Zbeksiton respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

Malumotlarni saqlash. Shifrlash 
– malumotlarni ximoyalashda eng
samarali yo’llardan biri. Malumotlardan foydalana olishga ruxsat beruvchi 
provayder, malumotlarga ishlov berish markazi (
ЦОД) da saqlanayogan mijoz 
malumotmi shifrlashi, foydalanishdan chiqqan xolda esa ularni qaytarishsiz
o’chirib tashlashi kerak. 
Uzatishdagi malumotlar xavfsizligi. Shifrlangan malumotlarni uzatish 
faqatgina aytenifikatsiyalangandan so’nggina amalga oshirilishi mumkin. 
Malumotlarni o’qish yoki o’zgartirish kirgazish, Ulardan foydalana olish ishonchli 
bog’lamalar orqali amalga oshiriladi. Bunday texnologiyalar juda xam mashxur 
algaritmlar va ishonchli protokollar AES, TLS, Ipsec amalga oshiriladi. 
Autetifikatsiya. Parol ximoyasi. Katta ishonchlilikni taminlashda tokenlar va 
sertifikatlar 
etibor 
qaratiladi. 
Provayder 
identifikatsiya 
tizimi 
bilan 
avtorizatsiyadan o’tishda shaffof tarizda xarakatlanishi lozim. Bunda LDAP 
(Light Directory Access Protocol) va SAML (Security Assertion Markup 
Language) protokolari ishlatilinadi. 

---

Istemolchilarni izolatsiyalash.Virtual mashinalar va virtual tarmoqlardan 
individual foydalanish. Virtual tarmoqlarda quydagi texnologiyalar joriy etilgan 
bo’lishi kerak. VPN (Virtual Private Network), VLAN (Virtual Local Area 
Network) va VPLS (Virtual Private LAN Service). Provayderlar ko’pincha
yagona dastur muxitida kod o’zgarganligi sababli istemolchilar malumotlarini bir 
– biridan izolatsiyalaydi. Bunday yondashish xatarli xisoblanib, u standart 
bo’lmagan koddan yo’l topib , istemolchi malumotlaridan foydalana oladi. 
2.2. Bulutli texnologiyalarda malumot ximoyasini taminlashda asosiy 
metodlar 
2.1 
– rasm. Bulutli texnologiyalarda malumot ximoyasini taminlashda asosiy 
metodlar
.