Yunusxodjaev zoir shokirovich kasbiy psixologiya

Sxemalashtirish –biror bir obrazlarni tasvirlashda umumiy bosh 
xususiyatlarga to‗xtalish. 

---

Tushlar- uyquga yuzaga keladigan ixtiyorsiz obrazlar bo‗lib, ular tez 
unutilishi yoki uzoq muddati saqlanishi mumkin. Reeproduktiv hayolda aniq 
real vazifani amalga oshirish maqsad qilib quyiladi, unda fantaziya elementlari 
mavjud bo‗ladi. Bunday hayol xotira yoki idrokka o‗xshab ketadi. Masalan, 
Amir Temur yurishlari, badiiy adabiyotda tabiat manzaralarning ifodalanishi 
shular jumlasiga kiradi. Produktiv (ijodiy) xayol- bizning tajribamizda mavjud 
bo‗lmagan obraz va ob‘ektlarni yaratish bilan bog‗liq bo‗lgan hayol turidir. 
Masalan, ixtirochi, yozuvsi yangi narsa yaratadi. 
Pedagogik fikr tarixi va maktab amaliyotida o‗qituvchi mahorati 
masalalari 
O‗qituvchi kasbi sharafli va o‗ziga xos murakkab bo‗lib, pedagogik 
mahorat fani esa ilg‗or o‗qituvchilar va olimlarning amaliy va nazariy 
bilimlarining yig‗indisidir. SHarq pedagogikasi va pedagogik mahorati ming 
yillik tarixga ega bo‗lib, nazm mulkining sultoni A.Navoiy, A.Jomiy, Koshifiy 
va boshqalarning asarlarida nutq, notiqlik sa‘nati, madaniyati haqida, so‗z va 
uning inson ruhiyatiga ta‘siri haqida juda ko‗p, qimmatli, durdona fikrlari 
mavjud. Pedagogik mahorat fanining predmeti shu sohaga oid bo‗lgan nazariy, 
amaliy bilimlar majmuasini o‗rganishdan iborat. 
Inson xotirasining yaxshi bo‗lishi, ya‘ni his-kechinmalarimiz, ko‗rgan - 
kechirganlarimizning mazmuni to‗laroq miyamizda saqlanishi quyidagi 
omillarga bog‗liq: 
-esda saqlab qolish bilan bog‗liq harakatlarning yakunlanganlik 
darajasiga; 
-shaxsning o‗zi shug‗ullanayotgan ishga nechog‗lik qiziqish 
bildirayotganligi va shu ishga moyilligiga; 
-shaxsning bevosita faoliyat mazmuni va ahamiyatiga munosabatining 
qandayligiga; 
-shaxsning ayni paytdagi kayfiyatiga; 
-irodaviy kuchi va intilishlariga. 
Umuman, xotiraning samaradorligi eslab qolishning ko‘lami va tezligi, 

---

esda saqlashning davomiyligi, esga tushirishning aniqligi bilan bog‘lanadi. 
Demak, odamlar ham aynan shu sifatlarga ko‗ra ham farqlanadilar: 
-materialni tezda eslab qoladiganlar; 
-materialni uzoq vaqt esda saqlaydiganlar; 
-istagan paytda osonlik bilan esga tushiradiganlar. 
Ba‘zi odamlarning xotirasiga xos jihatlarni tug‗ma deb atashadi. To‗g‗ri, 
oliy nerv tizimi, uning o‗ziga xos ishlash xususiyatlari xotiraning o‗ziga xos 
individual uslubini belgilashi mumkin.