1. Tog‘ jinslarini sementlashni qо‘llash shartlari. Tog‘ jinslari massivini kimyoviy mustahkamlash usullari

Mavzu: Tog’ jinslari massivini mustahkamlash vositalari.
Reja:
Kirish.
1. Tog‘ jinslarini sementlashni qо‘llash shartlari.
2. Tog‘ jinslari massivini kimyoviy mustahkamlash usullari.
3. Tog‘ jinslarini mustahkamlash noan’anaviy usullari.
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.

Kirish.
Geomexanikada asosiy o‘rganiladigan narsa bu, tog‘ jinslari massivi va ularda yuzaga keladigan mexanik jarayonlar hisoblanadi. Bunda massivning quyidagi uchta tashkil etadigan holati aniqlanadi:

• 
  tuzilmaviy xususiyatlar;
  
• 
  massiv tarkibidagi tog‘ jinslarining xossalari;
  
• 
  kuchlanganlik holati.
  

O‘z navbatida shulardan kelib chiqib, geomexanikada amaliy masalalarni echish nuqtai nazari bilan yuqorida keltirilgan tashkil etuvchi holatlarning parametrlarini aniqlash usullariga diqqat etiborimizni qaratamiz.

Hozirgi vaqtda konchilik ishlari asosan 1000÷1500 m gacha bo‘lgan chuqurliklarda amalga oshirilmoqda. Evropada bir qancha konlarning chuqurligi 2000 m gacha etgan. Janubiy afrika respublikasi (JAR) va Hindistonning ba’zi konlarida esa qazish ishlari 3000÷3500 m dan yuqori bo‘lgan chuqurliklarda amalga oshirilmoqda. Neft va gaz konlari 6000÷7000 m gacha bo‘lgan chuqurlikdan qazib olinmoqda. Eng chuqur geologik-tuzilmaviy va qidiruv skvajinalarining chuqurligi 9000 m gacha etadi. Rossiya Fedyeratsiyasining Kolsk yarim orolida juda chuqur burg‘ilash ishlari loyihasini amalga oshirish natijasida skvajinalar chuqurligi 12000 m gacha etgan.
Keltirilgan sonlar insoniyat tomonidan hozirgi vaqtda hamda yaqin o‘n yillik ichida yyer qa’ridan foydalanish va bevosita mumkin bo‘lgan kirib borish chuqurligi haqida ma’lumot byeradi. Bu chuqurliklar yer qobig‘ining yuqori qismi oralig‘ida, ya’ni yyer shari radiusi bilan solishtirganda juda kam qalinlikda joylashgan. Geomexanikaning o‘rganish predmeti hisoblangan, yerning rivojlanishi va umumiy tuzulish chuqurligi bilan chambarchas bog‘liq bo‘lgan yyer qobig‘ining butun yoki uning yuqori qismida kuchlanish holati ayniqsa katta bo‘ladi. Bularni o‘rganishda geotektonika fani shug‘ullanadi.