Солиқ турлари
|
Солиқ тури ҳақида назарий маълумот (ҳар бир солиқ тури бўйича қисқача маълумот беринг)
|
Солиқ объекти
|
Солиқ базаси
|
Солиқни тўлаш муддати
|
Юридик шахслардан олинадиган фойда солиғи.
|
|
|
Soliq solinadigan baza -jami daromad bilan chegirib tashlanadigan xarajatlar o‘rtasidagi farq sifatida, boshqa qonunlarda va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlarida nazarda tutilgan imtiyozlar hamda soliq solinadigan foydaning kamaytirilishi summalari inobatga olingan holda hisoblab chiqarilgan soliq solinadigan foydadan kelib chiqib belgilanadi
|
Soliq hisoboti quyidagi muddatlarda taqdim etiladi:
1) hisobot davri yakunlari bo‘yicha — hisobot davridan keyingi oyning yigirmanchi kunidan kechiktirmay;
2) soliq davri yakunlari bo‘yicha — soliq davri o‘tgandan keyingi yilning 1 martidan kechiktirmay.
soliqni to‘lash hisobot (soliq) davri yakunlari bo‘yicha, tegishli hisobot (soliq) davri uchun soliq hisobotini taqdim etish muddatlaridan kechiktirmay amalga oshiriladi.
|
Махсус солиқ режимлари.
|
|
Soddalashtirilgan soliq tizimidan foydalanuvchi va soliq solish ob'ekti sifatida xarajatlarni kamaytirgan daromadlarni tanlaydigan soliq to'lovchilarning ayrim toifalari uchun soliq solig'i ob'ekti sifatida 2015 yil 1 yanvardan 5% soliq stavkasi o'rnatildi (Sevastopol shahrining qonuni), soliq tizimining patent tizimi uchun - 1%. Sevastopol). UTII shaklida maxsus rejimlar uchun stavkalar Sevastopol qonunida belgilangan.
|
Soliq stavkasi 6 foiz miqdorida belgilangan. Yagona qishloq xo'jaligi solig'i soliq stavkasiga mos keladigan soliq bazasining foizi sifatida hisoblanadi.
|
Yakka tartibdagi soliq to'lovchilar soliq davri tugashi bilan soliq deklaratsiyasini yashash joyidagi soliq organlariga soliq tugagan davrdan keyingi yilning 30 aprelidan kechiktirmay taqdim etadilar. Hisobot davri natijalari bo'yicha soliq deklaratsiyalari tegishli hisobot davri tugagan kundan boshlab 25 kundan kechiktirmay taqdim etiladi.
|
Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи.
|
Jismoniy shaxslar daromadiga soliq to’lovshilari bo’lib, moliya yilida soliqqa tortiladigan daromadga ega bo’lgan har qanday jismoniy shaxs hisoblanadi.
Jismoniy shaxsning soliqqa tortiladigan daromadi jami yillik daromadga soliqqa tortilmaydigan daromadlarni kiritmasdan (58m), daromadiga soliqdan ozod etiladiganlarni shiqarib tashlab aniqlanadi.
Soliqqa tortish maqsadida jismoniy shaxslar daromadi rezidentlar va norezidentlar daromadiga bo’linadi.
|
Soliq toʼlovchining jami daromadi jismoniy shaxslardan olinadigan daromad soligʼining soliq solish obʼekti deb hisoblanadi.
(Soliq kodeksining 365-moddasi)
|
Jismoniy shaxslarning jami daromaddan soliq solishdan ozod qilingan daromadlar chegirilgan holda aniqlanadi
(Soliq kodeksining 366-moddasi)
|
Yilning har oyida, hisobot davridan keyingi oyning
15-kunidan kechiktirmay,
Yil yakunlari boʼyicha 15 fevralь kunidan kechiktirmay
(Soliq kodeksining 389-moddasi)
|
Қўшилган қиймат солиғи.
|
Qoʻshilgan qiymat soligʻi — umumdavlat soliq turi; ishlab chiqarish va muo-mala jarayonlarining barcha bosqichlarida yaratilgan qoʻshilgan qiymatning bir qismini davlat byudjetiga olish shakli. Tovar va xizmatlardan olinadigan bilvosita (egri) soliqlar tarkibiga kiradi. Birinchi marta fransuz iqtisodchisi M. Lore tomonidan 1954-yilda taklif qilingan, 1960-yilda Kod-dIvuar Respublikasida soliq tizimiga kiritilgan. Oʻzbekistonda 1992-yildan boshlab qoʻllaniladi
|
Qoʻshilgan qiymat soligʻis.ga tortiladigan aylanma mablagʻ soliq obʼyektining turiga qarab, oʻziga xos usulda aniqlanadi. Mas, ishlab chiqarilgan tovarlar yuklab joʻnatiladigan qismining qiymati, amalga oshirilgan qurilish, taʼmirlash, i.t., konstruktorlik, texnolo-gik, qayta taʼmirlash va boshqa shunga oʻxshash ishlar qiymati Qoʻshilgan qiymat soligʻis.ga tortiladi.
|
Shuningdek, ijtimoiy ahamiyatga ega boʻlgan ayrim oziq-ovqat tovarlari boʻyicha Qoʻshilgan qiymat soligʻis kamayti-rilgan stavkalarda toʻlanishi mumkin. Stavkalar va bunday tovarlarning roʻyxati Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
|
Qoʻshilgan qiymat soligʻis boʻyicha toʻlovlar soliq turi boʻyicha hisobot taqdim etilgan muddatdan soʻng 5 kun orasida davlat byudjetiga oʻtkaziladi. Shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi ayrim toifadagi soliq toʻlovchilar uchun Qoʻshilgan qiymat soligʻisni toʻlashning boshqa muddatlarini ham belgilashi mumkin. Import qilinayotgan tovarlar boʻyicha Qoʻshilgan qiymat soligʻis bojxonada rasmiylashtirilgunga qadar yoki rasmiylashtirish paytida toʻlanadi.
|
Акциз солиғи.
|
O’zbekiston Respublikasi hududida aksiz solig’i solinadigan tovarlarni (aksiz to’lanadigan tovarlarni) ishlab chiqaruvchilar;
O’zbekiston Respublikasining bojxona hududiga aksiz to’lanadigan tovarlarni import qiluvchilar;
oddiy shirkat aksiz to’lanadigan tovar ishlab chiqargan taqdirda, oddiy shirkat shartnomasining oddiy shirkat ishlarini yuritish zimmasiga yuklatilgan sherigi (ishtirokchisi).
|
Soliq solish obyekti
Quyidagi operatsiyalar aksiz solig’i solinadigan obyektdir:
1) aksiz to’lanadigan tovarlarni realizatsiya qilish, shu jumladan:
tovarni sotish (jo’natish);
|
Ish haqi hisobiga, hisoblab chiqarilgan dividendlar hisobiga, bepul yoki boshqa tovarlarga (ishlarga, xizmatlarga) ayirboshlash uchun beriladigan aksiz to’lanadigan tovarlar bo’yicha, shuningdek tovarlar tannarxidan past narxlarda realizatsiya qilingan taqdirda soliq to’lovchi tovarlarni topshirish paytida uning haqiqiy tannarxidan kam bo’lmagan darajada belgilaydigan narx asosida hisoblangan qiymat soliq solinadigan bazadir.
|
Soliq to’lovchilar soliq davri mobaynida joriy to’lovlarni kiritish orqali aksiz solig’ini to’laydilar.
Aksiz solig’i bo’yicha joriy to’lovlarning summasini aniqlash uchun soliq to’lovchilar joriy soliq davri birinchi oyining 10-kunigacha davlat soliq xizmati organiga joriy soliq davri uchun aksiz to’lanadigan tovarlarni realizatsiya qilishning taxmin qilinayotgan hajmi hamda aksiz solig’ining belgilangan stavkasidan kelib chiqib hisoblangan aksiz solig’ining summasi haqida ma’lumotnoma taqdim etadilar.
|
Юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ.
|
Oʼzbekiston Respublikasi hududida soliq solinadigan mol-mulkka ega boʼlgan yuridik shaxslar
|
1) ko'chmas mulkka bo'lgan huquqlarni davlat roʼyxatidan oʼtkazuvchi organlarda roʼyxatdan oʼtkazilishi lozim boʼlgan binolar va inshootlar;
2) qurilishi tugallanmagan obʼektlar;
3) temir yo'llar, magistral quvurlar, aloqa va elektr uzatish liniyalari, shuningdek mazkur obʼektlarning ajralmas texnologik qismi boʼlgan inshootlar;
4) qurilish tashkilotlari yoki imoratlarni quruvchilar balansida keyinchalik sotish uchun koʼrsatilgan turar joy ko'chmas mulk obʼektlari, koʼchmas mulk obʼekti foydalanishga topshirilgandan keyin olti oy o'tgach.
(Soliq kodeksining 411-moddasi)
|
1) bino va inshootlar;
2) qurilish tashkilotlari yoki imoratlarni quruvchilar balansda keyinchalik sotish uchun koʼrsatilgan, foydalanishga topshirilgandan keyin olti oy oʼtgan koʼchmas mulk obʼektlari;
3) To'liq amortizatsiya qilingan binoning qayta baholangan (bozor) qiymati;
4) Normativ muddatda tugallanmagan qurilish obʼektining oʼrtacha yillik qiymati;
5) Temir yoʼllar, magistral quvurlar, aloqa va elektr uzatish liniyalari, shuningdek mazkur obʼektlarning ajralmas texnologik qismi boʼlgan inshootlarning oʼrtacha yillik qoldiq qiymati;
6) Konservatsiya qilinishi toʼgʼrisida Oʼzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori qabul qilingan koʼchmas mulk va tugallanmagan qurilish obʼektlarining oʼrtacha yillik qoldiq qiymati.
(Soliq kodeksining 412-moddasi)
|
Har oyning 10-kunidan kechiktirmay, uar choragi uchinchi oyining 10-kunidan kechiktirmay.
(Soliq kodeksining 417-moddasi)
|
Жисмоний шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ.
|
- mulkida soliq solish obʼekti deb tan olinadigan mol-mulki boʼlgan jismoniy shaxslar;
- chet el fuqarolari;
- yuridik shaxs tashkil etgan holdagi yoki etmagan holdagi dehqon xoʼjaliklari.
Аgar mol-mulk mulkdorining joylashgan yerini aniqlash imkoni boʼlmasa, shuningdek koʼchmas mulk mulkdori vafot etgan taqdirda, bu mulk qaysi shaxsning egaligida va (yoki) foydalanishida boʼlsa, oʼsha shaxs soliq toʼlovchi deb eʼtirof etiladi.
|
1.Uy-joylar, kvartiralar, dala hovli imoratlari;
2.Tadbirkorlik faoliyati va (yoki) daromad olish uchun moʼljallangan yashash uchun moʼljallanmagan koʼchmas mulk obʼektlari;
3.Qurilishi tugallanmagan yashash uchun moʼljallanmagan obʼektlar.
Qurilishi tugallanmagan yashash uchun moʼljallanmagan obʼektlarga ushbu obʼektni qurishga doir loyiha-smeta hujjatlarida belgilangan normativ muddatda qurilishi tugallanmagan obʼektlar, agar qurilishning normativ muddati belgilanmagan boʼlsa, ushbu obʼektning qurilishiga vakolatli boʼlgan organning ruxsatnomasi olingan oydan eʼtiboran yigirma toʼrt oy ichida qurilishi tugallanmagan obʼektlar kiradi;
4. Boshqa imoratlar, binolar va inshootlar.
|
Koʼchmas mulkka boʼlgan huquqlarni davlat roʼyxatidan oʼtkazuvchi organ tomonidan belgilanadigan Soliq solish obyektlarining kadastr qiymati Soliq bazasi hisoblanadi.
Soliqni hisoblab chiqarish maqsadida Soliq bazasi qirq ikki million soʼmdan kam boʼlishi mumkin emas.
Jismoniy shaxslarning mol-mulkini baholash boʼyicha vakolatli organ tomonidan aniqlangan soliq solish obʼektining bahosi mavjud boʼlmagan taqdirda, mol-mulkning shartli qiymati Toshkent va Nukus shaharlarida, shuningdek viloyat markazlarida – 210 mln.soʼm, boshqa shaharlarda va qishloq joylarda esa – 84 mln.soʼm miqdorida Soliq bazasi hisoblanadi.
|
Soliqni toʼlash toʼgʼrisidagi toʼlov xabarnomasi soliq organlari tomonidan Soliq tolovchilarga imzo qo'ydirilgan holda yoki toʼlov xabarnomasi olinganligini va olingan sanani tasdiqlovchi boshqa usulda har yili 1 martdan kechiktirmay topshiriladi.
Jismoniy shaxslar tomonidan hisoblangan soliqlarni toʼlash teng ulushlarda 15 aprelga va 15 oktyabrga qadar amalga oshiriladi.
|
Юридик шахслардан олинадиган ер солиғи.
|
Mulk huquqi, egalik qilish huquqi, foydalanish huquqi yoki ijara huquqi asosida yer uchastkalariga ega boʼlgan yuridik shaxslar, shu jumladan Oʼzbekiston Respublikasining norezidentlari yer soligʼini toʼlovchilar.
(Soliq kodeksining 425-moddasi)
|
Mulk huquqi, egalik qilish huquqi, foydalanish huquqi yoki ijara huquqi asosida yuridik shaxslarda boʼlgan yer uchastkalar.
(Soliq kodeksining 426-moddasi)
|
Yer uchastkasining soliq solinmaydigan yer uchastkalari maydonlari chegirib tashlangan holdagi umumiy maydoni.
(Soliq kodeksining 427-moddasi)
|
1) kichik korxonalar toʼrtdan bir qismi miqdorida har chorak birinchi oyining
10-sanasigacha.
2) boshqalar oʼn ikkidan bir qismi miqdorida,
har oyning 10-sanasigacha
3) Qishloq xoʼjaligiga moʼljallangan yerlar uchun hisobot yilining 1 sentyabriga qadar – yillik
soliq summasining 30 foizi;
hisobot yilining 1 dekabriga qadar – soliqning qolgan summasi.
(Soliq kodeksining 432-moddasi)
|
Жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғи.
|
mulk huquqi, egalik qilish huquqi, foydalanish
huquqi yoki ijara huquqi asosida yer uchastkalariga ega bo’lgan jismoniy
shaxslar, shuningdek yuridik shaxs tashkil etgan va tashkil etmagan holda
tuzilgan dehqon xo’jaliklaridir.
|
dehqon xo’jaligi yuritish uchun meros qilib
qoldiriladigan umrbod egalik qilishga berilgan yer uchastkalari; yakka
tartibda uy-joy qurilishi uchun meros qilib qoldiriladigan, umrbod egalik
qilishga berilgan yer uchastkalari; jamoa bog’dorchiligi, uzumchiligi va
polizchiligini yuritish uchun berilgan, shuningdek yakka tartibdagi garajlar
|
Ko’chmas mulkka bo’lgan huquqlarni
davlat ro’yxatidan o’tkazishni amalga oshiruvchi organning yer
uchastkalarining maydoniga doir ma’lumotlari soliq solinadigan bazadir.
Jamoa bog’dorchiligi, uzumchiligi va polizchiligini yuritish uchun
fuqarolarga berilgan, shuningdek yakka tartibdagi garajlar egallagan yer
uchastkalarining maydonlari bo’yicha soliq solinadigan baza ushbu yer
uchastkalarini bergan tashkilotlar boshqaruv organlarining ma’lumotlari
bo’yicha aniqlanadi.
|
Soliq davri – kalendar yildir.
Hisobot davri – yil choragidir.
Soliqni hisoblab chiqarish, soliq hisob-kitoblarini taqdim etish va
soliqni to’lash tartibi. Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani
rivojlantirish solig’i soliq solinadigan bazadan hamda belgilangan
stavkadan kelib chiqqan holda hisoblab chiqariladi.
Soliq to’lovchilar, hisobot davri mobaynida obodonlashtirish va
ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’i bo’yicha joriy to’lovlar
to’laydi.
|
Сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ.
|
O‘zbekiston sharoitida suv qadrli hisoblanadi.Chunki, respublikamizda qishloq ho‘jaligi asosan sug‘oriladigan yerlardan iborat. Suv har qanday davlat uchun asosiy boylik hisoblanadi.
|
|
Foydalanilgan suvning hajmi soliq bazasidir.
Suv resurslarining yer usti va yer osti manbalaridan olingan suv hajmi suvdan foydalanishning buxgalteriya (dastlabki) hisobi hujjatlarida aks ettirilgan suv o‘lchagich asboblar ko‘rsatkichlari asosida aniqlanadi
|
Kalendar yil soliq davri hisoblanadi. Quyidagilar hisobot davridir:
yuridik shaxslar uchun — bir oy;
jismoniy shaxslar uchun — kalendar yil.
Soliq bazasidan va belgilangan soliq stavkasidan kelib chiqqan holda soliq hisoblab chiqariladi
|
Ер қаъридан фойдаланувчилар учун солиқлар ва махсус тўловлар.
|
|
|
|
|
Ижтимоий солиқ.
|
|
|
|
|
Йиғимлар.
|
|
|
|
|
