Ózbekistan respublikasĺ informaciyalĺq texnologiyalarĺ HÁm kommunikaciyalarĺn rawajlandĺRĺw ministrligi muhammed al-xorezmiy atĺndaǵĺ TASHKENT informaciyalĺq texnologiyalarĺ universiteti

Matricali struktura.

Matricali struktura boyinsha basqariw quramali bolip ol o’nimi tez-tez ozgerip turatugin ka’rxanalar ta’repinen qollaniladi. Bul struktura karxanada gorizantal baylanislardi jolga qoyiwda ha’m olardi zamanago’y kompyuterler ja’rdeminde quramali buyiritpalardi orinlawshi tu’rli karxanalar iskerligi menen baylanistiriwga, texnika tarawinda joqari da’rejeli xizmet korsetiwge ha’m ekspertizani ta’minlewge qaratilgan bul strukturani “tur” korinisinde oylawimiz mumkin. Ol eki turdegi strukturanin’ kombinaciyanin’ an’latadi.
Basqariwdin’ maticali strukturasinin’ waziypasi sonnan ibarat, ha’r bir isshi da’sturdi basqariwda, sonay-aq, o’zinin’ funkcinal orgininda xizmette boladi hamde eki ta’repleme boysinadi.
Bul strukturanin’ abzalliqlari:
- basqariw procesindegi baylanislardin’ uzinlig’in qisqartadi ha’m ta’rtipke saladi;
- qarar qabil qiliwdi tezlestiredi ha’m olardin’ mazmuni ha’mde na’tijeleri ushin juwapkershilikti asiradi;
- karxananin’ ishki ha’m sirtqi jagdaylarina ta’sir etiwshi faktorlardin’ ozgerwine tez ko’nlikpe payda etedi ha’m og’an muwapiq ra’wishde a’mel qiladi;
- siziqli boysiniw qurali bolim ishinde byurokratiaga bolg’an beyimlilikti so’ndiredi;
Sol menen bir qatarda matricali strukturanin’ kemshilikleri bar. Olar strukturanin’ quramaliligi ha’m basqariw organlarinin’ real kepillikke iye emesligi esaplanadi.
Basqariwdin’ sholkemlestiriw strukturalari haqindag’i juwmaqlawshi pikirge keler ekenbiz, basqariwdin’ korip shig’ilg’an sho’lkemlestiw strukturalarinan esh birin ra’smiy struktura dep bolmaydi. Sonliqtan, ha’r bir karxana aldindag’i maxset ha’m ekonomikaliq jag’daydin’ ozine ta’n qa’siyetlerinen kelip shigip, onin’ talaplarin joqari darejede qandiriwshi sho’lkemlestiwshi struktura tu’rlerin tan’law kerek.

7. 
   Kishi biznes ha’m isbilermenlikte basshinin’ basqariw usili.
   

Basshinin’ basqariw usili degende, basqariw processinde shigiwshi mashqalalardi sheshiw usillari tusiniledi.
Kishi biznes ha’m isbilermenlikte basshiliqtin’ to’mendegi basqariw usillarinan paydalaniladi:

1. 
   Xojaliq islerindegi kemshiliklerge murasasiz boliw.
   
2. 
   Ja’ma’a’t ha’m onin’ ha’r isshisi haqinda qaygiriw.
   
3. 
   Joqari ma’deniyatli basqariwdi payda etiw.
   
4. 
   Basshinin’ jan’aliqti seziw qabileti.
   

Kishi biznes iskerligin basqariwdin’ bir neshe basqishlari bar. Olar eki basqishli, u’sh basiqshli ha’m ko’p basqariwdi misal etip ko’rsetiw mu’mkin. Kishi biznes iskerligin basqariwda jaha’n tajriybesinnen aling’an ha’m en’ sapali esaplang’an eki basqishli usil, yag’niy basshi orinlawshi usilinanan ken’ paydalaniladi. Bul usildin’ o’nimdarlig’i onin’ a’piwayilig’inda, orinlawshi ha’m basshi ortasindag’i munasebetlerdi tuwridan-tuwri baylanisqanlig’i esaplanadi. Bul jerde baqlawdin’ joqari o’nimdarlig’ina erisiledi. Basqishlar sani artip barg’an sayin basqariw sapasi kemeyip baradi.


Tiykargi a’debiyatlar:

1. 
   O’zbekistan Respublikasi Prezidentinin’ “Mikrofirmalar ha’m kishi ka’rxanalar rawjanlaniwin rag’batlantirish barasindag’i qosimsha shara-ta’dbirleri tuwrisindag’i” 2005 jil 20 iyundag’i PF-3620-sanli pa’rmani. Xabarnama jurnali, 2005 jil,2-san.
   
2. 
   Karimov I.A. Erishilgan yutuqlarni mustahkamlab, yangi marralar sari izchil harakat qilishimiz lozim. //Xalq so’zi gazetasi, 2006 yil 11-fevral.
   
3. 
   Qosimova M.S., Xodiev B,Yu., Samadov A.N., Muxitdinova U.S., Kichik biznesni basqariw. O’quv qo’llanma. -T.: O’qituvchi, 2003.