Ózbekstan Respublikası joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi Berdaq atındaǵı qaraqalpaq mámleket universiteti Ko’rkem o’ner fakulteti ameliy psixologiya qanigelig’I

2.2. Ámeliy psixologiya-ámeliy tártip retinde

Psixologiyalıq hizmatnin tiykarǵı mazmunı - saw shaxstıń artıwın támiyinlew shaxs rawajlanıwındaǵı túrli qıyınshılıqlardı korreksiya qılıw hám kásip tańlaw mashqalası bolıp tabıladı. Birinshi bolıp 1975 jılda Estoniyada psixologiyalıq xızmet atshkil etildi. Onıń basshısı X. I. Liymets, Yu. L. Serd bolıp tárbiyası qıyın óspirimler ushın jumıs alıp bardi. Rossiyada I. v. Dubrovina psixologiyalıq xızmettiń rawajalanishiga kútá úlken úles qosqan. Hár bir mámlekettiń social rawajlanıwı sol mámleket aymaǵında jasawshı puqaralardıń dóretiwshilik ósiwi hám etikalıq potensialına baylanıslı boladı. Atap aytqanda, bul kásip AQShda ótken XX ásirdiń 1960 jıllarında payda bolıp házirgi zaman psixologiyasidagi tiykarǵı tarmaq esaplanadı. AQShda 1980 jıllarda mektep psixologlarınıń Milliy assotsiyasi dúzilgen edi. AQShda mektep psixologınıń oraylıq wazıypalarında biri oqıwshılardıń intellektual rawajlnish sapasın test sorawları arqalı bahalaw esaplanadı. Psixolog B. L. vulfson Fransiyanıń házirgi waqıttaǵı pedogogik máselelerin analiz etip jaqın waqıtlarǵa shekem test usılı AQSH hám Agiliyadagidek keń tarqalmaǵan degen pikirdi aytadı. Fransiya mekteplerinde balanıń intellektual xızmetleri hám uqıplıyatlarini testler arqalı anıqlaw ótken ásirdiń 70-jılları basınan baslaǵanlıǵı malum. Lekin házirgi waqıtta adamdıń tek ǵana intellektual iskerligi menen emes bálki shaxs bolıp qáliplesiwi processinde onı hár tamonlama bahalawǵa tuwrı keledi.

Ózbekstanda psixologiyalıq xızmettiń nátiyjeni ámelde qollanıw etiliwi. 1989 -jılda Ózbekstanda ámeliyatshı psixologlardıń jetiwmasligi sebep Qaǵıydaiy atlı TDPUda ámeliyatshı psixologloglar tayarlaw fakulteti ashıldı. Ózbekstanda psixologiyalıq xızmettiń rawajlanıwda E. G'oziyev, M. G. Davletshen, G. B. Shoumarov, v. M. Karimova, Sh. R. Baratov, E. H. Sattarov, F. S. Ismagilova, Z. T. Nizamova, H. S. Safo yev, F, L. Xaydarov, B. R. Ílayıqov, S. X. Jalilova, hám basqalar pán rawajlanıwında óz úlesin qosqan hám házirge shekem óz izertlewlerin dawam ettirmoqda. Ádep-etikanıń ayriqshalıǵı sonnan ibarat, ol adamlardıń júriw-turıwın turmıstıń barlıq iskerlik tarawılarında, yaǵnıy jumıs iskerligindegi, shańaraqtaǵı, kisiler ortasındaǵı hám basqa munasábetlerde tártipke salıp baradı. Ádep-etika gruppalar hám mámleketlikleraro munasábetlerge de engiziledi.