ZiKİr ehline sorun kitabın Orijinal Adı: «Fes'elu Ehle'z Zikri» Pr. Dr. Muhammed Ticani Semavi Ensariyan Yayınları – Kum Bas

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:


ASHAP HAKKINDA 159


KUR' AN-I KERİM BAZI SAHABİLERİN İÇYÜZÜNÜ BİLDİRİYOR s.169
PEYGAMBER (S.A.A.), BAZI SAHABİLERİN İÇYÜZÜNÜ BİLDİRİYOR s.176
RESULULLAH'IN (S.A.A.) EMİRLERİ KARŞISINDA ASHABIN TUTUMU s.196
RESULULLAH'IN (S.A.A.) VEFATINDAN SONRA ASHABIN ONUN EMİRLERİ KARŞISINDAKİ TUTUMU s.210
BAZI SAHABİLER HAKKINDA EBUZER'İN TANIKLIĞI s.214
SAHABE HAKKINDA TARİHİN TANIKLIĞI s.216
ZİKİR EHLİNİN BAZI SAHABİLER HAKKlNDAKİ SÖZLERİ s.230

        Bütün din hükümleri ve İslam inançları ashap vasıtasıyla bizlere ulaşmıştır. Bugün Kur'an ve sünnet yoluyla Allah'a ibadet ettiğini iddia eden biri varsa, bu iki kaynağın doğu ve batıdaki Müslümanlara ulaşmasına ashabın vesile olduğunu bilmelidir.

        Ancak ashabın, Resulullah'tan (s.a.a.) sonra ihtilaf edip dağılmaları, birbirlerine küfi:edip lanet okumaları, savaşıp birbirlerini öldürmeleri yüzünden araştırıp eleştirmeden hükümleri onlardan alamayız. Aynı şekilde, onların durumunu incelemeden, Resulullah (s.a.a.) zamanında ve Resulullah'tan sonra yaptıklarını araştırmadan, böylece hakkı arayanla batıl peşinde koşanı, müminle fasığı, samimi olanla münafığı ve Allah'a şükredenle İslamiyeti terk edeni birbirinden ayırt etmeden hiçbirinin leh veya aleyhine hüküm veremeyiz.

        Maalesef Ehl-i Sünnet' in büyük çoğunluğu bu yöntemi kabullenmezler ve ashabı eleştirmeyi ve onlara itirazı kesinlikle reddeder, hepsini iyi bilirler; tıpkı Muhammed ve Ehl-i Beyt'ine selam gönderdikleri gibi, istisnasız olarak hepsine selam gönderirler.

        Ehl-i Sünnet' e şunu soruyoruz: Ashabın bazılarını kınamak ve bazılarının aleyhine hüküm vermek İslam' dan
160 / Zikir Ehline Sorun

çıkmaya neden olur mu veya Kur'an ve sünnete ters düşer mi?

        Bu sorunun cevabını bulmak için ashaptan bazılarının Resulullah (s.a.a.) zamanında ve Resulullah'tan (s.a.a.) sonra yaptıklarını ve söylediklerini incelemek zorundayız. Bu arada Şiilerin kitaplarından hiçbirini delil olarak göstermeyeceğiz. Çünkü Şiilerin bazı sahabiler hakkındaki görüşleri meşhur olup açıklamağa gerek yoktur. Bu yüzden bu konuda sadece Ehl-i Sünnet'in Sahih, Müsned ve Tarih- leri ile yetineceğiz. Bizim amacımız ashaptan bazılarının gerçek yüzünü ortaya çıkarmaktır. Bu grubun ashabın azınlığı mı, çoğunluğu mu olduğu ileride anlaşılacaktır inşaallah. Maalesef bazı insanlar, Şiilerin sahabe düşmanı olduklarını ve sahabeye küfrettiklerini söyleyerek tartışmaları sonuçsuz bırakmaktadırlar. Halbuki, bizler sahabeye küfretmek bir kenara dursun onların muhlis olanları için -ki Kur'an' da "şükredenler" olarak tanıtılmışlardır - hayır talep etmekteyiz. Sadece Resulullah'tan (s.a.a.) sonra yollarını değiştirip geri dönenlerden ve birçok Müslümanın yoldan çıkmasına sebep olanlardan teberri eder, onlarla ilişiğimiz olmadığını bildiririz; ama yine de onlara küfretmeyiz. Yaptığımız tek şey, -tarihçilerin yazdığı gibi- hakkın ortaya çıkması ve perdelerin aralanması için sahabilerin yaptıklarını anlatmaktır. Fakat bazı Ehl-i Sünnet kardeşlerimiz bundan da -rahatsız olmakta ve bunu ashaba küfür olarak telakki etmektedirler.

        Kur'an-ı Kerim Allah'ın buyruğudur; dolayısıyla hakkı söylemekten çekinmez ve utanmaz. Kur'an, bu yolu açarak bazı sahabilerin münafık, bazılarının fasık, bazılarının zalim, bazılarının yalanlayıcı, müşrik, haktan dönmüş veya Allah

Ashap Hakkında / 161

ve Resulüne eziyet edenler olduğunu anlatmıştır.

        Asla heva ve hevesinden konuşmayan ve Allah yolunda olduğu için kınayanlardan korkmayan Resulullah da (s.a.a.) bize bu yolu açarak bazı sahabileri mürted, bazılarını nakisin (Cemel ashabı), bazılarını marikin (hariciler), bazılarını kasitin (Muaviye ve etrafındakiler) olarak tanıtmış, bazılarının mutlaka cehenneme gideceğini ve onların Resulullah'la (s.a.a.) birlikte olmalarının kendilerine hiçbir yararı olmayacağını ve hatta bu yüzden kıyamette azaplarının iki kat artacağını buyurmuştur.

        Allah'ın Kitabı ve Resulullah'ın (s.a.a.) sünneti tanıklık ettiği halde, niçin Ehl-i Sünnet alimleri Müslümanların sahabe hakkında tartışmalarına müsaade etmeyerek hakkın ortaya çıkmasına, Müslümanların gerçek Allah dostlarını tanıyıp onlara uymalarına ve Allah düşmanlarını tanıyıp onlardan uzaklaşmalarına engel olmaktalar?

        Bir gün Tunus'un başkentindeki büyük bir camiye git- tim. Namazdan sonra İmam namaz kılanlara dönerek Resulullah'ın (s.a.a.) ashabı aleyhinde konuşanları kınayarak onları tekfir edip şöyle dedi:

        "Sakın ilmi tartışma ve hakka ulaşmak adı altında Resulullah'ın (s.a.a.) ashabı aleyhinde konuşanların sözleri- ne aldanmayasınız. Allah'ın, meleklerin ve bütün halkın lâneti onlara olsun. Onlar halkın, dinlerinde şüpheye düşmelerini istiyorlar. Oysa Resulullah (s.a.a.) buyurmuştur ki: "Söz ashabımdan açıldığında susunuz. Vallahi Uhud dağı kadar altın sadaka verseniz de onların faziletlerinin onda birine dahi ulaşamazsınız."

        Yanımdaki basiret sahibi biri İmamın sözünü keserek,

162 / Zikir Ehline Sorun

        "Bu hadis sahih değildir ve Resulullah'a (s.a.a.) iftira edilmektedir." dedi.

        İmamın yüzünün rengi değişti ve oradakilerden bazıları öfkeli bakışlarla bizi süzmeye başladılar. Durumun kötüye gitmemesi için müdahale etmek zorunluluğu hissederek tatlı dille İmama şöyle dedim: "Efendim! Müslüman bir kimse Kur'an-ı Kerim'de, "Muhammed sadece bir peygamberdir. Ondan önce de peygamberler gelmiştir. Eğer o ölür veya öldürülürse gerisin geriye (cahiliyeye) mi döneceksiniz? Kim geriye dönerse, Allah'a asla zarar vermez ve Allah şükredenlere ihsanlar eder."¹ ayetini okuyorsa suçu ne?

        Sahih-i Buhari ve Sahih-i Müslim'de Resulullah'ın (s.a.a.) aşağıdaki hadisini okuyan Müslümanın suçu var mıdır?

        "Kıyamet günü sizi kuzeye doğru götürecekler. Ben, "Onları nereye götürüyorsunuz?" diye sorduğumda; "Vallahi onları cehennem e götürüyoruz." diyecekler. Ben, "Ey Rabbim, onlar benim ashabımdır." diyeceğim. Bana diyecekler ki: "Senden sonra onların ne bidatler çıkardıklarım bilmiyorsun. Sen onları terk ettiğin andan mürted olup cahiliyeye geri döndüler." Bunun üzerine ben diyeceğim ki: "Allah'ın rahmeti benden sonra dini değiştirenlerden uzak olsun." Onlardan, ancak deve sürüsünden ayrılan birkaç deve gibi çok azı kurtulacaktır."²

-----------------------------

1- Al-i İmran Suresi / 144.
2- Sahih-i Buhari, c. 9, s. 58-59 ve c. 8, s. 150 - 151; Sahih-i Müslim, c. 4, s. 1794, h. 2293.

Ashap Hakkında / 163

        Herkes sessizce beni dinliyordu. Onlardan biri bana şöyle sordu: "Sen bu hadisin Sahih-i Buhari' de olduğuna emin misin?' Ben; "Evet!" dedim, "Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in onun resulü olduğuna inandığım gibi eminim."

        İmam, orada olanları etkilediğimi görünce yavaşça şöyle dedi: "Biz rahmetli hocalarımızın, "Fitne yatmaktadır; fitneyi uyandıranlara Allah lanet etsin, dediklerini duyduk." Bunun üzerine ben de; "fitne asla uyumamıştır ve gaflet içinde uyuyan sadece bizleriz. Uyanıp da hakkı gören birini "fitne çıkarıyor" diye suçlayan biziz. Bilahare bizler Kur'an'a ve Resulullah'ın (s.a.a.) sünnetine uymalıyız, Muaviye, Yezid ve Amr-ı As'a acıyan ve onlara rahmet okuyan eski hocalara değil." diye cevap verdim.

        İmam sözümü keserek şöyle dedi; "Öyleyse sen efendimiz Muaviye'yi vahiy katibi bilmiyor ve ona mağfiret dilemiyorsun değil mi?" Dedim ki: "Bu konuyu tartışmak uzun sürer. Eğer benim bu konudaki görüşlerimi öğrenmek istiyorsan "Nasıl Hidayete Kavuştum" adlı kitabımı size hediye ederim. İnşaallah bu kitap sizi uykudan uyandırır ve bazı gerçekleri görmenize sebep olur."

        İmam biraz tereddütle sözlerimi ve hediyemi kabul etti. Bir ay sonra bana nezaket dolu bir mektup yazdı. Mektubunda kendisini doğru yola hidayet ettiği için A1lah'a hamd ediyor ve Ehl-i Beyt'e (a.s.) karşı anlatılmaz duygu ve sevgisini dile getiriyordu. Ben kitabın üçüncü baskısında mektubu nu yayınlamak için kendisinden izin istedim. Çünkü o mektup hakkı tanır tanımaz kabul eden bir ruhun

164 / Zikir Ehline Sorun

temizliğini, sara ve samimiyetini yansıtıyordu. Bu, perdeler kalkınca Ehl-i Sünnet'in çoğunluğunun hemen hakka doğru koşacağını gösteren güzel bir örnektir.

        Ama o, arkasında namaz kılanları, kendi tabiriyle kargaşadan uzak salim bir ortamda ikna edebilmesi için benden mektubunu yayınlamamamı istedi.

        Şimdi tekrar Kur'an-ı Kerim'de ve Resulullah'ın sünnetinde kaydedilen acı gerçeği öğrenmek için sahabe konusuna dönüyoruz.

        Söze, içinde asla batıl olmayan gerçek hakem Kur'an-ı Kerim ile başlıyoruz. Allah Teala bazı sahabiler hakkında şöyle buyurmaktadır:

        "Medinelilerden, münafıklık edip duranlar var. Sen onları bilmiyorsun, ama biz biliyoruz. Onlara iki kez azap edip sonra büyük bir azap ile azaplandıracağız."¹

        "Söylemediklerine dair Allah adına yemin ederler. Fakat andolsun ki küfür sözünü söylediler onlar. Müslüman olduktan sonra kafir oldular. Ulaşmadıkları şeyi elde etmeğe çalıştılar."²

        "Böylece Allah'a verdikleri sözü tutmadılar ve yalan söylediklerinden dolayı Allah, kendisine kavuşacakları güne kadar onların kalplerinde nifakı devamlı kıldı."³

        "Bedeviler kafirlik ve münafıklık bakımından daha şiddetlidirler. Allah'ın, Resulüne indirdiği hükümlerin

---------------

1- Tevbe Suresi / 101.
2- Tevbe Suresi /74.
3- Tevbe Suresi / 77.
Ashap Hakkında / 165

sınırlarını da bilmezler. Ve Allah alim ve hakimdir."¹

        "İnsanlardan Allah'a ve ahirete inandık diyenler vardır, ama inanmamışlardır. Sanki Allah'ı ve inananları kandırırlar. Ama onların kendilerini kandırdıklarından haberleri yoktur. Kalplerinde hastalık vardır ve Allah da hastalıklarını artırmıştır. Yalanladıkları şey yüzünden onlara acı bir azap vardır."²

        "Münafıklar yanına geldiklerinde dediler ki: "Şehadet ederiz ki sen Allah'ın resulüsün. Ve Allah senin resul olduğunu biliyor ve Allah şehadet eder ki münafıklar yalancıdırlar. Onlar yeminlerini bir siper gibi kullanıp Allah'ın yolunu (halka) engellemeğe çalışırlar. Yaptıkları ne kötüdür. Bu da hiç şüphesiz iman ettik- ten sonra kafir oldukları içindir. Sonra kalpleri mühür- lendi de artık anlamaz olmuşlardır."³

        "Görmez misin sana indirilene ve senden evvel indirilen şeye iman ettiğini zannedenleri. Tağut tarafından yargılanmayı isterler. Halbuki onlardan onu inkar etmeleri istenmişti. Şeytan onları tamamıyla saptırmak istemektedir. Onlara, Allah'ın nazil ettiğine ve Resule doğru gelin, denince senden tamamıyla uzaklaşırlar. Elleriyle hazırladıkları bir felakete uğrayınca halleri nice olur? Sonra sana gelerek yemin ederler, bizler sadece ihsan ve yardım etmek istiyorduk derler."⁴

        "Münafıklar Allah'ı kandırdıklarını zannederler.
-------------------------

1- Tevbe Süresi /97.

2- Bakara Suresi /8- ıo.
3- Münafıkun Suresi / 1 - 3.
4- Nisa Süresi / 60 - 63.
 

166 / Zikir Ehline Sorun

        Halbuki Allah onları kandırmaktadır. Namaz için kalktıklarında gevşektirler, halka riya yaparlar ve Allah'ı çok az zikrederler."¹

        "Ve onları gördün mü bedenleri seni şaşırtır ve konuştuklarını dinlersin. Sanki birbirine dayanmış keresteler gibidirler. Her feryadı kendi aleyhlerine zannederler. İşte onlardır düşman, çekin onlardan. Allah öldürsün onları, nelere de kapılıyorlar."2

        "Gerçekten de Allah sizden geri kalanlarla, kardeşlerine bizimle gelin diyenleri bilir. Bunların ancak pek azı savaşa gelirler. Gelseler de can bakımından pek hasis olarak gelirler. Hele bir korkulu çağ gelip çattı mı görürsün ki gözleri dönmüş, sana bakıyorlar. Sanki ölüm yüzünden bayılıp kendilerinden geçmişler. Sonra korku geçti mi keskin dilleriyle sizi incitmeye başlarlar ve hayrı çok sever gibi tavır alırlar. Onlar iman getirmemişlerdir. Sonra Allah onların amellerini boşa çıkarmıştır. Ve bu, Allah'a çok kolaydır."3

        "Ve onlardan seni dinleyenler de var; sonradan yanından çıkınca kendilerine bilgi verilenlere, demin o ne söylüyordu derler. Onlar öyle kişilerdir ki Allah kalplerini mühürlemiştir. Onlar kendi heva ve heveslerine uyarlar."4

        "Yoksa kalplerinde hastalık olanlar, Allah onların kin ve hasetlerini meydana çıkarmayacak mı sanarlar?
---------------------------------

1- Nisa Suresi / 142.
2- Münafıkun Suresi /4.
3- Ahzab Suresi / 18 - 19.
4- Muhammed Suresi / 16.

Ashap Hakkında / 167

        Eğer istersek onları sana gösterirdik de onları çehreleriyle tanırdın. Sen onları elbette ki sözleriyle tanırsın. Ve Allah onların yaptıklarım bilir."1

        "Bedevilerden geri kalanlar sana diyecekler ki bizi mallarımız ve evlatlarımız oyaladı. Bizim için Allah'tan af dile. Onlar kalplerinde olmayanı dilleriyle söylerler."2

        Kur'an-ı Kerim'in bu açık ve sarih ayetleri, kendilerini muhlis insanların arasında gösteren bazı münafıklardan haber vermektedir. Tabii eğer ilahi vahiy olmasaydı onların hakikatini Resulullah (s.a.a.) dahi bilmezdi. Ama bu konuda her zaman Ehl-i Sünnet'in itirazıyla karşılaşıyoruz. Çünkü onlar diyorlar ki: "Bize ne münafıklardan? Allah münafıklara lanet etsin. Sahabilerin münafıklarla bir ilgisi yoktur." Veya "Bu münafıklar ashaptan değildir." derler. Eğer onlara; "Kur'an'da Tevbe ve Münafıkun Surelerinde nazil olan yüz elli ayet kimin hakkındadır?" diye soracak olursak; "Abdullah bin Übeyy ve Abdullah bin Ebi Selul hakkındadır." derler ve bu ikisinden başka tanıtacak hiçbir isim bulamazlar.

        Sübhanallah! Ayetlerde de geçtiği gibi birçoğunu Resulullah'ın (s.a.a.) dahi tanımadığı münafıkları bütün Müslümanların bildiği sadece bu iki kişiyle sınırlandırmak nasıl mümkün olabilir?

        Resulullah (s.a.a.) onlardan bazılarını tanıyordu ve -siz Ehl-i Sünnet'in de dediği gibi- onların isimlerini Huzeyfe
-----------------

1- Muhammed Süresi /30.

2- Fetih Süresi / 11
 

168 / Zikir Ehline Sorun

bin Yeman' a bildirmiş, ama bunu bir sır olarak gizli tutmasını söylemişti ona. Hatta Ömer bin Hattap, hilafeti döneminde ondan, kendisinin de münafıklardan olup olmadığını soruyordu. Bunu kendi kitaplarınızda naklediyorsunuz. 1

        Yine kendi Sahihlerinizde de naklettiğiniz gibi Resulullah (s.a.a.) münafıkları tanımak için bir ölçü gös- termişti; o da Ali bin Ebi Talib'e düşmanlık etmekti?

        Durum böyleyken, "radiyallahu anhum" dediğiniz ve yüce mevkilere çıkardığınız sahabilerin birçoğu, Hz. Ali'ye karşı düşmanlık beslemiş, onunla savaşmıştır. Sonunda da onu öldürmüşler. Hayatında da, şehadetinden sonra da ona lanet okumuşlar. Sadece kendisine değil, ailesine, dost ve yakınlarına dahi aynı muameleyi yapmışlar. Buna rağmen yine de siz bu gibi münafıkları sahabeden sayıyorsunuz.

        Resulullah (s.a.a.), hikmeti gereği Huzeyfe'ye onların isimlerini söylerken, Müslümanlara da onları tanımaları ve ilerde gafil avlanmamaları için onların alametlerini bildiriyordu.

        Bugün "Biz Hz. Ali'yi seviyor ve onu yücelikle anıyoruz." diyen Ehl-i Sünnet'in bu sözünün hiçbir değeri yok- tur. Biz onlara cevaben "müminin kalbinde hem Allah dostunun, hem de Allah düşmanının sevgisi bir araya gelemez." diyoruz. Hz. Ali'nin kendisi de onlara şöyle buyurmuştur: "Bizimle düşmanımız arasında fark gözetmeyen

---------------------------

1- Kenz'ül-Ummal, c. 13, s. 343, h. 36961; Tarih-i İbn-i Asakir,

c. 12, s. 276; Gazali, İhya'ul-Ulum, c. 1, s. 114.
2- Sahih-i Müslim, c. 1, s. 86, h. 78; Sahih-i Tirmizi, c. 5, s. 635,
h. 3717; Sünen-i Nesei, c. 8, s. 116; Kenz'ül-Ummal, c. 11, s. 622.


Ashap Hakkında / 169

bizden değildir."1

        Kur'an-ı Kerim ihlaslı ve şükreden sahabilerin dışında kalanları fasıklar, hainler, Peygamber' e yardım etmekten kaçınanlar, ahitlerini bozanlar, haktan uzaklaşanlar, Allah'ın ve Resulünün emirlerine itaat etmeyenler, başkalarını cihada gitmekten alıkoyanlar, yapmadıkları şeyi söyleyen- ler, namazı terkederek ticarete ve boş şeylere yönelenler, Müslüman oldukları için Resulullah' a minnet edenler, kalpleri katılaşanlar, Allah'ın zikri ve hak söz karşısında eğilmeyenler, Resulullah'ın (s.a.a.) huzurunda seslerini yükseltenler, Resulullah'ı incitip eziyet edenler ve münafık- larla oturup onlara uyanlar olarak tanıtıyor.

        Biz şimdilik bu kadarıyla yetiniyoruz. Konuyu fazla uzatmak istemediğimiz için diğer birçok ayete değinemiyo- ruz. Ama konunun biraz aydınlanması için bu sıfatlara sahip olduklan halde Resulullah'ın vefatından sonra adil kabul edilerek eleştirilmesi yasaklanan sahabileri kınayıp eleştiren bazı ayetlere değinmek zorundayız.

KUR' AN-I KERİM BAZI SAHABİLERİN İÇYÜZÜNÜ BİLDİRİYOR

        Bazı kişilerin ayetlerin sadece münafıklarla ilgili olduğunu ve Ehl-i Sünnet'in dediği gibi ashabın münafıklardan ayrı olduğunu sanmamaları için, ashabın müminlerine yönelik eleştirileri zikreden ayetlere de değiniyoruz:

        "Ey iman edenler! Size ne oldu da Allah yolunda savaşa çıkın dendiği zaman olduğunuz yerde mıhlanıp
-------------------

1- Şerh-i Nehc'ül-Belağa, c. 1, s. 155, Dar'ul-Endülüs basımı.

170 / Zikir Ehline Sorun

kaldınız. Ahireti bıraktınız da dünya hayatına mı razı oldunuz? Ama dünya hayatının faydası ahirete göre pek azdır. Hep birden savaşa çıkmazsanız sizi acıklı bir azapla azarlandırır, yerinize başka bir topluluk getirir ve sizler ona hiç zarar vermezsiniz. Allah'ın her şeye gücü yeter.'1

        "Ey iman edenler! içinizden kim çıkar da dininden dönerse Allah onların yerine yakında öyle bir kavim getirecek ki, onları sevecek, onlar da Allah'ı sevecekler. Müminlere karşı alçak gönüllü, kafirlere karşı yüce olacaktır o kavim. Allah yolunda savaşacaklar ve hiç- bir kınayanın kınamasından korkmayacak. Bu, Allah'ın lütfu ve inayetidir ki dilediğine verir ve Allah'ın lütfu boldur, o her şeyi bilir."2

        "Ey iman edenler! Allah'a ve Resulüne hıyanet et- meyin. Ve bildiğiniz halde emanetlerinize hıyanet et- meyin. Ve biliniz ki, mallarınız ve evlatlarınız fitnedir ve şüphesiz büyük ecir yalnız Allah katındadır."3

        "Ey iman edenler! Sizi diriltecek, size can verecek şeylere çağırdıkları zaman Allah'a ve Peygamber' e icabet edin. Ve bilin ki, Allah şüphesiz, insanın kendisiyle kalbinin arasına girer ve sizler onun huzurunda toplanacaksınız. Ve sakının o fitneden ki, yalnız zulmedenlerinize gelip çatmaz. Ve bilin ki, Allah'ın cezası pek çetindir."4

------------------------------

1- Tevbe Suresi /38 - 39.

2- Maide Suresi /54.
3- Enfal Suresi /28.
4- Enfal Suresi /24 - 25.

Ashap Hakkında / 171

        "Ey iman edenler! Allah'ın size verdiği nimeti hatırlayın. Hani bir ordu saldırmıştı size de onlara karşı bir yel ve görmediğiniz askerler göndermiştik. Ve Allah sizin yaptıklarınızı görür. Hani size hem üst tarafınızdan hücum etmişlerdi, hem de alt tarafınızdaki yerlerden ve hani gözler yılmıştı ve korkudan yürekler ağızlara gelmişti. Ve Allah hakkında çeşitli zanlara kapıl- mıştınız. işte orada müminler imtihan edilmiş ve adamakıllı sarsılmışlardı. Hani münafıklarla kalplerinde hastalık olanlar dediler ki: Allah ve Resulü bizi boş yere kandırdılar."1

        "Ey iman edenler! Niçin yapmadığınız şeyi söylüyorsunuz? Yapmadığınız şeyi söylemeniz Allah'ın yanında ağır suçtur."2

        "Acaba iman edenlerin kalplerinin Allah zikrinden ve haktan nazil olan şeylerden korkma zamanı gelmedi mi?"3

        "Müslüman oldular diye sana minnet ediyorlar. De ki: 'Müslüman oldunuz diye bana minnet etmeyin. Allah'tır ki sizleri imana hidayet ettiği için minnet etmesi gereken, eğer doğru söylüyorsanız. ",4

        "De ki: Eğer babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz hısım akrabanız, elde ettiğiniz mallar, kesada uğramasından korktuğunuz ticaretiniz ve hoşunuza giden evler, Allah'tan, Peygamber'inden ve onun yo-
------------------

1- Ahzap Suresi /9-12.
2- Saıf Suresi /3.
3- Hadid Suresi / 16.
4- Hucurat Süresi / 17.
172/ Zikir Ehline Sorun

lunda cihattan daha çok hoşunuza gidiyorsa Allah'ın emri gelinceye dek bekleyin ve Allah fasıkları doğru yola sevketmez."!

        "Bedeviler dediler ki: 'iman getirdik.' De ki: 'iman etmediniz, sadece islam getirdiniz. İman şimdilik kalbinize girmemiştir."2

        "Senden cihada gitmemek için izin isteyenler, Allah'a ve kıyamete iman etmeyip kalplerinde şüphe olanlardır. Ve onlar şüphelerinde devamlı kalacaklardır."3

        "Eğer onlar da sizinle beraber savaşa çıksalardı, size bozgunculuktan başka bir katkıları olmazdı ve mutlaka fitne çıkarmak isteyerek aranızda koşarlardı. içinizde onlara kulak verenler de vardır. Allah zalimleri gayet iyi bilir. "4

        "Allah'ın Peygamberine muhalefet edenler, savaşa çıkmayıp oldukları yerde oturup kalmalarına sevindiler. Ve mallarıyla, canlarıyla Allah yolunda savaşmak onlara kötü geldi de, bu sıcakta savaşa çıkmayın dediler. De ki: 'Eğer anlasalar, cehennem ateşi daha da sıcaktır."5

        "Çünkü onlar Allah'ın gazap ettiği şeylere uymuşlar ve razılığından hoşlanmamışlardı da o da yaptıklarını

---------------------

1- Tevbe Suresi /24.
2- Hucurat Suresi / 14.
3- Tevbe Suresi /45.
4- Tevbe Suresi /47.
5- Tevbe Suresi /81.


Ashap Hakkında / 173

mahvetmektedir. Yoksa kalplerinde hastalık olanlar, Allah onların kinlerini, hasetlerini hiç meydana çıkarmayacak mı sandılar? Ve isteseydik onları sana gösterirdik de yüzlerinden tanırdın elbet. Ve sen onları sözlerin üslubundan tanırsm ve Allah amellerinizi bilmektedir."1

        "Şüphe yok ki müminlerin bir kısmı bundan hoşlanmamıştı. Gerçek, apaçık ortaya çıktıktan sonra bile göz göre göre ölüme sürükleniyor gibi seninle çekişiyorlardı."2

        "Biliniz ki sizler şunlarsınız: Allah yolunda malınızı mülkünüzü harcamaya çağırılıyorsunuz. içinizde cimrilik edenler var. Her kim cimrilik ederse kendi aleyhindedir. Allah ganidir ve sizler fakirsiniz. Ve eğer itaatten yüz çevirirseniz yerinize başka bir topluluk getirir. Sonra da onların size benzemediklerini görürsünüz ."3

        "Onlardan sadakaları vermeden seni ayıplayanlar da var. O maldan diledikleri verilseydi hoşlanırlardı, verilmeyince de hemen kızarlar. "4

        "Onlardan öyleleri de var ki Peygamber'i incitirler ve derler ki: "O, sanki her söyleneni dinleyen bir kulaktır." De ki: "O sizin için bir hayır kulağıdır. Allah'a inanmıştır, müminlere de güvenir. Ve o, sizden mümin olanlar için rahmettir." Allah'ın, Peygamber' i inciten-
------------------------------

1- Muhammed Suresi /28 - 30.
2- Enfal Suresi / 5 - 6.
3- Muhammed Suresi / 38.
4- Tevbe Suresi / 58.

174 / Zikir Ehline Sorun

lere acı bir azabı vardır."1

        Araştırmacılar, yukarıdaki Kur'an ayetlerinden faydalanarak, ashabı şu iki gruba ayırabilirler:

        1- Allah'a ve Resulüne iman etmiş ve Peygamber' in rehberliğini canı gönülden kabullenmiş olanlar. Bunlar, canlarından geçerek direndikleri için kurtulanlardan olacaklardır. Bunlar Kur'an'da "şükredenler" olarak nitelendirilen azınlıktır.

        2- Allah ve Resulüne görünüşte iman getirmiş, ama kalplerinde hastalık, şüphe ve tereddüt olanlar. Bunlar sadece şahsı ve dünyevi menfaatlerini gözeten, Resulullah'ın (s.a.a.) emir ve hükümlerine muhalefet eden, Allah ve Resulünün hükümlerinin karşısında duran ziyankarlardır. Maalesef ashabın çoğunluğunu bunlar oluşturmaktadır. Kur'an-ı Kerim bunlar hakkında şöyle buyuruyor: