Yazılım Mühendisliği ym hakkında Neden Üzülmeliyiz?

Yazılım Mühendisliği

YM Hakkında Neden Üzülmeliyiz?

• Bazı YM hataları http://www.wired.com/software/coolapps/news/2005/11/69355

• Toyota araç ikaz lambalarının sebepsiz çalışması gibi raporlarından dolayı 160000 hibrit aracını geri çağırmıştır.
• 1985-1987 -- Therac-25 tıbbi hızlandırıcı. Radyasyon terabi ayğıtı yanlış çalışmadan dolayı 5 kişinin ölümüne sebep vermiştir.
• 1988-1996 -- Kerberos Random Number Generator. Kerberos random sayı üretecinde seed numarasının uygun kullanılmamasından dolayı geliştirilen şifrelerin kırılabileceği anlaşıldı.
• 2000 yılı problemi
• Diğer bir sürü hata…

Neden Zor?

• Çok fazla sayıda “parça olması. Mekanik bir aygıtta olması gerekenden çok fazla

• Bulaşık makinesi - 128 parça
• Araba - 14,000 parça
• Uzay gemisi - 2.5 milyon parça
• Red Hat Linux 7.1 - 30 milyon satır kaynak kodu
• Mac Office - 30 milyon satır kaynak kodu
• 70 programcı ile= 428,000 satır_kod / programcı
• Normal boyuttaki programlar için durum nedir?
• Ortalama bir programcı kod yazımı/ gün= 100
• 5 gün/hafta * 52 hafta/yıl = 26,000 satır_kod / yıl
• 15 programcı takımı = 390,000 satır_kod/ yıl

Neden zor? (devamı)

• YM alanı yeni bir alan

• ENIAC/ MARK-I - 1946
• FORTRAN - 1957

• Fakat büyük – 2004 yılı itibariyle Amerikada 760840 yazılım mühendisi çalışıyor. - http://en.wikipedia.org/wiki/Software_engineering

• Yaptığımız herşey yeni. (Aynı evi 30 kez inşa etmiyoruz)

• Tekrar üretilebilir sonuçlara ihtiyacımız var.

• Daha fazla ölçüme ihtiyacımız var.

Neden projeler başarısız oluyor?

• Neden projeler bu kadar sıklıkla başarısız oluyor?

• Realistik olmayan ve iyi belirlenmemiş proje amaçları

• Gereken kaynakların yanlış tahmini

• Kötü tanımlanmış sistem gereksinimleri

• Proje durumlarının yetersiz/eksik raporlanması

• Yönetilemeyen riskler

• Müşteriler, yazılımcılar ve kullanıcılar arasındaki iletişim zayıflığı

• Eski teknolojinin kullanımı

• Proje karmaşıklığının kontrol edimesindeki yetersizlik

• Özensiz geliştirme uygulamaları

• Zayıf proje yönetimi

• Hissedar politikaları

• Ticari baskı

• http://www.spectrum.ieee.org/sep05/1685

Nasıl tamir ederiz?

• Daha fazla tekrarlanabilir sonuçlara sahip olmamız gerekiyor.

• Standart süreçler (proces) / güzel çıktılar verebilen prosedürleri üretmek
• Tasarım örüntüleri
• Nesneye dayalı programlama (tekrar kullanım)

• Yazılım ve süreçlerin herikisinin daha fazla kontrolü/ölçülmesi

• Geliştirmenin her aşamasında daha fazla test yapmak gerekiyor.

• Yazılımları geliştirmek için kullanılan süreçlerin daha iyi anlanması ve dolayısı ile en iyi yazılımı en hızlı şekilde üretebiliriz.

Software Engineering: A Practitioner’s Approach Bölüm 1 Yazılım ve Yazılım Mühendisliği (Slides modified by Dan Fleck) copyright © 1996, 2001, 2005 R.S. Pressman & Associates, Inc. For University Use Only May be reproduced ONLY for student use at the university level when used in conjunction with Software Engineering: A Practitioner's Approach. Any other reproduction or use is expressly prohibited.

Yazılımın İki Görevi

• Yazılım bir üründür

• Hesaplama potansiyelini kullanır
• Bilgiyi üretir, yönetir, toplar, modifiye eder, gösterir ve iletir.

• Yazılım bir ürünü üretmek için kullanılan bir yazılımdır.

• Doğrudan sistem fonksiyonelliği sağlar veya fonksiyonelliğini destekler
• Diğer programları kontrol eder (örnek, bir işletim sistemi)
• İletişimi etkiler (örnek, ağ yazılımları)
• Diğer yazılımların geliştirilmesine yardım eder (e.g., yazılım araçları)

Yazılım nedir?

• Yazılım;

• çalıştırıldığı zaman istenilen özellikleri, fonksiyonları ve performansı sergileyen komutlar kümesidir (bilgisayar programları),

• programlara bilgiyi yeterli derecede idare etmeyi (manipulate) mümkün kılan veri yapılardır,

• programların kullanımını ve işletilmesini tanımlayan dökümentasyondur.

Yazılım nedir?

• yazılım mühendislik ürünüdür

• yazılım eskimez

• yazılım karmaşıktır

• çoğu yazılım özel-yapılmıştır (custom-built)

Eskime - Yıpranma

Yazılım Uygulamaları

• sistem yazılımı – işletim sistemi, dosya yönetimi, ağ yönetimi, sürücüler …

• uygulama yazılımı – veri işleme, iş fonksiyonları…

• mühendislik/bilimsel yazılım – CAD, stres analizi, …

• gömülü yazılım – mikrodalga fırın tuşları, araç kontrolü, cep telefonu yazılımları, …

• ürün-hattı yazılımları – kelime işleme, …

• Web uygulamaları) – günümüzdeki çoğu uygulama

• Yapay Zeka yazılımları – Robotik, veri madenciliği, uzman sistemler

Yazılım—Yeni Kategoriler

• Heryerde olabilen hesaplama (Ubiquitous computing)—kablosuz ağlar

• Netsourcing— Web’in bir hesaplama motoru olarak kullanılması

• Açık Kaynak (Open source) — kaynakların herkesin kullanımına açılması

• …

• Veri madenciliği
• Grid hesaplama
• Bilişsel makinalar
• Nanoteknoloji için yazılımlar

Yazılımın değişimi

• Yeni hesaplama ortam veya teknolojilerine adapte olabilmelidir.
• Yeni ticari ihtiyaçlara göre güçlendirilmelidir.
• Diğer modern sistem ve veritabanlarıyla birlikte çalışabilmesi için geliştirilmelidir.
• Bir ağ ortamında kullanılabilmesi için yazılımın tekrar tasarımı yapılmalıdır.

Web Uygulamalarının Karakteristikleri - I

• Ağ yoğunlukludur: Bir web uygulaması ağda bulunur ve farklı istemci gruplarının ihtiyaçlarına hizmet eder.

• Uyumluluk (concurrency): Aynı anda çok fazla sayıda kullanıcı web uygulamasına erişebilir.

• Aşırı (öngörülemeyen) yük: Web uygulaması kullanıcılarının sayısı günden güne çok farklılık gösterebilir.

• Performans: Web uygulaması kullanıcısı çok beklememelidir. (müşteri kaybına yol açabilir)

• Mümkün olabilirlik: Popüler web uygulamalarına kullanıcılar 24/7/365 erişim yapabilmeyi isterler.

Web Uygulamalarının Karakteristikleri - II

• Veriye bağlıdır (data driven): Web uygulamalarının çoğunun esas fonksiyonu metin, grafik, ses ve video içeriğini kullanıcılara ulaştırmak için hipermedyanın kullanılmasıdır.

• İçeriğe duyarlıdır: Bir web uygulamasının kalitesinin tespitinde içeriği büyük önem taşır.

• Güvenlik:Bazı durumlarda web uygulamalarına erişen sayısını sınırlamak imkansız olabilir.

• Estetik: Web uygulamalarının inkar edilemez ilgi çekme şeklidir.

Yazılım Efsaneleri

• Seçilmiş efsaneler

• Eğer hedeflenen programın gerisinde kalırsak, programı yakalamak için daha fazla programcı istihdam ederiz.
• Program yazmak için amaçların ana hatlarının belirlenmesi yeterlidir – detaylar sonra dolabilir.
• Proje ihtiyaçları değişir fakat yazılım esnek olduğu için bu değişiklikleri kolaylıkla yazılımı yansıtabiliriz.
• Programı yazdığımızda ve çalışır hale getirdiğimizde işimiz biter.
• Yazılım mühendisliği bizi gereksiz dökümentasyona yönlendirir ve dolayısı ile sürekli olarak bizi yavaşlatır.

Genel Bir Çatı (Bakış)

• İletişim

• Muşterilerle sıkı işbirliği ihtiyaçların belirlenmesi ve bilgi toplanması için gereklidir.

• Planlama

• İş için bir planlanın oluşturulması. Takip edilecek teknik görevler, riskler, gereken kaynaklar, üreticilecek ürünler, ve plan.

• Modelleme

• Belirlenen ihtiyaçlara uygun olan tasarımın ve bu ihtiyaçların daha iyi anlaşılmasını sağlayacak modellerin müşteri ve programcı tarafından oluşturulmasıdır.

• Yapılış

• Kod üretiminin ve koddaki hataların tespiti için testlerin yapılması

• Kullanımı

• Yazılım kullanacak müşteriye ürünün teslimi ve kritiklerin alınması.

Yazılım Mühendisliği

• Gerçeklerden birkaçı;

• yazılım geliştirilmeden önce problemin anlaşılması için toplu bir çaba gösterilmelidir.
• tasarım çok önemli bir aktivitedir.

• Tanım

• Yazılım mühendisliği gerçek makineler üzerinde etkili bir şekilde çalışan güvenilir yazılımları ekonomik olarak bulmak için sağlam mühendislik prensiplerinin kullanılması ve düzenlenmesidir.

Yazılım Mühendisliği

• IEEE tanımı

• Yazılım mühendisliği: 1) Yazılımın geliştirilmesi, yönetilmesi ve bakımı için sistematik, disiplinli, ölçülebilir yaklaşımların uygulamasıdır, 2) 1’de tanımlanan yaklaşımların çalışılmasıdır.