«Yol qurilish iqtisodi va ishni tashkil qilish» fanidan 5580600 «Тransport inshootlaridan foydalanish» va

п
Н
М
Н


365

bu yerda, M-materiallar iste’molining yillik hajmi, ming som;

N
p
-zahira kunlari soni, kun
Ishlab chiqarish zahiralarini rejalashtirish 

---

50
Ishlab chiqarish jarayonining bir maromliligi va uzluksizligini ta’minlash uchun

yol xojaligi bolimlari ish sharoitiga togri keladigan ishlab chiqarish zahiralari bilan
ta’minlangan bolishlari kerak. zahiralar tashkil etish zaruriyati shundaki, alohida turdagi
asosiy materiallar turlari boyicha yetkazib berishlar miqdori u materiallarni iste’mol
qilish muddatlari bilan mos kelmaydi.
Davrdan davrga otuvchi zahiralar-bu yol tashkiloti uchun zaruriy bolgan rejadagi
material resurslardir.
Davrdan davrga otuvchi materiallarning umumiy zahirasi quyidagilarni kozda
tutadi:
-materiallarning yetkazib berilishlari orasidagi omborxonada bolish vaqtlari
-ya’ni joriy zahira N
tek
(M
joriy
)
-materiallarni
texnologik
jihatdan
ishlab
chiqarishga
tayyorlash
vaqti,
tayyorgarchilik zahirasi N
podg
(N
tayyorg.
)
-tolov hujjatlarining yetib kelishi bilan moddiy boyliklar yetib kelishi bilan
moddiy boyliklar yetib kelishi orasidagi vaqt farqi-transport zahirasi N
tr
.
-materiallarning qurilish tashkiloti omborxonasida kafolatlangan zahira sifatida
bolish vaqti, N
gar
(N
kafolat
)
гар
тр
подг
тек
з
п
Н
Н
Н
Н
Н




.
.

Joriy zahiraning miqdori materiallarning yetib kelish vaqtlari va ularni toxtovsiz

iste’mol etilishlari bilan bogliq. U yetkazib berishlarning vaqtlari bilan togridan-togri
bogliq, chunki materiallar qanchalik tez-tez keltirilib turilsa, shunchalik joriy zahira
miqdori kamroq boladi. Joriy zahira me’yori odatda ikkita yetkazib berishlar orasidagi
vaqt intervalining 50% miqdorida qabul qilinadi.
Тayyorgarchilik zahirasi komplektlanish, materiallar sifatini laboratoriyada
tekshirish, materialni qabul qilish va omborxonadan yetkazib olib kelish vaqtlarini
hisobga oladi.
Тransport zahirasi moddiy boyliklarning temir yol orqali yetib kelishi vaqti bilan
tolov hujjatlarini pochta orqali yetib kelish vaqtlari orasidagi farqdan iborat.
Kafolat zahirasi yetkazib berishlardagi bir maromlilikni kutilmagan holda
buzishlarini oldini olish uchun kerak. Uning miqdori joriy zahira me’yorining 50%
miqdorida qabul qilinadi.

---

51
Korxonaning oziga tegishli bolgan aylnma mablaglar me’yori, ya’ni yonilgi va

boshqa materiallar zahirasini hosil qilish uchun zarur bolgan mablaglar me’yori ham,
rejalashtirilayotgan davrdan oldingi yilda amalda mavjud bolgan ortacha ma’lumotlarga
asoslanib, kunlarda belgilanadi.
Kam qiymatli va tez yeyilib ketadigan predmetlar zahirasini hosil qilish uchun
kerak boladigan aylanma mablaglar me’yori ham rejalashtirilayotgan yildan avvalgi yil
hisobotlari asosida aniqlanadi va bir ishlovchiga nisbatan pul korinishida belgilanadi.