| İlk Üç Halife Hakkında / 297
ve Ensar yeni halifenin tayin olduğu haberini duyunca, Ebu Bekir'in yanına gelerek şöyle dediler:
"Görüyoruz ki, Ömer'i halife tayin etmişsin. Sen onu tanıyordun ve yaşadığın sürece onun ne hatalar ve suçlar işlediğini gördün. Buna rağmen sen bizden ayrılırken, onu nasıl başımıza buyruk ediyorsun? Sen Allah'la görüştüğünde sana bunu sorunca ne cevap vereceksin?" Bunun üzerine Ebu Bekir şöyle dedi: "Eğer Allah bana sorarsa, "Onların başına, bence onların en üstünü olanını koydum." derim."1
Taberi2 ve İbn-i Esir3 gibi tarihçiler ise şöyle anlatırlar:
"Ebu Bekir, Osman' ı çağırtarak vasiyetini yazdırıyordu. Vasiyet yazılırken Ebu Bekir bayıldı. Osman, Ömer bin Hattab'ın adını yazdı. Ebu Bekir ayıldığında; "Yazdıklarını oku." dedi. Osman okurken Ömer bin Hattab'ın adını söyledi. Ebu Bekir; "Onu söyleyeceğimi nereden anladın?" dedi. Osman; "Ben, ondan başkasını kabul etmeyeceğini biliyordum." cevabını verdi. Ebu Bekir; "Evet, öyledir." dedi.
Vasiyetin yazılması bitince, içlerinde Talha'nın da bulunduğu ashaptan bir grub Ebu Bekir'in yanına gelerek dediler ki: "Halkın nefret edip çekindiği sert bir adamı onların başına halife mi ediyorsun?! Yarın Allah'a nasıl cevap vereceksin?" Ebu Bekir; "Beni oturtun." dedi. Çünkü daha önce uzanmıştı. Onu oturttuklarında Talha'ya dedi ki: "Sen beni Allah'tan mı korkutuyorsun? Allah yarın bana sorarsa, halkın en üstününü onların başına geçirdim."
---------------------------
1- İbn-i Kuteybe, el-İrnarne ve's-Siyase, c. 1, s. 24 - 25.
2- Tarih-i Taberi, c. 3, s. 429 ve 433.
3- Tarih-i İbn-i Esir, c. 2, s. 425.
298 / Zikir Ehline Sorun
diyeceğim."1
Tarihçiler, Ebu Bekir'in ashapla görüşmeden Ömer' i halife tayin ettiğinde ittifak etmişlerdir. Buna göre, "Ebu Bekir ashabın hoşlanmamasına rağmen Ömer'i halife tayin etti" diyebiliriz. Artık ister İbn-i Kuteybe'nin dediği gibi, Muhacirler ve Ensar, Ebu Bekir'in yanına gelerek; "Ömer'in aramızda yaptığı kötü işleri biliyorsun." demiş olsunlar, isterse de Taberi'nin dediği gibi, "Halkın nefret edip çekindiği sert bir adamı onların başına halife mi tayin ediyorsun. Yarın Allah'a ne cevap vereceksin ?"2 demiş olsunlar, hiç fark etmez. Çünkü her ikisinden de çıkan sonuç şudur: Sanıldığı gibi, ashabın arasında işler asla şura ile yürütülmüyordu. Ashap Ömer'in halifeliğine razı olmadıkları halde, Ebu Bekir, Ömer'i zorla onların başına geçirdi.
Nitekim, Hz. Ali (a.s.) önceden bunun böyle olacağını söylemişti. Ömer, Ebu Bekir'e biat etmesi için Hz. Ali'ye baskı yaptığı zaman, Hz. Ali (a.s.) ona buyurmuştu ki: "Öyle bir süt sağ ki, bir miktarı senin olsun. Bugün onun için çalış da yarın işi sana bıraksın."3
Veya ashaptan biri, Ömer bin Hattap Ebu Bekir'in hilafetle ilgili vasiyetiyle dışarı çıktığında; "Ey Ebu Hafs (Ömer)! Vasiyette ne yazılmış?" diye sorunca, Ömer; "Bilmiyorum, ama işitip ilk itaat edecek olan benim." demiş, bunun üzerine o sahabi; "Allah'a andolsun ki, ben
-----------------------
1- İbn-i Ebi'l-Hadid, Şerh-i Nehc'ül-Belağa, c. 1, s. 163 - 165, 3. hutbenin şerhi.
2- Tarih-i Taberi, c. 3, s. 433.
3- İbn-i Kuteybe, el-İmame ve's-Siyase, c. 1, s. 18.
İlk Üç Halife Hakkında /299
Dostları ilə paylaş: |
