Yakin doğU ÜNİversitesi

F

fail Özne 17, 20, 21, 23, 27, 31.

fâ-i cezaiyye Arapçada cevap cümlesinin başına getirilen f sesi, 28.

fâ-i sebebiyye Arapçada sebep cümlesinin başına getirilen f sesi, 28.

failiyyet Özne olma, 7, 17.

Farsî Farsça. 39.

Farsiyye bk. Farsî, 12, 15, 18.

fetha Arapçada harfin üstüne harfi a, e sesleriyle okumuk için getirilen işaret, a, e ünlüsü, 16, 18, 19, 20, 22, 23, 32, 38, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 47.

fetha-i halise a, e ünlüleri, 12, 13, 15.

fiil Fiil, iş, hareket, oluş bildiren, zaman ve nisbet ifade eden kelime, 8, 9, 10, 11, 12, 18, 20, 21, 24, 25, 26, 31, 34, 35, 43, 44, 47.

fiil-i emr Emir zamanı, 22, 26, 41.

fiil-i hal Şimdiki ve geniş zaman, 8, 18, 20, 24.

fiil-i hal edatı Şimdiki ve geniş zaman ekleri, (-yor, -Ar, -Ir, Ur, -r), 18.

fiil-i haliyye Şimdiki zaman , 47

fiil-i hazır edatı bk. fiil-i hal edatı, 24.

fiil-i lazım Geçişsiz fiil, 10.

fiil-i muhassesu’n-nisbe edatı Tenbih edatı, 38.

fiil-i murabba’u’n-nisbe Gereklilik kipi, 38, 47.

fiil-i murabba’u’n-nisbe edatı Gereklilik eki (-mAlI), 38.

fiil-i mürekkeb Birleşik fiil, 9.

fiil-i müsellesu’n-nisbe Şart, 20, 26.

fiil-i müsellesu’n-nisbiyye Şart, 34.

fiil-i mücerred-i hakiki Türememiş, kök fiil, 9.

fiil-i müstakbel Gelecek zaman, 8, 18, 21, 47.

fiil-i müstakbel edatı Gelecek zaman eki, (-AcAk), 18.

fiil-i müştak Türemiş fiil, 8.

fiil-i mütemenna’n-nisbe edatı Gereklilik ekinin dA bağlacı ile kullanılması, 38.

fiil-i nakıs İmek fiil, 9, 11, 20.

fiil-i şart Şart fiili, 20, 21.

fiil-i tam Esas fiil, 9, 11.

G

gaib 3. şahıs, 42, 46.

gaibiyye 3.şahıs olma hali, 19, 38.

gramer Dilbilgisi, 7.

H

haber İsim cümlesinde yüklem, 10, 22, 28.

haberiyye İsim cümlesinde yüklemle ilgili, veya haber kipleryle yapılan fiil cümlelerinin yüklemleriyle ilgili, 16, 19, 25.

hâ-i resmiye Kelime sonunda a,e sesi olarak da okunan harf, 16, 22, 47.

hâ-yi resmiye bk. hâ-i resmiye, 15.

harekât Arap alfabesinde ünlülerin okunuşunu gösteren işaretler, harekeler, sesliler, 7, 12, 13, 14, 19, 41.

harekât-i asliyye Arapçada ünlüler için kullanılan işaretler, 19, 24.

harekât-i mankûle Arapçada harflerle sağlanan sesler( elif, vav, ya), 18.

hareke Arap alfabesinde ünlülerin okunuşunu gösteren işaret, 7, 12, 14, 15, 18, 19, 20, 41, 43.

hareke-i asliyye bk. harekât-i asliyye, 23.

hareketeyn İki hareke, sesli, 15.

harf 1. Ek, 7, 8, 9, 11, 12, 16, 17, 18, 19, 20, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46.

harf-i haber Yüklemde kullanılan ekler, 41.

harf-i istikbal Gelecek zaman eki, 42.

harf-i izâfet İsmin ilgi, tamlama hal eki, (+In, +Un, +nIn, +nUn)11, 36, 47.

harf-i ma'rife İsmin yükleme hal eki (+I, +U), 11.

2. Edat, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 41, 42.

harf-i kavi Kuvvetlendirme edatı, 41.

harf-i nefy Olumsuzluk edatı, 36, 38.

harf-i nekre Belirsizlik edatı, 11.

harf-i nida Seslenme edatı, 15, 24.

harf-i şedîd Kuvvetlendirme edatı, 14, 41.

harf-i tahsis bk. harf-i izafet, 11, 34.

harf-i temdîd Devam ettirme eki, 22.

harf-i tenbîh Tenbih, uyarı edatı, 24.

3. Ses, harf, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19, 23, 26, 27, 31, 33, 34, 35, 38, 39, 40, 41, 43, 45

harf-i sakin Sessiz harf, 20, 22, 24, 28, 29, 30, 36, 41, 47.

harfeyn İki ses, 32, 33, 43.

4. Zamir, (0l, şol), 11.

harfiyye Harfle, sesle ilgili, 7.

hasıl-i masdar Fiilden –Iş, -Uş ekiyle yapılan isim fiiller, 20.

hat Yazı, 7.

hazf Ortadan kaldırma, düşürme(ses için), 7, 14, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 31, 32, 34, 37, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47.

hemze Arap alfabesinin ilk harfi, Türkçede üzerine işaretlerle sesli olarak kullanılır, 12, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 25, 42, 43, 40, 41, 44.

hemze-i meftûha a, e sesleri, 15.

hemze-i meksûr ı, i ünlüsü, 47.

hemze-i meksûre bk. hemze-i meksûr, 18.

hemzât Hemzeler, 14, 41, 43, 44.

hemzât-i müteharrika Hemzenin sesli harf olarak kullanılması, 15, 41.

hurûf 1. Harfler, 7, 9, 12, 13, 14, 15, 20, 22, 23, 24, 27, 28, 32, 34, 35, 39, 41, 44.

hurûf-i Arabiyye Arap harfleri, 12, 15.

hurûf-i asliyye Kelimenin kökünü oluşturan ünsüzler, 43.

hurûf-i Farsiyye Farsçada kullanılan sesler, 12, 15.

hurûf-i hece Hece harfleri, 12.

hurûf-i lâhika Eklenen sesler, 43.

hurûf-i mahzûf Düşürülmüş sesler, 32, 36, 47.

hurûf-i mahzûfa bk. hurûf-i mahzûf, 12, 36.

hurûf-i maklûba Değiştirilmiş, değişik biçimleri olan sesler, 12, 18, 19, 20, 22, 21, 23, 24, 25, 28, 47.

2. Ekler, 20, 23, 24, 36, 40, 41.

hurûf-i basîta Tek yapılı ekler, 9, 15.

hurûf-i emriyye Emir ekleri, fiil gövdesi oluşturan ekler, 8, 9, 26, 28, 31, 44.

hurûf-i ma’ânî Yapım ekleri, 12, 34, 44, 47.

hurûf-i mana Yapım ekleri, 34.

hurûf-i mebânî Yapısı değişken olan ekler, 12, 44.

hurûf-i mugayyiretu’n-nisbe Fiillere eklenen ve fiilden fiil türeten yapım eklerinin dışındaki ekler, 9, 18, 20, 23, 24, 30, 36, 38, 39.

hurûf-i mugayyiretu’l-ihdâs Fiilden fiil türeten ekler, 9, 10, 26, 30, 31, 34, 38, 39, 40, 43.

hurûf-i müctelibe Devamlılık ifade eden fiilden fiil yapma ekleri, 19, 43.

hurûf-i mürekkebe Çift şekilli ekler, 9, 15, 24, 26, 27, 28, 30, 31, 32, 34, 35, 39, 41.

hurûf-i zâ’ide Ekler, 12, 32, 39, 43.

hurûf-i zâ’ide -i müctelibe Kelimelerin sonlarında kullanılan ekler, 26, 32, 35, 38, 39.

3. Edatlar, 36.

hurûf-i cârre-i Arabiyye Arapçada kullanılan, kelimenin sonunu kesre ile okutan edatlar, 29.

hurûf-i nida Ünlem edatları, 24