Yunusxodjaev zoir shokirovich kasbiy psixologiya

 

---

Talabalar bilimini nazorat qilish uchun savollar 
1. 
Tafakkur va kasbni egallash deganda nima tushiniladi? 
2. 
Tafakkur turlarini gapiring? 
3. 
Tafakkur operatsiyalarini sanang? 
4. 
Reproduktiv tafakkur nima? 
5. 
Mantiqiy tafakkur nima? 
6. 
Intiusiyani izohlang? 
 
SHAXSNING HISSIY-IRODAVIY SOXASI VA KASBGA 
MOSLASHISH 
Hissiyot bamisoli insonning kiyimidir. Insonning hissiyotiga ko‗ra,
uning holati haqida fikr yuritish mumkin.
His-tuyg‗ular – kishining o‗z hayotida nimalar yuz berayotganiga, 
nimalarni bilib olayotganiga yoki nima bilan mashg‗ul bo‗layotganiga nisbatan 
o‗zicha turli xil shaklda bildiradigan ichki munosabatidir. His-tuyg‗ularning 
kechishi sub‘ekt alohida his etayotgan ruhiy holat sifatida gavdalanadi. Bunda 
biron-bir narsani idrok etish va tushunib etish, biror narsa to‗g‗risida bilib olish 
idrok etilayotgan, tushunib olinayotgan, ma‘lum yoki noma‘lum narsalarga 
nisbatan shaxsiy munosabati bilan birgalikda ro‗y beradi. SHu hollarning 
barchasida his-tuyg‗ularning boshdan kechirilishi xususida, kishining alohida 
hissiy holati xususida so‗z yuritiladi.
His-tuyg‗uni boshdan kechirishning turli shakllari: emotsiya-hissiyot, 
affekt, kayfiyat, kuchli hayajonlanish (stress holati) kiradi. Emotsiyalar – ruhiy 
hayajonlanish, ruhiy harakatlanish degan ma‘noni anglatadi (qo‗rquvdan titrash 
va h.k.). kishini tez chulg‗ab oladigan va shiddat bilan o‗tib ketadigan jarayonlar 
affektlar (hissiy portlashlar) deb ataladi. Ular ongning anchagina darajada 
o‗zgarganligi, xatti-harakatlarni nazorat qilishning buzilganligi, odamning o‗z-
o‗zini idrok qila olmasligi bilan ajralib turadi. 

---

Agar oddiy hissiyot faqat ruhiy hayajonlanishni ifoda etsa, u holda affekt 
bo‗rondir. Kuchli zo‗riqish (ko‗z yosh to‗kish, kulish) natijasida mayda sa‘i-
harakatlar barbod bo‗ladi. Induktiv tormozlanish yarim sharlar qobig‗ini tobora 
ko‗proq darajada egallay boshlaydi, bu tafakkurning izdan chiqishiga olib 
keladi, qobiq osti yo‗llarida qo‗zg‗alish kuchaya boshlaydi.