Büdcə kəsrini maliyyələşdirən mənbə iki hissəyə bölünür: daxili və xarici. Daxili mənbələr – kreditlər, dövlət istiqraz vərəqələri, qiymətli kağızlar, büdcə sudalarıdır. Xarici mənbələr – istiqraz vərəqələri, dövlət adından xarici valyutayla buraxılan qiymətli kağızlar və xarici dövlətin hökumətlərindən, bankların və firmaların, beynəlxalq maliyyə təşkilatlardan xarici valyuta şəklində daxil olan vəsaitlərdir.
Büdcə nəzarəti – Büdcə layihəsinin tərtibi, müzakirəsi, təsdiqi, icrası və icra haqqında hesabatın tərtibi prosesində büdcə vəsaitinin formalaşması, bölüşdürülməsi və ifadəsinin qanunvericilikdə nəzərdə tutulan norma, qayda və şərtlərinə əməl edilməsi vəziyyətinin yoxlanılmasıdır. Büdcə nəzarəti onun həyata keçirildiyi zaman baxımından qabaqcadan nəzarət, cari nəzarət və sonradan nəzarət şəklində olur. Büdcə nəzarəti dövlət maliyyə nəzarəti və ictimai nəzarət formalarında ola bilər.
Büdcə prosesi – Mərkəzi və yerli büdcələrin tərtibi, baxılması, təsdiqi və icrası üzrəhakimiyyət orqanlarının qanunvericiliklə reqlamentləşdirilmiş fəaliyyətidir.onun məzmunu ölkənin dövlət və büdcə quruluşu, habelə müvafiq orqanların və hüquqi şəxslərin büdcə hüquqları ilə müəyyən edilir.
Büdcə prosesi büdcə fəaliyyətinin 4 mərhələsi əhatə edir:
büdcə layihəsinin hazırlanması;
büdcənin icrası barədəhesabatın hazırlanması və təsdiq edilməsi.
büdcənin icrası;
büdcəyə baxılması və təsdiq edilməsi;
Büdcə xərcləri – Dövlət və yerli özünüidarəetmənin tapşırıq və funksiyalarının yerinə yetirilməsi üçün maliyyələşdirilməsinə yönəldilən pul vəsaitidir.
Büdcənin gəliri – Dövlət idarəetmə səviyyəsində respublika və yerli büdcələrə büdcə və vergi sisteminə uyğun olaraq təmənnasöz və geri qaytarılmamaq şərti ilə ödənilən pul vəsaitidir.
Dostları ilə paylaş: |
