Yenileşme Döneminde

Atatürk’ün Asker Kişiliği”, Revue Internationel d’Histoire Militaire No: 50, Genelkurmay, Basımevi, Ankara 1982, s. 97; Suat İlhan, Atatürk ve Askerlik, A.K.D.T.Y.K. Atatürk Kültür Merkezi Atatürkçü Düşünce, Ankara 1992, s. 946; Nurset Baycan, Atatürk ve Askerlik Sanatı, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1998, s. 7.

2 Uluğ İğdemir, Atatürk’ün Yaşamı, 1881-1918, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988, c. I, S. 4 Ali Güler, Atatürk, Soyu, Ailesi ve Öğrenim Hayatı, Ankara 1999, s. 97-98; Yusuf Hikmet Bayur, Atatürk Hayatı ve Eseri I., Ankara 1997, s. 8.

3 F. R. Unat, “Atatürk’ün Öğrenim Hayatı ve Yetiştiği Devrin Milli Eğitim Sistemi”, Türk Tarih Kurumu Konferansları, c. I., Ankara 1964, s. 83; Kara Harp Okulu Arşivi, 1311 Tarihli Not Defteri.

4. D. V. Mikusch, Gazi Mustafa Kemal, Avrupa ile Asya Arasındaki Adam, İstanbul 1981, s. 28; A. Güler, a.g.e., s. 106-107; U. İğdemir, a.g.e., s. 5.

5 A. F. Cebesoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk, Okul ve Genç Subaylık Anıları, İstanbul 1967, s. 17.

6 L. Kingross, Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, İstanbul 1966, s. 35.

7 A. F. Cebesoy, a.g.e., s. 19.

8 K. H. O. Arşivi, 1314 Tarihli Not Defteri; Celal Erikan, Komutan Atatürk, Ankara 1972, s. 72.

9 K. H. O. Arşivi, Künye Defteri, No: 21; İ. Kurtcephe-M. Balcıoğlu, Kara Harp Okulu Tarihi, Ankara 1991, s. 126-127.

10 Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İrade Dahiliye, No: 70340.

11 Jehuda Wallach, Bir Askeri Yardımın Anatomisi, Çev. Fahri Çeliker, Ankara 1985, s. 44-45.

12 BOA, İDH, No: 36898; Wallch, a.g.e., s. 54.

13 A. E. Yalman, “Büyük Millet Meclisi Reisi Müşir Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri’nin Tarihçe-yi Hayatı”, Vakit Gazatesi, 10 Kanunusani 1338; İğdemir, a.g.e., s. 5.

14 Tahsin Ünal, “Harp Okulu Tarihi ve Mustafa Kemal”, Türk Kültürü Dergisi, Sayı: 25, Kasım 1964, s. 40.

15 Kara Harp Okulu Arşivi, 21-A Numaralı Not Kayıt Defteri.

16 Kara Harp Okulu Arşivi, 22 Numaralı Not Kayıt Defteri.

17 U. İğdemir, a.g.e., s. 6; A. Güler, a.g.e., s. 127-153

18 U. İğdemir, a.g.e., s. 6.

19 Kara Kuvvetleri Komutanlığı Arşivi, Atatürk’ün Özlük Dosyası; A. Güler, a.g.e., s. 138

20 U. İğdemir, a.g.e., s. 8; Y. H. Bayur, a.g.e., s. 12-13, Atatürk 1 Vatan ve Hürriyet, Derleyen: Muhterem Erenli, 1981, s. 46-47; D. V. Mikusch, a.g.e., s. 45-46.

20 Askeri Yönüyle Atatürk, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Atatürk Serisi Yayınları, Seri No: 14, Ankara 1981, s. 8-9.

21 Türk İstiklal Harbi’ne Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1989, s. 1; Y. H. Bayur, a.g.e., 22-23.

22 Fahri Belen, Atatürk’ün Askeri Kişiliği, İstanbul 1963, s. 52.

23 İsrafil Kurtcephe, Türk-İtalyan İlişkileri (1911-1916), Ankara 1995, s. 22-23, Rachel Simon, “Mustafa Kemal’in Libya’yı İlk Ziyareti”, Belleten 46 (1980), s. 84; Afet İnan, “Atatürk’ü Dinledim: Trablusgarp’ta Hürriyete Karşı İsyan”, Belleten, C. 8, no: 31, (1944), s. 65-66.

24 İ. Kurtcephe, a.g.e., s. 23-24; R. Simon, a.g.m., s. 95; U. İğdemir, a.g.e., s. 13-14.

25 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 15-16; Seyit Kemal Karaalioğlu, Resimlerde Atatürk, Hayatı, İlkeleri, Devrimleri, İstanbul 1984, s. 35-36: F. Belen, a.g.e., s. 53.

26 İslam Ansiklopedisi, Atatürk Maddesi, s. 724; U. İğdemir, a.g.e., s. 16-17; F. Belen, a.g.e., s. 53; Celal Erikan, Komutan Atatürk, Ankara 1972, s. 59.

27 Behiç Erkin, “Atatürk’ün Selanik’teki Askerlik Hayatına Ait Hatıralar”, Atatürk ve O Günlerden Seçmeler, Tertipleyen: Besim Özgen, Harp Akademileri Komutanlığı Yayınları, İstanbul 1975, s. 49-50; U. İğdemir, a.g.e., s. 16-17.

28 Afet İnan, Atatürk’ün Askerliğe Dair Eserleri, Ankara 1959, s. 8-9.

29 İslam Ansiklopedisi, a.g.m., s. 722; F. Belen, a.g.e., s. 53-54.

30 A. İnan, a.g.e., 12-14.

31 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 30-31

32 Uluğ İğdemir, Yılların İçinden, Ankara 1976, Türk Tarih Kurumu Yayınları, s. 121

33 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 48; Uluğ İğdemir, Atatürk’ün Yaşamı, I. Cilt, s. 22; İslam Ansiklopedisi, a.g.m., s. 724.

34 İ. Kurtcephe, a.g.e., s. 69; ATASE Arşivi, Klasör: 6, Dosya: 28, Fihrist: 5.

35 ATASE Arşivi, Klasör: 57, Dosya H-1, Fihrist: 1/9

36 Rachel Simon, Libya Between Ottomanism And Nationalism, The Ottoman Involvement in Libya During the War İtaly (1911-1919), Berlin 1987, s. 110 vd.

37 ATASE Arşivi, Klasör: 34, Dosya: 106, Fihrist: 26.

38 ATASE Arşivi, Klasör: 57, Dosya H-1, Fihrist: 1/60.

39 ATASE Arşivi, Klasör: 34, Dosya; 106. Fihrist: 26/1.

40 ATASE Arşivi, Klasör: 49, Dosya: 231, Fihrist: 1.

41 ATASE Arşivi, Klasör: 22, Dosya: 93, fihrist: 5-12.

42 ATASE Arşivi, Klasör: 22, Dosya: 93, Fihrist: 12

43 ATASE Arşivi, Klasör: 61, Dosya: 294, Fihrist: 8

44 Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Arşiv No: 1-6, Bs. 2, Dolap No: 1, Kutu: 1/1

45 ATASE Arşivi, Klasör: 58, Dosya: 157, Fihrist: 20

46 ATASE Arşivi, Klasör: 36, Dosya: 166, Fihrist: 1-55-56

47 ATASE Arxşivi, Klasör: 60, Dosya: 286, Fihrist: 1-11

48 İ. Revol, “1911-1912 Türk-İtalyan Harbi”, Askeri Mecmua, 1 Eylül 1990, Sayı: 58, c. II, s. 15-21.

49 İ. Kurtcephe, a.g.e., s. 215-223.

50 ATASE Arşivi, Klasör: 46, Dosya: 216, Fihrist: 3, 3-1, 5-15.

52 İslam Ansiklopedisi, a.g.m., s. 722; C. Erikan, a.g.e., 106-107; Y. H. Bayur, a.g.e., 52-53; U. İğdemir, a.g.e., Suat İlhan, Atatürk ve Askerlik, Ankara 1990, s. 45-46.

53 Türk İstiklal Harbi’ne Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, s. 2; Askeri Yönüyle Atatürk, s. 18-19.

54 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 58; F. Belen, a.g.e, s. 54-55, İslam Ansiklopedisi, s. 722.

55 A. İnan, a.g.e., s. 19

56 Ali İhsan Sabis, Harp Hatıralarım, Ankara 1951, c. I, s. 19

57 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 61-62; C. Erikan, a.g.e., s. 108; U. İğdemir, a.g.e., s. 34; Hüseyin Kabasakal, “Mustafa Kemal Sofya Ataşeliğinde” Genelkurmay, Atatürk Haftası Armağanı, 10 Kasım 1982, Ankara 1982, s. 71-84.

58 Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, A III-7, Dosya: 18, Fihrist: 86/1.

59 ATASE Arşivi, Klasör: 270, Sabahattin Selek, İsmet İnönü, Hatıralarım, İstanbul 1969, s. 214

60 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 68-69; U. İğdemir, a.g.e., s. 34-35; C. Erikan, a.g.e., s. 114-115.

61 Naci Kasım, Türkün Altın Kitabı, Gazi’nin Hayatı, İstanbul 1961, s. 28-30; Turhan Feyzioğlu, Ana Çizgileriyle Atatürk’ün Hayatı ve Eseri (Kronoloji), “Atatürk Yolu, Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 1995, s. 306.

62 İslam Ansiklopedisi, a.g.m., s. 723; M. Özsoy, a.g.m., s. 93

63 ATASE Arşivi, Çanakkale Müstahkem Mevki Kumandanlığı Harp Ceridesi, No: 6/1666, Klasör: 4669, Dosya: H-13, Fihrist: 1-2

64 Uluğ İğdemir, Atatürk’ün Anafartalar Muharebeleri Raporu, TTK yayını, Ankara 1943, s. 6-7.

65 C. Erikan, a.g.e., s. 120

66 U. İğdemir, a.g.e., s. 9.

67 Necati Ökse, “Bir Kahramanlık Destanı ile Bir Asalet Örneği”, Genelkurmay, Atatürk Haftası Armağanı, 10 Kasım 1981, Ankara 1981, s. 39-40

68 Ruşen Eşref, Mustafa Kemal Çanakkale’yi Anlatıyor, 1981, s. 13-15.

69 R. Eşref, a.g.e., s. 17-18; Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi; C. V., İkinci kitap, Anfibi Harekât, Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayını, Ankara 1978, s. 110.

70 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 79.

71 Cihat Akçakayalıoğlu, Atatürk, Komutan, İnkılapçı ve Devlet Adamı Yönleriyle, Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, Ankara 1988, s. 35-42.

72 U. İğdemir, a.g.e., s. 73

73 C. Ekiran, a.g.e., s. 138-182.

74 Y. H. Bayur, a.g.e., s. 96.

75 C. Erikan, a.g.e., s. 186-189; Y. H. Bayur, a.g.e., 107-108, F. Belen, a.g.e., s. 58

76 Askeri Yönüyle Atatürk, s. 45-46; Şükrü Tezer, Atatürk’ün Hatira Defteri, TTK Yayınları, Ankara 1999, s. 51-52.

77 N. Kasım, a.g.e., s. 44.

78 Türk İstiklal Harbi’ne Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, s. 3; C. Akçakalıoğlu, a.g.e., s. 73.

79 F. Belen, a.g.e., s. 79; S. İlhan, a.g.e., s. 58.

80 Raporların metni için bakınız: Y. H. Bayur, a.g.e., s. 122-133.

81 N. Kasım, a.g.e., s. 45-46.

82 Falih Fıfkı Atay, Çankaya, İstanbul 1980, s. 104; Semih Yalçın-Ali Güler, Atatürk, Hayatı, Düşünceleri ve Kişiliği, Ankara 2000, s. 147-148.

83 U. İğdemir, a.g.e., s. 102-117.

84 F. R. Atay, a.g.e., s. 105-106.

85 N. Kasım, a.g.e., s. 60 vd.; Y. H. Bayur, a.g.e., s. 121-122.

86 F. Belen, a.g.e., s. 61-62.

87 S. İlhan, a.g.e., s. 62-63; Askerî Yönüyle Atatürk, s. 50.

88 Utkan Kocatürk, Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988, s. 66-67.

89 Sedat Doğruer, Yıldırımın Akibeti, Askeri Matbaa, İstanbul 1917, s. 260-270; Ayrıca Bkz: Y. H. Bayur, “Mustafa Kemal’in Falkenhaynla Çatışmasıyla İlgili Bir Raporu”, Belleten, c. XX, sayı: 80’den Ayrı Basım, Ankara 1956.

90 S. İlhan, a.g.e., 63-64; Fahri Belen, Birinci Cihan Harbi’nde Türk Harbi, Ankara 1957, c. 5, s. 108 vd.

91 “Gazi Paşa’nın Hatırat Sayfaları”, Hakimiyet Gazetesi, 14 Mart-12 Nisan 1926, Sayı: 26.

92 Türk İstiklâl Harbi I, Mondros Mütarekesi ve Tatbikâtı, Harp Dairesi Yayını, Ankara 1962, s. 53-62.

93 Yenigün, nr. 71, 14 Kasım 1918’den aktaran Ali İhsan Gencer-Sabahattin Özel, Türk İnkılap Tarihi, Der Yay., İstanbul-1996, s. 104.

94 Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam, Remzi Kitabevi, İstanbul-1987, c. 1, s. 341-343, Gotthard Jaeschke, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, TTK Yay., Ankara-1989, c. 1, s. 28.

95 Sina Akşin, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, Cem Yay., İstanbul-1983, c. 1, s. 85.

96 Selahattin Tansel, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, M. E. B. Yay., İstanbul-1991, c. 1, s. 75.

97 Akşin, a.g.e, s. 85, Rauf Orbay’ın Hatıraları, Yakın Tarihimiz, c. II, s. 370.

98 Aydemir, a.g.e., c. 1, s. 355. Ahmet İzzet Paşa (Furgaç), Feryadım II, İstanbul-1993, s. 278, Kazım Karabekir, Paşaların Hesaplaşması, İstanbul-1992, s. 31-32

99 Geniş bilgi için bkz. Ahmet İzzet Paşa, a.g.e, s. 278, s. 50, Falih Rıfkı Atay, Atatürk’ün Bana Anlattıkları, Sel Yay., İstanbul-1995, s. 62-63, Rauf Orbay’ın Hatıraları, c. 1, s. 52.

100 Salih Tunç, İşgal Döneminde İstanbul Basını (1918/1922), Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul Üni. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İstanbul-1999, s. 56-76.

101 Minber hakkında bkz. Fethi Tevetoğlu, “Atatürk’le Okyar’ın Çıkardıkları Gazete Minber” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, c. 4, Yıl-1988, S. 13, s. 183-193, Fethi Okyar, Üç Devirde Bir Adam (Haz. Cemal Kutay), Tercüman Yay. İst-1980, s. 267-269, Atay, Çankaya, Bateş Yay. İst-1980, s. 156-157.

102 Rauf Bey’in Hatıraları, a.g.e, c. II., s. 370, Atay, a.g.e, s. 84-85.

103 Sabahattin Özel, “Mondros’tan Samsun’a Atatürk”, İst. Üni. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yıllığı-X, Yıl-1999, s. 206

104 Ali Fuat Türkgeldi, Görüp-İşittiklerim, TTK Yay., Ank. -1987, s. 167.

105 Sabahattin Özel, a.g.m., s. 208.

106 Özel, a.g.m., s. 212-213, Ayrıca bkz. Tevfik Bıyıklıoğlu, Atatürk Anadolu’da (1919-1921), c. 1, Ank-1981, Ali Fuat Cebesoy, Milli

Mücadele Hatıraları, İst-1983, s. 40-41, Rauf Orbay’ın Hatıraları, c. II, s. 402-404.

107 Tayyib Gökbilgin, Milli Mücadele Başlarken, I. Kitap, s. 80.

108 Konu hakkında bkz. Atay, Atatürk’ün Bana Anlattıkları, s. 118-125, Rauf Orbay’ın Hatıraları, a.g.e, c. III, s. 17, T. B. M. M. Z. C., c. 1, s. 10.

109 Gökbilgin, a.g.e, I. Kitap, s. 85, Nutuk-Söylev, TTK Yay. Ank-1986, c. 1, s. 31-32.

110 Hüsnü Himmetoğlu, Kurtuluş Savaşı’nda İstanbul ve Yardımları, İst-1975, c. 1, s. 232, TBMM Z. C., c. 1, s. 10.

111 Rauf Orbay’ın Hatıraları, a.g.e, c. III, s. 19.

112 Aynı yer.

113 Jaeschke, a.g.e, s. 45, Gökbilgin, a.g.e, s. 44, Atatürk İle İlgili Arşiv Belgeleri (1911-1921), s. 41.

114 Türkgeldi, a.g.e, s. 230, Jaeschke, a.g.e, s. 46.

115 Atatürk İle İlgili Arşiv Belgeleri, s. 48-52.

116 H. T. V. D. Yıl-1952, S. 2, Vesika-34.

117 Askerî hayatını incelediğimiz bu çalışmada, askerlikten istifa ettiği ve askerî harekâtın yönetiminde fiili bir görev almadığı için Mustafa Kemal’in hayatının 9 Temmuz 1919-4 Ağustos 1921 tarihleri arasındaki kesiti ele alınmamıştır.

118 Kemal Atatürk, Nutuk 1919-1927, Bugünkü Dille Yayına Hazırlayan: Prof. Dr. Zeynep Korkmaz, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 1999, s. 412-413.

119 Selahattin Tansel, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, c. IV, 1. b., Milli Eğitim Bak. Yayını, Ankara 1978, s. 94-99.

120 TBMM Gizli Celse Zabıtları, c. II, TBMM Basımevi, Ankara 1980, s. 101-103, 110-111,

121 Nutuk, s. 414, 417; Ünsal Yavuz, Atatürk İmparatorluktan Milli Devlete, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999, s. 72-73; Mine Erol, Mustafa Kemal Paşa’nın Başkumandanlık Meselesi (Yusuf Kemal Tengirşenk’in Ağzından), A. Ü. D. T. C. F. Tarih Araştırmaları Enstitüsü, Tarih Araştırmaları Dergisi 1967, C. V, Sayı: 8-9, Ankara 1970, s. 439-441.

122 Selahattin Tansel, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar.

123 Süleyman Külçe, Mareşal F. Çakmak, İstanbul 1953, c. IV, M. E. B. Yayınları, İstanbul 1991, s. 108-109.

124 General Papulas’ın Hatırâtı, Çeviri: İbrahim Halil, İstanbul 1927, s. 67.

125 Kemal Atatürk, Nutuk, s. 419-420.

126 T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, c. 12 s. 262; Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, Sayı: 58, Belge: 1325.

127 Orgeneral Kâzım Özalp, Milli Mücadele 1919-1922 I, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1998, s. 216-217; Alptekin Müderrisoğlu, Sakarya 2, Yapı ve Kredi Bankası Yayını, İstanbul 1982, s. 295; Ayrıca bkz. Türk İstiklâl Harbi, c. 2, 6. Kısım, 1. Kitap, s. 51.

128 Sabahattin Selek, Anadolu İhtilali, s. 683.

129 Türk İstiklal Harbi, c. 2, G. kısım, I. Kitap, s. 63.

130 Türk İstiklâl Harbi, c. 2, 6. Kısım, 1. Kitap, s. 13; Ayrıca Bkz. S. Tansel, a.g.e., C. IV, s. 143-144.

131 S. Tansel, a.g.e., s. 143-146.

132 C. Erikan, a.g.e., s. 759-760; Türk İstiklâl Harbi, C. 2. 6. Kısım, 1. Kitap, s. 140-142.

133 Kemal Atatürk, Nutuk, s. 427-431.

134 Kemal Atatürk, Nutuk, s. 447-448.

135 Türk İstiklâl Harbi, C. 2, 6. Kasım, 2. Kitap, s. 16.

136 C. Akçakkayalıoğlu, a.g.e., s. 386-341; s. Tansel, a.g.e., 158-160.

137 Tuğgeneral Halil Şimşek, Atatürk’ün Asker Kişiliği, Harp Akademileri Komutanlığı Yayını, İstanbul 1998, s. 16

138 Geniş bilgi için bkz., Türk İstiklâl Harbi Batı Cephesi, c. 2, 6. Kısım, 2. ve 3. Kitap; K. Özalp, a.g.e., s. 233-236

139 Geniş bilgi için bkz., Türk İstiklâl Harbi, c. 2, 6. Kısım, 4. Kitap, Harp Tarihi Dairesi Resmî Yayını, Ankara 1969, s. 76-77.

140 Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam Mustafa Kemal (1922-1938), Remzi Kitabevi, İstanbul 1973, s. 27-28.

Arşiv Belgeleri

Kara Harp Okulu Arşivi, 1311 Tarihli Not Defteri.

Kara Harp Okulu Arşivi, 1314 Tarihli Not Defteri

Kara Harp Okulu Arşivi, Künye Defteri, No: 21.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İrade Dahiliye, No: 70340.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi, İrade Dahiliye, No: 36898.

Kara Harp Okulu Arşivi, 21-A Numaralı Not Kayıt Defteri.

Kara Harp Okulu Arşivi 22 Numaralı Not Kayıt Defteri.

Kara Kuvvetleri Komutanlığı Arşivi, Atatürk’ün Özlük Dosyası,

ATASE Arşivi, Klasör: 36, Dosya: 166, Fihrist: 1-55-56.

ATASE Arşivi, Klasör: 60, Dosya: 286, Fihrist: 1-11.

ATASE Arşivi, Klasör: 22, Dosya: 93, Fihrist: 5-12.

ATASE Arşivi, Klasör: 22, Dosya: 93, Fihrist: 12.

ATASE Arşivi, Klasör: 61, Dosya: 294, Fihrist: 8.

Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, Arşiv No: 1-b, Bs-2, Dolap No: 1, Kutu: 1/1.

ATASE Arşivi, Klasör: 58, Dosya: 157, Fihrist: 20.

ATASE Arşivi, Klasör: 34, Dosya: 106, Fihrist: 26.

ATASE Arşivi, Klasör: 57, Dosya: H-1, Fihrist: 1/60.

ATASE Arşivi, Klasör: 34, Dosya: 106, Fihrist: 26/1.

ATASE Arşivi, Klasör: 49, Dosya: 231, Fihrist: 1.

ATASE Arşivi, Klasör: 57, Dosya: H-1, Fihrist: 1/9.

ATASE Arşivi, Klasör: 6, Dosya: 28, Fihrist: 5.

Cumhurbaşkanlığı Atatürk Arşivi, A III-7, Dosya: 18, Fihrist: 86/1.

ATASE Arşivi, Klasör: 270.

ATASE Arşivi, Klasör: 46, Dosya: 216, Fihrist: 3, 3-1, 5-15

ATASE Arşivi, Çanakkale Müstahkem Mevki Kumandanlığı, Harp Ceridesi, No: 6/1666, Klasör: 4669, Dosya: H-13, F: 1-2.

TBMM Gizli Celse Zabıtları, C. II., TBMM Basımevi, Ankara, 1980.

TBMM Zabıt Ceridesi, C. 12,

TBMM Zabıt Ceridesi, C. 1.

Araştırma Eserleri, Hatırat ve Makaleler

AHMET İzzet Paşa (Furgaç); Feryadım II, İstanbul, 1993.

AKÇAKAYALIOĞLU, Cihat; Atatürk, Komutan, İnkılapçı ve Devlet Adamı Yönleriyle, Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1998.

AKŞİN, Sina; İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, Cem yayınları, İstanbul, 1983.

ARSAN, Nimet; Atatürk’ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri IV (1917-1938), Ankara, 1964.

Askeri Yönüyle Atatürk, Genel Kurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Atatürk Serisi Yayınları, Seri No: 14, Ankara 1981.

ATATÜRK, Mustafa Kemal; Nutuk 1919-1927, (Hazırlayan: Prof. Dr. Zeynep Korkmaz), Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi yayınları, Ankara, 1999.

Atatürk 1 Vatan ve Hürriyet, (Derleyen: Muhterem Erenli), Yapı Kredi Bankası Yayınları İstanbul, 1981

“Atatürk”, İslam Ansiklopedisi, C. 1, M. E. B. Basımevi, İstanbul, 1993.

Atatürk İle İlgili Arşiv Belgeleri, (1911-1921).

ATAY, Falih Rıfkı; Çankaya, İstanbul, 1980.

–––, Atatürk’ün Bana Anlattıkları, Sel Yayıncılık, İstanbul, 1995.

AYDEMİR Şevket Süreyya; Tek Adam Mustafa Kemal (1922-1938), Remzi Kitabevi, İstanbul, 1973.

BAYCAN, Nusret; Atatürk ve Askerlik Sanatı, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1998.

BAYUR, Yusuf Hikmet; Atatürk Hayatı ve Eseri I, Ankara, 1997.

–––, “Mustafa Kemal’in Falkeynhayn’la Çatışmasıyla İlgili Bir Raporu” Belleten, C. XX., S. 80’den Ayrı Basım, Ankara, 1956.

BELEN, Fahri, Atatürk’ün Askeri Kişiliği, İstanbul, 1963.

–––, Birinci Cihan Harbi’nde Türk Harbi, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1957.

BIYIKLIOĞLU, Tevfik, Atatürk Anadolu’da (1919-1921), C. I, Ankara, 1981.

Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi; C. V., İkinci Kitap, Genel Kurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Yayınları, Ankara, 1978.

CEBESOY, Ali Fuat; Sınıf Arkadaşım Atatürk, Okul ve Genç Subaylık Anıları, İstanbul, 1967.

–––, Siyasi Hatıralar, İstanbul, 1956.

–––, Milli Mücadele Hatıraları, İstanbul, 1983.

DOĞRUER, Sedat; Yıldırımın Akibeti, Askeri Matbaa, İstanbul, 1927.

ERİKAN, Celal, Komutan Atatürk, İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1972.

ERKİN, Behiç; “Atatürk’ün Selanik’teki Askeri Hayatına Ait Hatıralar”, Atatürk ve O Günlerden Seçmeler, (Derleyen: Besim Özgen), Harp Akademileri Komutanlığı yayınları, İstanbul, 1975.

EROL, Mine; “Mustafa Kemal Paşa’nın Başkumandanlık Meselesi” (Yusuf Kemal Tengirşenk’in Ağzından), A. Ü. D. T. C. F. Tarih Araştırmaları Enstitüsü, Tarih Araştırmaları Dergisi 1967, C. V., S. 8-9, Ankara, 1970.

EŞREF, Ruşen; Mustafa Kemal Çanakkale’yi Anlatıyor, Akbank Yayınları, 1981.

FEYZİOĞLU, Turhan; “Anaçizgileriyle Atatürk’ün Hayatı ve Eseri (Kronoloji)”, Atatürk Yolu, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 1995.

“Gazi Paşa’nın Hatırat Sayfaları”, Hakimiyet Gazetesi, 14 Mart-12 Nisan 1926, S. 26.

GENCER, Ali İhsan-Selahattin Özel, Türk İnkılap Tarihi, Der Yayınları, İstanbul, 1996.

General Populas’ın Hatıratı, (Çev: İbrahim Halil), İstanbul, 1927.

GÖKBİLGİN, Tayyib, Milli Mücadele Başlarken, I. Kitap., Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara, 1959.

GÜLER, Ali; Atatürk Soyu, Ailesi ve Öğrenim Hayatı, Ankara, 1999.

Harp Tarihi Vesikaları Dergisi, S. 58, Belge: 1325.

HİMMETOĞLU; Hüsnü, Kurtuluş Savaşı’nda İstanbul ve Yardımları, C. I., İstanbul, 1975.

İĞDEMİR, Uluğ; Atatürk’ün Yaşamı, 1881, 1918, C. I, TTK Yayınları, Ankara, 1988.

–––, Yılların İçinden, TTK Yayınları, Ankara, 1976.

–––, Atatürk’ün Anafartalar Muharebeleri, TTK Yayınları, Ankara, 1943.

İLHAN, Suat; “Atatürk ve Askerlik” A. K. D. T. Y. K., Atatürk Kültür Merkezi, Atatürkçü Düşünce, Ankara 1992.

İNAN, Afet; Atatürk’ün Askerliğe Dair Eserleri, Ankara, 1959.

–––, “Atatürk’ü Dinledim: Trablusgarp’ta Hürriyete Karşı İsyan”, Belleten, C. 8, no: 31, (1944),;

JAESCHKE, Gotthord; Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, TTK Yayınları, Ankara, 1989.

KABASAKAL, Hüseyin; “Mustafa Kemal Sofya Askeri Ataşeliğine”, Genelkurmay Atatürk Haftası Armağanı, 10 Kasım 1982, Ankara, 1982.

KARAALİOĞLU, Seyyit Kemal; Resimlerle Atatürk, Hayatı, İlkeleri, Devrimleri, İstanbul, 1984.

KARABEKİR, Kazım; Paşaların Hesaplaşması, İstanbul, 1992

KARAL, Enver Ziya; “Atatürk’ün Askeri Kişiliği”, Revue Internationel d’Histoire Militaire, No: 50, Genel Kurmay Basımevi, Ankara 1982.

KASIM, Naci; Türkün Altın Kitabı, Gazi’nin Hayatı, İstanbul, 1928.

KINROSS, Lord; Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, İstanbul, 1966.

KOCATÜRK, Utkan; Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, TTK Yayınları, Ankara, 1998.

KURTCEPHE, İsrafil, Türk-İtalyan İlişkileri (1911-1916), Ankara, 1995.

KURTCEPHE, İsrafil, Mustafa BALCIOĞLU, Kara Harp Okulu Tarihi, Kara Harp Okulu Tarihi Yayınları, Ankara, 1991.

KÜLÇE, Süleyman; Mareşal Fevzi Çakmak, C. I., İstanbul, 1953.

MIKUSCH, D. V.; Gazi Mustafa Kemal, Avrupa ile Asya Arasındaki Adam, İstanbul, 1981.

MÜDERRİSOĞLU, Alptekin; Sakarya 2, Yapı Kredi Bankası Yayınları, İstanbul, 1982.

OKYAR, Fethi; Üç Devirde Bir Adam, (Haz: Cemal Kutay), Tercüman Yay. İst-1980,

ÖKSE, Necati; “Bir Kahramanlık Destanı İle Bir Asalet Örneği”, Genelkurmay Atatürk Haftası Armağanı, 10 Kasım 1981,

ÖZALP, Orgeneral Kazım; Milli Mücadele I 1919-1922, TTK Yayınları, Ankara, 1998

ÖZEL, Salahattin; “Mondros’tan Samsun’a Atatürk”, İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yıllığı, 1999.