15- mavzu Xarakter aksentuatsiyasini o’rganish Reja


Odam xarakterning strukturasi turli xususiyatlar va psixik protseslarning sintezidan iborat



Yüklə 35,67 Kb.
səhifə6/9
tarix28.04.2022
ölçüsü35,67 Kb.
#115579
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Xarakter aksentuatsiyasini o’rganish

Odam xarakterning strukturasi turli xususiyatlar va psixik protseslarning sintezidan iborat.

Bular:


  1. Ishonch.

  2. Ehtiyoj va qiziqishlar

  3. Intellekt tushunish, tushuncha, mulohaza.

  4. Iroda

  5. Hissiyot

  6. Temperament

Xarakter strukturasida ishonchlar sistemasi yetakchi komponentlardan biridir. Biror bir narsaga ishonishining komilligi shaxsning prinsipialligini, kelayotgan ishga butun ko’chini safarbar qilishini ta’minlaydi. Ishonch maqsadga intiluvchanlik, prinsipiallik, optimizm, boshqalarga va o’z - o’ziga talabchanlik kabi xarakter belgilarini shakllantiradi. Xarakterning o’zagini shaxsning ma’naviy – irodaviy sifatlari tashkil etadi. Kuchli odam o’zining maqsadining aniqligi va mustaqilligi bilan ajralib turadi. Irodali shaxs maqsadiga erishish yo’lida qat’iy va tirishqoq bo’ladi. Irodasi kuchsiz odamni xarakteri bo’sh odam deb qaraladi. Bunday odamlar bilimining va layoqatining yetarligiga qaramay o’z imqoniyatlarini to’la ishga sola olmaydilar.

Xarakter kuchli xarakter xususiyatlarning kishini biror narsaga undash ko’chi bilan, tashqi sharoitlarga qarshilik ko’rsatish darajasi bilan belgilanadi.

Xarakterning barqarorligi va o’zgaruvchanligi ham moslashish faoliyatining zaruriy shartlaridandir. Odam xarakter xususiyatlari juda xilma – xil hayot sharoitlarida ham, qarshilik qiluvchi sharoitlar bo’lishiga qaramay, uning xatti – harakatlarini boshqaradi. Odam tashqi vaziyatga bog’liq bo’libgina qolmay, balki tashqi vaziyatni uning o’zi yaratadi.

Xarakterning plastikligi xarakterning barqarorligi singari muhitga aktiv ta’sir qilish shartlaridandir. Tashqi sharoitning ta’siri ostida xarakter xususiyatlari o’zgaradi. Xarakter plastiklik xususiyatiga ega bo’lganligi uchun istalgan odamning xarakterini tarbiyalash mumkin.

Xarkter strukturasida shaxsning individual – psixologik xususiyatlarning hamda psixik protsesslarning namoyon bo’lish aktivligiga qarab quyidagi ijobiy xarakter xususiyatlarini ko’rsatish mumkin.


  1. Xarakterning ma’naviy tarbiyalanganligi.

  2. Xarakterning muvozanatlashganligi

  3. Xarakterning aniqligi

  4. Xarakterning ko’chi

  5. Xarakterning qa’tiyligi

  6. Xarakterning yaxlitligi

Xarakterning ma’naviy tarbiyalanganligi odamning hulq atvorning yo’nalishini xarakterlaydi.( Insonparvarlik, xushfe’l va h.k)

Xarakterning muvozanatlashganligi shaxsning odamlar bilan bo’ladigan muloqotda va faoliyatda o’zini olishda ifodalanadi.

Xarakterning ko’chi oldinga qo’yilgan maqsad yo’lida butun ko’chini safarbar qilishda ifodalanadi.

Xarakterning aniqligi shaxsning xulq - atvorini uning ishonchiga, ma’naviy – siyosiy tasavvuriga, yo’nalishiga mos tushishda ifodalanadi. Xarakterning qat’iyligi shaxs xatti harakatlarning o’ylanganligi, o’z qarashlarining va qabul qilgan qaroriga amal qilishda ifodalanadi. Xarakterning yaxlitligi so’z va ish birligida ifodalanadi.

Xarakterning shakllanishi.




Yüklə 35,67 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin