Nisan ayı kişisel gelişim eylem planı olarak David Burns’un “İyi Hissetmek” adlı kitap incelendi.
Kitap okul öğretmenlerine tebliğ edildi.
Kitap üzerinden yapılan karşılıklı fikir alışverişi sonucunda kitaptan çıkardığımız netice;
Depresyonda olduğu görülen hastaların birçoğu kendilerine görünmez duvarlar inşa etmişlerdir. Bu duvarların ne kendileri ne de başkaları tarafından yıkılamaz olduğunu düşünürler. Dr. David Burns’a göre öncelikle imkansızlıkları ortadan kaldırmak gerekir. Artık zevk almadığı şeyler olduğunu söyleyen hastalara aktiviteleri en son ne zaman yaptıklarını ve bir kez daha denemeleri gerektiğini söyler. Sonuç şaşırtıcıdır; çünkü hastalar sevdikleri işleri yaptıklarında hala aynı zevki aldıklarını görmüşlerdir. Sadece ilk adımı atamamaktadırlar. Duygu durumumuzu tanımak için bizlere verdiği 10 adet kural kitapta yer almaktadır.
1. Kural: Ya Hep Ya Hiç Düşüncesi: Eğer bir işteki performansınız sıfırın altındaysa kendinizi tamamen başarısız bulursunuz.
2. Aşırı Genelleme: Tek bir olumsuzluğu hiç bitmeyecek bir başarısızlık olarak görürsünüz.
3. Zihinsel Filtre: Tek bir olumsuz ayrıntıyı bulup onunla uğraşıp durursunuz.
4. Olumluyu Geçersiz Kılma: Yaşadığınız olumlu olayları “Sayılmaz.” Diyerek görmezden gelirsiniz.
5. Vardığınız sonuçları destekleyecek kesin sonuçlar olmamasına rağmen olumsuz bir değerlendirme yaparsınız. Akıl okumak: Kendinizce birinin size ters davrandığını düşünüp kurarsınız. Falcılık: İşleri kötü gideceğini öngörür, kehanetinizin gerçek olacağına ikna olursunuz.
6. Aşırı Büyütme (Küçültme): Olayların önemini abartır ya da küçültürsünüz. Mesela toplum önünde yanlış bir kelime söylediniz. Herkes bunu unutur ama siz günler kendinize kızarsınız. Tam tersine bir başarı elde ettiğinizde bunun önemsiz olduğunu düşünürsünüz.
7. Duygusal Kararlar: Olumsuz hislerinizin gerçek olduğuna inanırsınız.
8. –meli –malı Cümleleri: Kendinizi –meli –malı’larla motive etmeye çalışırsınız.
9. Etiketleme ve Yanlış Etiketleme: Aşırı genellemenin uç halidir. Hatanızı tarif etmek yerine kendinize bir etiket yapıştırırsınız. (Ben beceriksizin tekiyim.)
10. Kişiselleştirme: Kendinizi başlıca sorumlusu olmadığınız olumsuz bir olayın nedeni olarak görürsünüz.
Kişi bu maddeleri öğrenmeli ve bilinçlenmelidir. Özgüven yaratmak ya da hak etmek için önemli bir şey yapmak durumunda değilsiniz. Kişinin tüm yapması gereken o nutuk çeken iç sesi kapatmasıdır. Çünkü o eleştirel ses yanlıştır!
Hiçbir şey yapmama isteğiniz depresyonun bir parçasıdır. İstekleriniz felç olmuştur. Ümitsizlik, çaresizlik, kendinizi bunaltmak, sonuçlara atlamak, kendinizi etiketleme, ödülleri değersizleştirmek, mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu ya da başarı korkusu gibi pek çok duygu bu dönemde meydana gelir. Bu durumlarda yapabileceğinize inanın. Depresyon kaybolmaya başladığında bu olumsuz duyguların yerine rahatlama ve keyif alma isteği gelir.
Depresyonun en tehlikeli yönü ise ölümcül boyutudur. Kişi için yaşamak zevk vermediğinden ve anlamsızlaştığından intihara meyilli olmaya başlar. Ancak intihar gereksizdir. Bu dürtü hızlı bir şekilde yok edilebilir. İntihara meyilli insanlarda yaygın ve kötümser bakış açısı tüm düşüncelerine hakimdir. Geçmişe baktıkları zaman tek hatırlayabildikleri depresyon ve acı dolu zamanlardır. Bunun nedeni geçmişe ait anıları çarpıtmanızdır. Umutsuzluk en büyük tuzaktır. İntihar eğilimlerinizi ölçmelisiniz. Bu tarz bir düşünceniz varsa, mesela ölmeyi dilediyseniz ve bunu gerçekleştirmeye yönelik planlarınız varsa kesinlikle ciddiye alınmalıdır. Bu hastalar kesinlikle yardım istemezler. Oysa düşünceleri çarpıtılmıştır. Yaşadıkları sorunların mantıksız olduğunu söyleyemezsiniz ama çözülebilir olduğunu söyleyebilirsiniz. Gerçek düşünceler sizi depresifleştirmez. Yalnızca çarpıtılmış düşünceler geçerli umutlarınızı ve özgüveninizi sizden çalabilir. Dr. David Burns, bugüne kadar hiçbir hastasında intiharı gerektirecek bir sorun görmemiştir. Depresyondan kurtulmanın ardından psikoterapi ile tedavi gören hastalar büyük oranda depresyona tekrar girmiyor ve yalnızca anti depresanlarla tedavi gören hastalara oranla tekrarlama olasılığı oldukça az. Bu bilgi, birçok insanın depresyondan kurtulmasının ardından geri dönüş yaşaması hakkındaki artan bilinç büyük önem taşıyor. Bu tedavi yöntemi hafif depresyonlar için değil, ağır depresyonlar için de yararlıdır.
İyi hissetmek kitabı oluşturduğu psikoterapi tedavi yöntemiyle oldukça yararlı.