4. Yapı Sektöründeki Faaliyetler Ve Tehlikeleri Ve Risk Değerlendirmesi Çalışmaları
Tablo 7 : Şantiyelerdeki Faaliyetler ve Tehlikeler
Faaliyet
|
Alt Faaliyet
|
No
|
Tehlike
|
G
E
N
E
L
G
E
N
E
L
G
E
N
E
L
G
E
N
E
L
|
Araç Hareketleri
|
1
|
Toz emisyonu
|
Araç Hareketleri
|
2
|
Trafik kazası
|
Aydınlatma Yetersizliği
|
3
|
Takılma, düşme
|
Aydınlatma Yetersizliği
|
4
|
El ayak sıkışması
|
Aydınlatma Yetersizliği
|
5
|
Kesik
|
Malzeme istifleme
|
6
|
Takılma, düşme,sıkışma
|
Malzeme istifleme
|
7
|
Malzeme düşmesi
|
Deprem
|
8
|
Panik, bina çökmesi, eşya düşmesi, yangın, sıkışma, elektrik kesintisi
|
Kar
|
9
|
Soğuk çarpması
|
10
|
Kayma, düşme
|
Fırtına
|
11
|
Kayma, düşme, malzeme düşmesi
|
Sel
|
12
|
Boğulma
|
Yıldırım
|
13
|
Çarpılma
|
Sabotaj, Hırsızlık,
Kavga
|
14
|
Patlama, Silahlı\Bombalı saldırı, Darp
|
Jeneratör çalışması
|
15
|
Yangın
|
16
|
Elektrik çarpması
|
Yaya Yolları Kullanımı
|
17
|
Tertipsizlik, düzensizlik (takılma, düşme)
|
Çalışma alanlarında uyarıcı işaret ve levhaların bulunmaması
|
18
|
Tehlikeli bölgelere girilmesi
|
İşe giriş eğitimleri olmayan kişilerin sahada bulunması
|
19
|
Eğitimsiz işçilerin sahada bulunması
|
İlk yardım sertifikalı personel bulunmaması
|
20
|
Acil durumlara müdahale edememe
|
Psikolojik sorunlar
|
21
|
Kişinin kendine zarar vermesi
|
İş yapım esnasında sohbet edilmesi,işe odaklanılmaması
|
22
|
İş kazalarının yaşanması
|
Planlamadan Kaynaklı İmalat Gecikmesi
|
23
|
Mesai saatlerinde artış, yoğuş iş temposu, iş imalatlarının risk etkileşimde artış
|
SEÇ sorumlularının olmaması
|
24
|
İş güvenliği tedbirlerinin belirlenememesi
|
Satınalma Kaynaklı Malzeme Gecikmesi
|
25
|
Malzeme ile ilintili riskler
|
Sigara İçmek
|
26
|
Yangın, Sigara dumanına maruz kalma
|
Blok içersinde ve saha bölgesinde ateş yakılması
|
27
|
Yangın
|
Şantiye sahasında kontrolsüz ateş yakılması
|
28
|
Yangın
|
Giriş-çıkış
|
29
|
Takılma, düşme
|
30
|
Yetersiz aydınlatma
|
Reflektörlü yelek kullanmayan işçiler
|
31
|
Kişilerde farkındalığın azalması
|
Baret kullanılmaması
|
32
|
Başa darbe alınması
|
İş ayakkabısı kullanılmaması yada standartlara uygun olmayan iş ayakkabı kullanılması
|
33
|
Ayağa sivri cisim girmesi, ezilme, kesik
|
Uygunsuz iskele (sabit-hareketli iskele) üzerinde çalışılması
|
34
|
Yüksekten düşme
|
Yüksekte çalışmalarda Emniyet kemeri kullanmamak
|
35
|
Yüksekten düşme
|
Uygunsuz platform ve strafor üzerinde çalışma
|
36
|
Yüksekten düşme
|
Gürültülü çalışmalarda,ortamlarda kulak tıkacı kullanmamak
|
37
|
Kulağın zarar görmesi
|
Makina ve ekipmanların peryodik kontrollerinin yapılmaması
|
38
|
Makinanın devrilmesi
|
39
|
Elektrik çarpması
|
40
|
Çalışanlara Çarpma
|
41
|
Yangın
|
Kompresör gibi kırıcı makinaların kullanımı
|
42
|
Elektrik çarpması
|
43
|
Göze cisim kaçması
|
44
|
Gürültu
|
45
|
Yangın
|
46
|
Patlama
|
47
|
Toz
|
Kırım yapılan bölgenin emniyete alınmamış olması
|
48
|
Malzemenin çalışanların üzerine düşmesi
|
İş gözlüğü kullanmamak
|
49
|
Göze cisim girmesi
|
Toz maskesi kullanılmaması
|
50
|
Vücudun tozu soluması
|
CE-EN sertifikası olmayan kişisel koruyucu donanımların sahada kullanılması
|
51
|
KKD’lerin tam bir koruyuculuk özelliğinin olmaması
|
İşaretçi ve sapancı olmadan vincin yönlendirmesi,malzeme aktarımı
|
52
|
Malzemenin düşmesi
|
İşaretçi ve sapancı olmadan vincin yönlendirmesi,malzeme aktarımı
|
53
|
Malzemenin çalışanların üzerine düşmesi
|
Sahada ahşap merdiven kullanımı
|
54
|
Merdiven devrilmesi,yüksekten düşme
|
Elektrik kablolarının kullanımı
|
55
|
Elektrik kaçağı,elektrik çarpması
|
56
|
Yangın
|
Elektrik panoların kullanımı
|
57
|
Elektrik kaçağı,elektrik çarpması
|
58
|
Yangın
|
Fiş-priz kullanımı
|
59
|
Elektrik kaçağı,elektrik çarpması
|
60
|
Yangın
|
Topraklama
|
61
|
Elektrik çarpması
|
Kablo dağınıklığı
|
62
|
Kablolara takılıp düşme
|
Sahadaki projektörlerin uygunsuz olması (kırık cam,kablosu çıkmış vs.)
|
63
|
Elektrik çarpması
|
Sahadaki projektörlerin yerde bulunması,askıya alınmaması
|
64
|
Elektrik çarpması
|
Kabloların su içinden geçmesi
|
65
|
Elektrik çarpması
|
Sahada Elektrikli el aletlerinde renk kodlaması olmaması;peryodik kontrollerinin yapılmamış olması
|
66
|
Sahada uygunsuz el aletlerinin kullanımı;elektrik çarpması
|
Muhafazasız el aletlerinin kullanımı
|
67
|
Kesik
|
68
|
Göze cisim girmesi
|
Boşluklar (şaftlar)
|
69
|
Boşluklardan insan ve malzeme düşmesi
|
İş bitiminde şaft boşluklarının açık bırakılması
|
70
|
Boşluklardan insan ve malzeme düşmesi
|
Demir ızgaralarla yapılmış şaft boşluğu üzerinde malzeme bırakılması
|
71
|
Güvenlik ızgaralarının zarar görmesi:malzeme düşmesi;çalışanların üzerine malzeme düşmesi
|
Güvenlik ağlarının üzerinde malzeme bırakılması
|
72
|
Ağın işlevini kaybetmesi
|
Güvenlik ağlarının profillerinin hasarlı olması
|
73
|
Güvenlik ağının işlevini yitirmesi
|
Korkulukların tahrip edilmesi
|
74
|
Yüksekten düşme
|
Temizlik, Malzeme Atımı
|
75
|
Kayma, Düşme, Malzeme düşmesi
|
Çöp tahliye sistemi koruge boruların tıkanması
|
76
|
Patlama
|
Malzeme taşıma
|
77
|
Malzemenin kayması,çarpması,düşmesi
|
Sepet kullanımı
|
78
|
Malzeme sepetinden malzeme düşmesi.
|
79
|
Malzeme sepetinde çalışırken düşme
|
Tek sıra korkulukların olması ve sağlam monte edilmemesi
|
80
|
Yüksekten düşme
|
Halat-sapan-zincirler
|
81
|
Kaldırma işinde halat-sapan kopması
|
Genel
|
82
|
Blokların altında çalışırken malzeme düşmesi
|
Yüksekte çalışmalarda korkuluğu olmayan yerlerde yaşam halatı kullanılmaması
|
83
|
Yüksekten düşme
|
İşaretçilerin kullandıkları telsiz frekanslarının başka frekanslarla çakışması
|
84
|
İletişim karmaşıklığı
|
Acil durum müdahalesi için yürüyüş yollarının yeterli genişlikte olmaması
|
85
|
Acil durumda zamanında erişimin engellenmesi
|
Oksijen Tüpünün alev geri tepme valfinin olmaması
|
86
|
Patlama,yangın
|
Oksijen Tüpünün Yağlı Elle Kullanılması
|
87
|
Patlama,yangın
|
Oksijen tüplerinin sahada gelişi güzel bırakılması
|
88
|
Tüpün devrilmesi,patlama,yangın
|
Tüplerin arabasız taşınması
|
89
|
Patlama,yangın
|
Kazı işleri
|
90
|
Kazı imalatlarında doğal gaz hattının zedelenmesi
|
Kazı işleri
|
91
|
Kazı alanına düşme
|
Kazı işleri yüzünden yürüme yollarının kapanması
|
92
|
Acil çıkışların kapanması
|
Ofislerde klima kullanımı
|
93
|
Soğuk çarpması
|
Ofis çalışmalarında uzun süre bilgisayar kullanılması.
|
94
|
Fizyolojik yorgunluk,
Göz yorgunluğu
|
Güvenlik
|
95
|
Şantiyeye dışarıdan insanların girişi;iş kazalarının yaşanması
|
Temizlik
|
96
|
El yıkama-mikrobik hastalıklar
|
Yangın tüplerinin olmaması yada boş olması
|
97
|
Yangın
|
Yangın söndürme ekipmanlarının amaç dışı kullanılması
|
98
|
Acil bir duruma müdahale edilememesi;yangın
|
D
E
P
O
|
Yanıcı, patlayıcı ve kimyasal depolama
|
1
|
Yangın
|
Yanıcı, patlayıcı ve kimyasal depolama
|
2
|
Zehirlenme
|
Yanıcı, patlayıcı ve kimyasal depolama
|
3
|
Cilde Temas
|
Malzemelerin istiflenmesi
|
4
|
Malzemenin düşmesi
|
Malzemelerin istiflenmesi
|
5
|
Malzemenin insanların üzerine düşmesi
|
Malzemelerin istiflenmesi
|
6
|
Takılma- Düşme
|
Yangın tüplerinin olmaması
|
7
|
Yangına müdahale edememe;yangın
|
Depo içi elle malzeme taşınması.
|
8
|
Raftan malzeme düşmesi (el ve ayağa)
|
Depo içi elle malzeme taşınması.
|
9
|
Rafların devrilmesi
|
Depo içi elle malzeme taşınması.
|
10
|
El ve
ayağın sıkışması, kesilmesi
|
Depo içi elle malzeme taşınması.
|
11
|
Ağır kaldırma
|
Forklift kullanımı
|
12
|
Forkliftten düşme
|
Forklift kullanımı
|
13
|
Çalışana çarpma
|
Forklift kullanımı
|
14
|
Malzeme devrilmesi
|
Forklift kullanımı
|
15
|
Forkliftin devrilmesi
|
Genel çalışma
|
16
|
Takılma
|
Genel çalışma
|
17
|
Düşme
|
Genel çalışma
|
18
|
Çarpma
|
Genel çalışma
|
19
|
Elektrik çarpması
|
Genel çalışma
|
20
|
Taşınan malzemenin bağlanmaması
|
Y
E
M
E
K
H
A
N
E
|
Yemekhane girişinde el-yüz yıkama yerlerinin olmaması
|
1
|
Mikrobik hastalıklar
|
Kesici alet kullanımı
|
2
|
Kesik
|
Ortamın sıcaklığı, havalandırılmaması
|
3
|
Bayılma
|
Malzeme taşınması
|
4
|
Takılıp düşme
|
Malzeme taşınması
|
5
|
Malzemeyi düşürme
|
Yemeklerin Dışarıdan Getirilmesi
|
6
|
İşçilerin zehirlenmesi
|
Yemeklerin Dışarıdan Getirilmesi
|
7
|
Yemeklerin hastalık bulaştırması
|
Yemek kablarının tam temizlenememesi
|
8
|
Kaplarda kalan deterjan kalıntılarının vücutta zamanla birikerek kansere neden olması
|
Ortak Malzeme Kullanma
|
9
|
Tükrük ve ağız yoluyla geçen mikropların işçilerin birbirlerine bulaşması
|
Ortak Malzeme Kullanma
|
10
|
Kirli elle tutulan ekmeklerin hastalık yapması
|
Risk Değerlendirmesinin Amacı nedir? Risk değerlendirmesi iş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi içinde yer alan çok önemli bir bölümdür. Dahası, yönetim sisteminin bel kemiğini oluşturmaktadır. Risk değerlendirilmesinde temel amacın ne olduğunu açıklamak için neden risk değerlendirilmesi gerekir sorusuna yanıt vermek gerekir. Buna yanıt, şantiyelerdeki çalışma koşullarından kaynaklanan her türlü tehlike ve sağlık riskini azaltmak, insan sağlığını etkilemeyen seviyeye düşürmektir. Bu riskler, iş kazaları olabileceği gibi her türlü meslek hastalığı ve diğer sağlık riskleri de olabilir.
Risk değerlendirilmesinde hedefler neler olmalıdır? Hedef, inşaat işyerlerinde meslek hastalığı oluşmaması, iş kazası, yaralanma, çalışanlara zarar veren kötü olaylar, etkenler ve maddi kayıpların olmaması veya bu tip olumsuzlukların asgari düzeye indirilmesi için, riskleri ve alınacak önlemlerin birim sorumlularından başlayarak en alt birime kadar dağıtılması hususlarının başarıyla gerçekleştirilmesi olmalıdır.
4.1. Kişisel Koruyucu Ekipmanların Kullanımı
1 - Şantiyelerde görev yapan tüm personel ve ziyaretçilerin baret, güvenlik ayakkabısı ve reflektörlü yelek giymesi zorunludur.
2 - Kişisel Koruyucu ekipmanların orijinalliğini asla bozmayınız.
3 - Kişisel Koruyucu Ekipmanlarınızın CE Belgeli olmasına dikkat ediniz.
4 - Çalışma esnasında kişisel koruyucu ekipmanlarını kullanmayan personelin para cezası veya işten çıkartılma cezası alacağını unutmayınız.
5 - Hasarlı ve eskiyen Kişisel koruyucularınızı yenisi ile değiştiriniz.
6 - Baretinizi her gün çatlak ve ezilmelerini kontrol ediniz.
7 - Baretinizi yüksek sıcaklığa maruz bırakmayınız.
8 - Baretinizi solvent ve benzeri maddelerle temizlemeyiniz. Temizlik için su ve sabun kullanınız.
9 - Baret siperi öne gelecek şekilde takınız.
10 - Baretinizi delerek pencere açmayınız.
11 - Baretlerinizi şapka, bere vs. üzerine giymeyiniz.
12 - Baretinizin içindeki ayar bantlarını kullanarak, kafaya teması önleyiniz.
13 - Baretinizi düşme, çarpma vb. etkilere karşı kafanıza sabitlemek için, çene bağlarını mutlaka kullanınız ve bağlayınız.
14 - Baretinizi periyodik olarak (en azından ayda bir) temizleyiniz.
15 - Baretinizi temizlemek için 5 - 10 dakika sabunlu ılık suda tutunuz ve daha sonra temiz suyla durulayınız.
16 -Toz, duman, gözü tahriş edebilecek buhar veya göze sıçradığında zarar verebilecek sıvıların bulunduğu yerlerde mutlaka Koruyucu Gözlük kullanınız.
17 - Sürekli veya kısmi gürültülü çalışma ortamlarında Koruyucu Kulaklık kullanınız.
18 - 2 metrenin üzerinde çalışma yapılan her işte mutlaka bel destekli Paraşüt tipi Emniyet Kemeri kullanınız.
19 - Gerektiği zamanlarda veya amirinizin gerekli gördüğü zamanlarda, özellikle kıymık, keskin kenarları olan malzemelerle çalışırken veya cildinize zarar verebilecek kimyasal maddelerle çalışırken işe uygun Koruyucu Eldiven kullanınız.
20 - Yapacağınız işe uygun eldiveni seçiniz.
21 - Elinize uygun numarada eldiven kullanınız.
22 - Eldiveninizi takmadan önce yüzük, saat gibi eldiveni delebilecek eşyaları çıkartınız.
23 - İşe başlamadan önce mutlaka iş güvenliği ayakkabınızı giyiniz.
24 - Kullanmadan önce, koruyucu ayakkabıların sağlamlığından, delik, yıpranmış, vb. olmadığından emin olunuz.
25 - Kimyasallarla çalıştıktan sonra, ayakkabınızı çıkartmadan önce bol suyla yıkayın ve kimyasal kalıntılarından temizleyiniz.
26 - Ayağınıza uyan ayakkabı kullanınız.
27 - Çalışma sahasında kişisel koruyucu ekipmanlarla ilgili uyarı levhalarına kesinlikle uyunuz.
28 - Hareketli makina aksamlarının kapma riskine karşı sarkık ve çok bol elbise giymeyiniz.
29 - Uzun saçlarınız varsa mutlaka toplayınız veya bone ile kapatınız.
30 - Kişisel Koruyucu malzemelerinizi ödünç vermeyiniz, ödünç almayınız.
31 - Tüm bu kurallar sizin iş ve can güvenliğinizi sağlamak için düzenlenmiştir. Her türlü çalışma şartlarında durum ne olursa olsun bu kurallara mutlak suretle uyunuz. [7]
4.2. Yapı İşlerinde İşveren, Alt İşveren, Proje Sorumlusu Ve Diğer Kişilerin Yükümlülükleri
6331 sayılı İş sağlığı ve Güvenliği Kanununda, işverenlerin genel yükümlülükleri Kanunun 4. maddesinde açıklanmış olup işverenler, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü tutulmuşlardır.
Bu çerçevede;
-Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbiri almak, organizasyon yapmak, gerekli araç ve gereçleri sağlamak, sağlık ve güvenlik tedbirlerini değişen şartlara uygun hale getirmek ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışma yapmakla,
-İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izleyip, denetlemek ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlamakla,
-Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla,
-Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne almakla,
-Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışında çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri almakla yükümlü tutulmuşlardır. Ayrıca işyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması da işverenlerin bu sorumluluklarını ortadan kaldırmamaktadır.
5.10.2013 tarihli ve 28786 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapı İşlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği ile yapı işlerinde faaliyet gösteren işverenlere Kanunun 4. maddesinde yükümlüklerin dışında bazı yükümlülükler daha getirilmiştir.
4.2.1. Yapı İşleri
Yönetmelikte, yapı işleri, inşaat ve çeşitli mühendislik işlerinin yürütüldüğü, yerüstü veya yeraltında, su üstü veya su altında yapılan ve Ek–1’de yer alan işler ile benzeri diğer işleri ifade eder, şeklinde tanımlanmıştır.
4.2.2. Yapı İşleri Kapsamına Giren İşler
Yönetmeliğin Ek-1 listesinde yer alan yapı işleri kapsamına giren işler;
1– Kazı, yarma ve doldurma işleri
2– Hafriyat
3– İnşa
a) Bina
b) Set, baraj
c) Yol, demiryolu, havai hat
ç) Tünel
d) Metro
e) Köprü
f) Çelik yapı
g) İskele, liman, dalga kıran, gemi
ğ) Kanalizasyon, lağım
h) Kuyu
ı) Kanal
i) Duvar
j) Sıva, badana, boya işleri
k) Elektrik tesisatı
l) Sıhhi tesisat
m) Kalorifer tesisatı
n) Dülgerlik
o) Marangozluk
4– Prefabrike elemanların inşası ve sökümü
5– Montaj işleri
6– Değiştirme ve donatma
7– Tadilatlar
8– Yenileme
9– Tamir
10– Söküm
11– Yıkım
12– Restorasyon
13– Bakım, boyama ve temizleme
14– Drenaj
15– Bu ekte belirtilen işlerde kullanılan sabit ve hareketli makine ve tesisleri kullanma.
4.2.3. Yapı İşlerinde İşveren ve Alt İşverenlerin Sorumlulukları
Yapı işlerinde faaliyet gösteren işverenler, Kanunun 4. maddesinde belirtilen yükümlülüklerinin yanı sıra,
a) Yapı alanının düzenli tutulmasını ve yeterli temizlikte olmasını,
b) Yapı alanındaki çalışma yerlerinin seçiminde; buralara ulaşımın nasıl sağlanacağının ve ekipman, hareket ve geçişler için alan veya yolların belirlenmesini,
c) Malzemenin kullanım ve taşıma şartlarının düzenlenmesini,
ç) Tesis ve ekipmanın kullanılmaya başlamadan önce ve periyodik olarak teknik bakım ve kontrollerinin yapılmasını,
d) Çeşitli malzemeler ve özellikle tehlikeli malzeme ve maddeler için uygun depolama alanları ayrılmasını ve bu alanların sınırlarının belirlenmesini,
e) Tehlikeli malzemelerin kullanımı ile uzaklaştırılma koşullarının düzenlenmesini,
f) Atık ve artıkların depolanmasını, atılmasını veya uzaklaştırılmasını,
g) Çeşitli işler veya işin aşamaları için öngörülen sürelerin yapı alanındaki işin durumuna göre yeniden belirlenmesini,
ğ) Alt işverenler ve kendi nam ve hesabına çalışanlar arasında işbirliğini,
h)Yapı alanındaki veya yakınındaki endüstriyel faaliyetler ile etkileşimin dikkate alınmasını,
ı) Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmeliğe ve uyumlaştırılmış ulusal standartlara uygun kişisel koruyucu donanımların bulundurulmasını ve çalışanlar tarafından kullanılmasını sağlamakla yükümlü tutulmuşlardır. Hal böyle olmakla birlikte işveren ve alt işverenler; bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi sırasında,
a) Yapı alanında uygun sağlık ve güvenlik şartlarının devamının sağlanması için, yapı işlerinde asgari şartları dikkate alarak uygun tedbirleri almak.
b) Sağlık ve güvenlikle ilgili konularda sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin uyarı, tespit ve talimatlarını dikkate almak zorundadırlar.
Ayrıca, inşaatta yapılan çalışmalara bizzat katılmaları halinde işveren ve alt işverenler, yapı alanındaki uygun sağlık ve güvenlik şartlarının sürdürülmesi için, sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin sağlık ve güvenlikle ilgili konularda görüş ve önerilerini dikkate almak zorundadırlar. [1]
4.2.4. Proje Sorumlusunun Sorumlulukları
Yönetmelikte proje sorumlusu, işveren tarafından görevlendirilen ve işveren adına projenin hazırlanmasından, uygulanmasından ve uygulamanın kontrolünden sorumlu gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.
İşveren, Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri bizzat yerine getirebileceği gibi, kendi adına hareket etmek üzere, gerekli fenni yeterliliğe sahip olan bir veya daha fazla proje sorumlusu tayin edebilir. İş sağlığı ve güvenliği konularında, bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik koordinatörü görevlendirilmesi proje sorumlusunun veya işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmamaktadır.
Söz konusu Yönetmeliğe göre sağlık ve güvenlik koordinatörleri atanmış olması ve sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin kendi görevlerini yapmaları, alt işverenlerin sorumluluğunu da etkilememektedir.
4.2.5. Diğer Kişilerin Sorumlulukları
Kendi nam ve hesabına çalışanlar, yapı alanındaki uygun sağlık ve güvenlik şartlarının sürdürülmesi için sağlık ve güvenlik koordinatörlerinin uyarı ve talimatlarını dikkate alırlar. Kendi nam ve hesabına çalışanlar Yönetmelikte, çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapan ve projenin tamamlanmasında profesyonel katkı sağlayan kişiyi ifade eder şeklinde tanımlanmış olup;
a) Kanunun 19. maddesi ve 23. maddesinin birinci fıkrası ile Yönetmeliğin 5. maddesinin birinci fıkrası ve Ek-4’e,
b) İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 6. maddesi ile aynı Yönetmeliğin eklerinde belirtilen ilgili hükümlere,
c) Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesi, 6. maddesinin birinci fıkrasının (a), (ç) ve (ğ) bentleri ile 7. maddesine, uygun olarak hareket etmek zorundadırlar. [1]
BÖLÜM 5. TARTIŞMA VE SONUÇ
Bu çalışma sonucunda elde edilen bulgular incelendiğinde, risklerin iyileştirilmesi noktasında karşımıza çıkan en önemli unsurlar iş sağlığı ve güvenliğinin her alanında olduğu gibi insan faktörü ve sistem bileşenlerinin güvenilirliğidir. Risk iyileştirme amacıyla yapılacak çalışmaların başında ise insan faktörüne yapılacak yatırımlar gelmektedir. Bu nedenle, uluslararası firmaların üst yönetimleri kar odaklı değil, güvenlik ve süreklilik odaklı politikalar izlerler. Yaptığımız bu çalışma da şantiyelerde risklerin değerlendirilmesi açısından bakıldığında eksikliklerin en çok çalışanların eğitimsizliğinden ve sahada ki güvenlik tedbirlerinin yetersizliğinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Çalışma esnasında çeşitli şantiyeler irdelenmiştir. Şantiyelerde yapılan faaliyetler ile kaza meydana gelme riski olan kısımlar hakkında genel bilgi verildikten sonra muhtemel kazalara karşı alınması gereken tedbirler belirlenmiştir. Çalışmalar sırasında SSK kayıtlarına göre yapı sektöründeki kaza kayıtları da irdelenmiştir. Genel olarak iş kazalarının ve meslek hastalıklarının en çok görüldüğü sektörlerden birinin de yapı sektörü olduğu tespit edilmiştir. Çok tehlikeli sınıfta yer alan yapı sektöründe olabilecek tehlikeler ve seviyeleri yasal sınırlar çerçevesinde tutularak olası meslek hastalıkları ve iş kazaları riski en aza indirilmelidir. Sektörde kullanılan bütün araç gereç ve makinelerin (asansör, forklift, vinç vb.) rutin olarak Makine Mühendisleri Odası ve elektrik sistemleri ise Elektrik Mühendisleri Odası tarafından kontrol testlerinden geçirilerek makinelerden ve elektrikten kaynaklı olası iş kazaları riski en aza indirilmesi gerekmektedir. Bütün tehlikeli ve tıbbi atıkların yok edilmesi için geri dönüşüm firmaları ile irtibata geçip geri dönüşümü sağlanmalıdır.
Şantiye çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kültürünün aşılanması amaçlı olarak en az ayda bir defa olmak koşulu ile yetkili firmalardan iş sağlığı ve güvenliği, kişisel koruyucu donanımların kullanımı, yangın ile ilgili eğitim hizmeti almaları gerekmektedir. Çalışanlara verilecek temel eğitimlerde, bu prosedür ve talimatlar esas alınmalı, personelin uygulamadaki inisiyatifi en aza indirilmelidir. Prosedür ve talimatların hazırlanmasında ve iyileştirilmesinde sektördeki kabul görmüş ulusal veya uluslararası uygulamalar/standartlar dikkate alınmalıdır. Şantiyelerde ki risklerin iyileştirilmesi amacıyla, sektör ile ilgili teknolojik gelişmeler izlenmeli ve benimsenmelidir.
Toplu çalışma ortamlarında bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan riskleri en aza indirmek amacıyla çalışanlar rutin kan vb. testlerden geçirilerek hepatit, tetanos vb. aşılar rutin olarak yapılmalıdır.
Yapılan inceleme ve gözlemlerde Türkiye’de iş güvenliği konusunda eksikliklerin yaşandığı, uygulama konusunda birçok problemlerin olduğu ve bu nedenle iş kazalarının, ölümlü vakaların ve meslek hastalıklarının en çok yaşandığı sektörlerden birinin de yapı sektörü olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak devletin yapmış olduğu düzenlemelerle çıkartılan kanun ve yönetmeliklerin yanı sıra şantiyelerde denetlemelerin daha sık yapılması, işverenlerin saha içerisinde iş güvenliğiyle alakalı güvenlik ve sağlık tedbirlerini yerine getirmeleri, bu sektörde çalışan kişilerin daha eğitimli ve bilinçli birer çalışan haline getirilmesi gerekmektedir.
KAYNAKLAR
[1]. www.sgkrehberi.com (YAPI İŞLERİNDE SORUMLULUK)
[2]. www.isgüvenligi.net (İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ)
[3]. Prof. Dr. Öcal M.E. ; Yapı işlerinde Sağlık ve Güvenlik Planı, www.emlakforumu.net (ÜRETİM AŞAMASINDA YAPILACAK İSG)
[4]. www.yapi-inşaat.com (YAPI İŞLERİNDE ALINACAK TEDBİRLER)
[5]. www.insaattaisguvenligi.com (ŞANTİYELERDEKİ FAALİYETLER VE TEHLİKE
[6]. www.imder.com.tr (İNŞAATTA GENEL NOKSANLIK LİSTESİ)
[7]. Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik; www.resmigazete.gov.tr (KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLARIN KULLANIMI)
[8]. www.isgmuh.com (YAPI SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ)
[9]. 4857 Sayılı İş Kanunu; www.resmigazete.gov.tr
[10]. Yapı İşlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği; www.resmigazete.gov.tr
[11]. İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği; www.resmigazete.gov.tr
[12]. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik; www.resmigazete.gov.tr
[13]. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu; www.resmigazete.gov.tr
OSHA QuickCards: Construction PPEhttp://www.osha.gov/Publications/construction_ppe.html
Dostları ilə paylaş: |