Yazarlar ve şAİrler resmi geçİDİ

www.edebiyatogretmeni.net

2009-2010 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM TÜRKOĞLU ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 12.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ III. YAZILI SORULARIDIR

Adı, Soyadı:

Sınıf, no:

1. 
   Aşağıda sizler için yazdığım bir şiir var. Şiirdeki her dörtlük Türk edebiyatından bir şair ya da yazarla ilgili ipuçları veriyor. Bu ipuçlarını değerlendirerek dörtlüklerdeki boşluklara tanıtılan şair ya da yazarın ismini yazınız. (30 p)
   

YAZARLAR VE ŞAİRLER RESMİ GEÇİDİ

Kendi kendini yetiştirdi gazete ve dergilerde yazarak

Mahşer, Sözde Kızlar, Yalnızız, Canan, Şimşek

Fıkra, deneme, makale, roman yazdı birçok defa

Nam-ı diğer ayaklı ansiklopedidir, o ………………
Hece ölçüsüyle yazan hecenin beş atlısından biridir.

…………………… şiirin yanında tiyatroda da iyidir.

Türkçeyi sade, akıcı ve güzel bir biçimde kullanmış,

Akından Akına, Aşıklar Yolu’nu bizlere yazmış.

……………………. Denince akla gelir toplumcu şiir,

Şiirleri sosyalist gerçekçi bir kavganın ürünüdür.

835 Satır, Portreler, Kurtuluş Savaşı Destanı,

Moskova’da ölen şair bizim için güzel şiirler yazdı.

Üsküp’te doğdu, Ahmet Agâh’tır şairin asıl adı.

Şiirde milli tarih temaları işleyerek yaptı namı.

……………………. yazdı saf şiirin cazibesiyle

Bazı eserleri: Rubailer, Eski Şiirin Rüzgârıyla.

Güçlü bir gözlemciliğe dayanan realizm,

Onun güzel eserlerinde bulunur her daim.

Damga, Dudaktan Kalbe, Leyla ile Mecnun

Maarif müfettişi romancı ………………………..

Beş hececilerin en kabiliyetli, en lirik şairi,

İlk eserleri: Gönülden Gönüle, Şarkın Sultanları

Akıncı Türküleri, Zindan Duvarları, Suda Halkalar.

………………….’in şiirler insanı gönülden yakalar.

Kudret ÇİÇEK

2. 
   Sürrealizmle Garip akımının ortak noktaları nelerdir? (10p)
   

3. 
   Garip akımının özelliklerini maddeler halinde yazınız. (20p)
   

4. 
   Yedi Meşale akımına mensup şairlerin adını yazınız. Bu şairlerden Ziya Osman Saba hakkında bilgi veriniz. (5+5: 10p)
   

5. 
   “Paul Valery’nin şiirde dili her şeyin Üstünde tutan görüşünden hareketle ortaya çıkan şiir anlayışıdır. Milli Edebiyat yıllarında gerek. Batı edebiyatından gerek divân şiirinin biçimci yapısından etkilenen Yahya Kemal Beyatlı ve Ahmet Haşim ‘in temsil ettiği bu anlayış Cumhuriyet döneminde etkili olmuştur.”
   

Yukarıda bahsedilen akımın adını yazınız.(10p)
……………………………………………………………………………………………………………..

6. 
   SANAT

   Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek

   
   Bizim diyarımız da bin bir baharı saklar!
   Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi çek,
   İncinir düz caddede dağda gezen ayaklar.

   Sen kubbesinde ince bir mozaik arar da

   
   Gezersin kırk asırlık bir mabedin içini.
   Bizi sarsar bir sülüs yazı görsek duvarda,
   Bize heyecan verir bir parça yeşil çini...

   Sen raksına dalarken için titrer derinden

   
   Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin;
   Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden
   Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin.

   Fırtınayı andıran orkestra sesleri

   
   Bir ürperiş getirir senin sinirlerine;
   Iztırab çekenlerin acıklı nefesleri
   Bizde geçer en hazin bir musikî yerine!

   Sen anlayan bir gözle süzersin uzun uzun

   
   Yabancı bir şehirde bir kadın heykelini ;
   Biz duyarız en büyük zevkini ruhumuzun
   Görünce bir köylünün kıvrılmayan belini...

   Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken,

   
   Söylenmemiş bir masal gibi Anadolu`muz....
   Arkadaş! Biz bu yolda türküler tuttururken,
   Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz....
   

FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL

Yukarıda verilen Sanat şiirinin ilk dört kıtasının kısa açıklamasını yapınız. (5+5+5+5:20p)

Başarılar. Kudret ÇİÇEK

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

2009-2010 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM TÜRKOĞLU ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ 12.SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ III. YAZILI CEVAP ANAHTARIDIR.

Adı, Soyadı:

Sınıf, no:

1. 
   Aşağıda sizler için yazdığım bir şiir var. Şiirdeki her dörtlük Türk edebiyatından bir şair ya da yazarla ilgili ipuçları veriyor. Bu ipuçlarını değerlendirerek dörtlüklerdeki boşluklara tanıtılan şair ya da yazarın ismini yazınız. (30 p)
   

YAZARLAR VE ŞAİRLER RESMİ GEÇİDİ

Kendi kendini yetiştirdi gazete ve dergilerde yazarak

Mahşer, Sözde Kızlar, Yalnızız, Canan, Şimşek

Fıkra, deneme, makale, roman yazdı birçok defa

Nam-ı diğer ayaklı ansiklopedidir, o Peyami Safa
Hece ölçüsüyle yazan hecenin beş atlısından biridir.

Yusuf Ziya Ortaç şiirin yanında tiyatroda da iyidir.

Türkçeyi sade, akıcı ve güzel bir biçimde kullanmış,

Akından Akına, Aşıklar Yolu, Yanardağ’ı bizlere yazmış.

Nazım Hikmet Ran Denince akla gelir toplumcu şiir,

Şiirleri sosyalist gerçekçi bir kavganın ürünüdür.

835 Satır, Portreler, Kurtuluş Savaşı Destanı,

Moskova’da ölen şair bizim için güzel şiirler yazdı.

Üsküp’te doğdu, Ahmet Agâh’tır asıl adı.

Milli tarih temaları işleyerek yaptı namı.

Yahya Kemal Beyatlı yazdı saf şiirin cazibesiyle

Bazı eserleri: Rubailer, eski şiirin rüzgârıyla.

Güçlü bir gözlemciliğe dayanan realizm,

Onun güzel eserlerinde bulunur her daim.

Damga, Dudaktan Kalbe, Leyla ile Mecnun

Maarif müfettişi romancı Reşat Nuri Güntekin

Beş hececilerin en kabiliyetli, en lirik şairi,

İlk eserleri: Gönülden Gönüle, Şarkın Sultanları

Akıncı Türküleri, Zindan Duvarları, Suda Halkalar.

Faruk Nafiz Çamlıbel’in şiirler insanı gönülden yakalar.

Kudret ÇİÇEK

2. 
   Sürrealizmle Garip akımının ortak noktaları nelerdir?
   

• 
  Sürrealistiler de Garipçiler de mizah ve alaya önem verirler.
  
• 
  Sürrealistler de Garipçiler de kendilerinden önceki edebî akımların karşısındadır.
  
• 
  Yüzyıllar boyunca geliştirip işlenen, gelenekleşmiş bütün sanat/edebiyat kurallarına karşıdırlar ve onlarla da alay ederler.
  
• 
  İki akımın sanatçılarında da ferdî bir üslûp endişesi yoktur. Bu konuda büyük sanatkârlara özenmekten ısrarla kaçınırlar.
  
• 
  Sürrealistlerde ve Garipçilerde dikkati çeken bir başka husus, çocukluğa dönüş, çocukluk dönemine özlemdir. Zira çocukluk, insan hayatının en hür, en serbest, en gerçekçi dönemidir.
  

3. 
   1-Vezin ve kafiyeye karşı çıkmışlardır.
   2-Günlük konuşma dilini şiire uygulamaya çalışmışlardır.
   3-Mecaza,süse ve suniliğe karşı çıkıp;yalnızlığa önem verdiler.
   4-Halk şiirinin anlatım ve deneyimlerinden faydalandılar.
   5-O güne kadar şiirimizde kullanılmayan bir takım sözcükleri kullandılar.
   6-Sıradan insanlar şiire konu olmuştur.
   7-Yaşama sevinçlerini fazlasıyla şiire yansıtmışlardır.
   8-Kaynağını batı şiirinden alan Garip akımı eskiye ait olan her şeyin karşısında
   olup özellikle şairane söyleyişin karşısında olmuşlardır.
   9-Şiirde söz ve anlam oyunları bırakılmıştır.
   

4. 
   Bu topluluğu oluşturan sanatçılar şunlardır:
   Kenan Hulusi Koray, Cevdet Kudret Solok, Mu­ammer Lütfı, Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır, Vasfi Mahir Kocatürk, Ziya Osman Saba
   

Ziya Osman SABA

Sanatçı, şiirlerinde çocukluk özlemi, anılara düşkünlük, ev - aile sevgisi, yoksul yaşamlara karşı utanç duyma ve acıma, Allah'a kulluk, kadere boyun eğiş, küçük mutluluklarla yetinme, ölümün yakınlığı, öte dünya özlemi gibi bireysel konuları işler.

Dili gayet sade ve açıktır. 1940'a kadar hece ölçüsünü kullanmış, bu dönemden sonra serbest şiirler de yazmıştır.

Şiirlerini Sebil ve Güvercinler, Geçen Zaman, Nefes Almak adlarıyla kitaplaştırmıştır.

Bunun yanında hikaye kitapları yazmış ve Goncourt Kardeşlerden roman çevirileri de yapmıştır.

5. 
   Öz (Saf) şiir
   

6. 
   1. Dörtlük: Sanat üretiminin batıya özgü olmadığı düşüncesi: “Yalnız senin gezdiğin bahçede açmaz çiçek, / Bizim diyârımız da binbir baharı saklar!” Burada “senin gezdiğin bahçe”, Batı dünyasıdır. “çiçeğin açması” ise değişik türde sanat üretimidir. “Bizim diyarınız” Anadolu, “binbir bahar” ise Anadolu Türkünün uzun tarihi boyunca üretmiş olduğu masal, hikâye, türkü, mani, atasözü gibi çok zengin sanat ve kültür birikimidir.
   

2.Dörtlük: Her milletin ürettiği sanatın kendisi için anlamlı olduğu düşüncesi. “Sen kubbesinde ince bir mozaik arar da / Gezersin kırk asırlık bir mabedin içini. / Bizi sarsar bir sülüs yazı görsek duvarda, / Bize heyecan verir bir parça yeşil çini…” Batılı ya da batı taklitçisi, Anadolu’da Türk-İslâm varlığından önceki dönemlerden kalma Hıristiyan mabetlerinin ve değişik sanat eserlerinin estetik ve sanatsal incelikleri ve değerleriyle ilgilenir.
3.Dörtlük: Gösteri sanatlarındaki fark: “Sen raksına dalarken için titrer derinden / Çiçekli bir sahnede bir beyaz kelebeğin; / Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden / Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin.”. Burada şair, batı ve Türk toplumları arasında var olan gösteri sanatlarındaki farka yer veriyor. “çiçekli bir sahnedeki beyaz kelebek”, düzenlenmiş, kapalı bir sahne mekânında raks eden balerin ve balettir. Batı ürünü olan bale sanatı, belli hafif figürlere, adım atışlara, çoğunlukla sahne düzenine ve müziğe dayalı gösteri türüdür. Yine bu da aristokrat bir sanattır. Teknolojik medeniyette ilerlemiş kentli burjuva toplumunun izlediği ve zevk aldığı bir sanat türüdür. “Biz” ise bundan değil, dağ gibi bir zeybeğin toprağa diz vuruşundan heyecan duyarız. Zeybek, Ege yöresine özgü bir müzik veya oyun türüdür. Aynı zamanda Batı Anadolu efesine verilen bir isimdir. Burada ayrıca bir başka temel farka yer veriliyor. O da şudur: Zeybek, aynı zamanda Millî Mücadelemizi temsil eden figürlerden biridir. Ülkemizi işgal eden ve bizi esir etmek isteyen emperyalist batılı işgal güçlerine karşı şanlı direnişi gerçekleştiren kuvvetlerimizin bir kısmı zeybektir. Zeybek oyunu bu bağlamda yiğitliği, cesareti, kararlılığı, direnişi çağrıştırır. Biz ülkemizi düşman işgalinden kurtaran yani o dönem için güncel temel bir ihtiyacımıza cevap veren bir faaliyetten ve bu faaliyetin çağrışımlarından heyecan duyarken millî davaya, millî meselelere karşı duyarsız kimseler, emperyalistlerle aynı safta yer almayı, onların zevkini paylaşmayı marifet bilirler.
4. Dörtlük: Temel ihtiyaçlarla boğuşan millete karşı duyarsızlık: “Fırtınayı andıran orkestra sesleri / Bir ürperiş getirir senin sinirlerine, / Istırap çekenlerin acıklı nefesleri / Bizde geçer en hazin bir musikî yerine!” Anadolu Türkü Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı, Millî Mücadele gibi uzun süren ve her şeyi tüketen, bitiren savaşlardan bitkin bir hâlde çıkmış. Elinde avucunda bir şey kalmamış. Ülkesi yerle bir olmuş. Hayatını sürdürecek en temel ihtiyaçlarını giderme konusunda sıkıntılarla mücadele hâlindedir. Günlük olarak karnını doyurma derdine düşmüştür. Bu ortamda Batının burjuva sanatlarından biri olan orkestra yani yaylı, üflemeli ve vurmalı çalgılar topluluğundan zevk almak, aç insanlar karşısında vur patlasın çal oynasın kayıtsızlığı içinde eğlenmektir. Millî sanat, sömürgeci zalimleri eğlendirmek için değil, milletin temel ve öncelikli ihtiyaçlarına karşılık olabilecek şekilde üretilmelidir. Burada ayrıca Batı sanatıyla Türk sanatı arasındaki bir farka yer veriliyor. Batı kaynaklı orkestra, topluca Türk-İslâm dünyasına kılıçlı, zırhlı, gürzlü, şakırtılı, velveleli büyük gürültülerle saldıran haçlı sürülerini çağrıştıran bir simge gibi alınmış. Istırap çekenlerin acıklı nefesleri ise tarih boyunca bu saldırılara karşı koyan milletimizin maruz kaldığı açlık, kıtlık, sakatlık, ölüm, perişanlık gibi durumları ifade eden yanık türkülerimizin, ağıtlarımızın bir karşılığıdır. Batı saldırganlığın uğultusunu, biz ise savunmanın iniltisini sanata dönüştürmüşüz.
Kudret ÇİÇEK

Türk Dili ve Edebiyatı Öğrt.