yazılmış yoxsa yazılmamış?” mükalimələrində iştirak edirsə; öz mövqeyini konkret nümunələrin (müasir gerçəklikdən, bədii ədəbiyyatdan və ya tarixdən) müzakirəsi və qiymətləndirilməsi zamanı onun söykəndiyi meyarları ayıra bilirsə;
  
• 
  Onun hüquqlarının pozulduğu halda necə davranacağı barədə mülahizə yürüdürsə və öz hüquqlarını müdafiə zamanı başqasının hüquqlarını nəzərə almalı olduğunu izah edə bilirsə.