YönetiMİn tariHÇESİ, tanimi ve niteliĞİ

Örgüt üyelerini etkileme yollarından bir diğeri de karara katılmadır. Karara katılmanın örgüt üyelerini etkileme bakımından sağladığı yararlar şöyle özetlenebilir:  Karara katılma, üyelerin güdülenmesine yardımcı olur.  Karara katılma, bireylerin tavır ve alışkanlıklarının değiştirilmesi ve yeni fikirlerin benimsetilmesinde etkin bir araçtır.  Karara katılma, kişisel amaçlarla örgütsel amaçların dengelenmesinde önemli rol oynar.  Karara katılma, işgörene sağladığı üstün moral seviyesi sonucunda, işi terk etme ve işten ayrılmaların azalması sonucunu doğurur.  İşgörenin yönetim kararlarına açık veya üstü örtülü bir biçimde karşı koyma durumlarının azalmasına neden olmasıdır.

DEĞERLENDİRME

*Değerlendirme örgütün, programın ve etkinliklerin gerçekleştirmeye çalıştıkları amacı ne ölçüde ya da ne kadar iyi gerçekleştirdiklerinin saptanmasıdır. Değerlendirmenin amacı, uygulamanın başarı derecesini tarafsız olarak belirleyebilmektir.

Değerlendirme, bir açıdan bakıldığında yetersizliklerin ortadan kaldırılması için başvurulan bir araçtır. İşgören değerlendirme sonucunda hatalarını ve eksik yönlerini görme imkânına sahip olacak, bunları gidermek için de kendini geliştirme ihtiyacı hissedecektir.

Değerlendirme süreci ile örgütün bir bütün olarak ve her parçasının etkililik derecesi saptanabilir. Başlangıçta verilen kararlarla ulaşılan sonuç arasında ne ölçüde tutarlılık olduğunu saptamak için gerçekleştirilen değerlendirme sürecini bireyci karakterden çıkarıp katılımcı bir niteliğe büründürmek demokratik ve çağdaş yaşamın bir koşuludur.Değerlendirmenin genel amacı, örgütsel etkililik derecesini arttırmaktır.

*Değerlendirme, davranışı kontrol etme, planlanan işlerin yapılması ve istenenlere ne derece uyduğunun kontrolüdür. Örgütün amaçları doğrultusunda yapılan işlerin kural ve ilkelere uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini, kontrol sürecini tanımlar.

>Değerlendirme sürecinde ele alınan teftiş kavramı ise, örgütsel eylemlerin kabul edilen amaçlar doğrultusunda, tespit olunan ilke ve kurallara uygun olup olmadığının anlaşılması süreci olarak düşünülebilir. Bir başka tanıma göre teftiş, kamu yararı adına davranış kontrol yöntemi olarak tanımlanabilir. Teftişin amacı, örgütün amaçlarının gerçekleştirilme derecesini tespit etmek, daha iyi sonuç alabilmek için gerekli önlemleri almak ve süreci geliştirmektir.

Değerlendirme yaparken uyulması gereken ilkeler  Değerlendirme amaçlı olmalı ve değerlendirmenin amaçları açık olmalıdır.  Değerlendirme planlı olmalıdır.  Bir kişinin veya bir kurumun yaptığı değerlendirmeler yanlılığa ve yanılgıya açıktır. Bu nedenle değerlendirme sürecine genel bir katılım özendirilmelidir.  Değerlendirmede süreklilik olmalıdır. Hızla değişen dünya ve insan doğası, değerlendirme yargılarının uzun dönem geçerli olmasını zorlaştırmaktadır.  Değerlendirme sürecinde, değerlendirilmek istenen toplam etkinliğin değerlendirilecek kısmının belirlenmesi, tanımlanması önemlidir.  Değerlendirme sürecinde tek tek eylemlerle birlikte bütün de gözetilmelidir.  Değerlendirme yaparken çevre değişkenleri de gözetilmelidir.  Değerlendirme yargıları için kullanılacak ölçüt sayısı çoğaldıkça değerlendirmenin nesnelliği artar. Bu yüzden kullanılan ölçüt sayısı mümkün olduğunca birden fazla olmalıdır.  Değerlendirme sürecinde, ilgili verilerin doğru yorumlanmasına dikkat edilmelidir.  Değerlendirme, bireysel ve örgütsel yaratıcılığı özendirmelidir.  Değerlendirme korkutucu değil özendirici olmalıdır

>Değerlendirme sürecinin dört aşaması bulunmaktadır:  Yapılan veya yapılacak olan fonksiyonların ölçüleri belirlenmesi  İşgörenlerin yaptığı işlem ve eylemlerin ölçülmesi  İşgörenlerin değerlendirme sonuçlarını önceden hazırlanmış olan değerlendirme ölçüleriyle karşılaştırması  Aksaklıklar ve olumsuzlukların ortaya koyulması

Değerlendirme sürecinin aşamaları şu şekilde belirtilebilir:

Neyin değerlendirileceğinin belirlenmesi. Düşünsel bir çaba gerektiren bu aşama, değerlendirmenin doğru olarak yapılabilmesi için çok önemlidir.

Performans standardının belirlenmesi: Bu aşamada değerlendirmeyi yapmak için kullanılacak standartların gerçekçi ve doğru olmasına dikkat edilir.

Ölçümün yapılması: Belirlenen standartlara ne ölçüde ulaşıldığı ortaya koymak üzere araçlar (yöntemler) belirlenir ve ölçüm yapılır. Ölçümü yapmak üzere değişik araçlar kullanılabilir.

Sonuçların belirlenen standartlarla karşılaştırılması: Bu aşamada daha önce belirlenen standartlara göre ölçüm yapılarak elde edilen sonuçlar karşılaştırılır.

Yeniden ele alma: Eğer gerçekleşen sonuçlar daha önce belirlenen standartları tutturamıyorsa değerlendirme sürecini tekrar ele almak gerekir.

Değerlendirme ve düzeltme (çözüm): Yapılan değerlendirme sonucunda hedeflenen performansın gerçekleşmediği ortaya çıkarsa çözüme gidilir. Yani hedeflenen performansın gerçekleşmesi için nelerin yapılması gerektiği konusunda öneriler geliştirilir.

Değerlendirmede karşılaşılan sorunlar:

1) Tek ölçüt kullanma

2) Müsamaha: Gerçekleşenden daha fazla değer verme

3) Hale etkisi: işgörenlerin belli bir alandaki mükemmelliğine bakarak başka alanlarda da mükemmel olacağına dair fikir üretme

4) Objektif olmama: Önyargılı olma

5) Ortalama eğilimi: Herkesi vasat olarak değerlendirme eğilimi

Değerlendirme süreci, örgütün hedeflerine ne derece ulaşıldığını ölçtüğü için çok önemli bir süreçtir. Değerlendirmelerin yapıcı, gelişmeyi özendirici bir şekilde gerçekleştirilmesi süreci daha işlevsel kılabilecektir. Değerlendirmeyi örgüt için dönüt sağlama süreci olarak da nitelendirebiliriz

>Yönetim süreçlerinin tümünde karara katılım yönetime katılımın gerçek anlamını oluşturmaktadır. Yönetime katılma ilkesinin bir yaşam tarzı olması, beraberinde örgütün demokratik bir kültüre sahip olmasını getirecektir. Bir kurum kültürünün değiştirilmesinde veya geliştirilmesinde kullanılan en önemli yöntemlerden biri, katılımı sağlayan sistemlerdir. Bu katılım, kalite çemberleri ve danışman grubu gibi resmî olabileceği gibi; öneri sistemleri veya üst yönetimle temas etme fırsatı gibi gayriresmî de olabilir.