Mavzu — masala, muammoning mohiyatini ifodalovchi aniq yo‘nalish, o‘rganishni, tadqiqot o‘tkazishni talab qiluvchi topshiriq, vazifa.
Gipoteza — haqiqatga yaqin ilmiy taxmin.
Muammo — hal qilishi lozim bo‘lgan, yechimini kutayotgan masala, mavzular majmui yoki bo‘lg‘usi tadqiqotlar sohasini o‘z ichiga qamrab olgan yirik, umumlashtirilgan, shakllantirilgan ilmiy masaladir.
Muammolar quyidagi turlarga ajratiladi:
Tadqiqot muammolari — bir ilmiy fan doirasidagi va birgina qo‘llanish sohasidagi tadqiqotlarning qarindosh mavzulari majmui.
Kompleks ilmiy muammo — xalq xo‘jaligining eng muhim masalalarini hal etish uchun yunaptirilgan turli fan sohalaridagi ilmiy tadqiqot mavzularining o‘zaro aloqasi.
Mavzuning dolzarbligi — oldinga qo‘yilgan muammo (vazifa, masala)ni hal qilishning ayni vaqt va mazkur vaziyat uchun muhimligi darajasi.
Masalaning qo‘yilishi — tadqiqot mantiqiy usulida:
tahlil etilishi va umumlashtirilishi talab qilinadigan fakt (dalil)larni aniqlash;
fanda hal qilinmagan muammolarni aniqlash.Fanda, tushuntirilmagan, tartibga solib, tizimlashtirilmagan faktlarni aniqlashtirish bilan bog‘liq bo‘lgan har qanday tadqiqot diqqat markazdan chetga tushib qolishi mumkin:
Ularni umumlashtirish — masalaning qo‘yilishi mazmunini tashkil etadi.
Tadqiqot vazifalari — muayyan tadqiqot mavzusi doirasidagi tadqiqot ishlarining element (qism)lari majmui, ularni ijro etishning aniq rejalari belgilangan topshiriqlar.
Xulosa — fikriy operatsiya, uning vositasida bir qancha berilgan mulohazalardan dastlabkisi bilan muayyan tarzda baholangan holda xukm chiqarish, ya’ni haqiqatga yaqin ilmiy taxmin— gipotezani isboti.