ZâDU'l-meâd muhtasari

b) İshalin Tedavisi: Buhârî ve Müslim'de rivâyet edildiğine göre bir kişi, Hz. Peygamber'e gelerek: "Kardeşim ishal oldu, ne yapalım?" diye sordu. Allah Resûlü: "Ona bal (şerbeti) içir." uyurdu. Adam gitti bir müddet sonra iki veya üç kez geri geldi ve: "Ona bal şerbeti içirdim, fakat ishali daha da arttı!" dedi. Allah Resûlü adamın her gelişinde: "Ona bal (şerbeti) içir!!" buyurdu. Nihayet adamın üçüncü veya dördüncü gelişinde Hz. Peygamber: "Allah doğru söylemiştir; fakat kardeşinin karnı yalan söylüyor."⁶²⁷ buyurdu.⁶²⁸ Allah Resûlü'nün kendisine bal tavsiye ettiği kişinin karnının rahatsız olmasının sebebi, midesini çok doldurmaktan vücutta meydana gelen ağırlıktır. İşte bu sebepten Hz. Peygamber, ona mide ve bağırsaklarda toplanmış gereksiz maddeleri gidermesi için bal şerbeti içmesini emretmiştir. Zira bal, bu durumda midedeki fazlalıkları atmaya birebir çaredir. Çünkü gıdaların midede kalmasını engelleyen yapışkan karışımlar vardır. Zira midede kadife kumaştakine benzer saçak/lifler vardır. Yapışkan karışımlar bu liflere yapıştıklarında mideyi ve mideye gelen gıdaları bozarlar. Bunun çaresi ise, mideyi bu yapışkan karışımlardan temizlemekle mümkündür. Özellikle bal sıcak su ile karıştırılarak şerbet halinde içildiğinde söz konusu yapışkan karışımları temizler. Bal şerbetini tekrar tekrar içirme tavsiyesinde de ince bir tıbbî mânâ vardır: İlacın bir miktarı ve hastalığın durumuna göre dozajı vardır; şayet az alınırsa hastalığı tamamen iyileştirmez, çok alınırsa kuvveti zayıflatır ve başka zararlar meydana getirir. İşte hadiste belirtildiği gibi, hastalığın derecesine göre bal şerbeti içilmeye devam edildikçe Allah'ın izniyle iyileşti. İlaçların dozajına, niteliğine, hastalığın ve hastanın durumuna dikkat edilmesi tıp kurallarının en önemlilerindendir.