Bütçenin hazırlama, uygulama, kontrol ve denetim sürecinde kamu idarelerine yeterli inisiyatif tanınmadığı
TBMM nin bütçe sürecinin özellikle denetim aşamasında etkin bir rol oynayamadığı
TBMM nin bütçe sürecinin özellikle denetim aşamasında etkin bir rol oynayamadığı
Varlıkları ve yükümlülükleri içeren muhasebe sisteminin bulunmayışı
Çağdaş kamu mali yönetim anlayışında hakim olan;
stratejik planlama,
çok yıllı bütçeleme,
performans esaslı bütçeleme,
hesap verebilirlik, mali saydamlık,
etkin mali kontrol ilkelerinin
sistemde yer almadığı.
Sayıştay’ın TBMM adına yaptığı denetimin Meclis raporları ile sonlanmadığı ve istisnai olarak sunulan raporlarında Mecliste görüşülmediği
Bütçe kapsamının genişlemesi
Hesap verilebilirlik ve mali saydamlık
Stratejik planlama
Performans esaslı ve çok yıllı bütçeleme
Tahakkuk esaslı muhasebe
İç kontrol
Uluslararası denetim standartlarına uygun dış denetim
Bütçe sınıflandırması uluslararası standartlarda yeniden tanımlanmış
Sisteme mahalli idareler ve sosyal güvenlik kuruluşları da dahil edilerek kapsam genişletilmiş
Bütçe’nin hazırlanması ve uygulanması çağdaş bütçeleme prensiplerine uygun olarak değiştirilmiş,
Mali yönetime orta vadeli bir perspektif kazandırılmış
Hesap verme sorumluluğu yasal temele oturtulmuş
Kamu mali yönetiminin saydamlığı iyileştirilmeye çalışılmış
Stratejik ve performansa dayalı yönetim modeli benimsenmiş
Girdilerin kontrolüne odaklanmış bir mali kontrol yapısı, risk yönetimine dayalı, çıktı ve sonuçlara odaklı bir iç kontrol modeline dönüştürülmüş
Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi
Madde XIV.- Tüm yurttaşların bizzat ya da temsilcileri aracılığı ile verginin gerekliliğini belirlemeğe, vergilemeyi serbestçe kabul etmeye, vergi gelirlerinin kullanılmasını gözlemeye ve verginin miktarını, matrahını, tahakkuk biçim ve süresini belirlemeye hakkı vardır.
Madde XV.- Toplum, her kamu görevlisinden, göreviyle ilgili hesap sorma hakkını haizdir.
Siyasi hesap verme sorumluluğu
Siyasi hesap verme sorumluluğu
Vatandaşa hesap verme
Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları
Bütçe hakkı (Bütçe ve Kesin hesap)
Sayıştay raporları yoluyla yürütmenin denetimi
Yönetsel hesap verme sorumluluğu
İdari hesap verme
Mali hesap verme
Performansa dayalı hesap verme
Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların,
Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanların,
kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak
elde edilmesinden,
kullanılmasından,
muhasebeleştirilmesinden,
raporlanmasından
kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından
sorumlu olmasını ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorunda olmasını ifade eder.
Bütçe Hakkının Parlamentolara Geçmesi
Bütçe Hakkının Parlamentolara Geçmesi
Bütçenin Denetlenmesi İhtiyacı
Parlamentonun Yapısal Sınırlılıkları
Uzman Bir Kuruluş Olarak SAYIŞTAY
Sayıştaylar, halkın ödediği vergilerin halk yararına kullanımını sağlamak için parlamentolar adına denetim yapmak üzere kurulmuşlardır.
Sayıştaylar, halkın ödediği vergilerin halk yararına kullanımını sağlamak için parlamentolar adına denetim yapmak üzere kurulmuşlardır.
İki tür Sayıştay örgütlenmesi mevcuttur.
Ofis Tipi Sayıştaylar (Anglo- Sakson)
Yargı Tipi Sayıştaylar (Kıta Avrupası)
Türk Sayıştayı, yargı tipi Sayıştay olarak kurulmuştur.
1862’de kuruldu
1862’de kuruldu
Anayasal bir kurumdur
Yargı modeli (Fransız uygulaması) kabul edilmiştir
İşlem tabanlı denetim üzerine odaklanır
Denetim sonuçları ağırlıklı olarak yargılama süreci içerisinde değerlendirilir
Hazırlanan performans denetim raporları sınırlı sayıda da olsa TBMM ye sunulur
Meclise Bütçe Kesin Hesabı ile ilgili Genel Uygunluk Bildirimi sunmakla yükümlüdür
Lima Deklarasyonu
Lima Deklarasyonu
INTOSAI Denetim Standartları
INTOSAI Denetim Standartlarına İlişkin Avrupa Uygulama Rehberleri
Avrupa Birliğine Aday Ülke Sayıştaylarına İlişkin Tavsiyeler
SIGMA’NIN Yüksek Denetim Kurumları Kıyaslama Listesi
Kanunun Amacı
Denetim Alanı
Teşkilat Yapılanması
Denetim Yaklaşımı
Sorumluluk Anlayışı
Yargılama Usulü
Sorumluların Hakları
Amaç
Amaç
Kamuda hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlık esasları çerçevesinde;
Kamu idarelerinin etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak çalışması,
Kamu kaynaklarının öngörülen amaç, hedef, kanunlar ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olarak elde edilmesi, muhafaza edilmesi ve kullanılmasına denetimler aracılığıyla destek sağlamaktır
Denetim Görevi
Denetim Görevi
Yargılama Görevi
Denetim Görevi
Denetim Görevi
Denetim görevi asıl olarak TBMM adına yapılır.
Denetim alanına tabi tüm idareler ve kaynak
kullanımları Sayıştay tarafından denetlenir ve
Denetim sonuçları Parlamentoya raporlanır.
Yargılama Görevi
Yargılama Görevi
Sayıştayın yargılama görevi sorumluların hesap ve işlemlerinin yasal düzenlemelere uygun olup olmadığına karar verilmesi şeklinde gerçekleşir.
Sayıştay’da denetçiler tarafından hazırlanan sorgular bunlara yapılan savunmalar yargılama dairelerinde yargı işlemine konu olur.
Temyiz, yargılamanın iadesi ve karar düzeltilmesi gibi kanun yolları vardır.
Kaynakların etkili ekonomik ve verimli kullanılmasının değerlendirilmesi
Mali tabloların şekil ve içerik açısından mali raporlama sistemine uygunluğu,
Mali tabloların şekil ve içerik açısından mali raporlama sistemine uygunluğu,
Mali tablolarda yer alan rakamların kuruma ilişkin tüm işlemleri içerecek şekilde doğru ve güvenilir olduğu,
Kuruma tahsis edilen kamu kaynaklarının yasama organınca öngörülen amaçlara ve hizmetlere harcandığı,
Hesap ve işlemlerinin kanun, tüzük ve yönetmeliklere uygun olarak yapıldığı
Mali tabloların denetlenen kurumun mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bir biçimde gösterip göstermediği konusunda denetim görüşü oluşturmak için mali tabloların bir bütün olarak, hata veya yolsuzluk nedeniyle önemli hata içermediğine ilişkin makul güvence elde etmek
Mali tabloların denetlenen kurumun mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bir biçimde gösterip göstermediği konusunda denetim görüşü oluşturmak için mali tabloların bir bütün olarak, hata veya yolsuzluk nedeniyle önemli hata içermediğine ilişkin makul güvence elde etmek
Bir kurumun mali tablolarına ilişkin güvence temel olarak iki yolla elde edilir:
İç kontrollerden (kontrol güvencesi)
Hesap ve işlemlerin incelenmesinden (maddi doğruluk güvencesi)
Varlık ve Kaynak Hesaplarına/Bilançoya İlişkin Denetim Hedefleri (Tamlık, Aidiyet, Değerleme, Mevcudiyet, Uygunluk, Sınıflandırma)
Mali Tabloların Sunumuna ve Dipnotlarına İlişkin Denetim Hedefleri (Gerçekleşme, Tamlık, Sınıflandırma ve Anlaşılırlık, Uygunluk, Doğruluk ve Değerleme)
6085 sayılı Kanun’un 36. Maddesi’ne göre performans denetimi:
“hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergelerle ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi suretiyle gerçekleştirilir”.
Yine Kanunun 7 ve 35. maddelerine göre Sayıştay kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını denetleyip denetim sonuçlarını Parlamentoya raporlamakla yükümlüdür.
Performans denetimi raporları hesap verme sorumluluğunun etkin işlemesini sağlamanın yanı sıra program bütçe sistematiği çerçevesinde kurumların performans yönetimi süreçlerinin iyileştirilmesine de önemli katkıda bulunacaktır.
Stratejik plan
Performans programı
Performans esaslı bütçe
Bütçe uygulamaları
Faaliyet raporları
Sayıştay değerlendirmesi
Performans Bilgisinin İçeriği
Ölçülebilirlik
İlgililik
İyi tanımlanma
Tutarlılık
Doğrulanabilirlik
Geçerlilik
Veri kayıt sistemlerinin doğrulanması
Performans bilgisini denetlerken Sayıştayın üç temel hedefi vardır:
Kamu idarelerinin, 5018 sayılı Kanunda belirlenen performans yönetim süreçlerini hayata geçirmeleri ve performans bilgisini doğru biçimde Faaliyet Raporları’nda göstermelerini sağlamak
Raporlanan bilgilerin yararlılığına ve kalitesine katkıda bulunmak
Kamu kurumlarının performans hedefleri ve göstergeleri açısından kaydettikleri ilerlemeyi izlemek ve raporlamak için sağlam veri kayıt sistemleri kullandığı konusunda TBMM’ye ve kamuoyuna güvence vermek.
Yapılmak istenen
Üretilen ve sunulan mal ve hizmetlerin kalitesinin geliştirilmesi
Hesap verebilirliğin sağlanması
Kamu idarelerinin iç kontrol ve performans yönetim süreçlerinin geliştirilmesine ilişkin yapıcı öneriler sunulması
Politika oluşturma, planlama ve bütçeleme süreçlerine katkı sağlanması
Mal ve hizmetlerin bölüşümün de ve onlara erişimde adaletin sağlanması
Genel Uygunluk Bildirimi
Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu
- Mali Denetim Sonuçları
- Performans Denetimi Sonuçları
Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu
Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu
KİT raporları
VET Raporları
Diğer raporlar
İşlem tabanlı yerine sistem tabanlı bir denetim
İşlem tabanlı yerine sistem tabanlı bir denetim
Esas olarak Parlamentoya ve Mahalli İdare Meclislerine rapor sunmayı benimseyen bir yapı
Cezalandırmayı değil yol göstermeyi hedeflemek
İyi uygulamaları teşvik etmek ve raporlamak
Kamu idarelerinin performansını değerlendirmek
İdarelerle arasına engeller değil köprüler kurmak
İdarelerle arasına engeller değil köprüler kurmak
Kamuda hesap verebilirliği ve saydamlığı teşvik etmek
Planlama,uygulama, koordine etme ve denetlemeden oluşan döngüsel bütünün ayrık değil bütünleşik bir parçası olmak
Kapalı değil saydam bir kurum olmak sivil toplum ve kamu idareleri ile sürekli diyalog kurmak
Sadece girdilere değil çıktılara, sonuçlara ve etkilere odaklanmak
Hesap verebilirliğin ve saydamlığın yerleşmesine ve gelişmesine katkı sağlayarak iyi yönetişimi desteklemek
Verimli etkin ve ekonomik yönetim uygulamalarını teşvik etmek
Sadece girdilere değil çıktılara sonuçlara ve etkilere de odaklanmak
Sadece girdilere değil çıktılara sonuçlara ve etkilere de odaklanmak
Harcanan her bir kuruşun vatandaşın parası olduğunu unutmamak
Hesap vermek ve saydam olmak
Amaçların ve hedeflerin bireysel-kurumsal değil toplumsal olduğunu bilmek
Etkin bir iç kontrol sistemi kurmak ve bunu geliştirerek çalıştırmak
Sadece mali hedefleri değil performans hedeflerini benimsemek
Kaynakları etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde etmek ve kullanmak
Kamuoyu, Parlamento ve Sayıştayla sürekli diyalog kurmak
Bütün mali işlemleri muhasebeleştirilmek ve raporlamak
Faaliyet karar ve her türlü işlemi stratejik amaç ve hedeflerle uyum içinde yürütmek
Hesap yargılaması: Kanunlarla belirlenen sorumluların hesap ve işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığının yargılama yoluyla kesin hükme bağlanmasını ve bununla ilgili kanun yollarını ifade eder.
Yargılama usulüne ve kanun yollarına ilişkin Sayıştay Kanununda hüküm bulunmayan hallerde 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
(12/01/2011 tarih ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 1 Ekim 2011 de yürürlüğe girdi.)
Hukuki dinlenilme hakkı (6100 sy.HMK- 1 Ekim 2011)
MADDE 27- (1) Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.
(2) Bu hak;
a) Yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını,
b) Açıklama ve ispat hakkını,
c) Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini,
içerir.
Fer’i müdahil (6100 sy.HMK- 1 Ekim 2011)
MADDE 66- (1) Üçüncü kişi, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer’î müdahil olarak davada yer alabilir.
Hukukî dinlenilme hakkı, Anayasanın 36 ncı maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ncı maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur.
Hukukî dinlenilme hakkı, Anayasanın 36 ncı maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ncı maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur.
Yargılama süjelerinin, yargılamada şeklen yer almaları dışında, tam olarak bilgi sahibi olmaları, kendilerini ilgilendiren yargılama konusunda açıklama ve ispat haklarını tam ve eşit olarak kullanmaları ve yargı organlarının da bu açıklamaları dikkate alarak gereği gibi değerlendirme yapıp karar vermesi gereklidir.
Bu hak, yargılamanın tarafları dışında, müdahiller ve yargılama konusu ile ilgili olanları da kapsamına almaktadır.
Bu hakkın ikinci unsuru, açıklama ve ispat hakkıdır. Taraflar, yargılamayla ilgili açıklamada bulunma, bu çerçevede iddia ve savunmalarını ileri sürme ve ispat etme hakkına sahiptirler. Her iki taraf da bu haktan eşit şekilde yararlanırlar. Bu durum “silahların eşitliği ilkesi” olarak da ifade edilmektedir.
ANAYASA
Hak arama hürriyeti
MADDE 36- (Değişik: 3/10/2001-4709/14 md.) Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.
İNSAN HAKLARI VE TEMEL ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMASINAİLİŞKİN SÖZLEŞME(AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ)
İNSAN HAKLARI VE TEMEL ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMASINAİLİŞKİN SÖZLEŞME(AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ)
Madde 6Adil yargılanma hakkı
1. Herkes, gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili nizalar, gerek cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açık olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir.
2. Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayılır.
(AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ)
(AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ)
Madde 6Adil yargılanma hakkı
3. Her sanık en azından aşağıdaki haklara sahiptir: a) Kendisine yöneltilen suçlamanın niteliği ve nedeninden en kısa zamanda, anladığı bir dille ve ayrıntılı olarak haberdar edilmek; b) Savunmasını hazırlamak için gerekli zamana ve kolaylıklara sahip olmak; c) Kendi kendini savunmak veya kendi seçeceği bir savunmacının yardımından yararlanmak ve eğer savunmacı tutmak için mali olanaklardan yoksun bulunuyor ve adaletin selameti gerektiriyorsa, mahkemece görevlendirilecek bir avukatın para ödemeksizin yardımından yararlanabilmek; d) İddia tanıklarını sorguya çekmek veya çektirmek, savunma tanıklarının da iddia tanıklarıyla aynı koşullar altında çağırılmasının ve dinlenmesinin sağlanmasını istemek;
Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli olarak elde edilmesi ve kullanılmasından,
Bütün faaliyet ve işlemlerin usulüne uygun olarak muhasebeleştirilmesinden ve raporlanmasından,
İdarelerinin tüm faaliyet ve işlemlerinin Kanunlara, kalkınma planlarına, stratejik planlara, performans programlarına, bütçelere ve ilgili diğer yasal düzenlemelere uygun olarak yürütülmesinden,
İdarelerinde etkin bir iç kontrol sisteminin kurulup işletilmesinden,
İşlerin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yaptırılması, ödemelerin yapılması ve tüm bu işlemlerin belgelendirilmesinden,
Elektronik ortamda oluşturulan verilerin ve bilgilerin doğruluğundan,
Gelirlerin tarh, tahakkuk ve tahsiline ilişkin işlemlerin yasal düzenlemelere uygun olarak zamanında ve eksiksiz olarak gerçekleştirilmesinden,
Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali külfet getirilmesinden,
Taşınır ve taşınmazların yasal düzenlemelere uygun olarak elde edilmesi, yönetilmesi, kaydedilmesi, muhafaza edilmesi ve kullanılması veya elden çıkarılmasından,
İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan veya rayiç bedelden daha yüksek bedelle alım yapılarak fazla veya yersiz ödemede bulunulmasından,
Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılmasından,
Mevzuata aykırı veya mevzuatta öngörülmeyen ödemelerin yapılmasından,
sorumludur. (Sayıştay Denetim Yönetmeliği/11)
Kamu zararı ile ilgili olarak;
Sayıştay yargılamasında sorumlu kamu görevlisi olan kişilerdir.
Kontrol, denetim veya inceleme ile adlî, idarî veya askerî yargılamada sorumlu kamu görevlisi yanında diğer ilgililer olabilir. (kendisine ödeme yapılan kişiler)
Yargılamaya esas raporlar hakkında sorumlular duruşma talebinde bulunabilirler. Sorumlular bu taleplerini denetçi sorguları üzerine düzenleyecekleri savunmalarında belirtirler.
Ahizler duruşmaya fer’i müdahil olarak katılma isteklerini, bir dilekçe ile Sayıştay’a bildirirler. Ahizler yargılamayı yapan dairenin bu başvuruyu kabul etmesi halinde duruşmaya katılarak açıklamalarını yaparlar.
(Sayıştay Daireleri Çalışma Yönetmeliği/10)
Sayıştay yargılamasına
Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri görevlileri
tabidir.
Üst Yönetici
Harcama Yetkilisi
Gerçekleştirme görevlileri
Muhasebe Yetkilisi
Gelir toplamakla görevlendirilenler
Bağış ve yardımları kullanmakla görevlendirilenler
Mal yönetim görevlileri
Yetkisiz tahsil ve ödeme yapanlar
Üst Yönetici
Üst Yönetici
İdarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından,
Sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden,
Malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve 5018 sayılı Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden sorumludurlar.
Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.
Üst yönetici
Üst yönetici
İdare faaliyet raporu hazırlamak üst yöneticinin görevidir.
Yeterli ve etkili bir kontrol sisteminin oluşturulabilmesi için; mesleki değerlere ve dürüst yönetim anlayışına sahip olunması, malî yetki ve sorumlulukların bilgili ve yeterli yöneticilerle personele verilmesi, belirlenmiş standartlara uyulmasının sağlanması, mevzuata aykırı faaliyetlerin önlenmesi ve kapsamlı bir yönetim anlayışı ile uygun bir çalışma ortamının ve saydamlığın sağlanması bakımından üst yöneticiler tarafından görev, yetki ve sorumluluklar göz önünde bulundurulmak suretiyle gerekli önlemler alınır.
Üst yönetici
Üst yönetici
Türkiye Büyük Millet Meclisine kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasına ilişkin olarak ilgili bakanla birlikte hesap vermek yeni Sayıştay denetim sistemindeki en önemli unsurdur.
Sayıştay tarafından hazırlanan düzenlilik ve performans denetim raporlarına cevap vermek üst yöneticinin sorumluluğundadır.
Sayıştaya hesapların verilmesinden muhasebe yetkilisi ile birlikte sorumludur.
Üst yöneticilerin özel Kanunlardan doğan Sayıştay tarafından kesin hükme bağlanacak mali sorumlulukları olabileceği gibi, münferit bir olayda sorumluluklarına hükmedilmeleri de gerekebilir.
Üst yönetici
Üst yönetici
İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI
Üst yönetici olarak yetkim dahilinde;
Bu raporda yer alan bilgilerin güvenilir, tam ve doğru olduğunu beyan ederim.
Bu raporda açıklanan faaliyetler için bütçe ile tahsis edilmiş kaynakların, planlanmış amaçlar doğrultusunda ve iyi mali yönetim ilkelerine uygun olarak kullanıldığını ve iç kontrol sisteminin işlemlerin yasallık ve düzenliliğine ilişkin yeterli güvenceyi sağladığını bildiririm.
Bu güvence, üst yönetici olarak sahip olduğum bilgi ve değerlendirmeler, iç kontroller, iç denetçi raporları ile Sayıştay raporları gibi bilgim dahilindeki hususlara dayanmaktadır.
Burada raporlanmayan, idarenin menfaatlerine zarar veren herhangi bir husus hakkında bilgim olmadığını beyan ederim.
Harcama yetkilisi
Harcama yetkilisi
Harcama yetkilileri, harcama talimatlarının
Bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından,
Ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve
5018 sayılı Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumludur.
Birim faaliyet raporlarını hazırlamak
Giderlerin gerçekleştirilmesini sağlamak
Harcama yetkilisi
Harcama yetkilisi
Harcama yetkilileri taşınırların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak edinilmesinden, kullanılmasından, kontrolünden, kayıtlarının bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasını sağlamaktan ve taşınır yönetim hesabını ilgili mercilere göndermekten sorumludur. Harcama yetkilileri taşınır kayıtlarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tutulması ve taşınır yönetim hesabının ilgili mercilere gönderilmesi sorumluluğunu taşınır kayıt ve kontrol yetkilileri aracılığıyla yerine getirir.
Harcama yetkilileri, taşınırlara ilişkin işlem ve kayıtların usule uygun olarak yapılıp yapılmadığını kontrol etmeye veya ettirmeye; kasıt, kusur veya ihmal sonucu kırılan, bozulan veya kaybolan taşınırların ilgililerden tazmini için gerekli işlemleri yapmaya veya yaptırmaya yetkilidir.
Taşınır yönetim hesabını Sayıştaya vermek
Harcama yetkilisi
Harcama yetkilisi
İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI
Harcama yetkilisi olarak yetkim dahilinde;
Bu raporda yer alan bilgilerin güvenilir, tam ve doğru olduğunu beyan ederim.
Bu raporda açıklanan faaliyetler için idare bütçesinden harcama birimimize tahsis edilmiş kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanıldığını, görev ve yetki alanım çerçevesinde iç kontrol sisteminin idari ve mali kararlar ile bunlara ilişkin işlemlerin yasallık ve düzenliliği hususunda yeterli güvenceyi sağladığını ve harcama birimimizde süreç kontrolünün etkin olarak uygulandığını bildiririm.
Bu güvence, harcama yetkilisi olarak sahip olduğum bilgi ve değerlendirmeler, iç kontroller, iç denetçi raporları ile Sayıştay raporları gibi bilgim dahilindeki hususlara dayanmaktadır.
Burada raporlanmayan, idarenin menfaatlerine zarar veren herhangi bir husus hakkında bilgim olmadığını beyan ederim.
Gerçekleştirme görevlileri
Harcama talimatı üzerine;
İşin yaptırılması,
Mal veya hizmetin alınması,
Teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi
Ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması
görevlerini yürütürler ve bu iş ve işlemlerden sorumludurlar.
(Elektronik ortamda oluşturulan ortak bir veri tabanından yararlanmak suretiyle yapılacak harcamalarda, veri giriş işlemleri gerçekleştirme görevi sayılacaktır.)
Muhasebe yetkilisi
Gelirlerin tahsilinden
Giderlerin hak sahiplerine ödenmesinden
Para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesinden
Diğer tüm mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanmasından
Muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından
Sorumludur.
Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır. (5018/71)
Kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır. (5018/71)
Alınmamış para, mal ve değerleri alınmış;
Alınmamış para, mal ve değerleri alınmış;
Sağlanmamış hizmetleri sağlanmış;
Yapılmamış inşaat, onarım ve üretimi yapılmış veya bitmiş gibi gösteren
gerçek dışı belge düzenlemek suretiyle kamu kaynağında bir artışa engel veya bir eksilmeye neden olanlar ile bu gibi kanıtlayıcı belgeleri bilerek düzenlemiş, imzalamış veya onaylamış bulunanlar hakkında
Türk Ceza Kanunu veya diğer kanunların bu fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.
Para Cezası Uygulaması
Para Cezası Uygulaması
Konusu suç teşkil eden kamu zararına sebep olanlara her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemelerin iki katı tutarına kadar para cezası verilir.
Para cezası, üst yönetici (rektör) tarafından verilir.
Para cezaları, karar verilmesini izleyen ay başından başlamak üzere ve herhangi bir hüküm almaya gerek kalmaksızın; ilgililerine yapılan her türlü aylık, ödenek, zam, tazminat dahil bir aylık net ödemelerin dörtte biri oranında kesilerek tahsil olunur.
5237 sayılı Yasa’nın 257’nci maddesindeki suçun oluşabilmesi için, kurala aykırı davranış yanında, bu davranış nedeniyle,
Kişilerin mağduriyetine,
Kamunun zararına neden olunması,
Kişilere haksız bir kazanç sağlaması,
gerekmektedir. Bu sonuçları doğurmayan kurala aykırı davranışlar, suç kapsamında değerlendirilemez.
Kamu zararı;
Kontrol, denetim veya inceleme,
Sayıştay’ca kesin hükme bağlama,
Adlî, idarî veya askerî yargılama,
sonucunda tespit edilir.
Kontrol,
Denetim,
İnceleme
Sonucunda tespit edilerek kamu idarelerine bildirilen kamu zararlarına ilişkin belgelerde yer alan hususlar;
Üst yöneticiye (rektöre) sunulur.
Üst yönetici ilgili harcama yetkilisinin görüşünü alır.
Üst yönetici harcama yetkilisinin görüşünü de aldıktan sonra bir değerlendirme yapar.
Üst yönetici tarafından yapılan değerlendirme sonuçları kamu zararı dosyasına konulur.
(Yönetmelik Madde-7)
Sayıştay’ca kesin hükme bağlama,
Adlî, idarî veya askerî yargılama,
Sonucunda tespit edilen kamu zararlarının üst yönetici tarafından değerlendirme imkânı bulunmamaktadır.
Sayıştay ilamı ya da bir mahkeme kararına dayalı kamu zararının takip ve tahsili gerekmektedir.
Sorumlular; mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri ile illiyet bağı kurularak oluşturulan ilamda yer alan kamu zararından tek başlarına veya birlikte tazmin ile yükümlüdür. (6085/7)
Kusur, bir kimsenin hukuk düzeni tarafından tasvip edilmeyen ve uygun bulunmayan davranış biçimidir.
Kusur, bir kimsenin hukuk düzeni tarafından tasvip edilmeyen ve uygun bulunmayan davranış biçimidir.
Kasıt ve ihmal kusurun derecelerini oluşturmaktadır.
Kasıt, mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemin
zararlı sonuçlarını bilerek ve isteyerek hareket edilmesi halidir.
İhmal, kamu görevlilerinin sorumlu oldukları işlere gerekli özeni göstermemeleri veya işleri savsaklamalarıdır.
(5018/71)
(5018/71)
İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,
İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,
Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili mevzuatında belirtilen ya da mevzuatında öngörülen karar, onay, sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili mevzuatında belirtilen ya da mevzuatında öngörülen karar, onay, sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
İlgili mevzuatında öngörülen haller dışında, iş yaptırılmadan, mal veya hizmet alınmadan önce ödeme yapılması,
Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
İlgili mevzuatı gereğince görevlendirilen komisyon veya kişilerce rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması,
Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi, yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması,
İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi,
Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,
Fazla Ödeme
Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili mevzuatında belirtilen ya da mevzuatında öngörülen karar, onay, sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,
Örnek : 1000 TL bedel karşılığı yaptırılan iş için 1200 TL ödeme yapılması
Peşin ödeme
İlgili mevzuatında öngörülen haller dışında, iş yaptırılmadan, mal veya hizmet alınmadan önce ödeme yapılması,
Örnek : 1000 TL bedel karşılığı alınan bilgisayar için ödeme peşin olarak yapılıyor ve mal 2 ay sonra teslim ediliyor.
Transferlerde fazla ve yersiz ödeme
Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,
Örnek : 1000 TL olarak aktarılması gereken hususta 1500 TL aktarım yapılıyor
veya
Aktarım yapılmaması gereken bir kişiye aktarımda bulunuluyor
Yüksek rayiç
İlgili mevzuatı gereğince görevlendirilen komisyon veya kişilerce rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması,
Örnek : Basit bir araştırma sonucunda 1000 TL bedel karşılığı alınabileceği tespit edilebilen bir mal 2000 TL ye alınıyor.
Malların idaresi
Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi, yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
Örnek : Belediyeye ait bir taşınmaz ihalesiz olarak düşük bir bedelle kiraya verilmiştir.
veya
Kullanım ömrü dolmadan ve herhangi bir teknik gereklilik olmadan bir mal hurdaya ayrılarak elden çıkarılmıştır.
Taşınırlara verilen zarar
Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması,
Örnek : Kendisine bir taşınır teslim edilen görevli taşınırı kırmıştır.
Gelir işlemleri
İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
Örnek : Kanalizasyon katılım payı ilgili hukuki düzenlemelere aykırı olarak eksik hesaplanmıştır.
Veya
Tahsil edilmesi gereken ÇTV hiç tahsil edilmemiştir.
Mali külfet
Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi,
Örnek : Belediyeye ait araçların zorunlu mali sorumluluk sigortaları yapılmamış ve bununla ilgili belediye mali külfete katlanmak zorunda kalmıştır.
Veya
İller Bankasına ödenmesi gereken borç vadesinde ödenmeyerek ek faiz ödenmek durumu oluşmuştur.
Yersiz ödeme
Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,
Örnek : Belediye ya ait binek araçlara kasko yaptırılarak bedeli belediye bütçesinden ödenmiştir.
6085 sayılı yeni Sayıştay Kanunu Türk Kamu Mali Yönetimine çağdaş denetim ve adil hesap yargılaması anlayışı getirmiştir.
Sayıştaya Parlamento, diğer kamu idareleri ve toplumun her kesimi ile diyalog ve işbirliği içerisinde görevlerini yapma anlayışını benimseyip hayata geçirme görevi düşmektedir.
Kamu idareleri ve görevlilerinin de yeni Kamu Mali Yönetim anlayışına uygun olarak hesap verebilir, saydam ve katılımcı bir yaklaşımla kamu kaynaklarını elde etmesi ve kullanması gerekmektedir.
Gören göz gerçekten görür ise;
Sistemin vazgeçilmez bir unsuru olur
Etkin olur
Faydalı olur
Gerçekten gören göz olursa;
Daha hesap verebilir ve saydam bir kamu mali yönetim yapısı oluşur