Ózbekistan respublikasĺ informaciyalĺq texnologiyalarĺ HÁm kommunikaciyalarĺn rawajlandĺRĺw ministrligi muhammed al-xorezmiy atĺndaǵĺ TASHKENT informaciyalĺq texnologiyalarĺ universiteti

Kishi biznes ha’m isbilermenlik karxanalarin basqariw strulturalarinin’ sho’lkemlestiriw tu’rleri

Kishi biznes ka’rxanalarin basqariw strukturasinin’ sho’lkemlestiriw tu’rleri:

Kishi biznes ka’rxanalarin basqariw strukturasinin’ sho’lkemlestiriw tu’rleri:

Siziqli

Siziqli shtabli

Funkcio-nal

Siziqli-funkcional

Dasturiy-maqsetli

Matricali

Ha’r bir strukturada ra’smiy ha’m ra’smiy bolmag’an baylanislar bar. Ra’smiy baylanislar - vertikal baylanislar esaplanadi. Olar basshiliq ha’m boysiniwshiliq tu’rine qarap, bir-birinen parqlanadi.

Eger basshiliq to’laqonli bolip, to’mengi organ iskerligine baylanisli barliq ma’selelerge baylanisli bolsa, onda bul baylanis siziqli ra’smiy baylanis dep ataladi.
Eger basshiliq sheklengen bolip, to’mengi organ iskerligine baylanisli barliq ma’selelerge baylanisli bolsa, onda bul baylanis funkcional ra’smiy baylanis dep ataladi.
Organlar ortasindag’i vertikal baylanistan tisqari sirtqi gorizantal baylanislar da bar bolsa, olar muwapiqlastiriw, uyg’inlastiriw ha’m sherklik ta’rizindegi baylanislar esaplanadi.
Basqariw strukturasinda ra’smiy baylanislar tiykarg’i orindi iyeleydi. Biraq, ra’smiy bolmag’an baylanislarda u’lken a’hmiyetke iye.
Bazida olar sho’lkemlerdin’ jumisin jolg’a qoyiwda sheshiwshi a’hmiyetke iye. Ra’smiy bolmag’an ha’r qiyli boliwi mu’mkin. Olar qatarina ka’rxanadag’i tuwisqanliq baylanislari, oni qurawshi uliwmaliq ma’pler, ma’selen, ka’sipler, qizig’iwshiliqlar, sport penen shug’illaniw ya’ki doliq mu’nasebetleri kiredi.
Ra’smiy bolmag’an baylanislarg’a itibar beriw kerek.Sebabi:
- ra’smiy bolmag’an baylanislar strukturanin’ ba’rshe buwinlari menen baylanisqan boladi;
- qatar mu’na’sebetler jumistan tisqarida payda boladi ha’m ka’rxananin’ ba’rshe isine ta’sir ko’rsetedi;
- ra’smiy bolmag’an sistema o’zinin’ bir qansha ko’rsetkishleri boyinsha ka’rxana iskerliginin’ o’nimli du’ziliwine ja’rdem beredi;
Biraq, ra’smiy bolmag’an baylanistin’ unamsiz ta’repleri de bar. Iqtiyat boliw, sergirlik bolmag’an jerde toparliq,qarindasliq ha’m usi siyaqli ko’rinisler payda boladi.

2.