ZâDU'l-meâd muhtasari

B. Hastalıkların Psikolojik Yöntemlerle Tedavisi

1. Musîbet ve Musîbetten Kaynaklanan Üzüntünün Te­davisi

Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır: "Sabredenleri müjdele.Nitekim bunlar, kendilerine bir musibet geldiği zaman:'Biz Al­lah'a aidiz ve elbette O'na döneceğiz.' derler.İşte Rableri katından rahmet ve merhamet onlaradır.Doğru yola ulaştırılmış olanlar da bunlardır."⁶⁴⁸ Ahmed b. Hanbel'in Müsned'inde Hz. Peygamber'in: "Bir musibete uğrayıp: 'Biz Allah'a aidiz ve elbette O'na döneceğiz. Allah'ım! Musibetim konusunda bana mükafât ver ve ondan daha hayırlısını lütfet.' derse, Allah da ona musibetinde sevap verir ve ondan daha hayırlısını lütfeder."⁶⁴⁹ buyurduğu rivâyet edilmiştir.

2. Üzüntü ve Kederin Tedavisi

Tirmizî'de rivâyet edildiğine göre Hz. Peygamber'i bir durum üzdüğünde: "Ya hayy, ya kayyûm, rahmetinle yardım istiyorum."⁶⁵⁰ diye dua ederdi. Ebû Dâvûd'un Sünen'inde üzüntülü durumlarda Allah Resûlü'nün: "Allah'ım! Rahmetini umuyorum. Beni bir an bile nefsime bırakma. Bütün işimi düzelt. Senden başka hiçbir ilah yoktur."⁶⁵¹ şeklinde Allah'a yakardığı rivâyet edilmiştir.

C. Hz. Peygamber'in Sağlığın Korunması İle İlgili
Uygulamaları

Hz. Peygamber'in canı bir şey yemek istemediği zaman onu yemez, isteksizce yemek için nefsine işkence çektirmezdi. Bu, sağlığı korumada temel ilkedir. İnsan canı çekmeden ve iştahsızca bir şeyi yerse, onun zararı faydasından daha çok olur. Kendisine kızartılmış keler sunulunca onu yemedi. "Yoksa haram mı?" denilince: "Hayır! Kavmimin yaşadığı bölgede yoktur, ondan hoşlanmıyorum."⁶⁵² buyurdu.

İbn Mâce'nin rivâyet ettiğine göre Allah Resûlü eti severdi ve: "Et, hem dünya hem de âhiret halkının temel (başlıca) yiyeceğidir."⁶⁵³ derdi. En sevdiği, koyunun ön ayak ve boynun ön kısmı idi. Dubâa bt. Zübeyr'in kendi evinde koyun kestiği ve Resûlullah'ın ona: "Kestiğiniz koyundan bize de tattırın." diye haber gönderdiği nakledilmiştir. Kadın, elçiye: "Sadece boyun kısmı kaldı. Ben de bunu Allah Resûlü'ne göndermeye

utanıyorum." dedi. Elçi dönüp durumu Hz. Peygamber'e anlattı. Bunun üzerine Resûlullah: "Ona git ve bu kısmın koyunun kılavuzu, hayra en yakın ve eziyetten en uzak kısmı olduğunu söyle." ⁶⁵⁴ buyurdu.

Soğuk ve tatlı içecekleri çok severdi. Ona tatlı su getirilirdi. Dinlenmiş suyu tercih ederdi. Çünkü su dinlendiği zaman toprak parçacıkları suyun dibine çöker.

Müslim'in rivâyetine göre Allah Resûlü: "Kapları örtünüz, kırbaların ağzını bağlayınız."⁶⁵⁵ buyurmuştur. Buhârî'de de Hz. Peygamber'in su kabının ağzından içmeyi yasakladığı⁶⁵⁶ rivâyet edilmiştir.⁶⁵⁷

Hz. Peygamber bütün işlerinde vücuda fayda veren mutedil sistem üzere hareket ederdi: Yemesinde, içmesinde, giyinmesinde, uykusunda, uyanmasında, yürümesinde, oturmasında ve temizliğindeki tutum ve davranışlarına bir bak! Allah'ın rahmeti ve selamı onun üzerine olsun. O, ümmetine ihtiyaç duydukları her şeyi öğretmiştir.

SONUÇ

Bu kitabı okuyan, Hz. Peygamber'in iyi/yaşanılır bir hayat için örnek olduğunu görecektir. O, ruhu ve bedeni ıslah eden temel ilkelerden ihtiyaç duyduğumuz her şeyi bize getirmiştir. Bu temel ilkeler, ilk müslümanları yücelten Kur'an'ın ilkeleridir. Onlar, bu yüce ilkeler sayesinde geniş bir coğrafyada egemenlik ve uygarlığa ulaştılar. Bu yüce ilkeleri terk ettikleri zaman toprakları azaldı. Tüm yetkilerini kaybettiler ve başkalarına kul-köle oldular.

Müslümanlar bugün dinî eğitimlerinde geri kalmışlardır; zira onlar kendilerini Kur'an'dan uzaklaştıran bilgileri öğreniyorlar. Hidâyet bulmak ve gereğince amel etmek amacıyla değil, sadece bereket elde etmek için Kur'an'ı öğreniyorlar!!! Kur'an'ı bizden öncekilerin öğrendikleri gibi öğrenseydik gerilemez, Allah'ı inkar ettikleri halde medeniyetlerini Kur'an'ın ilkelerine göre inşa eden gayri müslimler lider olmazlardı…

Kendimizle gayri müslimler arasında bir karşılaştırma yaparak, bizim okullarımızda ne yaptığımız ile onların okullarında ne yaptıklarını ortaya koyduğumuzda, üzüntümüz ve pişmanlığımız kat be kat artacaktır. Fakat nice pişmanlıklar geriye ibret ve ders bırakır! Ey müslümanlar, ibret almak için iyice düşününüz.

Biz, Zeyd'le örnek verir ve: "Darabnâ Zeyden=Zeyd'i dövdük." ve "nedribühû=onu dövüyoruz." derken onlar, ticaret yapmak ve keşiflerde bulunmak için yeryüzünde seyahat ediyorlar.

Biz, Cem'u'l-Cevâmi'in remizlerini/işaretlerini ve İbnü'l-Hâcib'in içinden çıkılmaz karmaşık sorunlarını çözerken onlar, cisimleri unsurlarına ayırırlar ve ondaki her uzvun görevini ve her cismin ihtiyaç duyduğu şeyi tanımlıyorlar…

Biz, mantığa ilişkin en küçük ve en büyük öncülleri telif ederken onlar, iktisâdî şirketleri ve hayır cemiyetleri kuruyorlar.

Biz, bu öncüllerden sonuçlar çıkartırken onlar, denizlerden inci, mercan, petrol, kömür, demir, altın vb. madenler ile yeryüzü hazinelerini çıkartıyorlar…

Biz, 'teebbeta şerran' ve 'ma'di yekrübü' gibi karmaşık isimlerle ibareler oluştururken onlar, ilaçlar, yiyecekler ve içecekler oluşturuyorlar, telgraf hatları kuruyorlar, kalelere toplar monte ediyorlar, demiryolu döşüyorlar, ziraat için verimli gübre meydana getiriyorlar ve her türlü iş âleti ile iş alanı/sahası üre­ti­yorlar.

Biz, 'Hamamda aslan gördüm.' ve 'Ölüm tırnaklarını Zeyd'e batırdı.' cümlelerindeki istiâre sanatlarını icra ederken onlar, denizlerde gemi yürütüyolar, suları borular ve süzgeçlerden akıtıp elektrik üretiyorlar, trenleri, tramvayları ve arabaları kullanıyorlar.

Biz, hayvanların derilerini ve yünlerini inceleyip onların temiz olup olmadığını tartışırken, onlar, bu deri ve yünlerden süs ve eşya edinmek için fabrika ve iş yerlerinde işliyorlar…

Biz, Allah'ın sıfatlarının zâtı ile kâim, ezelî ve kadîm olduğunu açıklarken (ki engeller kaldırıldığında o sıfatları göreceğiz) onlar, Allah'ın sıfatlarını, insan, hayvan ve bitkiler üzerinde açıkladıkları ve Allah'ın nizam ve diğer yaratıkları hakkındaki bildikleri kanunlarla ortaya koyuyorlar…

Biz, bütün bilgilerimizde arkasında/arka planında nefsin kendisiyle temizleneceği veya ümmet ve memleketin yararlanacağı bir pratiği olmayan lafzî tartışmaların dışına çıkmazken onlar, gökyüzüne çıktılar, yerin altına indiler, suyu ve havayı hizmete sundular. Kâinattaki kanunlardan faydalanarak her şeye egemen oldular, bizi de zımnen kontrolleri altına alarak kendi menfaatleri için kullandılar. Biz onlara göre neredeyiz? Nitekim Allah Teâlâ: "De ki: 'Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?' Ancak akıl sahipleri düşünüp, öğüt alırlar."⁶⁵⁸ buyurmaktadır.

Hatiplerimiz minberde durur ve: "Dünya kâfirin cenneti, müminin ise hapishanesidir." diyerek inananları uygarlık işlerinden el çektirir; çünkü onlara göre uygarlık, âhiret işlerinden değildir. İnananları: "Kim Receb ayında üç gün oruç tutarsa, -deniz köpükleri kadar olsa bile- günahları bağışlanır. Hesaba çekilmeden cennete girer. Ancak Allah'ın sayabileceği nimetler verilecek." gibi ifadelerle âhirete teşvik eder. "İnsan iki şahâdeti (dil ile) söyleyip onlarla amel etmese de, Muhammed'in ümmetinden olur (Muhammed ümmeti hayır üzeredir)!! Resûl-i Ekrem kıyâmet günü günahkarlara şefaat edecektir. Cennete girmek amel/çalışmak ile değildir. Allah'a isyan eden suçlunun cennete, Allah'a itaat eden temiz kişinin cehenneme girmesi caizdir!!" gibi sözler, insanların bilinçlerini öldüren, onları korkaklık, tembellik ve kaosa iten, nefislerinden Allah saygısını gideren, O'nun vadinde şüpheye düşüren, dine bir anlam dindara da bir değer yüklemeyen söylemlerdir…

Müslüman, İslâm'a mensup olmakla yetinir olmuştur, yani ona göre amelin önemi yoktur. Çoğu müslüman İslâm'a göre amel etmiyor, fakat onlar ismen ve resmî sayımla müslüman­dır! Bunun sebebi, hatiplerimizin dillendirdiği çarpıtılmış bu öğ­retilerdir.

Bu hatipleri dinleyeni şaşkınlık alır ve: İnananlar dünyada nasıl zelil ve fakir oluyorlar? Sanki Allah bu kainatı ve ondaki faydalı şeyleri kâfirlerin yararlanması için yaratmış ve inananların cezasını zillet, miskinlik ve bu faydalı şeylerden mahrum bırakma olarak takdir etmiştir!! Sanki inanan, boynuna tesbih asmak ve bu dünyadan hiçbir şeyi tanımaz bir halde yalnızlığa veya mescide inzivaya çekilmek için var olmuştur! Sanki cennet tembellerin ve çalışmayanların yurdudur. Eğer bunlar, İslâm'ın esaslarından ise, onun esasları, acizlik, tembellik, fakirlik ve zelilliktir ki, bu, İslâm'ı ve esaslarını bilmemektir. Halbuki İslâm'ın temelleri, çalışma, aktiflik, zenginlik, izzet ve egemenliğin esaslarıdır!

Hatiplerimiz Allah'ın, âhirette kendilerine geniş yer vermek ve onları aziz yapmak için dünyayı inananlara zindan edip onları zelil kıldığını anlamışsa, âhirette onları ne ile aziz kılacak? Ahiretteki azizlik ancak dünyadaki azizliğe göre olacaktır. Allah'ın, kendilerinde inananların nitelik ve amelleri olmadığı halde (ismini imandan alan) imana nispet edilen, ismen mümin olanlara mı cenneti vereceğini zannediyorsun? Allah'ın cenneti boş yere vereceğini mi zannediyorsun? Yoksa O'nun, cenneti bir şeylere karşılık yaptığını mı zannediyorsun? O, karşılığı buyurduğu gibi:

"Uygun bir karşılık olarak." (en-Nebe 78/26) ve: "Kim bu dünyada kör ise, âhirette de kör olacak ve doğru yoldan da daha çok uzaklaşmış olacaktır." (el-İsrâ 17/72) şeklinde takdir etmiştir. Buna göre kör, dininin işlerini görmeyen, Rabbinin kelimesini, ümmetinin ve beldesinin izzetini yüceltmek için çalışmayan sapkın kişidir. Dünyada rezilliğe razı olup alçaklık içinde yaşayan ümmet, âhirette de aynı şekilde olup cehenneme girenlerden olacak, inananlardan olmadığı için cennette hiçbir nasipleri olmayacaktır.

Öyleyse, İslâm toplumları kendine gelip uyansın, Allah Resûlü'nün ve ashabının çalışmasına baksın ve Allah'a inananların nitelikleri hakkındaki O'nun şu âyetlerine kulak versinler: "İnananlar, ancak Allah'a ve elçisine inanan, sonra da (inançlarında) hiçbir şekilde kuşkuya düşmeyen, Allah yolunda mallarıyla ve canlarıyla cihâd edenlerdir. İşte onlar, doğru olanlardır."⁶⁵⁹ "Erkek veya kadın olsun, kimler, inanacak ve iyi iş işleyecek olurlarsa, (şunu çok iyi bilsinler ki), Biz, onlara çok güzel bir hayat yaşatacağız ve onlara karşılıklarını, yaptıklarının en güzellerini (göz önünde bulundurarak) vereceğiz."⁶⁶⁰

"De ki: 'Allah'ın kulları için yarattığı elbiseyi/zineti, temiz rızıkları yasaklayan kimdir?' De ki: 'Onlar dünya hayatında hem inananlar (hem de inanmayanlar), kıyamet gününde ise sadece inananlar içindir.' İşte Biz bilen bir toplum için âyetlerimizi ayrıntılı bir biçimde böyle açıklıyoruz."⁶⁶¹ "Allah, inananların aleyhine (üstün gelmesine) inkar edenlere hiçbir yol vermeyecektir."⁶⁶²

"O, göklerde ve yerde bulunanların hepsini kendi katından (bir lütuf olmak üzere) sizin hizmetinize sunmuştur. Bunda, kuşkusuz, düşünen bir toplum için alınacak ibretler vardır."⁶⁶³ "İzzet, Allah'a, elçisine ve inananlara aittir. Fakat münafıklar, (bu gerçeği) anlayamamaktadırlar."⁶⁶⁴ "Allah, içinizden inananlara ve iyi işler yapanlara -kendine ibadet etmelerinden ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmamalarından dolayı-, kendilerinden öncekileri yeryüzünde hükümran kıldığı gibi onları da hükümran kılacağını, kendileri için hoşnut kaldığı dinlerini kendileri için güçlendireceğini ve korkularını güvene dönüştüreceğini vaat etmiştir. O halde bundan sonra kim inkar edecek olursa, (şunu çok iyi bilsinler ki), onlar, doğru yoldan çıkmış olanlardır."⁶⁶⁵

Bunlar müminlerin nitelikleridir. Hayatın gerçeğini ve dünyevî ilimleri bilmemeleri, dünyada yoksul, zelil ve köle olarak yaşamaları onların niteliği değildir. Aksine, onların nitelikleri, hayat gerçeğini insanların en iyi bilenleri ve Allah'ın kanunlarına göre en çok hareket edenleri olmaları ve aziz, hür ve ba­ğımsız olarak yaşamalarıdır. Çalışmadan cenneti ummayın ve iman ile tembelliği bir araya getirmeyin! Ya azîz olarak yaşa­mak ya da şehîd olarak ölmek için çalışın. Nitekim Allah şöyle buyurmaktadır: "De ki: 'Çalışın; çünkü, Allah da elçisi de ina­nanlar da çalışmalarınızı gözleyeceklerdir. Sonra da gizliyi de açığı da bilenin huzuruna gönderileceksiniz. O, o zaman, yapmış olduklarınızı size haber verecektir."⁶⁶⁶

"Ey Rabbimiz! Eğer unutacak ya da hata edecek olursak (bu yüzden) bizi sorumlu tutma."⁶⁶⁷ "Ey Rabbimiz! Biz, 'Rabbinize inanın!' diyerek imana çağıran bir davetçi işittik ve (davetine uyarak hemen) inandık. Ey Rabbimiz! O halde, Sen bizim günahlarımızı bağışla, kötülüklerimizi ört! Canımızı iyilerle bir­likte al!"⁶⁶⁸

"İyiler, kuşkusuz, naîm cennetlerinde olacaklar ve sedirler üzerinde (oturarak etrafı) seyredeceklerdir. Sen, yüzlerinde mut­luluğun parıltısını göreceksin! Onlara sonu misk kokan, mü­hürlenmiş (el değmemiş) saf bir şarap içirilecektir. O halde yarışanlar, bunun için yarışsınlar!"⁶⁶⁹

Yüce Allah'ın yardımıyla bitti!

1 el-A'râf 7/3.

2 ez-Zümer 39/55-59.

3 ez-Zümer 39/17-18.

4 ez-Zümer 39/23.

5 el-Kamer 54/17. [Aynı âyet 22, 32 ve 40. âyetlerde de tekrarlanmıştır. Z. D].

6 ed-Duhân 44/58.

7 ez-Zümer 39/28.

8 en-Nahl 16/44.

9 en-Nahl 16/64.

10 en-Nahl 16/89.

11 Yûsuf 12/111.

12 İbrahim 14/1.

13 el-Hadîd 57/9.

14 en-Nisa 4/105.

15 el-A'râf 7/203.

16 el-Câsiye 45/20.

17 el-Ahzâb 33/21.

18 el-Furkân 25/27-30.

19 en-Nûr 24/63.

20 en-Nisâ 4/41-42.

21 el-Haşr 59/7.

22 el-A'râf 7/157.

23 eş-Şûra 42/52-53.

24 el-En'âm 6/126.

25 el-En'âm 6/153.

26 Yûsuf 12/108.

27 el-En'âm 6/159.

28 en-Nisâ 4/65.

29 el-En'âm 6/57.

30 eş-Şûrâ 42/10.

31 el-Fetih 48/10.

32 en- Nisâ 4/80.

33 en- Nisâ 4/69-70.

34 Âl-i İmrân 3/103.

35 Âl-i İmrân 3/101.

36 en-Nisâ 4/59.

37 el-Hucurât 49/1.

38 el-Ahzâb 33/36.

39 en-Nûr 24/51-52.

40 el-En'âm 6/114.

41 el-Mâide 5/50.

42 en-Nûr 24/54.

43 Âl-i İmrân 3/31-32.

44 Buhârî, "Ezân", 18; "Edeb", 27; "Ahbâru'l-Âhâd", 1; Dârimî, "Salât", 42; İbn Hanbel, V, 53.

45 el-İsrâ 17-36.

46 en-Nûr 24/54.

47 İbn Hanbel, II, 50, 92.

48 Âl-i İmrân 3/139.

49 el-Münâfikûn 63/8.

50 Muhammed 47/35.

51 el-Enfâl 8/64.

52 Bk. Buhârî, "İmân", 8; Müslim, "İmân", 69, 70.

53 el-Ahzâb 33/36.

54 el-Kasas 28/68.

55 en-Nahl 16/32.

56 ez-Zümer 39/73.

57 en-Nûr 24/26.

58 en-Nahl 16/38-39.

59 en-Nebe 78/26.

60 Fussilet 41/46.

61 Yıl, milâdın 571. yılı idi. Araplar önemli olayları tarihiyle kaydederlerdi. Yemenli bazı Hıristiyanlar, Habeşli Ebrehe'nin komutasında Kabe'yi yıkmak üzere filler ile geldiler. Bu hususu Allah Teâlâ şöyle dile getirmektedir:

"Rabbinin, Fil Ordusu'na nasıl yaptığını görmedin mi? O, onların üzerlerine balçıktan pişirilmiş taşlar atan sürüler halinde kuşlar göndermek ve böylece onları yenilmiş ekin yaprakları gibi yapmak suretiyle, planlarını boşa çıkarmamış mıdır?" [el-Fîl 105/1-5]. "Tayran ebâbîl" gökyüzünde topluluklar halinde peş peşe uçan kuşlardır. Taberî, tefsirinde İkrime'den şöyle rivâyet etmektedir: Bu kuşlar, onlara taşlar atıyordu. Taşlar onlardan birine isabet ettiği zaman, çiçek hastalığı çıkıyordu. İlk defa o zaman (Arap topraklarında) çiçek hastalığı görüldü.

62 el-Bakara 2/185.

63 Örneğin bk. Buhârî, "Bed'ü'l-Vahiy", 3; "Tefsîru Sûreti 96", 1-3; "Ta'bîr", 1, 5.

64 İbn Mâce, "Ticârât", 2.

65 en-Nisâ 4/164; el-A'râf 7/143.

66 Buhârî, Müslim, Tirmizî ve Nesâî'nin Mesrûk'tan rivâyet ettiğine göre Mes­rûk şöyle demiştir: Hz. Aişe'ye: Ey müminlerin annesi! Hz. Muhammed Rabbini gördü mü? diye sorunca Hz. Aişe: "Fesübhanallah! Sorduğun şey­den dolayı tüylerim diken diken oldu! Şu üç şey hakkında sen ne biliyorsun ki! Bunları sana anlatan muhakkak yalan söylemiştir: 1) Sana Hz. Muhammed'in Rabbini gördüğünü söyleyen yalan söylemiştir." dedi. Sonra şu âyetleri okudu: "Gözler O'nu algılayamazlar, ama O, gözleri algılar; çünkü O, kendisi algılanamayan ama her şeyden çok iyi haberdar olandır." [el-En'âm 6/103]. "Allah'ın bir insan ile konuşması ancak vahiy yoluyla ya da perde arkasından (seslenmek) yahut da (vahyedilmesini) istediğini, izni ile, vahyetmesi için bir elçi göndermek suretiyle gerçekleşebilir. Şüphesiz O, çok yücedir, hikmet sahibidir." [eş-Şûrâ 42/51]. 2) "Sana, Allah Resûlü'nün yarın ne olacağını bilir diyen, yalan söylemiştir!" dedi ve: "Hiç kimse, yarın ne kazanacağını bilemez; yine hiçbir kimse nerede öleceğini de bilemez. Şüphesiz Allah, çok iyi bilendir, çok iyi haberdar olandır." [Lokmân 31/34] âyetini okudu. 3) "Sana Hz. Peygamber'in kendisine gelen vahiyden herhangi bir şeyi gizlediğini söyleyen de yalan söylemiştir!" dedi ve:

"Ey Elçi! Sana Rabbinden indirileni bildir! Eğer (bu görevini) yapmayacak olursan, (çok iyi bil ki), sen, o takdirde O'nun mesajını bildirmemiş olursun. Allah, seni insanlardan korur. Şüphesiz ki, Allah, kafirler topluluğunu doğru yola ulaştırmaz." [el-Mâide 5/67] âyetini okudu. Buhârî, "Tefsîru Sûre 53", 1; Müslim, "İmân", 289; Tirmizî, "Tefsîru Sûre 53", 2; İbn Han­bel, VI, 49.

67 Müslim, "Fedâilü's-Sahâbe", 18.

68 Buhârî, "Bed'ü'l-Vahy", 1; "Sûretü 96", 1.

69 el-Alak 96/1-5.

70 el-Müddessir 74/1-7.

71 Kimileri şöyle demektedir: Hz. Peygamber'e ilk inen Fâtiha suresidir. Bu görüşlerin arasını şöyle birleştirmek mümkündür: Bütün bunlardaki ilk oluş nisbîdir. Buna göre Fâtiha, bir bütün halinde indirilen ilk sûredir. Bu, Hz. Peygamber'i alıştırmak ve bundan sonra gelecek vahyi dinlemek için bir hazırlıktır. Allah Elçisi'nin: "Kendisini görmediğim kişiden bir söz işittim." diyerek Varaka b. Nevfel'den bunun anlamını sormasına ilişkin rivâyet edilen sözü bu durumu desteklemektedir.

Daha sonra bu duyduğu sözün Fâtiha olduğu ortaya çıkmıştır. Alak sûresin(in ilk âyetlerin)e gelince, bunlar vahyin başlangıcında kendisine gelmiştir. Cebrâîl, Hz. Peygamber'in mane­vi­yatını kuvvetlendirmek ve bildirilecek vahiylere hazırlamak için onu kucaklamıştır. Müddessir sûresi de ilk vahyin kesilmesinden sonra veya tebliğle emredilmesi itibariyle ilk olur. Allah en iyi bilendir.

72 el-Hicr 15/94.

73 Yani, her iki taraftan taş atmak için iki sıra oldular. Bu, eziyet bakımından en şiddetli ve alay bakımından da en açık olanıydı. Öyleyse din ve vatan uğrunda mücadele edenler buna alışsın; hapse atılma, vatanından sürgün edilme ve dövülme gibi kendilerine reva görülen sıkıntılar müslümanlara zor gelmesin. Zira Allah ve bağımsızlık düşmanları, Allah'a davet edenleri her zaman engellerler, Allah'ı inkar, millet ve ülkelere egemen olma arzularının derecelerine göre onlara çeşitli eziyetlerde bulunurlar.

74 Buhârî, "Bed'ü'l-Halk", 7; Müslim, "Cihâd", 111.

75 Yüce Allah Kur'an'da şöyle buyurmaktadır: "Kulu (Muhammed'i) geceleyin, mucizelerini göstermek üzere, Mescid-i Haram'dan, çevresini mübarek kıldığımız Mescid-i Aksâ'ya götüren Allah, her türlü noksan sıfattan uzaktır. Kuşkusuz, O, çok iyi işiten, çok iyi görendir." [el-İsrâ 17/1]

76 Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır: "Ona yardım etmeyecek olursanız, (bilin ki), Allah -inkar edenler, onu (Mekke'den) çıkardıklarında, mağarada bulunan iki kişiden biri olarak- ona yardım etmişti. Hani o, arkadaşına: ‘Üzülme; zira Allah bizimledir.' diyordu." [et-Tövbe 9/40]

77 Ebû Dâvûd, "Talâk", 38.

78 el-Ahzâb 33/37. Ayetin tamamı şöyledir: "Bundan böyle evlatlıkları, eşlerinden gereksinmelerini karşıladıktan sonra onları (boşadıklarında), inananların o kadınlarla evlenmeleri konusunda kendilerine herhangi bir güçlük olmaması için, seni onunla evlendirdik. Allah'ın sözü, böylece yerine getirilmiştir."

Allah Teâlâ bu âyetle, Hz. Peygamber'in Zeyneb'le bir hikmete binaen evlendiğini açıklamaktadır. Bu hikmet ise, evlatlığın eşini, gerçek oğlun eşi gibi kabul edenlerin inançlarını ortadan kaldırmaktır. Hz. Peygamber'in Zeyneb'in dışındaki diğer eşleri hakkında iyice düşünen bir kişi, Hz. Peygamber'i onlarla evlenmeye sevk eden hikmetleri görür. Hikmetlerden biri, akrabalık bağları oluşturmak ve ilişkileri kuvvetlendirmektir. Diriliş dönemlerinde bu akraba ilişkilerindeki faydalar açıktır.

Bir başka hikmet ise, müminlerin hanımlarını eğitmektir; zira bir veya iki kadın eğitimde yeterli olmaz.

Allah Resûlü'nün evi, eğitim ve öğretim yuvası idi. Kadınlara ait ihtiyaç duyulan hususlarda müminlerin kadınlarına güzel rehberlik yapabilecek hanımlarının olması gerekir.

Resûl-i Ekrem'in