Yönerge esaslarina göre tanimlar söZLÜĞÜ

CURRENT PRICE : purchase and sale price of an economic assets (good, Money, currency, security) in market in a specific date. (The "real time" price of a security trading on an exchange.)

REESKONT : İkinci iskonto. Bir banka tarafından iskonto edilmiş bir ticari senedin, o bankaca bir başka bankaya iskonto ettirilmesidir.

REDISCOUNT : second discount/deduction. To discount short-term negotiable debt instruments for a second time, after they have been discounted with a bank.
RE’SEN : Kendiliğinden; herhangi bir isteğe gerek olmadan; otomatikman.
EXOFFICIO : by itself; without any requirement; automatically.
RİSK YÖNETİMİ : İstenmeyen olayların ve bunun olumsuz yansımalarının oluşmasını engellemek veya en aza indirmek için riskin belirlenmesi, değerlendirilmesi, kontrolü ve dokümantasyonu aşamalarını içeren bir yönetim işlevidir.
RISK MANAGEMENT : a management process including determinining, evaluating, control and documentation of a risk in order to block or reduce the unexpected events and objectives.
ROYALTİ : Proje sonucunda ortaya çıkan ürünün yurt dışına satışlarında, ürün bazında belli bir yüzdenin veya genelde belli bir miktarın MSB’ye ödenmesini öngören düzenlemedir.
ROYALTY : in selling product to abroad in consequence of Project, it is an arrangement to pay some of percentage or certain amount to MND.
RÖLEVE : Eski bir eseri yenileştirme.
RELIEVO : modernization of old work.
RÖLÖVE : Arazinin zemindeki mevcut durumunun, bir takım ölçme teknikleri ile sayısal bilgilerinin tespit edilmesi işlemini ifade eder.
BUILDING SURVEY : It refers determining digital information of current situation of land on ground with some measuring techniques.
RÜCU : Dönme, geriye dönme, cayma, sözünden geri dönme; bir ödemede bulunan kimsenin, yaptığı bu ödemeyi, kısmen veya tamamen yapması gereken diğer kişilerden istemesi.
RECOURSE : The right to seek repayment of debt. Usually used to describe the right to seek repayment from an originator or prior endorser who sold or assigned debt to another party.
RÜÇHAN : Öncelik, üstünlük, imtiyaz.
PRIORITY : superiority, privilege.
- S -
SANAL PROTOTİP : Belirlenmiş teknik istek ve özelliklere göre; geliştirilmesi veya üretimi plânlanan bir sistem, araç, gereç, teçhizat veya malzemenin bilgisayar ortamında modellenmesi ve simülasyonudur.
VIRTUAL PROTOTYPE : according to determined technical requirements and specifications; modelling and simulation of a system, vehicle, equipment or a material planned to be developed or manufactured, in computer environment.
SANAYİ KURULUŞLARI : Tüm sanayi kuruluşları ile yazılım geliştirmeye yönelik hizmet alanında faaliyet gösteren kuruluşlardır.
INDUSTRIAL ENTERPRISE/ESTABLISHMENT / ORGANIZATION : organizations that activate in service area in order to develop software with all industrial enterprises.
SAPMA : Ürünün onaylanmış konfigürasyonunda belirtilen bir veya birkaç özelliğinin üretim başlamadan önce sağlanamayacağının ortaya çıkması durumunda üretici tarafından alınan yazılı onaydır.
DIVERSION / DEVIATION : in case one or some features determined in approved configuration of product is considered not to be supplied before production/manufacturing, it is an approved document taken by manufacturer.
SAPMA ORANI : Her yıl bir sonraki yıl için hazırlanan ve her bir malzeme için bütçelemeye esas olmak üzere belirlenen tahmini birim fiyattan o yıl aynı malzeme için gerçekleşen birim fiyatın (birden fazla tedarik yapılmış ise fiyatların aritmetik ya da ağırlıklı ortalaması alınır.) çıkarılması ile elde edilen sonucun tahmini birim fiyata bölünmesi suretiyle hesaplanan orandır.
DIVERSION / DEVIATION RATIO : prepared every year for the following year and it is a ratio calculated by deducting unit price of material for that year (in case more than one procurement is made, arithmetic mean or weighted mean is calculated) from determined approximate unit price for each material providing budget essential, and finding is divided to approximate unit price.
SARF MALZEMESİ : Hizmette tamamen sarf ve istihlâk edilebilen; imalde veya sarfı esnasında vasfını kaybeden; onarım, bakım, tutum için kullanılan; deneme ve araştırma maksadıyla kullanılan maldır.
CONSUMABLES : material that is completely consumed; lost its characteristic during its manufacturing or its consumption and used for repair, maintenance and conduct with the purpose of test and research.

SAVUNMA SANAYİ : Harp silah, araç, gereç, mühimmat, yedek parça ve bunların önemli girdileri ile bunlara ilişkin mal ve hizmetleri üreten tesislerdir.
DEFENSE INDUSTRY : facilities at where warfare weapons, vehicles, equipments, ammunitions, spare parts and important inputs, material and services concerning them are manufactured.
SAVUNMA SANAYİ GÜVENLİĞİ : Savunma sanayi ile ilgili faaliyetlerde, her türlü ortamdaki gizlilik dereceli bilgilerin, belgelerin ve malzemelerin korunması, yerlerin, tesislerin ve personelin güvenliklerinin sağlanması amacıyla oluşturulan bir sistemdir.
DEFENSE INDUSTRY SECURITY : in activities of defense industry, it is a system developed in order to protect all kinds of classified information, documents and materials, to maintain securities of places, facilities and personel.
SAVUNMA SANAYİ MİLLÎ GÜVENLİK MAKAMI : 29 Haziran 2004 tarihli ve 5202 sayılı Savunma Sanayi Güvenliği Kanunu ile yetkilendirilen Millî Savunma Bakanlığı adına Teknik Hizmetler Dairesi Başkanlığıdır.
NATIONAL SECURITY AUTHORITY OF DEFENSE INDUSTRY : it is the Technical Services Department authorised on behalf of the Ministry of National Defence by by Law no.5202 dated 29 June 2004 on Defense Industry Security.
SDR : İkmal Uyuşmazlık Raporudur.
SDR : Supply Discrepancy Report.
SEFER STOKLARI : Saptanmış muayyen ikmal seviyelerine göre barışta tedarik edilerek, depolanan ve sarf edilmeyen ancak depolanan malzemenin evsafını korumak için gerektiği zaman değiştirilen; seferde ikmal maddelerinin ikmal akışında meydana gelebilecek gecikmelerde ve/veya olağanüstü yıpranma ve/veya aşınma hallerinde emirle sarf edilen ve kapsamda belirtilen malzemeler ile akaryakıt, madenî yağ gibi malzemelerdir.
EXCURSION / EXPEDITION STOCKS : they are materials such as fuel oil and mineral oil procured and stored in peace according to determined certain level of supply and can not be consumed but can be changed when required in order to protect qualities of stored material; can be consumed on order in delays and/or extraordinary corrosion and/or abrasion conditions on excursion while supplying.
SEHVEN : Yanlışlıkla, yanılarak, hata ile.
ERRONEOUSLY : by mistake, by error, accidentally.

SEMEN : Satış parası; satım sözleşmesinde, satanın mal teslimine karşılık olarak ödenecek para.
PRICE : selling price; payment by seller against delivery of material in contract of sale.
SERBEST BÖLGE : Bir devletin egemenliği altındaki arazinin bir kısmı olup, gümrük sınırları dışında bırakılan ve böylece gümrük vergisinin ve gümrük işlemlerinin söz konusu olmadığı belli bir bölgedir.
FREE ZONE : it is a certain area that is part of land under a state sovereignty, out of customs border and so at where customs duty and customs procedures are not applied.
SİLAH : Savunmak veya saldırmak amacıyla kullanıldığında uzaktan veya yakından canlıları öldürebilen, yaralayan, etkisiz hâle getiren, yıkım gücü sağlayan, ölümcül olaylara sebep olan, herhangi bir patlayıcı madde vasıtasıyla mekanik veya basınçlı hava yardımıyla atılabilen veya fırlatılabilen, ateşli veya ateşsiz, farklı menzillere sahip, uzun veya kısa namlulu, tek veya toplu olarak ateşlenebilen, ağır, hafif ve otomatik silahlardır.
ARMS : it is a tool that kills, wounds or makes alive ineffective while defence or attack, that causes destruction and fatal events; heavy, light or automatic weapons that are shot or launched by means of any explosives by the help of mechanic or compressed air; that has different ranges, is long barrel or sawn-off, that can be fired singly or collectively.
SİLAH MALZEMESİ : Ana silâh sistemini oluşturan; sistemler, alt sistemler, cihazlar, destek teçhizatları ile personel veya mürettebat tarafından kullanılan silahlar ve bunların tamamlayıcı ve bütünleme ihtiyacı parçalarının yanı sıra silah ve/veya silah sisteminin eğitiminde kullanılan malzemedir.
ARMS MATERIAL : materials that compose major weapon system; they are systems, sub-systems, devices, support equipments and weapons used by personnel or crew and supplementary and complementary parts of weapons and materials used for training of arms and/or weapon systems.
SİLAH TEÇHİZATI : Taşınabilir veya mobil özelliği olan her türlü silaha ait araç, gereç, set ve avadanlıklardır.
ARMS ORDNANCE : equipments, sets and hand tools of all kinds of arms, which are transportable or mobile.

SİSTEM : 1) Düzenli bir bütün meydana getirmek için, düzenlenmiş karşılıklı faaliyetlerle birleştirilmiş işlem, yöntem ve teknikler topluluğudur.

2) Görev otomasyonunu yapabilmek için farklı alt sistem ve ekipmanlardan oluşan komple birimdir. (Birbiriyle entegreli çalışan alt sistemler grubu)
SYSTEM : 1) in order to form a regular wholeness, it is function, method and technics.

2) in order to carry out task automation, it is a unit composing of different sub-systems and equipments. (sub-systems group work integrated to each other).
SİSTEM GELİŞTİRME PROJESİ : ARGE’ye dayalı tedarik yoluyla bir sistemin prototipinin geliştirilmesini, üretilmesini ve tedariğini öngören, gerektiğinde teknolojik alt yapı oluşturma ve/veya temel araştırma çalışmaları ile desteklenen projelerdir.
SYSTEM DEVELOPMENT PROJECT : projects that provide development, manufacturing and procurement of prototype of a system through Research and Development based supply; that are supported by devoloping technological infrastucture and/or fundamental research works.
SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ : Bütün sistem elemanlarının en iyi ve en uygun bir dengeye ulaşması için sistem geliştirme faaliyetlerinin tamamını kontrol eden bir yönetim fonksiyonudur.
SYSTEM ENGINEERING : it is a management function that controls all system development activities in order all system components to reach the best and balance.
SON KULLANICI BELGESİ : Tedarik edilen ürünün, üreticinin onayı alınmadan üçüncü kişilere veya ülkelere verilmeyeceğinin, alıcı tarafından taahhüt edildiğini gösteren ve ilgili ülkenin yetkili resmî makamı tarafından onaylanan belgedir.
END USER CERTIFICATE : An End-user certificate, or EUC, is a document used in international sales of weapons and ammunition to certify that the buyer is the final recipient of the materials, and is not planning on transferring the materials to another party.
SÖZLEŞME : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmadır.
CONTRACT : a written agreement between administrator (contracting entity) and contractor about material or service procurement and constructional works.
SÖZLEŞME MAKAMI : Yüklenici ile sözleşmeyi imzalayan, takibini yapıp sonlandıran makamdır.
CONTRACT AUTHORITY : authority that makes agreement and concludes with contractor.
STANAG (STANDARDİZASYON ANLAŞMASI) : Aynı veya benzeri askeri teçhizat, mühimmat, ikmal maddeleri, yiyecek maddeleri ile harekât, lojistik ve idari usullerin kabulü için müteaddit veya bütün üye devletler arasında varılan anlaşmadır.
STANAG (STANDARDIZATION AGREEMENT) : an agreement between many or all member countries in order to accept procedures of the same or similar military equipment, ammunition, supplies, subsistence stores, operation, logistic and administrative. (Agreement, which sets up processes, procedures, terms, and conditions for common military or technical procedures or equipment between the member countries of the alliance.)
STANDARDİZASYON : İşletme-idame maliyetlerinin asgari düzeye indirilmesi ve/veya envanterde bulunan sistemlerle uyumun sağlanması amacıyla kalite ve/veya marka ve/veya model ve/veya üretici firma birliğinin sağlanması işlemidir.
STANDARDIZATION : in order to decrease in-service and maintenance costs at minimum level and/or in order to accommodate systems in inventory, it is a process to supply uniformity of quality and/or mark and/or model and/or manufacturing firm.
STRATEJİ : Araçlar, amaçlar ve irade arasındaki ilişki ve çelişkilerin ülkenin geleceği konusunda mantıki yargılarla uyumlandırılmasıdır.
STRATEGY : accommodation of relationship and conflicts between means, aims and willpower with logical interpretation of country’s future.
STRATEJİK HEDEF PLANI (SHP) : TSK’nın geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedeflerini, kısa, orta ve uzun vadede kazanması gereken yeteneklerini, bu yeteneklerin ne kadar ve hangi zaman birimi içinde kazanılması gerektiğini ifade eden, TÜMAS gibi stratejik dokümanların ortaya koyduğu vizyon ve öngörü gerektiren uzun vadeli hedeflere ulaşmak için izlenecek yöntemleri ve kaynak dağılımlarını içeren, 20 yıllık dönemi kapsayan, kaynak konusu düşünülmeden, projenin öncelik durumu, ihtiyacın gerekli olduğu zaman ve gerçekleştirilebilme zamanı düşünülerek katılımcı yöntemlerle hazırlanmış bir plan ve projeler havuzudur.

STRATEGICAL OBJECTIVES PLAN : prepared by participatory method, plans and projects that describe mission and vision of TAF on future, strategic targets and quantifiable targets, capabilities to be gained in short, middle and long terms and when those capabilities should be gained; that include methods and resource allocations in order to reach long term targets requiring vision and foresight set forth by strategic documents as TÜMAS, that contain twenty-year-period; that are prepared without considering resource matters though priority of Project, requirement and feasible time of requirement.

- Ş -
ŞARTNAME : İhale konusu işin hangi koşullarda yapılacağı (teknik ve idari) ile muayene, kabul ve bedel ödeme esas ve usullerini gösteren belge veya belgelerdir.

SPECIFICATION : document(s) that determines terms and conditions of tender (technical and administrative), inspection, acceptance and payment.

- T -
TAHKİM : Bir hak üzerinde uyuşmazlığa düşmüş olan iki tarafın anlaşarak, bu uyuşmazlığın çözümlenmesini özel kişilere bırakması ve uyuşmazlığın bu özel kişiler tarafından incelenip karara bağlanmasıdır.

FORTIFICATION / ARBITRATION : in case of conflict on any right, parts agree to solve problem through private persons and those people study on the conflict and finalize the conflict.
TAHSİS : Mülkiyeti kendilerinde kalması koşuluyla kamu idarelerince, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla mülkiyetlerindeki taşınmazların, birbirlerine veya köy tüzel kişiliklerine; Hazineye ait taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin ise, Maliye Bakanlığınca hizmetin devamı süresince kamu idarelerinin veya köy tüzel kişiliklerinin bedelsiz olarak kullanımına bırakılmasını ifade eder.
ALLOCATION : In order to fulfil public services referred to in laws, on condition that properties of immovables belong to public administrations it refers to leave use of immovables to eachother or village legal persons by public administrations; on the other side it refers to leave use of immovables belonging to Treasury and places under rule and ownership of State to eachother or village legal persons free of charge by the Ministry of Finance during continuity of service.
TAKYİT : Bağlı kılma, kısıtlama, kayıtlama.
RESTRAINT : limitation, qualification.
TALİ MALZEME (TKM) / (BİRLEŞİK PARÇA) : İki veya daha fazla birbirleriyle ilgili parçaların birleştirilmesinden meydana gelen onarılabilir malzemelere denir.
SUBMUNITION (COMBINED PART) : Reparable materials that are composing of two or more parts that are interrelated.
TAM TANIMLAYICI MALZEME TANIMLAMASI : Bir malzemeyi tanımlamak üzere, Malzeme Tanımlama Kılavuzlarından tespit edilen bütün zorunlu soruların cevaplandırıldığı tanımlama tipidir.
COMPLETE DEFINER MATERIAL DEFINITION : in order define a material, a type of definition in which all obligatory questions are replied, determined in Material Definition Guides.
TAPU : Arazinin belirli bir parçasının veya üzerine inşa edilmiş bağımsız bölümün malikini gösteren, tapu sicil müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli resmi belgeyi ifade eder.
CERTIFICATE OF OWNERSHIP : It refers to official document indicating property owner of independent part that is built on land or part of land and that is given by the real estate registration office and valid until opposite is proved.
TAŞINIR MAL : Bir yerden diğer yere nakledilebilen canlı-cansız her çeşit mal ve malzemeler ile diğer her çeşit kıymetleri, edinmeye elverişli olan ve taşınmaz mal mülkiyetine dahil olmayan doğal güçleri (Elektronik ortamdaki yazılımlar programlar ve manyetik ürünler dahil) ifade eder.
MOVABLE PROPERTY : It refers to all kinds of living and non-living goods and materials that can be transported from somewhere to another and all kinds of esteems and natural power that are not including immovable material and suitable to acquire. (including softwares, programmes in electronic environment and magnetic products).
TAŞINMAZ (TAŞINMAZ MAL) : Özüne bir zarar verilmeksizin bir yerden diğer bir yere taşınması mümkün olmayan, yerinde sabit duran malları ifade eder.
IMMOVABLES (IMMOVABLE PROPERTY) : It refers to materials that are not possible to carry from somewhere to an other without detriment and stable materials.
TAŞIYICI : Kara, hava ve deniz yoluyla insan veya malzemenin bir yerden başka bir yere nakli işini bir sözleşme veya protokol çerçevesinde yapan gerçek veya tüzel kişidir.
CARRIER : real or legal person who carries out transportation/carriage of people or material from somewhere to another by land, air and sea ways in the scope of contract or protocol.
TEAMÜL : Bir yerde öteden beri olagelen davranış, örf ve adet.
CUSTOM : long-established tradition, usage.
TEBLİGAT : Hukuki bir işlemin, ilgili kimsenin bilgisine sunulması için yetkili makamın, yasa ve yöntemine (usulüne) uygun bir biçimde yazı ile veya ilanla yaptığı bildirim işlemidir.
DECLARATIONS / NOTIFICATION : written or advertisement notification of legal transaction authority in accordance with act and method in order to present it to relevant person.
TECDİT : Yenileme. Mevcut bir borcun yerine yeni bir borcun konularak eskisinin ortadan kaldırılması.
NOVATIO(N) : renovation. Wipe off old debt by new debt is put instead of current debt. (The substitution of an existing debt with a newer debt.)
TEDARİK İŞLEMİ : Teknik şartname ve/veya diğer dokümanlar ile tanımlanmış mal/malzeme veya hizmetin tahsis edilen ödeneğinden aktarılması ile başlayan ve mahsup aşamasına kadar süren tüm fonksiyonları kapsayan işlemler/faaliyetler zinciridir.
PROCUREMENT PROCESS : procedures/activities including all functions starting from allocated appropriation of goods/material or service defined in technical specification and/or other documents and ending at accounting/offset stage.
TEDARİK PROGRAMI : Onaylanmış bir ihtiyacın karşılanması için, yeni veya iyileştirilmiş bir malzeme yeteneğine sahip olmak amacıyla planlanan yönetim ve kaynak kullanma faaliyetleridir.
PROCUREMENT PROGRAMME : in order to meet approved requirement, planned management and using resource activities in order to have new or healed material qualification.
TEDARİKÇİ : Mal alımı ihalesine teklif veren gerçek veya tüzel kişiler veya bunların oluşturdukları ortak girişimlerdir.
SUPPLIER : real or legal persons or joint ventures bids for material purchase tender.
TEKLİF : İlgili kanun, kararname ve yönetmeliklere göre yapılacak ihalelerde isteklinin idareye sunduğu fiyat ile değerlendirmeye esas belge ve/veya bilgilerdir.
BID / OFFER : for tenders to be carried out in accordance with relevant act, enactment and regulation; documents and/or information, which are based on the basis of evaluation by price submitted by tenderer to contracting entity.
TEKNİK ŞARTNAME : İhtiyacı karşılayan mal veya hizmetin verimlilik ve fonksiyonelliğini sağlayacak şekilde taktik, teknik ve her türlü diğer özelliklerini tereddüde yer bırakmayacak, açık ve anlaşılır şekilde kesin hükümler ile tarif eden, numune alma, denetim ve muayene yöntemlerini, ret ve kabul kriterlerini ve varsa ürüne ait kalite güvence ile ilgili hususları, kullanım şartlarını, işletme ve bakım özelliklerini, ambalajlama, etiketleme, taşıma ve depolama gereksinimlerini, garanti ile ilgili hususları içeren, tedarikte serbest rekabeti engellemeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacak biçimde hazırlanan, tedarik işlemlerine esas ve temel teşkil eden bir teknik dokümandır.

TECHNICAL SPECIFICATION : technical document that defines tactical, technical and all other characteristics of material or service with definite provisions by means of efficiency and functionality clearly, that includes sampling, audit and inspection methods, rejection and acceptance criterias and if any quality assurance matters of product, condition of use, operation and maintenance characteristics, packaging, labeling, transportation and storage, warranty; that is prepared in such a manner that it does not prevent free competitive and supplying equal opportunities and that is fundamental for procurement process.
TEKNOLOJİ : 1) Teknik üretme ve bu tekniğin uygulanması için gerekli alet, makine ve malzeme ile kontrol, yazılım ve donanım geliştirebilme bilgisidir.

2) Araştırma, geliştirme, üretim, pazarlama, satış ve satış sonrası hizmeti kapsayan bir sanayi sürecinin, etkin ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesi için kullanılabilecek bilgi ve becerilerin tümüdür.
TECHNOLOGY : 1) for technical producing and technical implementation, it is development of control by machine, equipment and material and software and equipment development information.

2) in order to realize industry period effectively including research, development, manufacturing, marketing, selling and after sales service, it is all kinds of informations and abilities.
TEKNOLOJİ GELİŞTİRME : Bir ürün oluşturulmasına yönelik ustalık bilgisi kazanılması ve yeni bir ürüne uygulanması faaliyetidir.
TECHNOLOGY DEVELOPMENT : in order to produce a new product, acquiring artful and applying it to a new product.
TEKNOLOJİ İLİŞKİLİ ALT SİSTEM : Bir ana sistem içerisinde bir temel fonksiyonu yerine getirmek üzere bir araya getirilmiş fonksiyonel bileşenler grubunun, kendisini oluşturan teknolojilerle ilişkili olarak ifade edilmesidir.
SUB-SYSTEM ASOCIATED WITH TECHNOLOGY : in order to fulfil fundamental function in main system, it is expressing of functional components group as connected with technologies that composes functional components group.
TEKNOLOJİ PANELİ : TSK ihtiyaçlarının azami ölçüde yurt içinden karşılanması için, araştırma ve teknoloji faaliyetlerinin; Savunma Araştırma Geliştirme ve Teknoloji Planı (SAGTEP) doğrultusunda yönlendirilmesi ve proje yönetiminde ihtiyaç makamı, tedarik makamı, sanayi kuruluşları, üniversiteler ve araştırma kuruluşları arasında iş birliğinin sağlanabilmesi amacıyla oluşturulan panellerdir.