Zor dönem devrimcileri (Not 1: Parentez içindeki rakamlar kitabın orjinal sayfa numarasıdır. Sayfa numaraları o sayfanın sonunu işaretler)

Bütün sokakların çıktığı hep aynı adresin az ötesinde park gecenin yaşlı konuklarını ağırlamaktaydı. Gecenin davetsiz misafirleri gelene dek... Bir gölge oyununu(275)andıran hareketler hep aynı noktada son buluyordu. Gecenin bu ilk seansında yüzlerce karanlık gölge, parkı karanlığa düşen bu yaşlı aydınlıktan kurtardı. Geride, çimenlere serili gazete parçaları, ayakkabılar, giysiler kaldı. Ve karanlık gölgelerin ellerinde parlayan, zulmün suç çetesine düşen, bembeyaz saç telleri.

Şafağa, ölüm kadar az bir zaman kalmıştı. On’lara kalansa, karanlığa şafakla birlikte direnilecek olmanın güzelliğinde upuzun bir zamandı. Saat üçü vurduğundaysa;

Şehrin bütün ışıkları yuttuğu gece,

tam kalbinden vuruldu şehir.

Bütün şehirler vurulur gibi

şehrin ışıklarının bütün yıldızları yuttuğu gece

Yarasına sargı bezi istemezdi şehir

Yeni yaralarda kapatacaktı yarasını.

Vurulduğu yerden doğruldu,

ve dinleyin beni hey ölümlüler! dedi,

sizin adına ölüm dediğiniz,

göz kırpışımızdır zafere.

Düşlere nişanlanan kurşunlar tarihe çarptı, tetiğe basan eli vurdu şehir. Henüz düşmemiş, kurşunlar sadece düşleri sıyrılmıştı. Şafakta başlayan, yeşeren Ulucanlar mevsiminde, kalbinden vurulmuş bir şehrin yarasından, onlarca yeni sevda filize durdu. Gecenin sabahtaki yansımasıydı Ulucanlar senfonisi. Boş kovanlardan, delik deşik edilmiş bedenlerden arta kalan ve taze kan izlerinden başka yeni dillere aktarılan işte bu senfoniydi. Göçüklerde can veren madencinin umutlarından, gece vardiyalarına rüya niyetine kurulan düşlerden, yıkık kentlerin enkazından yükselen çığlıklardan esinlenip, kurşun seslerinin ritminde bestelenmişti.(276)

Şehrin yarasından süzülen damlalar

başka şehirlerdedir şimdi?

Kimisi kelepçelerde,

tel örgülerden içeri...

Sokak başları tutuluysa da, hala yine de hep aynı adrese çıkar sokaklar: Özgürlüğe...

Tadına varmak için yeşilin, mutlaka kırlara gidilmeli. Ama maviyi görmek için ne sırf deniz kıyısına gitmek ne de sadece gökyüzüne bakmak yeterli. Çünkü mavi özgürlüktür biraz da. (Bu yüzden yüzüne bakmak yeterli.) Bulutsuz bir berraklıkta hiç bu kadar güzel parlamamıştır mavi. Sadece gökyüzünün değil, düşyüzünün de rengidir. (Gözler ki, resmidir düşyüzünün.)

Güneş hiçbir zaman bu kadar yakın olmamıştı maviye. Özgürlük rengindeki kanat çırpışlarının bir gölgesi de O’na düşerdi. Ve her savaşçının biraz şair olduğu kadar şairdi. (Oysa her savaşçı biraz bile şair olamamakta.) Ki, geceyle bile batmıyordu. Kahkahaları, çocuk kitaplarında çizili gülen güneş resimlerinin sesli tarafıydı.

Şehir vurulduğunda, “geceyle batmayan güneş” de tutulmak istendi, karanlıkça sonsuza dek. Sanki önünü ölüm kapatabilmiş gibi. Ardından düşyüzünün mavisi de hüzne vuruldu, kurşunlardan önce. Hiç olmadığı çoklukta bulutlandı ve yağmuruna bıraktı yüreğinde biriktirdiği gözyaşlarını. Bir damlasını kendine sakladı yumruğunda, bir damlasını güneşe ayırdı, bir damlasını da bize. Mazinin altında ıslanmasını bilenlere... Önce güneş battı ve sonra mavi kayboldu. Şafakla birlikte, maviyle güneş tek renkte birbirinden hiç ayrılmadı. Bayrağımızın renginde salındılar şimdi.

Artık, size dair hoşçakal tadında bir merhabanın(277)hüznüdür yazılanlar. Şimdi, odamın duvarına fotoğraflardan bir pencere açtım. Mavi mavi bakmak için gökyüzüne. Güneş penceremden hiç eksilmiyor.

Ayrılıkların görüş kabinlerinde kalma olasılığını arıyorum, kavuşmaktı oysa. Uzaklığın bir görüş günü ötesinde olma ihtimalini... Pencere camlarına yaslayıp alnında engin denizleri seyredercesine, demirlere tutunup maviliğine bakabilme olanaksızlığını...

Yıllar önce düşmüştü belleğime o “firari mahpus”, sadece kısacık bir gazete küpürüyle... Kendime de bir pay çıkardığımı hatırlıyorum çocuksu duygularla. Bütün anımsayışlarım toplandı artık. Kaç kez cezaevi avlusundan bakmışsındır gökyüzüne daha çok. Sokaklarından daha çok dolaşmışsındır, ranzalar arası voltalarda. Ve belki de her maltada farklı isimlerdi yankılanan. Hepsi hatırımda. Ama sadece bir kereye mahsus kaldı o gecikmiş randevu. Yine de yıllardır tanıyor gibiyim. Geç kalınmış yıllar, sadece beş-on dakikaya sığdırıldı, takma olmayacak bir sahnesinde yaşamın. Nasıl olsa “daha sonra” görüşebilirdik! Oysa, “daha sonra”lar hiç olmayacaktı.

Usta, çekicinin birini şimdi çıraklarına bıraktı. Örsün dövülüp yeni bir yaşamın şeklini vermeye devam etsin diye. Diğeri, bayrağımızın kızıllığına asılı duran yıldızın altındaki orakta kaldı.

Gri yoldaşından “Geceyle batmayan güneşe”...

Baskın sonrası telsiz sesleri arasındaki konuşmalardan, yaşanılanlardan tarihe kaydedilenler;

Yoldaşlardan biri baskının etkisiyle rahatsızlanmıştır ve yanında refakatçi bir yoldaşla hastaneye gitmesi(278)gerekmektedir.